Pdf downloaden Pdf downloaden

Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de membranen die om de hersenen en de ruggengraat heen zitten. Hersenvliesontsteking wordt meestal veroorzaakt door een virus, maar het kan ook ontstaan door een bacteriële- of schimmelinfectie. Afhankelijk van het soort ontsteking kan hersenvliesontsteking ofwel makkelijk worden behandeld, of levensbedreigend zijn.

Deel 1
Deel 1 van 3:

Symptomen bij volwassenen en kinderen

Pdf downloaden
  1. Hoofdpijn die door een ontsteking van de hersenvliezen wordt veroorzaakt voelt anders dan andere soorten hoofdpijn. Het is veel heviger dan hoofdpijn door bijvoorbeeld uitdroging of zelfs dan migraine. Mensen met hersenvliesontsteking krijgen een aanhoudende, zeer ernstige hoofdpijn.
    • Hoofdpijn door hersenvliesontsteking kun je niet verlichten met een pijnstiller van de drogist.
    • Als je zeer zware hoofdpijn hebt zonder dat er andere symptomen van hersenvliesontsteking optreden kan de hoofdpijn ook door een andere ziekte worden veroorzaakt. Als je hoofdpijn hebt die langer dan een dag aanhoudt, bel dan de huisarts. [1]
  2. Migraine leidt ook vaak tot misselijkheid en overgeven, dus deze symptomen duiden niet automatisch op hersenvliesontsteking. Het is echter wel belangrijk om goed op andere symptomen te letten als iemand misselijk is en moet overgeven. [2]
  3. Hoge koorts kan, naast deze andere symptomen, betekenen dat iemand hersenvliesontsteking heeft, en geen verkoudheid of keelontsteking. Neem de temperatuur op van de zieke om te bepalen of koorts aan de lijst van symptomen kan worden toegevoegd.
    • Koorts bij hersenvliesontsteking is meestal rond de 38,5ºC, en iedere temperatuur boven de 39,5º C is reden tot bezorgdheid. [3]
  4. Dit is een zeer bekend symptoom van hersenvliesontsteking. De stijfheid en pijn worden veroorzaakt door druk van de ontstoken vliezen. Als jij of de zieke een zere nek heeft die geen verband lijkt te houden met andere veelvoorkomende oorzaken van pijn en stijfheid, zoals een verrekte spier of een whiplash, kan hersenvliesontsteking de boosdoener zijn.
    • Als dit symptoom de kop opsteekt, laat de zieke dan plat op de rug gaan liggen en de heupen buigen en strekken. Als dit pijn in de nek veroorzaakt kan dat een teken van hersenvliesontsteking zijn. [4] [5]
  5. Omdat de vliezen rondom de hersenen ontstoken zijn bij hersenvliesontsteking, treden er vaak cognitieve problemen op. Een artikel niet uit kunnen lezen, zich niet op een gesprek kunnen concentreren, geen taak kunnen uitvoeren in combinatie met ernstige hoofdpijn kunnen waarschuwingstekens zijn. [6]
    • Hij/zij is misschien niet zichzelf, en kan slaperig of futloos zijn.
    • In zeldzame gevallen kan iemand moeilijk wakker te krijgen of zelfs comateus zijn. [7]
  6. Als iemand overgevoelig is voor licht, kan licht veel pijn veroorzaken. Pijn in de ogen en gevoelige ogen worden in verband gebracht met hersenvliesontsteking bij volwassenen. Als jij of de zieke niet naar buiten kan of niet in een kamer met veel licht kan zijn, ga dan naar de huisarts.
    • Dit kan zich voordoen als een algemene gevoeligheid of angst voor fel licht. Hou dit gedrag in de gaten als er ook andere symptomen optreden. [8]
  7. Stuipen zijn ongecontroleerde spierbewegingen, vaak agressief van aard, die kunnen leiden tot het verlies van controle over de blaas, en tot algemene verwarring. De persoon die stuipen heeft weet vlak daarna vaak ook niet wat de datum is, waar hij/zij is of hoe oud hij/zij is.
    • Als deze persoon epilepsie heeft, of wel vaker stuipen heeft gehad, hoeft het geen symptoom van hersenvliesontsteking te zijn.
    • Als je ziet dat iemand stuipen heeft, bel dan 112. Leg hem/haar op de zij en verwijder alle voorwerpen waar hij/zij tegenaan kan slaan of schoppen. Meestal gaan stuipen na een of twee minuten vanzelf over. [9]
  8. Bepaalde soorten hersenvliesontsteking, zoals meningokokkenmeningitis, veroorzaken uitslag op de huid. Deze uitslag is rood of paars en vlekkerig, en het kan een teken zijn van bloedvergiftiging. Als je uitslag ziet kun je beoordelen of het door hersenvliesontsteking is veroorzaakt met behulp van de glas-test: [10]
    • Druk een glas op de uitslag. Gebruik helder glas zodat je de huid er doorheen kunt zien.
    • Als de huid onder het glas niet wit wordt, betekent dat dat er sprake kan zijn van bloedvergiftiging. Ga dan onmiddellijk naar het ziekenhuis.
    • Niet bij alle soorten hersenvliesontsteking ontstaat er uitslag. Als er geen uitslag te zien is, betekent dat niet dat de zieke geen hersenvliesontsteking heeft.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 3:

Tekenen van hersenvliesontsteking bij baby's

Pdf downloaden
  1. Het is erg moeilijk om de diagnose hersenvliesontsteking bij kinderen en vooral baby's te stellen, zelfs voor een ervaren kinderarts. Omdat er zoveel minder ernstige virussen zijn die vanzelf overgaan bij kinderen, waarbij ze koorts krijgen en veel huilen, kan het lastig zijn om hersenvliesontsteking bij jonge kinderen en baby's te herkennen. Daarom zijn veel ziekenhuizen en dokterspraktijken zeer alert op hersenvliesontsteking, vooral bij baby's van 3 maanden en jonger, en zeker als ze nog niet alle vaccinaties hebben gehad. [11]
    • Door vaccinatie is het aantal gevallen van bacteriële hersenvliesontsteking sterk afgenomen. Virale hersenvliesontsteking kan nog wel voorkomen, maar dat is vaak milder en gaat vanzelf over, met minimale zorg.
  2. Baby's krijgen, net als volwassenen en kinderen, hoge koorts als ze hersenvliesontsteking hebben. Controleer de temperatuur van je baby om te bepalen of hij koorts heeft. Ga met je baby naar de huisarts als hij koorts heeft, of er nu sprake is van hersenvliesontsteking of niet. [12]
  3. Dat kan bij allerlei ziektes het geval zijn, maar als je baby erg overstuur is en niet kalmeert na het verschonen, voeden of andere maatregelen die je meestal neemt, bel dan de huisarts. Constant huilen in combinatie met andere symptomen kan wijzen op hersenvliesontsteking. [13]
    • Een baby die huilt door hersenvliesontsteking is niet te troosten. Let op verschillen met het normale huilpatroon van je kind.
    • Sommige ouders merken dat hun baby zelfs nog harder gaat huilen als hij wordt opgetild, als er sprake is van hersenvliesontsteking.
    • Als een baby hersenvliesontsteking heeft, huilt hij soms op hogere toon dan normaal. [14]
  4. Een slap, slaperig, prikkelbaar kind dat normaal gesproken wel actief is, kan hersenvliesontsteking hebben. Kijk naar opvallende veranderingen in het gedrag die wijzen op verminderd bewustzijn en let op of je je kind moeilijk helemaal wakker krijgt. [15]
  5. Een baby met hersenvliesontsteking kan minder hard zuigen als het drinkt. Als je baby moeite heeft met zuigen, bel dan onmiddellijk de huisarts. [16]
  6. Als je baby moeite heeft met het bewegen van het hoofd, en als het lichaam er ongebruikelijk stram en stijf uitziet, kan dat een teken van hersenvliesontsteking zijn.
    • Je kind kan ook pijn hebben in de nek en rug. Het kan eerst gewoon stijf zijn, maar als je kind pijn lijkt te hebben als het beweegt, kan het erger worden. Let op of je kind automatisch zijn benen optrekt als je zijn nek naar voren buigt, of dat het pijn doet als zijn benen worden gebogen.
    • Misschien kan hij zijn onderbenen ook niet strekken als de heupen een hoek maken van 90 graden. Dit valt meestal op als je de luier verschoont, wanneer je de benen niet kunt strekken. [17]
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

De verschillende soorten beter begrijpen

Pdf downloaden
  1. Virale hersenvliesontsteking gaat meestal vanzelf over. Er zijn een paar specifieke virussen zoals het herpes simplex-virus en HIV die wel met antivirale medicijnen moeten worden behandeld. Virale hersenvliesontsteking verspreidt zich door contact tussen mensen. Een groep van virussen dat enterovirussen wordt genoemd is de belangrijkste oorzaak, en steekt meestal aan het eind van de zomer of begin van de herfst te kop op.
    • Ondanks dat het mogelijk is dat het van persoon tot persoon wordt verspreid, is een uitbraak van virale hersenvliesontsteking zeldzaam. [18]
  2. Er bestaan drie soorten bacteriën die bacteriële hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken, en die zijn het gevaarlijkst en dodelijkst. Streptococcus pneumoniae is de bekendste vorm die baby's, kinderen en volwassenen kunnen krijgen. Er bestaat een vaccin tegen deze bacterie, dus het is te voorkomen. Het verspreidt zich meestal door een holte- of oorontsteking en men moet er alert op zijn als iemand met een sinus- of oorontsteking andere symptomen van hersenvliesontsteking ontwikkelt.
    • Bepaalde mensen lopen meer risico, zoals mensen zonder milt en oudere mensen. Vaak worden deze mensen gevaccineerd. [19]
  3. Een andere bacterie die hersenvliesontsteking kan veroorzaken is Neisseria meningitidis. Dit is een zeer besmettelijke vorm waarmee ook gezonde tieners en jongvolwassenen besmet kunnen raken. Het wordt van persoon tot persoon doorgegeven, en soms is er een uitbraak op school of op slaapzalen. Het is bijzonder gevaarlijk en kan leiden tot het uitvallen van meerdere organen, hersenbeschadiging en de dood als het niet snel wordt herkend en behandeld met antibiotica.
    • Het wordt gekenmerkt door petechiën, een huiduitslag die eruit ziet als een heleboel kleine blauwe plekjes, dus het is belangrijk om hierop te letten.
    • Vanuit het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen sinds 2002 een meningokokken C-vaccinatie als ze 14 maanden oud zijn. [20]
  4. De derde bacterie die hersenvliesontsteking kan veroorzaken is Haemophilus influenza. Dit was vroeger een zeer veel voorkomende oorzaak van bacteriële hersenvliesontsteking bij baby's en kinderen. Door het vaccinatieprogramma is het aantal gevallen drastisch gedaald. Door de combinatie van immigranten uit landen die hier niet tegen vaccineren en ouders die niet willen vaccineren, is niet iedereen tegen deze vorm van hersenvliesontsteking beschermd.
    • Als deze, of elke andere vorm van hersenvliesontsteking wordt vermoed, is het zeer belangrijk om de vaccinatiegeschiedenis, liefst uit het medisch dossier of het gele vaccinatieboekje, te achterhalen. [21] [22]
  5. Hersenvliesontsteking door een schimmel is zeldzaam, en komt bijna uitsluitend voor bij mensen met AIDS of anderen met een ernstig verzwakt immuunsysteem. Het is een van de diagnoses waardoor men AIDS kan onderscheiden, en het treedt op als iemand zeer weinig weerstand heeft, buitengewoon kwetsbaar is en risico loopt op haast elke infectie. Meestal is de boosdoener Cryptococcus.
    • De beste preventie bij iemand met HIV is het geven van antiretrovirale therapie om de virale lading laag te houden en de T-cellen hoog, om bescherming te bieden tegen deze vorm van infectie. [23]
  6. 6
    Profiteer van vaccinatie tegen hersenvliesontsteking als dat nodig is. De volgende groepen met een hoog risico op het krijgen van hersenvliesontsteking wordt aangeraden om zich te laten vaccineren:
    • Alle kinderen van 14 maanden of ouder
    • Militairen
    • Mensen met een beschadigde milt, of bij wie de milt is verwijderd
    • Studenten die op een slaapzaal slapen
    • Microbiologen die blootstaan aan meningokokken
    • Alle mensen met een ernstig verzwakt immuunsysteem
    • Alle mensen die naar landen reizen waar een uitbraak van hersenvliesontsteking is
    • Alle mensen die hebben blootgestaan aan hersenvliesontsteking tijdens een uitbraak [24]
    Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 23.473 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie