Ben ik depressief?

Als je bang bent dat je misschien depressief bent, ben je zeker niet de enige; volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), lijden ongeveer 280 miljoen mensen ter wereld aan deze psychische aandoening. [1] Hoewel alleen een professional in de geestelijke gezondheidszorg officieel kan vaststellen of je aan een depressie lijdt of niet, kun je wel informatie verzamelen over wat depressie is (en wat niet!), en over waar je terecht kunt voor hulp.

Depressie in vergelijking met verdriet en angststoornissen

• Verdriet is een negatieve emotie waarvan de symptomen iemands dagelijkse bezigheden niet langer dan twee weken nadelig beïnvloeden. Iedereen heeft zo nu en dan gevoelens van verdriet of rouw; bijvoorbeeld na het uitgaan van een relatie of na het verlies van een dierbare. Het genezingsproces is niet altijd makkelijk, maar mensen die verdrietig of in de rouw zijn hebben meestal een vrij sterk gevoel van eigenwaarde en blijven die negatieve gevoelens niet oneindig lang houden. Ook lukt het ze om temidden van de verdrietige momenten, ook gelukkige en positieve momenten te beleven. Hoewel iemand die in de rouw is best ook een depressie kan hebben, zijn deze twee ervaringen niet één en dezelfde.
• Iemand die aan een angststoornis lijdt, heeft vaak last van zorgen en angst. Mensen met een angststoornis voelen zich vaak langdurig (langer dan twee weken) zo bang of bezorgd dat hun dagelijkse routine eronder lijdt. Hoewel iemand zeker tegelijkertijd een angststoornis en een depressie kan hebben, worden angststoornissen en depressie als aandoeningen los van elkaar gediagnosticeerd.
• Depressie is een langdurige psychische ziekte. Een depressie zorgt voor fundamentele veranderingen in de manier waarop iemand tegen zichzelf en zijn of haar omgeving aankijkt; iemand die depressief is voelt zich vaak hopeloos, waardeloos en leeg. Symptomen van depressie houden lang aan (meer dan twee weken) en kunnen een negatieve invloed hebben op je eetgewoonten, je slaapritme en op de hoeveelheid energie die je hebt.

Symptomen van depressie

• Een gevoel van hopeloosheid: Hoe je de zaken ook wendt of keert, het lijkt wel of je nooit meer licht ziet aan het eind van de tunnel. Je hebt het gevoel dat je gevangen zit in negatieve gedachten en gevoelens, en dat je er op geen enkele manier aan kunt ontsnappen.
• Zelfhaat: Je loopt voortdurend rond met een enorm schuldgevoel en voelt je vaak waardeloos. Je ziet je fouten en tekortkomingen vaak met microscopische precisie, en je bent ontzettend streng voor jezelf.
• Minder belangstelling voor dingen die je normaal leuk vindt: Je vroegere hobby’s en bezigheden hebben niet meer dezelfde aantrekkingskracht als ze eerst hadden, en je voelt je niet bijzonder gemotiveerd om welke van de dingen die je eerst zo leuk vond, te gaan doen.
• Gebrek aan energie: Je voelt je de hele tijd moe en traag, en je worstelt om eenvoudige taken af te krijgen zonder dat je je na afloop helemaal uitgeput voelt.
• De neiging roekeloze dingen te doen: Je hebt het gevoel dat je kunt ontsnappen in gevaarlijke middelen of activiteiten, zoals gokken, drugs of andere dingen die je leven in gevaar kunnen brengen.
• Veranderingen in je eetlust: Je gewicht verandert behoorlijk drastisch (met minstens 5%) binnen een periode van een maand.
• Onregelmatige of slecht slapen: Het gebeurt regelmatig dat je veel te veel slaapt, of juist te weinig.
• Irritatie: Je hebt een korter lontje dan normaal en merkt dat je vaak geïrriteerd doet tegen mensen.
• Concentratieproblemen: Het kost je veel moeite je te concentreren op de dingen die je moet doen, en je bent ook vergeetachtiger dan eerst. Ook kun je vaak moeilijk beslissingen nemen.
• Plotselinge pijntjes: Je voelt zomaar ineens pijn op plaatsen als je maag, je rug en/of je hoofd, maar je kunt niet bepalen wat de oorzaak ervan is.
• Zelfmoordgedachten: Je denkt er soms over jezelf iets aan te doen of een einde aan je leven te maken.

Manieren om aan hulp te komen

• Maak een afspraak met de huisarts en/of een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Vertel de dingen die je voelt of ervaart aan een psycholoog of psychiater, of gewoon aan je huisarts. Hij of zij kan je symptomen onder de loep nemen en je laten weten of de oorzaak van je problemen een depressie zou kunnen zijn.
• Neem de medicijnen die de arts je mogelijk voorschrijft. Het kan zijn dat de huisarts of je psychiater je aanraadt een antidepressivum te nemen, als een middel dat je wat extra steun kan geven in het dagelijks leven. Voorbeelden van geneesmiddelen die een arts je kan aanraden zijn selectieve serotonine heropname remmer (SSRI’s), selectieve serotonine-heropnameremmers (SNRI’s) em Monoamino-oxidaseremmers (MAO-remmers of MAOI’s).
• Praat met een therapeut. Therapeuten duiken in een veilige en ondersteunende omgeving dieper in je mentale worstelingen. Er bestaan allerlei soorten therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), dialectische gedragstherapie (DGT) en interpersoonlijke therapie (IPT); een professional in de geestelijke gezondheidszorg kan je helpen bij het bepalen van het type behandeling en/of therapie dat het beste aansluit bij wat jij nodig hebt.
• Bel een hulplijn als je zelfmoordgedachten hebt. Omgaan met zelfmoordgedachten en –gevoelens kan een extreem isolerende ervaring zijn, maar je staat er gelukkig niet alleen voor. Bel of app onmiddellijk het alarmnummer 112 (als je in Nederland woont), om in contact te komen met een speciaal daarvoor getrainde hulpverlener. Klik als je in het buitenland woont hier voor een lijst met hulplijnen wereldwijd die je kunnen doorverbinden naar de hulp die je nodig hebt.