Een goed handschrift aanleren

PDF download Pdf downloaden
Bijdragen van Courtney Copriviza

Bronnen

PDF download Pdf downloaden

Al leven we in een wereld vol computers en smartphones, met de hand schrijven is en blijft een onmisbare vaardigheid die iedereen moet hebben. Bovendien is het een hulpmiddel dat je helpt je algehele leer- en studeerprestaties te verbeteren. [1] Anderen leren met de hand te schrijven is nog geen eenvoudige opgave, maar het kan wel enorme veel voldoening geven. Wij hebben daarom hieronder een uitgebreide lijst samengesteld met nuttige adviezen voor de verschillende stadia van het schrijfonderwijs. Dus laat je leerlingen vandaag nog hun potlood en papier pakken om samen met jou wat plezier te beleven!

Dingen die je moet weten

  • Presenteer de verschillende letters in groepjes van letters die op elkaar lijken, gebruik overtrek- en lijntjespapier en werk naarmate de vaardigheden van je leerlingen zich ontwikkelen aan helling, grootte en spatiëring.
  • Help jonge leerlingen hun fijne motoriek te ontwikkelen en introduceer dan langzaamaan dingen als de juiste houding bij het schrijven, het vasthouden van het potlood en het tekenen van lijntjes en boogjes.
  • Geef de lessen regelmatig (liefst iedere dag) maar laat ze niet te lang duren. Een half uur tot een kwartier is goed. Vergeet niet zelf een positieve en aanmoedigende houding te blijven uitstralen.
1

Introduceer de juiste positie van papier en potlood.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/c\/ce\/Teach-Handwriting-Step-1-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-1-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/c\/ce\/Teach-Handwriting-Step-1-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-1-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    De meeste kleuters hebben nog niet genoeg motorische vaardigheden of geduld om deze posities goed uit te kunnen voeren, dus pas de les aan aan hun niveau en introduceer langzaam hoe ze het papier en hun potlood precies moeten hanteren: [2]
    • De positie van het papier Bij het schrijven moet je proberen om het papier in een hoek van 45 graden in de richting van je dominante schrijfhand te plaatsen.
    • De positie van het potlood Om te schrijven kun je je pen of potlood het beste in de ‘driepoot’-greep vasthouden (met je eerste twee vingers en je duim), maar om jongere leerlingen deze manier van vasthouden onder de knie te laten krijgen, kan het nodig zijn om speciale ‘dikke’ potloden en zogenaamde potloodgrepen of –grips te gebruiken.
    Advertentie
2

Oefen met het tekenen van rechte en gebogen lijnen.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/d\/d4\/Teach-Handwriting-Step-2-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-2-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/d\/d4\/Teach-Handwriting-Step-2-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-2-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    In plaats van meteen te beginnen met het schrijven van losse letters, kun je je leerlingen eerst aan de potloodbewegingen die bij het schrijven gebruikt worden laten wennen. Geef de leerlingen gewoon witpapier of speciale werkbladen en laat ze een serie lijntjes, boogjes, etc. oefenen nadat jij de vormen voor hebt gedaan. [3]
    • Begin met rechte lijnen van verschillende lengtes, zowel ‘op en neer’ als ‘heen en weer.’
    • Ga verder met schuine lijnen , zoals voorwaartse en achterwaartse diagonale strepen.
    • Introduceer vervolgens kromme en ronde vormen in alle richtingen.
    • Teken tenslotte patronen om de rechte, schuine en gebogen lijnen die je hebt voorgedaan met elkaar te verbinden.
    • Doe deze oefeningen als onderdeel van een leuke activiteit, vooral als je leerlingen wat jonger zijn. Laat ze bijvoorbeeld doen alsof een omgekeerde u-vorm een grot is en laat ze een verhaal bedenken over wat (of wie) erin zit.
3

Presenteer de letters in vergelijkbare groepen.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/2\/2d\/Teach-Handwriting-Step-3-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-3-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/2\/2d\/Teach-Handwriting-Step-3-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-3-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Introduceer in plaats daarvan groepen letters waarbij ze dezelfde schrijfbewegingen moeten maken, zoals bewegingen met de klok mee of juist tegen de klok in. Er bestaat niet één algemeen gebruikte manier om letters in groepen in te delen, maar een populaire optie is deze: [4]
    • a, c, d, g, q, e, o, f, s : Voor al deze letters moet je een schrijfbeweging tegen de klok in maken. Om het wat makkelijker te maken zou je deze groep in tweeën kunnen splitsen.
    • b, h, m, n, p, r : Voor al deze letters maak je een beweging met de klok mee.
    • i, j, k, l, t : Deze letters hebben allemaal een verticale lijn als basis.
    • u, v, w, x, y, z : Dit is een soort ‘gemengde’ categorie voor alle andere letters.
    Advertentie
4

Oefen de gepresenteerde letters door ze te laten overtrekken.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/2\/28\/Teach-Handwriting-Step-4-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-4-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/2\/28\/Teach-Handwriting-Step-4-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-4-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Ook als je leerlingen al goed met een potlood overweg kunnen, kun je ze laten beginnen door ze de nieuwe letter eerst met hun wijsvinger te laten overtrekken; ze kunnen zich dan beter concentreren op de bewegingen. Laat ze vervolgens hun potloden vastpakken en werkbladen overtrekken. [5]
    • Let er goed op dat ze de letters in de juiste volgorde natekenen; ze moeten bijvoorbeeld de letter ‘s’ bovenaan beginnen en niet onderaan.
    • Op internet kun je allerlei werkbladen met letters vinden. Print een aantal van deze werkbladen uit of maak er zelf een.
5

Oefen het schrijven van letters op hulppapier.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/1\/1a\/Teach-Handwriting-Step-5-Version-3.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-5-Version-3.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/1\/1a\/Teach-Handwriting-Step-5-Version-3.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-5-Version-3.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Op hulppapier staan twee vrij dikke horizontale die parallel aan elkaar van de ene naar de andere kant van het papier lopen, met midden tussen de twee lijnen een stippellijn. Gebruik eventueel werkbladen met hulppapier waarop een bepaalde letter (bijvoorbeeld een ‘f’) aan de linkerkant staat gevolgd door een heleboel lijntjes om op te oefenen. [6]
    • Concentreer je in dit stadium vooral op het vormen van de letters en nog niet op de grootte, de ruimtes tussen de letter of de helling. Op dit moment moet je er vooral voor proberen te zorgen dat je leerlingen de letter goed leren vormen. Als je een fout of probleem ziet, help de leerling dan om te ontdekken wat er precies verkeerd is gegaan.
    Advertentie
6

Concentreer je op de vormen van de letters en pas daarna op de grootte en de helling.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/c\/cd\/Teach-Handwriting-Step-6-Version-3.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-6-Version-3.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/c\/cd\/Teach-Handwriting-Step-6-Version-3.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-6-Version-3.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    In het begin kan het voor je leerlingen lastig zijn om elementen als het formaat van de letters en de juiste schuinte te leren beheersen. Maar zodra hun motorische vaardigheden en hun ‘spiergeheugen’ zich wat meer hebben ontwikkeld, kun je aan deze dingen meer aandacht gaan besteden. [7]
    • Een goede manier om je leerlingen te leren al hun letters even schuin te schrijven, kun je ze een verticale lijn door het midden van elke letter laten trekken. Als ze klaar bent met het tekenen van deze lijnen, moeten ze allemaal evenwijdig aan elkaar lopen. Als ze nog aan het leren zijn hoe ze de schuine lijnen gelijkmatig moeten maken, zullen sommige lijnen evenwijdig aan elkaar lopen, terwijl andere schuin kunnen lopen in tegengestelde richtingen.
    • Blijf geduldig als een leerling het moeilijk vindt. Leg rustig uit hoe de lijnen eruit moeten zien en doe het zelf voor. Laat de leerling het vervolgens opnieuw oefenen.
7

Werk aan spatiëring bij het schrijven van woorden.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/8\/8a\/Teach-Handwriting-Step-7-Version-3.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-7-Version-3.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/8\/8a\/Teach-Handwriting-Step-7-Version-3.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-7-Version-3.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Spatiëring oftewel de ruimte tussen de letters en woorden wordt belangrijker wanneer je leerlingen hun letters aan elkaar gaan schrijven. Je kunt het idee van de juiste spatiëring introduceren terwijl je leerlingen rijtjes letters op hun papier schrijven, maar maak er pas een prioriteit van als ze meerdere letters en uiteindelijk woorden aan elkaar gaan schrijven. [8]
    • Je kunt je leerlingen hun pink of een ijslollystokje laten gebruiken om te kunnen zien hoeveel ruimte er tussen elk woord moet zijn. De ruimte tussen letters is wat lastiger te meten, dus leg daarbij vooral de nadruk op gelijkmatigheid.
    • Onthoud dat oefening kunst baart! Hoe meer je oefent, hoe beter je zult worden. Houd tegelijkertijd de lessen relatief kort, vooral met jongere leerlingen, zodat ze niet verveeld of afgeleid raken.
    Advertentie
8

Leer ze stapsgewijs de beste zithouding aan.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/d\/dc\/Teach-Handwriting-Step-8-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-8-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/d\/dc\/Teach-Handwriting-Step-8-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-8-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Tot ze vijf jaar oud zijn kun je je leerlingen aanmoedigen om staand, zittend of zelfs liggend verschillende schrijfactiviteiten te doen. Als je leerlingen eenmaal een kwartier tot een half uur stil kunnen zitten, leer ze dan om bij het schrijven met hun voeten plat op de grond en hun rug recht op hun stoel te zitten. [9]
    • Goed leren zitten lijkt misschien een beetje ouderwets, maar om goed te kunnen schrijven is het eigenlijk heel belangrijk.
9

Geef iedere dag een les van 15-30 minuten.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/c\/cf\/Teach-Handwriting-Step-9-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-9-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/c\/cf\/Teach-Handwriting-Step-9-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-9-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Voor jou is schrijven misschien makkelijk, maar vergeet niet dat het voor beginners hard werken is. Dagelijks oefenen helpt echt om beter te leren schrijven, maar vooral jonge kinderen raken gefrustreerd en afgeleid als de lessen erg lang duren. Iedere dag een kwartier tot een half uur les en/of oefenen is daarom de beste manier om kinderen te leren schrijven. [10]
    • Je kunt bijvoorbeeld iedere dag een half uur les geven, waarvan je het eerste kwartier vooral besteedt aan uitleggen en voordoen, en ze in het tweede kwartier vooral uit oefenen.
    • Als je merkt dat een van je leerlingen gefrustreerd raakt, laat hem of haar dan een paar minuten uitrusten met een andere activiteit.
    Advertentie
10

Laat ze meer met hun handen spelen om hun motorische vaardigheden te verbeteren.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/2\/2d\/Teach-Handwriting-Step-10-Version-3.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-10-Version-3.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/2\/2d\/Teach-Handwriting-Step-10-Version-3.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-10-Version-3.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Al lang voordat kleuters er klaar voor zijn om met potlood en papier te schrijven, kunnen ze een vaardigheid ontwikkelen die essentieel is om met de hand te leren schrijven, namelijk het vastpakken, vasthouden en manipuleren van verschillende voorwerpen. Stimuleer leuke activiteiten zoals spelen met zand en modder, speeltoestellen gebruiken en bouwen met blokken, en uiteindelijk meer schrijfachtige activiteiten zoals vingerverven en tekenen met krijt. [11]
    • Door kinderen te laten tekenen op een verticaal schoolbord of door ze te laten schilderen op een rechtopstaande ezel, help je ze de controle over hun pols te ontwikkelen die nodig is om met een potlood op papier te kunnen omgaan.
    • Ook als ze er klaar voor zijn om met de hand te schrijven, meestal rond een jaar of vijf, is spelen met hun handen nog steeds gunstig voor kinderen!
11

Geef bij het lesgeven zintuiglijke feedback.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/d\/d7\/Teach-Handwriting-Step-11-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-11-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/d\/d7\/Teach-Handwriting-Step-11-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-11-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Een deel van deze zintuiglijke feedback komt door de activiteiten die de leerlingen zelf doen, zoals het voelen wrijven van het krijt in hun handen over het bord. Maar je geeft ook zintuiglijke feedback door leuke geluidseffecten te creëren tijdens het tekenen van vormen of lijnen, door ezelsbruggetjes te verzinnen (zoals een ‘wiebelworm’ voor de letter ‘w’) en door ze veel positieve aanmoediging en complimenten te geven. [12]
    • Wat voor zintuiglijke feedback je precies geeft, hangt natuurlijk af van hoe oud de leerlingen zijn en van hun niveau, maar probeer in elk geval altijd veel positieve mondelinge feedback te geven.
    • Een ‘goed gedaan’ of ‘het is je gelukt’ als compliment of aanmoediging kan voor je leerlingen heel veel betekenen!
    Advertentie
12

Moedig je leerlingen aan zelf hun fouten op te lossen.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/5\/52\/Teach-Handwriting-Step-12-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-12-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/5\/52\/Teach-Handwriting-Step-12-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-12-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    Bekijk het werk van je leerlingen vaak om hun fouten te kunnen ontdekken. Als je fouten niet al vroeg aanpakt, worden ze ingesleten gewoonten die op den duur veel moeilijker te veranderen zijn. Maar in plaats van een leerling gewoon te vertellen dat er iets fout is, kun je hem of haar ook helpen om het probleem te herkennen en het zelf op te lossen: [13]
    • Je kunt bijvoorbeeld iets zeggen als: ‘Hmm, je rondjes zien er aan deze kant van het papier een beetje anders uit. Wat denk je zelf dat er is gebeurd met ze?’
    • Als hij of zij het goede antwoord geeft en zegt dat de vormen steeds kleiner worden, kun je iets proberen als: ‘Weet je, het viel me op dat de eerste rondjes die je tekende ongeveer even groot waren als je vingertop. Zou je niet je vingertopje op een bepaalde manier kunnen gebruiken om je rondjes allemaal even groot te maken?’
13

Geef je leerlingen de opdracht zo vaak als ze kunnen te schrijven.

PDF download Pdf downloaden
  1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/9\/94\/Teach-Handwriting-Step-13-Version-2.jpg\/v4-460px-Teach-Handwriting-Step-13-Version-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/9\/94\/Teach-Handwriting-Step-13-Version-2.jpg\/v4-728px-Teach-Handwriting-Step-13-Version-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
    In een wereld van touchscreens, toetsenborden en spraakherkenning kunnen vooral jonge mensen vaak verrassend lang overleven zonder te schrijven! Moedig je leerlingen aan om minstens een paar keer per dag ‘terug in de tijd te gaan’ door weer met potlood op papier te schrijven. Iedere dag schrijven helpt ze hun spiergeheugen te ontwikkelen en bij te houden. [14]
    • Als je voor de klas staat, kun je je leerlingen bijvoorbeeld een dagboek laten bijhouden en ze elke dag tijd geven om aantekeningen te maken.
    Advertentie

Tips

  • Als je je leerlingen wilt leren schuin te schrijven , begin daar dan mee nadat je je leerlingen vertrouwd hebt kunnen maken met het schrijven van letters. Hieronder volgen een paar specifieke tips om schuin te leren schrijven:
    • Begin met de kleine letters. De meeste leerlingen vinden kleine letters makkelijker om te schrijven dan hoofdletters. [15]
    • Vorm groepen van de letters op basis van de manier waarop ze gevormd zijn. Voor de kleine letters: a, d, g, q, c; i, u, w, t; e, l, h, k, b, f, j; n, m, v, x; p, r, s, o, y, z. Voor de hoofdletters: A, C, O, U; V, W, X, Y, Z; P, R, B, H, K; N, M, J, F, T; I, D, L, G, S; E, Q. [16]
    • Leer je leerlingen de letters met elkaar te verbindingen zodra ze de losse letters onder de knie hebben. Begin met de makkelijkste verbindingen, zoals twee kleine letters ‘i’. Bewaar de verbindingen die minder vaak voorkomen, zoals die voor de b, de o, de v en de w, voor het laatst. [17]
Advertentie

Gerelateerde artikelen

Een uitgedroogde balpen weer aan het schrijven krijgen
Een mooie handtekening maken
Een persoonlijke brief schrijven
Een stageverslag schrijven
Een brief opvouwen en in een envelop stoppen
Een vriendelijke herinneringsmail schrijven
Een onderzoeksenquête maken
Een enveloppe per adres van iemand anders adresseren
Een vulpen gebruiken
Steno leren
Een limerick schrijven
Hoe kun je een uitgedroogde markeerstift nieuw leven inblazen?
Advertentie

Bronnen

  1. ↑ https://www.education.vic.gov.au/school/teachers/teachingresources/discipline/english/literacy/writing/Pages/litfocushandwriting.aspx
  2. ↑ https://www.educationworld.com/a_curr/profdev/profdev110.shtml
  3. ↑ https://www.designastudy.com/how-to-teach-handwriting/
  4. ↑ https://www.education.vic.gov.au/school/teachers/teachingresources/discipline/english/literacy/writing/Pages/litfocushandwriting.aspx
  5. ↑ https://www.educationworld.com/a_curr/profdev/profdev110.shtml
  6. ↑ https://www.designastudy.com/teaching/tips-1198.html
  7. ↑ https://www.educationworld.com/a_curr/profdev/profdev110.shtml
  8. ↑ https://www.educationworld.com/a_curr/profdev/profdev110.shtml
  9. ↑ https://www.tes.com/magazine/archive/how-teach-handwriting-comprehensive-guide
  1. ↑ https://www.griffinot.com/teaching-handwriting-to-children-what-every-teacher-must-know/
  2. ↑ https://www.tes.com/magazine/archive/how-teach-handwriting-comprehensive-guide
  3. ↑ https://www.education.vic.gov.au/school/teachers/teachingresources/discipline/english/literacy/writing/Pages/litfocushandwriting.aspx
  4. ↑ https://www.education.vic.gov.au/school/teachers/teachingresources/discipline/english/literacy/writing/Pages/litfocushandwriting.aspx
  5. ↑ https://teacherblog.evan-moor.com/2018/05/01/how-to-teach-my-child-cursive-complete-instructions/
  6. ↑ https://teacherblog.evan-moor.com/2018/05/01/how-to-teach-my-child-cursive-complete-instructions/
  7. ↑ http://www.kidzone.ws/cursive/index.htm
  8. ↑ https://www.readingrockets.org/article/importance-teaching-handwriting

Over dit artikel

In andere talen
Deze pagina is 392 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie