Pdf downloaden
Pdf downloaden
Geelzucht is een aandoening waarbij er sprake is van een verhoogd bilirubinegehalte in het bloed, waardoor je huid en je oogwit geel kunnen worden. Bilirubine is een geelachtig pigment dat van nature in het lichaam voorkomt en dat aangemaakt wordt wanneer de hemoglobine in oude bloedcellen op is (hemoglobine vervoert zuurstof door je bloedbaan). Je lever helpt je lichaam om van de bilirubine af te komen via je ontlasting en urine. Baby’s kunnen twee tot vier dagen na de geboorte last van geelzucht krijgen wanneer de lever begint te werken, en te vroeg geboren baby’s kunnen enkele weken later geelzucht krijgen. Volwassenen en huisdieren kunnen geelzucht krijgen door leverproblemen of een verhoogde afbraak van bloedcellen. Als je weet hoe je geelzucht kun herkennen, zul je er sneller van kunnen genezen.
Stappen
-
Let op een gele huid en ogen. Als je geelzucht hebt, dan zie je wellicht dat je oogwit en je huid geel verkleurd zijn. De gele verkleuring kan in je gezicht beginnen, waarna andere lichaamsdelen langzaamaan ook geel worden. [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Ga met een spiegel naar een goed verlichte ruimte met veel natuurlijk licht. Gebruik indien mogelijk altijd natuurlijk licht, want door lampen en lampenkappen kan het licht een andere kleur krijgen.
- Oefen voorzichtig druk uit op je voorhoofd of neus. Let op de kleur van je huid wanneer je je huid loslaat. Als je huid een klein beetje geel is wanneer je hem loslaat, dan heb je wellicht geelzucht.
- Om de huid van je baby op geelzucht te controleren, oefen je een seconde lichte druk op het voorhoofd of de neus uit en laat je de huid dan los. Een gezonde huid zal kort lichter worden en dan weer zijn normale kleur terugkrijgen, terwijl de huid er bij geelzucht enigszins geel uitziet. [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Je kunt tevens in de mond van de baby naar het tandvlees kijken, of de voetzolen en handpalmen op geelzucht controleren. [3] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron
- Bij baby’s verspreidt de gele kleur zich van het hoofd naar de tenen toe, dus bij het lichaam naar beneden. [4] X Bron
- Als je huid donkerder van kleur is of je niet zeker weet of je een gele tint ziet, kijk dan naar je oogwit. Als je oogwit gelig is, dan heb je wellicht geelzucht.
-
Let op of je meer last van jeuk hebt. Door geelzucht kan je huid sterk gaan jeuken vanwege de verhoogde hoeveelheid gifstoffen in je bloedvaten bij de afbraak van gal, waaraan bilirubine zich in de lever bindt. [5] X Bron
- De jeuk kan samenhangen met een onderliggende verstopping in de galwegen of levercirrose. [6] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron De galwegen vervoeren gal van de lever naar de galblaas en kunnen verstopt raken door galstenen. [7] X Bron Levercirrose is een aandoening waarbij de lever zo sterk beschadigd is dat normaal en gezond leverweefsel vervangen wordt door niet-functionerend littekenweefsel. Deze aandoening wordt veroorzaakt door hepatitis, alcoholisme en andere leverproblemen. [8] X Bron
-
Let op kleine spinvormige bloedvaten die zichtbaar zijn onder de huid. Dit worden ook wel spinnenkoppen genoemd, en deze kleine afwijkingen kunnen onder de huid ontstaan omdat het onderliggende proces dat geelzucht veroorzaakt er waarschijnlijk ook voor zorgt dat er meer bloed door je bloedvaten stroomt. Daardoor zijn je bloedvaten erg goed zichtbaar onder de huid. [9] X Bron
- Spinnenkoppen zijn geen direct gevolg van geelzucht, maar je krijgt er vaak gelijktijdig last van.
- Deze spinvormige bloedvaten verbleken wanneer je erop drukt en komen meestal voor op het bovenlichaam, waaronder je torso, armen, handen, hals en gezicht. [10] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
-
Let op bloedingen onder de huid. Er kunnen kleine rode en paarse plekken op de huid ontstaan, wat betekent dat je wellicht onderhuidse bloedingen hebt. Deze plekken ontstaan omdat beschadigingen aan de lever problemen veroorzaken bij het stollen van het bloed. Je lever maakt normaal ook stofjes aan die je bloed laten stollen. Rode bloedcellen worden tevens sneller afgebroken en er wordt meer bloed aangemaakt door je lichaam, waardoor je ook gemakkelijker kunt gaan bloeden. [11] X Bron
-
Kijk of je vaker bloedt en sneller blauwe plekken krijgt. Als je geelzucht hebt, dan merk je wellicht dat je gemakkelijker blauwe plekken krijgt dan gewoonlijk. Misschien merk je ook dat wondjes langer bloeden omdat het bloed minder snel stolt. [12] X Bron
- Dit symptoom heeft ook te maken met een beschadigde lever die niet in staat is om de stofjes aan te maken die het bloed helpen stollen.
Advertentie
-
Houd bij welke kleur je ontlasting heeft. Je ontlasting kan een andere kleur krijgen en erg bleek worden als je geelzucht hebt. Deze verandering kan veroorzaakt worden door een verstopping in de galwegen, waardoor er minder bilirubine in je ontlasting zit en de bilirubine voornamelijk uitgescheiden wordt via je urine. [13] X Bron
- Bilirubine wordt gewoonlijk voornamelijk uitgescheiden via je ontlasting.
- Je ontlasting kan zelfs grijs zijn als er sprake is van een ernstige verstopping. [14] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Je kunt bloed in je ontlasting hebben of je ontlasting kan zwart zijn als er door leverproblemen sprake is van complicaties bij het bloeden.
-
Let op hoe vaak je moet plassen en welke kleur je urine heeft. Bilirubine wordt doorgaans ook via je urine uitgescheiden, maar dit is een kleinere hoeveelheid dan in je ontlasting zit. Als je geelzucht hebt, wordt je urine echter donkerder omdat er via je ontlasting meer bilirubine uitgescheiden wordt. [15] X Bron
- Je merkt wellicht ook dat je minder plast wanneer je naar de wc gaat. Zorg dat je bijhoudt hoe vaak je naar de wc gaat, of je nu iedere keer veel of weinig plast. Kijk ook welke kleur je urine heeft zodat je dat aan je arts kunt vertellen.
- Je urine kan al van kleur beginnen te veranderen voordat je huid van kleur verandert, dus vertel je arts wanneer het je voor het eerst opviel dat je urine donkerder werd.
- De urine van een pasgeboren baby zou helder moeten zijn. Als je baby geelzucht heeft, dan kun je verwachten dat de urine donkergeel van kleur is. [16] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron
-
Voel of je buik opgezwollen is. Als je geelzucht hebt, kunnen je lever en milt opzwellen, waardoor je buik ook kan opzwellen. [17] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Door leverproblemen kan er zich ook vocht in je buik ophopen.
- Een opgezwollen buik is doorgaans een teken van een ziekte in een later stadium die ook geelzucht veroorzaakt. Het opzwellen wordt niet door geelzucht veroorzaakt. [18] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Je kunt ook last van buikpijn hebben omdat je lever door de onderliggende ziekte geïnfecteerd of ontstoken is geraakt.
-
Let op opgezwollen enkels, voeten en benen. Een ziekte die geelzucht veroorzaakt kan er ook voor zorgen dat je enkels, voeten en benen opzwellen. [19] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- De lever helpt om bilirubine uit te scheiden via je urine, en wanneer de lever niet goed meer werkt of er sprake is van een verhoogde druk bij de levercirculatie, hoopt het vocht zich op in verschillende delen van het lichaam, waardoor ze opzwellen.
-
Neem je lichaamstemperatuur op om te zien of je koorts hebt. Geelzucht kan koorts veroorzaken met een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger. [20] X Betrouwbare bron American Academy of Family Physicians Ga naar de bron
- Een onderliggende leverinfectie als hepatitis of een verstopping in de galwegen kan de oorzaak van je koorts zijn. [21] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
-
Houd het gedrag van je baby in de gaten. Je baby kan andere symptomen hebben als schril en op hoge toon huilen, niet te troosten zijn, geen eten willen hebben, slap aanvoelen en lastig wakker te maken zijn. [22] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron
- Als jij en je baby binnen 72 uur na de geboorte uit het ziekenhuis ontslagen worden, dan is het een goed idee om binnen twee dagen een vervolgafspraak bij je arts te maken om je kind op geelzucht te laten onderzoeken.
- Ernstige geelzucht bij een baby die niet behandeld wordt kan permanente hersenschade veroorzaken. [23] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron
-
Vraag om een bilirubinetest. De nauwkeurigste manier om vast te stellen of je baby geelzucht heeft of niet is om het bloed te onderzoeken op een verhoogd bilirubinegehalte. [24] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron Als er sprake is van een verhoogd bilirubinegehalte, dan kan de arts andere onderzoeken uitvoeren om de oorzaak van de geelzucht vast te stellen, complicaties op te sporen en te kijken hoe goed de lever functioneert.
- Een baby kan tevens een huidtest krijgen die ook wel een transcutane bilirubinetest wordt genoemd. Er wordt dan een speciale sonde tegen de huid van de baby gehouden die de reflectie meet van een speciaal licht dat door de huid schijnt of geabsorbeerd wordt. De arts kan zo uitrekenen hoeveel bilirubine er in het bloed zit.
-
Let op andere tekenen van ernstige leverproblemen. Je kunt last hebben van symptomen als gewichtsverlies, misselijkheid en overgeven, en het braken van bloed.Advertentie
-
Kijk naar de huid van je kat of hond. Alle katten en honden die geelzucht hebben kunnen een gele huid krijgen, al kan dit bij sommige rassen moeilijker te zien zijn. [25] X Bron
- Controleer het tandvlees, het oogwit, de onderste delen van de oren, de neusgaten, de buik en de geslachtsdelen, want de gele kleur kan op deze plekken beter zichtbaar zijn. [26] X Bron
- Als je vermoedt dat je huisdier geelzucht heeft, ga dan met hem naar de dierenarts om hem te laten onderzoeken. Als je huisdier geelzucht heeft, dan heeft hij een onderliggende aandoening als hepatitis of een ander leverprobleem dat behandeld moet worden, want anders kan de ziekte hem fataal worden.
-
Kijk hoeveel je huisdier plast en poept. Net zoals bij mensen kan de urine van je huisdier donkerder zijn omdat er via de urine meer bilirubine uitgescheiden wordt. Anders als bij mensen kan de ontlasting van je huisdier ook donkerder zijn en een oranje kleur hebben. [27] X Bron
- Het kan zijn dat je huisdier vaker plast dan gewoonlijk.
-
Houd de eetgewoonten van je huisdier in de gaten. Een huisdier met geelzucht kan erg veel dorst hebben maar juist niet veel trek hebben, en tevens afvallen en een opgezwollen buik hebben. Dit zijn allemaal symptomen die samen met geelzucht optreden en veroorzaakt worden door een onderliggende aandoening. [28] X Bron
-
Kijk naar het gedrag van je huisdier. Net zoals bij mensen kan je huisdier lusteloos zijn en ademhalingsproblemen hebben, wat ook door de onderliggende ziekte wordt veroorzaakt. [29] X BronAdvertentie
Tips
- Iedereen kan geelzucht krijgen.
- Als je veel voedingsmiddelen eet die bètacaroteen bevatten als wortels en pompoenen, dan kan je huid een lichtgele tint krijgen, maar je ogen niet. Er is dan geen sprake van geelzucht en de gele kleur wordt veroorzaakt door je voedingspatroon in plaats van je leverfunctie.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bilirubin/basics/why-its-done/prc-20019986
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/symptoms/con-20019637
- ↑ http://www.nhs.uk/Conditions/Jaundice-newborn/Pages/Symptoms.aspx
- ↑ https://www.bettersafercare.vic.gov.au/resources/clinical-guidance/maternity-and-newborn/jaundice-in-neonates
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.merckmanuals.com/professional/hepatic-and-biliary-disorders/gallbladder-and-bile-duct-disorders/overview-of-biliary-function
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/fibrosis-and-cirrhosis-of-the-liver/cirrhosis-of-the-liver
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/jaundice-in-adults
- ↑ http://www.nhs.uk/Conditions/Jaundice-newborn/Pages/Symptoms.aspx
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.aafp.org/afp/2004/0115/p299.html
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK413/
- ↑ http://www.cdc.gov/ncbddd/jaundice/documents/jaundicemgmtbrochure.pdf
- ↑ http://www.cdc.gov/ncbddd/jaundice/documents/jaundicemgmtbrochure.pdf
- ↑ http://www.cdc.gov/ncbddd/jaundice/documents/jaundicemgmtbrochure.pdf
- ↑ http://www.petmd.com/dog/conditions/digestive/c_dg_jaundice
- ↑ http://www.petplace.com/article/dogs/diseases-conditions-of-dogs/symptoms/jaundice-in-dogs
- ↑ http://www.petmd.com/dog/conditions/digestive/c_dg_jaundice
- ↑ http://www.petplace.com/article/dogs/diseases-conditions-of-dogs/symptoms/jaundice-in-dogs
- ↑ http://www.petplace.com/article/dogs/diseases-conditions-of-dogs/symptoms/jaundice-in-dogs
Over dit artikel
Deze pagina is 7.246 keer bekeken.
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
