PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Voor wie aan depressie lijdt, weet dat je niet de enige bent. In aantallen uitgedrukt hebben op jaarbasis bij benadering 546.500 Nederlanders tussen de 18 en de 64 jaar een depressieve stoornis. [1] Het kan erg moeilijk zijn om met een depressie om te gaan, vooral als je het gevoel hebt alleen en geïsoleerd te zijn. Sociale steun krijgen is niet alleen wenselijk, maar kan ook een echte invloed hebben op het genezingsproces. [2] Praten met goede vrienden is een manier om wat van de steun te krijgen die je wilt en nodig hebt, hoewel het niet altijd gemakkelijk is om die eerste stap te zetten en openhartig te zijn over je depressie. Gelukkig zijn er een aantal concrete dingen die je kunt doen om je gesprek voor te bereiden en er het meeste uit te halen.

Deel 1
Deel 1 van 3:

Je voorbereiden op het gesprek

PDF download Pdf downloaden
  1. Dit is groot nieuws dat je op het punt staat te delen en het is prima en volkomen normaal dat je je nerveus voelt. Depressie wordt beschouwd als een psychische aandoening, en omdat er veel misvattingen bestaan over mensen die worstelen met psychische aandoeningen zoals depressie, kunnen mensen zich soms gestigmatiseerd voelen door hun nieuwe diagnose. Besef echter dat open zijn over je ziekte één van de stappen is naar effectieve verwerking en herstel.
  2. Veel mensen hebben niet slechts één beste vriend, maar een heleboel heel goede of zelfs 'beste' vrienden. Je moet nadenken over met wie je de informatie deelt en of dit een goede zaak voor je is. [3]
    • Als je al in therapie bent, bespreek dit onderwerp over het delen van je depressie met een vriend(in) met je adviseur, therapeut of psychiater.
    • Als je vriend(in) een goede luisteraar is, discreet, betrouwbaar, niet oordelend, ondersteunend en mentaal gezond, dan is deze vriend(in) de ideale persoon om je zorgen mee te delen. Je vriend(in) kan een klankbord voor je zijn en je helpen een gezond perspectief te behouden terwijl je werkt aan je herstel.
  3. Als je je afvraagt of je je vriend(in) wel of niet moet vertellen over je depressie, bedenk eerst hoe je zou antwoorden op de volgende vragen:
    • Maakt je vriend(in) kleinerende opmerkingen over 'gekke mensen'?
    • Kan je vriend(in) soms neerbuigend of veroordelend zijn tegenover andere mensen?
    • Heeft je vriend(in) te maken met zijn of haar eigen depressieproblemen?
    • Kan je vriend(in) soms ongevoelig tegen je zijn?
    • Gaat je vriend(in) goed om met emoties?
    • Roddelt je vriend(in) of verspreidt hij of zij geruchten?
    • Als je ja hebt geantwoord op een van deze vragen of je herinnert je gevallen waarin je vriend(in) een verontrustende houding of gedrag vertoonde, dan is het misschien het beste dat je je vriend(in) gewoon laat weten dat je door een aantal grote problemen gaat, maar dat je eraan werkt, hulp zoekt en dat je hem of haar op de hoogte zult houden.
    • Dat gezegd hebbende, vrienden kunnen ons soms verrassen. Als je vriend(in) in staat is om zijn of haar gebruikelijke gedrag of houding te laten vallen uit bezorgdheid om jou, en als jij je op je gemak voelt om deze informatie te delen, kun je beginnen met kleine stukjes informatie te geven en kijken hoe goed je vriend(in) het ontvangt. Trek je terug als je je ongemakkelijk of overstuur voelt.
  4. Hoeveel ga je delen? Het is aan jou om je aandoening te onthullen, ongeacht of je al dan niet een officiële diagnose hebt gekregen. Begin met wat volgens jou je vriend(in) moet weten over depressie in het algemeen en over jouw specifieke ervaring met depressie. Wat is belangrijk dat je vriend(in) over depressie weet? Welke misvattingen of mythen kunnen belangrijk zijn om recht te zetten? Wat van je persoonlijke ervaring is belangrijk voor je vriend(in) om te weten?
    • Houd er rekening mee dat je vriend(in) misschien iemand in de familie heeft die depressief is en al misschien veel over de ziekte weet. Aan de andere kant kan het zijn dat je vriend(in) er heel weinig over weet. Het is belangrijk dat je zelf over depressie leest en leert over de ziekte, zodat je je vriend(in) kunt helpen depressie beter te begrijpen, hoe het je beïnvloedt, en hoe hij of zij je in de toekomst kan helpen en steunen. Daarnaast heeft het voorlichten van jezelf over depressie zijn voordelen voor je eigen herstelproces! [4]
    • Onthoud dat je niet hoeft uit te leggen waarom je depressief bent. Je hoeft geen gegronde reden op te geven waarom je depressief of verdrietig bent. Het enige wat je hoeft te doen om je gevoelens met je beste vriend(in) te delen is eerlijk vertellen hoe je je voelt, en vragen wat je van hem of haar nodig hebt, of dat nu steun, geduld, begrip, of ruimte is.
  5. Hoewel je misschien niet kunt voorspellen hoe iemand zal reageren, kan het afwegen van verschillende mogelijkheden je helpen je voor te bereiden. Denk ook na over hoe jij je door de verschillende reacties zou kunnen voelen en hoe jij zou kunnen reageren. Door dit van tevoren te plannen, zorg je ervoor dat je niet voor verrassingen komt te staan en dat je je doelen voor het gesprek voor ogen houdt. [5]
    • Houd er rekening mee dat je vriend(in) je misschien niet begrijpt. Mensen die nog nooit aan een depressie hebben geleden, zijn misschien niet bekend met de symptomen. Dit betekent dat ze het soms moeilijk vinden om te begrijpen waarom je niet kunt 'ophouden met verdrietig zijn' of waarom je niet 'gewoon je bed uit kunt komen'. [6] Dit is niet noodzakelijk een gebrek aan empathie of medeleven van je vriend(in). In plaats daarvan kan het zo zijn dat deze persoon om je geeft en wil dat je je beter voelt, maar niet begrijpt hoe iemand zich door deze stoornis voelt.
    • Een andere mogelijkheid is dat je vriend(in) het gevoel heeft dat het zijn of haar verantwoordelijkheid is om je te 'repareren'. Je vriend(in) denkt misschien dat hij of zij je kan helpen om je uit je depressie te halen. Dit is absoluut niet zijn of haar taak, want het zet zowel je vriend(in) als jou onder druk.
    • Een andere mogelijke reactie is om abrupt van onderwerp te veranderen of om het gesprek op zichzelf te richten. Deze mogelijke uitkomst kan kwetsend aanvoelen, alsof je vriend(in) egoïstisch is of niet om je geeft, maar het is waarschijnlijker dat hij of zij gewoon niet weet hoe te reageren op wat je hebt gezegd, of dat je vriend(in) je duidelijk wil maken dat hij of zij in een vergelijkbare situatie heeft gezeten en zich kan inleven in wat jij voelt.
    • Bereid in elk van deze scenario's voor wat je gaat doen en zeggen. Bijvoorbeeld, als je vriend(in) op je onthulling reageert door taal te gebruiken die aangeeft dat hij of zij je wil 'repareren', wijs er dan op dat het niet de taak van je vriend(in) is om je te repareren (aangezien je niet 'gebroken' bent) en dat je in plaats daarvan steun zou willen. Als je vriend(in) er moeite mee heeft om dit te accepteren, kun je iets zeggen als: 'Ik moet in staat zijn om dit zelf op te lossen. Je steun betekent enorm veel voor me, maar je kunt dit niet voor me doen, ook al weet ik dat je dat graag zou willen. Het is zoiets als mij willen helpen voor een proefwerk, en vervolgens al het studeren voor mij doen. Als ik de kennis niet heb om het examen te maken, kan ik het zelf niet halen. Dit is vergelijkbaar.'
  6. Om een gesprek te hebben waar beide sprekers aan het eind een goed gevoel over hebben, moeten ze werken aan het opbouwen van de 'raakvlakken', of de gemeenschappelijke kennis tussen hen. [7] Denk na over wat je met het gesprek wilt bereiken en hoe je wilt dat je vriend(in) reageert. Naar alle waarschijnlijkheid zal je vriend(in) je willen helpen, dus plan manieren om hem of haar te laten weten hoe hij of zij dat het beste kan aanpakken.
    • Wil je bijvoorbeeld dat je vriend 'alleen maar' luistert en iemand is met wie je kunt praten? Moet je om hulp vragen om van en naar de behandeling te gaan? Heb je iemand nodig die je helpt met de dagelijkse taken, zoals koken, schoonmaken en de was?
    • Weet dat je vriend(in) je misschien maar een beetje kan helpen, dus het is het beste om het gesprek in te gaan met een duidelijk idee van wat je van je vriend(in) verwacht. Je kunt ook wachten tot je vriend(in)in vraagt of en hoe hij of zij je kan helpen, en dan bespreken of je vriend(in) al dan niet kan bijdragen op de manier die jij nodig hebt. Je kunt je vriend(in) bijvoorbeeld vragen om elke avond een paar minuten met je te praten zodat hij of zij je kan helpen met je slapeloosheid (een symptoom van depressie), om te vragen hoe je dag is verlopen, of om te controleren of je die dag je medicijnen hebt ingenomen.
  7. Notities maken kan je helpen je gedachten te vergaren en ze te organiseren.
    • Zodra je het hebt opgeschreven, oefen dan met het hardop te zeggen voor een spiegel.
  8. Vraag iemand die je vertrouwt en die al op de hoogte is van je situatie, zoals een ouder of je therapeut, om het gesprek met je te oefenen. Het rollenspel van het gesprek kan je helpen je voor te bereiden. In het rollenspel speel je mogelijke scenario's na; jij bent jezelf in het rollenspel, en je partner speelt de rol van je vriend. [8]
    • Reageer op wat de ander zegt, zelfs als je denkt dat het belachelijk is of onwaarschijnlijk. Gewoon oefenen met het reageren op absurde of verrassende uitspraken van een vriend kan je het vertrouwen geven om een moeilijk gesprek als dit aan te gaan.
    • Wees zo realistisch mogelijk in je antwoorden om het maximale uit het rollenspel te halen.
    • Neem non-verbale communicatie op in je rollenspel. Denk eraan dat gebaren, lichaamshouding en de toon van je stem een belangrijke factor spelen in het gesprek.
    • Vraag je partner na het rollenspel om feedback over wat goed ging en op welke punten je nog beter zou kunnen nadenken over wat je gaat zeggen of om je antwoorden verbeteren.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 3:

Communiceren met je vriend(in)

PDF download Pdf downloaden
  1. Je kunt hem of haar mee uit lunchen nemen, of ergens gaan wandelen waar jullie allebei van genieten. Onderzoek heeft aangetoond dat de stemming van licht depressieve mensen verbetert wanneer een taak de aandacht afleidt naar iets externs, zoals een activiteit. [9]
    • Als je in een betere stemming bent, kun je je gemakkelijker openstellen en over je gevoelens praten. Als je niet in de stemming bent om een activiteit te doen, voel je dan niet verplicht om er een te plannen. Een gesprek bij een kopje thee aan de keukentafel of op de bank kan al voldoende zijn.
  2. De beste manier om te beginnen is je vriend(in) te vertellen dat je iets belangrijks wilt delen, zodat hij of zij weet dat het gesprek niet te licht moet worden opgevat.
    • Als je niet weet hoe je erover moet beginnen of je voelt je ongemakkelijk, probeer dan iets te zeggen als: 'Hé, ik voel me de laatste tijd een beetje raar, down of overstuur. Denk je dat we erover kunnen praten?'
    • Maak vanaf het begin van het gesprek duidelijk of je wilt dat hij of zij luistert en hoort wat je te zeggen hebt, of dat je zijn of haar mening of suggesties wilt.
  3. Laat je vriend(in) weten of wat je hem of haar vertelt privé is of dat dit namens jou aan andere mensen mag worden meegedeeld.
  4. Wees zo specifiek en direct mogelijk. Draai niet om wat je nodig hebt of wat je vraagt. Het is prima als je een beetje met je tong in de knoop zit en trilt terwijl je praat. Praten alleen is al het moeilijkste deel!
    • Als je het moeilijk hebt om tijdens het gesprek met je emoties om te gaan, is het goed om dit aan je vriend toe te geven. Hem of haar laten weten hoe moeilijk het gesprek voor je is, kan je vriend zelfs helpen om je gemoedstoestand te begrijpen en te beseffen hoe ernstig de situatie is.
    • Als je je op een bepaald moment tijdens het gesprek overweldigd begint te voelen, dan is het goed om een pauze te nemen, diep adem te halen en je gedachten te ordenen.
  5. Als je vriend(in) zich ongemakkelijk lijkt te voelen, doorbreek dan de spanning door hem of haar te bedanken voor de aanwezigheid en het luisteren, of door je te verontschuldigen voor het in beslag nemen van zijn of haar tijd, of voor het feit dat jij het moeilijk vindt om erover te praten (als dat waar is).
    • Mensen met een depressie hebben soms de neiging zich schuldig te voelen. Schuldgevoelens kunnen hardnekkig zijn, maar kunnen ook worden beheerst en tot een minimum beperkt. Als je je schuldig voelt tijdens je gesprek, dan is een handige manier om met dit vermeende schuldgevoel om te gaan, te onthouden dat schuldige gedachten geen feiten zijn. Je belast je vriend(in) niet door je gevoelens te delen. Het is waarschijnlijker dat je vriend(in) zich dankbaar voelt dat je hem of haar deze informatie hebt toevertrouwd en dat hij of zij staat te popelen om je te helpen bij je herstel, dan dat je vriend(in) de 'last' voelt die jij je voorstelt.
  6. Om het gesprek te laten werken, moet je vriend(in) volledig naar je luisteren. Er zijn veel manieren om iemands aandacht vast te houden, zoals oogcontact maken, gebaren maken en lichaamstaal gebruiken (bijv. de persoon aankijken, je armen of benen niet gekruist houden), duidelijk spreken en afleiding van buitenaf vermijden (bijv. achtergrondgeluiden, mensen die langslopen, mobieltjes die overgaan).
    • Let op tekenen van actief luisteren. Als een persoon goed luistert, dan is die persoon diep gefocust en probeert te begrijpen wat je zegt. Let op signalen zoals oogcontact, knikken, of betekenisvolle reacties op wat je zegt (zelfs een 'aha' kan betekenisvol zijn!) Mensen laten ook zien dat ze een gesprek begrijpen door hun bijdrage aan dat gesprek. Ze kunnen herhalen of parafraseren wat er gezegd is, vervolgvragen stellen, en op andere manieren het gesprek gaande houden. [10]
    • Als iemand het niet meer begrijpt of geen woorden meer heeft, dan kan het zijn dat die persoon een vulwoord gebruikt. Vulwoorden zijn 'kant-en-klare' uitspraken en kunnen van persoon tot persoon verschillen. Ze kunnen dezelfde zinnen steeds weer opnieuw gebruiken (bijv. 'dat is interessant') Ze kunnen ook afdwalen (d.w.z. zinnen niet afmaken) of zich niet inspannen om het gesprek gaande te houden.
    • Wees je er echter van bewust dat deze reacties van persoon tot persoon kunnen verschillen. Sommige mensen denken bijvoorbeeld helderder wanneer ze geen oogcontact maken en kunnen dit opzettelijk vermijden om zich te concentreren op wat je zegt. Denk na over hoe je vriend(in) praat en over het gedrag als hij of zij oplet.
  7. Wanneer een persoon (zoals je vriend of vriendin) wil helpen, wil diegene altijd weten welke acties hij of zij kan ondernemen. Dit is onderdeel van de menselijke psychologie: we voelen ons goed als we iets voor anderen doen. Helpende acties kunnen ook een deel van het schuldgevoel wegnemen dat je vriend(in) kan hebben als hij of zij je in moeilijkheden ziet. Je moet zoveel over je gevoelens praten als je nodig vindt, maar het helpt om het gesprek af te sluiten met iets concreets of specifieks waarmee je vriend(in) je kan helpen (zoals jou een half uur over je gevoelens laten praten of je mee uit nemen om je problemen te vergeten). Herinner je wat je had besloten te vragen of te verwachten toen je je op dit gesprek voorbereidde en vertel je vriend daarover.
  8. Besteed aandacht aan je vriend(in) en hoe het gesprek verloopt. Als je voelt dat het tijd is om verder te gaan, stel dan een ander onderwerp voor of maak een einde aan het gesprek door iets te zeggen als: 'We moeten naar huis' of 'Ik laat je met rust, ik wil niet te veel van je tijd in beslag nemen.'
    • Deze zet is waarschijnlijk aan jou, omdat je vriend(in) zich ongemakkelijk kan voelen om het gesprek te beëindigen.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

Omgaan met de reactie van je vriend(in)

PDF download Pdf downloaden
  1. Hoewel dit gesprek over jou zou moeten gaan, mag je niet vergeten dat je vriend(in) er ook gevoelens bij heeft en dat die niet altijd zo zullen zijn als je verwacht (je kunt dit aan de orde stellen in een rollenspel, zoals hierboven beschreven).
  2. Je vriend(in) kan huilen of boos worden. Dit is een veelvoorkomende reactie wanneer iemand de ontvanger is van het verontrustende of moeilijke nieuws van een ander. [11]
    • Onthoud dat dit een natuurlijke reactie is en dat het niet betekent dat je iets verkeerd hebt gedaan!
    • Misschien is dit een goed moment om je vriend(in) te verzekeren dat je niet verwacht dat hij of zij alle antwoorden heeft, en dat je gewoon wil dat hij of zij luistert en er voor je is. [12]
    • Zie boosheid of huilen niet als een teken van afwijzing. Je kunt proberen een andere keer weer met je vriend(in) te praten. Zoek ondertussen iemand anders in je omgeving met wie je kunt praten.
  3. Als je moeite hebt met communiceren met je vriend(in) of als hij of zij een extreme reactie heeft, probeer dan de volgende vier stappen, die nuttig zijn bij het bemiddelen in moeilijke gesprekken. [13]
    • Onderzoek : vraag en maak een observatie. Je zou kunnen zeggen: 'Heb ik je van streek gemaakt met dit onderwerp? Ik zou graag willen luisteren naar hoe je je voelt.'
    • Erkenning : vat samen wat je vriend(in) heeft gezegd. Je kunt het gesprek echt vooruit helpen als je je vriend(in) kunt helpen te kalmeren. Door samen te vatten wat je vriend(in) zei, krijgt hij of zij het gevoel dat er iemand luistert.
    • Belangenbehartiging : zodra je het standpunt van je vriend(in) begrijpt, kom je in de buurt van een wederzijds begrip. Je kunt van deze gelegenheid gebruik maken om te verduidelijken wat je hebt geleerd over depressie, of om met je vriend(in) te delen wat gepast is voor je vriend(in) om te doen of te laten, zoals: 'Maak je geen zorgen. Mijn depressie heeft niets te maken met hoe goed je als vriend(in) bent. Je bent mijn beste vriend(in), en een van de weinige redenen om tegenwoordig te kunnen lachen.'
    • Probleemoplossing : tegen die tijd is je vriend(in) hopelijk gekalmeerd, zodat jij je doel kunt bereiken. Maak af wat je wilde zeggen. Laat je vriend(in) je helpen een therapeut te vinden, je helpen therapieafspraken te maken, of er gewoon te zijn om naar je te luisteren.
    • Als deze vier stappen niet werken, dan is het misschien beter om het gesprek af te sluiten. Misschien heeft je vriend(in) tijd nodig om de informatie te verwerken.
  4. Het beschrijven van een gelijkaardige persoonlijke ervaring is hun manier om te tonen dat ze je ervaring begrijpen of ermee in verband kunnen worden gebracht. [14] Afhankelijk van de omvang van deze informatie, kan dit je gesprek in een heel andere richting sturen. Als dat gebeurt, geef dan aandacht aan je vriend(in), maar zorg er ook voor dat je je eigen situatie op een bepaald moment oplost.
  5. Normaliseren is wanneer iemand je probeert te helpen door je 'normaal' te laten voelen, bijvoorbeeld door te zeggen: 'Iedereen die ik ken is depressief'.
    • Vat dit niet op als een afwijzing van je probleem. Zelfonthulling en normaliseren zijn eigenlijk goede tekenen, omdat ze betekenen dat je vriend(in) probeert een band met je op te bouwen en/of laat zien dat je geaccepteerd wordt. [15] [16]
    • Maar laat de 'normalisatie-tactiek' van je vriend(in) je er niet van weerhouden te zeggen wat je moet zeggen! Op dit moment is het niet van belang hoeveel depressieve mensen je vriend(in) kent. Wat belangrijk is, is dat je je vriend(in) vertelt over je eigen gevoelens en ervaringen. Zet het gesprek voort tot het einde.
  6. Het maakt niet uit hoe goed (of slecht) het gaat, het kan altijd nuttig zijn om over het gesprek te praten met iemand die je vertrouwt als je eindelijk met je beste vriend(in) hebt gepraat. Mensen die kunnen helpen zijn bijvoorbeeld je therapeut of begeleider, een andere goede vriend, of je ouders. Zij kunnen een objectieve mening over het gesprek geven en je helpen de antwoorden van je vriend(in) te verwerken.
    Advertentie

Waarschuwingen

  • Als je denkt aan zelfmoord of jezelf iets aan te doen, praat dan meteen met iemand, of het nu een zelfmoordhotline is, een familielid of vriend, je arts of een geestelijk verzorger.
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 2.704 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie