ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
Tuberculosis skin test หรือที่รู้จักกันอีกชื่อว่า Mantoux tuberculin test ก็คือการตรวจคัดกรองวัณโรคนั่นเอง โดยทดสอบการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันของคุณที่มีต่อแบคทีเรียอันเป็นสาเหตุของวัณโรค (tuberculosis) ปกติคุณหมอจะเป็นคนอ่านและวินิจฉัยผลการตรวจคัดกรองของคุณเองใน 1 - 2 วันหลังการตรวจ แต่ถ้าคุณอยากรู้ว่าการอ่านผลตรวจคัดกรองวัณโรคนั้นเขาทำกันยังไง บทความนี้จะช่วยให้คุณเห็นภาพแต่ละขั้นตอนเอง แต่ขอย้ำอีกที ว่าคุณเชื่อได้ เฉพาะ ผลที่คุณหมอผู้เชี่ยวชาญเป็นคนอ่านและวินิจฉัยเท่านั้น คุณอ่านบทความนี้และจดจำไว้เป็นความรู้ได้ แต่การจะรักษาต่อไปนั้น ต้องใช้ผลการตรวจอย่างเป็นทางการจากคุณหมอเท่านั้น [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
ขั้นตอน
-
ไปตรวจคัดกรองวัณโรคที่โรงพยาบาล. คุณหมอจะฉีดสารละลาย purified protein derivative หรือ PPD เข้าไปใต้ชั้นผิวหนังด้านในท่อนแขนของคุณ จนผิวหนังบริเวณนั้นนูนแข็งขึ้นมาประมาณ 6 - 10 มม. ซึ่งจะหายไปเองใน 2 - 3 ชั่วโมง [2] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
-
อย่าปิดบังบริเวณนั้น. ภายใน 48-72 ชั่วโมง ห้ามเอาพลาสเตอร์หรืออะไรไปแปะตรงจุดที่ฉีดสารเด็ดขาด คุณยังอาบน้ำได้ตามปกติ แค่ต้องเบามือและซับให้แห้ง [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ที่สำคัญคือห้ามคุ้ยแคะแกะเกาหรือถูไถตรงจุดที่ฉีดสาร เพราะอาจทำให้บวมแดงจนอ่านผลผิดเพี้ยน ถ้าคันมากๆ ให้ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นมาประคบแทน [4] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
กลับไปติดตามผลกับคุณหมอ. ต้องอ่านผลภายใน 48-72 ชั่วโมงเท่านั้น ถ้าคุณไม่กลับไปหาคุณหมอภายใน 72 ชั่วโมงละก็ จะอ่านผลไม่ได้และต้องตรวจคัดกรองกันใหม่อีกรอบ [5] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
-
หาก้อนนูนแข็งแล้วทำสัญลักษณ์ไว้. ให้ใช้ปลายนิ้วลูบหาก้อนนูนแข็ง (induration) หรือก็คือผิวหนังที่ยกตัวนูนแข็งขึ้นมาและมีขอบชัดเจน พอเจอแล้วก็ใช้ปากกาทำสัญลักษณ์ไว้ตรงขอบที่กว้างที่สุด [6] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล ก้อนนูนแข็งนี่แหละสำคัญสุดในการอ่านผล บริเวณที่บวมแดงก็ไม่สำคัญเท่า
- แต่ก็ใช่ว่าจะหาเจอกันได้ง่ายๆ ต้องใช้ปลายนิ้วลูบหาดีๆ ถึงจะเจอ [7] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
-
วัดขนาดก้อนนูนแข็ง. ถึงบริเวณที่ฉีดสารจะแดง แต่ไม่ได้แปลว่าคุณเป็นวัณโรค ต้องวัดขนาดก้อนนูนแข็งไว้ โดยวัดตัดความยาวแขนและใช้หน่วยเป็นมิลลิเมตร [8] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล ใช้ไม้บรรทัดที่มีมิลลิเมตรมาวัด วางขอบไม้บรรทัดที่มีเลข "0" ตรงขอบซ้ายของก้อนนูนแข็ง แล้วใช้ปากกาจุดไว้ แล้วดูว่าไปถึงขอบด้านขวาแล้วยาวเท่าไหร่ [9] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
- ถ้าจุดที่ทำสัญลักษณ์ไว้อยู่ระหว่าง 2 เส้นที่แตกต่างกัน ให้ใช้เส้นที่อยู่ต่ำกว่า
โฆษณา
-
พิจารณาว่าคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูงหรือเปล่า. ก้อนนูนแข็งที่มีขนาด 5 มม. ขึ้นไปนั้นจัดว่าผลเป็นบวก อยู่ในกลุ่มความเสี่ยงสูง กลุ่มที่ว่าก็เช่นคนที่
- มีเชื้อ HIV
- เคยรับการเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ
- เคยกินยากดภูมิคุ้มกัน (immunosuppressed) ด้วยสาเหตุใดก็ตาม
- เพิ่งพบปะกับคนเป็นวัณโรค
- เอ็กซเรย์หน้าอกพบวัณโรคที่เคยรักษาหายไปแล้ว
- เป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย (end stages of renal (kidney) disease) [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
-
พิจารณาว่าคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงปานกลางหรือเปล่า. ก้อนนูนแข็งที่มีขนาด 10 มม. ขึ้นไปนั้นจัดว่าผลเป็นบวก อยู่ในกลุ่มความเสี่ยงปานกลาง กลุ่มที่ว่าก็เช่นคนที่
- เพิ่งอพยพมาจากประเทศที่วัณโรคระบาด
- ใช้ยาฉีด
- ทำงานในโรงพยาบาล เรือนจำ บ้านพักคนชรา หรือสถานที่ที่ใกล้เคียง
- มีโรคประจำตัวที่ก่อให้เกิดความเสี่ยง เช่น เบาหวาน ลูคีเมีย หรือน้ำหนักตัวต่ำกว่าปกติ
- เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 4 ขวบ
- เป็นเด็กโตและวัยรุ่นที่คลุกคลีกับผู้ใหญ่ในกลุ่มเสี่ยงสูง [11] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ถ้าคุณอยู่ในกลุ่มอื่น ก้อนนูนแข็งจะใหญ่. สำหรับคนที่ไม่ได้อยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูงหรือเสี่ยงปานกลาง ก้อนนูนแข็งจะใหญ่ 15 มม. ขึ้นไป และผลออกมาเป็นบวก หมายถึงทุกคนไม่ว่าจะอยู่ในกลุ่มเสี่ยงไหน ถ้ามีแผลพุพองก็ถือเป็นบวกด้วย ถึงจะแค่บวมนิดเดียวก็เถอะ [12] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
-
พิจารณาผลเป็นลบ. ถ้าไม่พบก้อนนูนแข็งเลย แปลว่าผลเป็นลบ [13] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้ามีก้อนบวมนุ่มๆ หรือแดง ไม่ใช่ก้อนนูนแข็งชัดเจน หมายความว่าผลเป็นลบ [14] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Centers for Disease Control and Prevention ไปที่แหล่งข้อมูล
- แต่ถึงคุณจะสังเกตพบว่าตัวเองได้ผลเป็นลบ ก็ต้องกลับไปหาคุณหมอเพื่อฟังผลอย่างเป็นทางการอีกครั้ง
โฆษณา
เคล็ดลับ
- ถ้าผลออกมาเป็นบวกหรือในกรณีที่ผลเป็นบวกไม่ชัดเจน (borderline positive) แล้วคุณหมอแนะนำให้ตรวจเพิ่มเติมก็ทำไปเลย
โฆษณา
คำเตือน
- บางทีก็มีผลบวกลวง (False positives) หรือผลลบลวง (false negatives) ได้เหมือนกัน ถ้าคุณสงสัยตรงไหนในผลการตรวจคัดกรอง ให้รีบสอบถามคุณหมอได้เลย
- ย้ำอีกครั้ง ว่าต้องให้คุณหมอผู้เชี่ยวชาญและได้รับการฝึกอบรมมาอย่างดีเป็นคนอ่านผลตรวจคัดกรองวัณโรคเท่านั้น และภายใน 72 ชั่วโมง ห้ามยึดผลที่ตัวเองอ่านเป็นหลักเด็ดขาด
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/testing/skintesting.htm
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/testing/skintesting.htm
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/tuberculin-skin-tests?page=2
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/tuberculin-skin-tests?page=2
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/topic/testing/
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/publications/Posters/images/Mantoux_wallchart.PDF
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/education/mantoux/part2.htm
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/publications/Posters/images/Mantoux_wallchart.PDF
- ↑ http://www.cdc.gov/tb/publications/Posters/images/Mantoux_wallchart.PDF
โฆษณา
