PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Shock is een levensbedreigende medische noodsituatie, veroorzaakt door een onderbreking van de normale bloedstroom, wat de toevoer afsnijdt van zuurstof en voedingsstoffen naar cellen en organen. Onmiddellijke spoedeisende medische behandeling is vereist. Schattingen laten zien dat maar liefst 20 % van de mensen die een shock krijgen eraan overlijden. Hoe langer het duurt om een behandeling te starten, hoe groter het risico is van permanente schade aan organen en de dood. Anafylaxie, ernstige infecties of allergische reacties kunnen ook leiden tot circulatiestilstand en de dood als het niet direct behandeld wordt.

Deel 1
Deel 1 van 3:

Behandeling starten

PDF download Pdf downloaden
  1. Voor je begint met een eventuele behandeling is het belangrijk dat je weet waar je mee te maken hebt. Tekenen en symptomen van shock omvatten de volgende: [1]
    • Koude, klamme huid die bleek of grauw lijkt
    • Overmatig zweten of vochtige huid
    • Blauwachtige lippen en vingernagels
    • Snelle en zwakke pols
    • Snelle en oppervlakkige ademhaling
    • Vergrote of samengetrokken pupillen (pupillen kunnen vergroten bij een septische shock, maar kunnen samentrekken bij een traumatische shock)
    • Lage bloeddruk
    • Weinig of geen urineverlies
    • Als de persoon bij bewustzijn is, dan zal hij of zij een ongewone mentale status tonen, zoals gedesoriënteerd zijn, verward, angstig, opgewonden, duizelig, licht in het hoofd, flauw voelen, zwak, of vermoeid zijn
    • De persoon kan klagen over borstpijn, misselijkheid en overgeven.
    • Bewustzijnsverlies volgt.
  2. Shock is een medisch noodgeval, er zal medische behandeling van een expert nodig zijn en opname in een ziekenhuis. [2]
    • Je kunt het leven redden van de persoon door je ervan te verzekeren dat ambulancepersoneel onderweg is terwijl jij begint met behandelen.
    • Blijf als dat mogelijk is aan de lijn met de telefonist zodat je doorlopend updates kunt geven over de toestand van de persoon.
    • Volg de instructies op die de telefonist je geeft tot de ambulance arriveert.
  3. Zorg ervoor dat de luchtwegen vrij zijn, verzeker je ervan dat de persoon adem haalt en controleer de pols. [3]
    • Observeer of je de borst van de persoon omhoog en naar beneden ziet gaan, en leg je wang naast de mond van de persoon om te controleren of hij of zij ademt.
    • Blijf de ademhalingssnelheid van de persoon minimaal elke 5 minuten in de gaten houden, zelfs als hij of zij zelfstandig ademt. [4]
  4. Als er apparatuur voor bloeddrukmeting beschikbaar is, en het gebruikt kan worden zonder verdere verwondingen te veroorzaken, houd dan de bloeddruk van de persoon in de gaten en rapporteer het aan de telefonist.
  5. Voer alleen reanimatie uit als je daarvoor getraind bent. Een ongetraind persoon kan ernstige schade toebrengen aan iemand door te proberen te reanimeren. [5]
    • Alleen getrainde mensen zouden volwassenen, kinderen en peuters moeten reanimeren, vanwege het risico op ernstige en levensbedreigende verwondingen.
    • Het Rode Kruis heeft recent nieuwe protocollen geïmplementeerd voor de uitvoering van reanimatie. Het is belangrijk dat alleen mensen die getraind zijn in het reanimeren, en in het gebruik van een AED als deze beschikbaar is, het voortouw nemen in het toepassen van de procedures. [6]
  6. Als de persoon bij bewustzijn is en geen verwondingen aan het hoofd, been, nek of ruggengraat heeft, leg hem of haar dan in de shockpositie. [7]
    • Leg de persoon op de rug en leg de benen ongeveer 30 cm hoger. [8]
    • Til het hoofd niet op. [9]
    • Als het optillen van de benen pijn veroorzaakt, of mogelijk verwondingen, til ze dan niet op en laat de persoon plat liggen. [10]
  7. Behandel de persoon waar hij of zij is, tenzij er gevaar is in de directe omgeving.
    • Om veiligheidsredenen kan het nodig zijn dat je de persoon en jezelf uit de buurt van gevaar moet brengen. Voorbeelden daarvan zijn als je op de snelweg bij een auto-ongeluk bent, of vlakbij een onstabiel bouwwerk dat kan instorten of exploderen.
    • Laat de persoon niets eten of drinken. [11]
  8. Als de persoon een trauma heeft ondergaan, dan moet je misschien de bloeding van een wond stoppen of eerste hulp toepassen op een gebroken bot. [12]
    • Breng druk aan op eventuele bloedende wonden en verbind de wonden met schone materialen als die beschikbaar zijn. [13]
  9. Bedek de persoon met eventueel beschikbaar materiaal zoals handdoeken, jassen, dekens of eerstehulpdekens. [14]
  10. Maak eventuele strak zittende kleding los, zoals riemen, knopen van een broek of eventueel strakke kleding rond het borstgebied. [15]
    • Maak kragen los, verwijder dassen en knoop of knip strakke kleding los.
    • Maak schoenen los en verwijder eventueel strakke of belemmerende sieraden als die om de pols of nek zitten. [16]
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 3:

De persoon in de gaten houden tot er hulp arriveert

PDF download Pdf downloaden
  1. Wacht niet tot de toestand van de persoon verergert om de toestand van de persoon te evalueren. Begin met behandelen en houd de vooruitgang of achteruitgang in de gaten. [17] . [18]
    • Praat op een kalme toon tegen de persoon. Als de persoon bij bewustzijn is, dan kan het helpen om tegen hem te praten terwijl jij de toestand beoordeelt. [19]
    • Blijf updates geven aan de telefonist over de mate van bewustzijn, de ademhaling en de pols.
  2. Controleer en onderhoud een vrije luchtweg, houd de ademhaling in de gaten en blijf de bloedcirculatie in de gaten houden door de pols op te nemen.
    • Bekijk elke paar minuten de mate van bewustzijn tot het ambulancepersoneel aankomt. [20]
  3. Als de persoon overgeeft of uit de mond bloedt, en er is geen vermoeden van verwondingen aan de ruggenwervels, draai dan de persoon op de zij om de luchtweg vrij te houden en stikken te voorkomen. [21]
    • Als er een vermoeden is van verwondingen aan de ruggengraat, en de persoon geeft over of bloedt uit de mond, maak dan de luchtwegen vrij als dat mogelijk is zonder het hoofd, de rug of de nek te bewegen. [22]
    • Plaats je handen elk aan een kant van het gezicht en open de kaak en de mond met je vingertoppen om de luchtweg vrij te maken. Wees voorzichtig dat je het hoofd en de nek niet beweegt. [23]
    • Als je de luchtwegen niet vrij kunt maken, haal dan hulp om de logroll-methode uit te voeren om te voorkomen dat de persoon stikt. [24]
    • Een persoon houdt het hoofd en de nek ondersteund en gelijk met de rug, terwijl een ander persoon de gewonde persoon op zijn of haar zij rolt. [25]
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

Anafylaxie behandelen

PDF download Pdf downloaden
  1. De reactie begint binnen enkele seconden na het blootstellen aan het allergeen. Symptomen van een anafylactische reactie omvatten de volgende: [26]
    • Bleke huid, mogelijk met blosjes of rode gebieden, galbulten, jeuk en zwelling op de blootgestelde plek. [27]
    • Gevoel van warmte. [28]
    • Moeite met slikken, het gevoel van het hebben van een brok in je keel. [29]
    • Moeilijkheden met ademhalen, hoesten, piepende ademhaling, benauwdheid of ongemak. [30]
    • Opgezwollen tong en mondgebied, verstopte neus en zwellingen in het gezicht. [31]
    • Duizeligheid, licht in het hoofd, angst en onduidelijke spraak. [32]
    • Pijn in de onderbuik, misselijkheid, overgeven en diarree. [33]
    • Hartkloppingen en een zwakke en snelle polsslag. [34]
  2. Anafylaxie is een medisch noodgeval, er zal medische behandeling van een expert nodig zijn en opname in een ziekenhuis. [35]
    • Anafylaxie kan leiden tot de dood als het niet direct behandeld wordt. Blijf aan de lijn met de spoeddienst voor verdere instructies terwijl je de persoon behandelt.
    • Wacht niet af met het zoeken van spoedhulp, zelfs als de symptomen mild lijken te zijn. In sommige gevallen kan de reactie in eerste instantie mild zijn, en een paar uur na blootstelling een ernstig en levensbedreigend niveau bereiken. [36]
    • De eerste reactie kan bestaan uit zwelling en jeuken op de plek waar iemand blootgesteld is. Bij een insectensteek zal dit op de huid optreden. Bij een voedselallergie of medicijnallergie zal de zwelling waarschijnlijk in het gebied van de mond en keel beginnen, waardoor de ademhaling snel kan worden belemmerd. [37]
  3. Vraag de persoon of hij of zij een epinefrine autoinjector heeft, zoals een EpiPen. De injectie wordt gewoonlijk uitgevoerd in de dij. [38]
    • Dit is een injectie die een dosis levensreddende epinefrine toedient om de reactie te vertragen, en mensen met bekende voedselallergieën en wespensteekallergieën dragen deze vaak bij zich. [39]
    • Ga er niet vanuit dat deze injectie voldoende zal zijn om de reactie volledig te stoppen. Ga door met behandelen volgens plan, inclusief het regelen van medische spoedhulpverlening. [40]
  4. Probeer te bepalen wat de oorzaak is van de reactie. [41]
    • Veel voorkomende allergieën die levensbedreigende anafylactische reacties veroorzaken zijn bijensteken of wespensteken, insectenbeten of steken zoals van de rode vuurmieren, voedselsoorten zoals pinda's, noten, schaaldieren, sojaproducten en tarweproducten.
    • Als de persoon niet in staat is om te spreken of te antwoorden, zoek dan of er een medische informatieketting, armband of kaart in de portefeuille is. [42]
    • Als de oorzaak een insectenbeet of bijensteek is, schraap dan de angel van de huid met iets stevigs, zoals een vingernagel, sleutel of creditcard. [43]
    • Verwijder de angel niet met een pincet. Deze zal meer gif in de huid knijpen. [44]
  5. Leg de persoon plat op de grond of vloer. Leg geen kussen onder het hoofd aangezien dit in de weg kan zitten bij het ademen. [45]
    • Geef de persoon niets te eten of te drinken. [46]
    • Leg de voeten ongeveer 30 cm boven de grond en bedek de persoon met iets warms, zoals een jas of deken. [47]
    • Maak eventuele knellende kleding los, zoals riemen, stropdassen, knopen van broeken, kragen of shirts, schoenen en sieraden rond de nek of pols.
    • Als je een verwonding aan het hoofd, nek, rug of ruggengraat vermoedt, til de benen dan niet op, laat de persoon gewoon plat op de grond of vloer liggen. [48]
  6. Om te voorkomen dat de persoon stikt en de luchtweg vrij te houden rol je de persoon op de zij als hij/zij begint over te geven of als je bloed in de mond ziet. [49]
    • Neem maatregelen om verdere schade te voorkomen als je een ruggengraatbeschadiging vermoedt. Haal hulp om de persoon voorzichtig met de logroll-methode op zijn of haar zij te leggen, door het hoofd, de nek en de rug in een zo recht mogelijke lijn te houden. [50]
  7. Blijf ook als de persoon zelfstandig ademt de snelheid van ademhaling en polsslag elke paar minuten controleren. [51]
    • Bekijk ook elke paar minuten de mate van bewustzijn tot het ambulancepersoneel aankomt. [52]
  8. Voer alleen reanimatie uit als je daarvoor getraind bent. Een ongetraind persoon kan ernstige schade toebrengen aan iemand door te proberen te reanimeren. [53]
    • Alleen getrainde mensen zouden volwassenen, kinderen en peuters moeten reanimeren, vanwege het risico op ernstige en levensbedreigende verwondingen.
    • Het Rode Kruis heeft recent nieuwe protocollen geïmplementeerd voor de uitvoering van reanimatie. Het is belangrijk dat alleen mensen die getraind zijn in het reanimeren, en in het gebruik van een AED als deze beschikbaar is, het voortouw nemen in het toepassen van de procedures. [54]
  9. Blijf tegen de persoon praten op een rustige en kalmerende manier, zijn/haar conditie in de gaten houden en goed opletten op veranderingen.
    • De medische professionals zullen van jou een update willen over je observaties en de stappen die je genomen hebt om dit medische spoedgeval te behandelen.
    Advertentie

Tips

  • Denk eraan om de persoon kalm te houden en gerust te stellen over wat je aan het doen bent.
  • Bel zo snel mogelijk voor een ambulance.
  • Behandel nooit een gewond persoon boven jouw capaciteiten, vanwege het zeer realistische risico dat je ernstige verwondingen kunt veroorzaken.
  • Voer alleen reanimatie uit als je daarvoor getraind bent.
  • Blijf de omgeving controleren op veiligheid. Het kan nodig zijn dat je de persoon en jezelf uit de buurt van gevaar moet brengen.
  • Als je allergisch bent voor insectenbeten of steken, voedsel of medicatie, neem dan stappen om een medische informatiearmband, ketting of kaart in je portefeuille te verkrijgen, en draag altijd een goed functionerende, bruikbare EpiPen.
Advertentie
  1. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  2. http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-shock/basics/art-20056620
  3. http://www.mayoclinic.com/health/first-aid-shock/FA00056
  4. http://www.emergencycareforyou.org/Emergency-101/Emergencies-A-Z/Shock/
  5. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  6. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  7. http://www.mayoclinic.com/health/first-aid-shock/FA00056
  8. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  9. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  10. https://www.mtholyoke.edu/courses/eperrell/classnotes2.html
  11. https://www.mtholyoke.edu/courses/eperrell/classnotes2.html
  12. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  13. http://www.nhs.uk/Conditions/Accidents-and-first-aid/Pages/The-recovery-position.aspx
  14. http://www.nhs.uk/Conditions/Accidents-and-first-aid/Pages/The-recovery-position.aspx
  15. http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php/Handgreep_van_Z%C3%A4ch
  16. http://www.nhs.uk/Conditions/Accidents-and-first-aid/Pages/The-recovery-position.aspx
  17. http://www.allergy-clinic.co.uk/more-about-allergy/anaphylaxis/
  18. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  19. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  20. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  21. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  22. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  23. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  24. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  25. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  26. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  27. http://www.allergy-clinic-co.uk/more-about-allergy/anaphylaxis/
  28. http://www.allergy-clinic.co.uk/more-about-allergy/anaphylaxis/
  29. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  30. http://www.mayoclinic.com/health/anaphylaxis/DS00009/DSECTION=symptoms
  31. http://www.mayoclinic.org/search/search-results?q=anaphylaxis
  32. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  33. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  34. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  35. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  36. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  37. > http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  38. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  39. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  40. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000844.htm
  41. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000039.htm
  42. https://www.mtholyoke.edu/courses/eperrell/classnotes2.html
  43. https://www.mtholyoke.edu/courses/eperrell/classnotes2.html
  44. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000013.htm
  45. http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php/Reanimatie

Over dit artikel

Deze pagina is 4.686 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie