Pdf downloaden
Pdf downloaden
Dyslexie is een levenslange leerstoornis. Dyslectische kinderen worden dyslectische volwassenen. De steun die kinderen krijgen kan ook effectief zijn voor volwassenen, maar hun levenssituatie kan anders zijn. In plaats van meekomen in de klas, moet een volwassen dyslecticus meekomen op het werk, in de samenleving en bij de verantwoordelijkheden in het dagelijks leven.
Stappen
-
Presenteer geschreven informatie op een toegankelijke manier. Omdat dyslexie, net als andere leerstoornissen, een onzichtbaar probleem is, weet je misschien niet wie van je collega's, leeftijdsgenoten, meerderen of werknemers dyslectisch zijn. Daarom is het het beste om altijd een toegankelijke layout te gebruiken. [1] X Bron
- Uitgevulde tekst is moeilijk te lezen voor de meeste dyslectische volwassenen, omdat het ongelijke ruimtes tussen letters en woorden geeft. Gebruik liever links uitgelijnde tekst dan uitgevulde tekst zodat het makkelijker leesbaar is.
-
Vraag de dyslectische persoon wat hij/zij wil. Omdat dyslexie voor iedereen anders is, komt de beste informatie van de dyslectische persoon zelf. Voor sommige mensen is het lezen van kaarten het moeilijkst; anderen kunnen moeilijk schakelen tussen letters en cijfers. [2] X Bron
- Neem niet aan dat jij weet wat het beste is voor een dyslectische volwassene. De persoon wil je hulp misschien helemaal niet.
- Zorg dat je onder vier ogen en discreet met de persoon spreekt, en respecteer de vertrouwelijkheid van alles wat is besproken.
-
Geef een lijst met alle mogelijke aanpassingen. Als je van tevoren een lijst maakt met alle mogelijke aanpassingen, weet de dyslectische persoon wat jij wilt en kunt doen om hem/haar te steunen op het werk of in de klas. Hij/zij kan dan de opties die het beste bij hem/haar passen uitkiezen. [3] X Bron Typische aanpassingen die kunnen helpen zijn onder andere:
- De beste plek uitkiezen om te zitten (bijvoorbeeld op een plek waar hij/zij het bord of het gezicht van de leraar/collega's het beste kan zien)
- Langer de tijd krijgen
- Aanpassingen aan de tekst (bv. dat iemand de tekst hardop voorleest)
- Boeken of documenten waarin belangrijke delen zijn onderstreept/gekleurd
- Instructie via de computer
- Aanpassingen aan documenten, zoals geluidsopnames bij gedrukt materiaal
- Een assistent die aantekeningen maakt
- Individuele aanpassingen die hier niet genoemd zijn
- Om officiële aanpassingen te krijgen, voor bijvoorbeeld een examen, moet de dyslectische persoon een recente verwijsbrief hebben waarin staat aangegeven dat dyslectie is aangetoond. Maar als je een dyslectische volwassene gewoon wilt helpen zijn er allerlei aanpassingen die je zelf kunt doen.
-
Weet dat een dyslectische volwassene zelf misschien niet weet wat hij/zij heeft. Als de diagnose als kind niet is gesteld, weet de volwassene misschien niet dat hij/zij een leerstoornis heeft. Hij/zij heeft de diagnose dyslexie misschien nooit gehad, terwijl de leerstoornis zijn/haar dagelijks leven wel beïnvloedt. [4] X Bron
- Je kunt helpen door met hem/haar te praten over de mogelijkheid om meer over de aandoening te weten te komen, en over de stappen die hij/zij zelf kan nemen.
- Als hij/zij er niet voor kiest om de diagnose te laten stellen of om de aanpassingen te accepteren, moet je zijn/haar keuze respecteren.
-
Bescherm de privacy van de diagnose. Als je werkgever of leraar bent, ben je wettelijk verantwoordelijk voor de geheimhouding van het leerprobleem van je werknemer of student. [5] X Bron
- Omdat leerstoornissen vaak leiden tot stigmatisering, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de diagnose van de dyslecticus altijd geheim gehouden wordt.
- De persoon zelf kan ervoor kiezen om de leerstoornis bekend te maken als hij/zij dat wil.
Advertentie
-
Gebruik een lettertype dat goed leesbaar is voor dyslectici. Duidelijke, schreefloze en gelijkmatig gespatieerde lettertypes zoals Arial, Tahoma, Helvetica, Geneva, Verdana, Century-Gothic, en Trebuchet zijn allemaal makkelijker leesbaar voor dyslectici dan andere lettertypes. Hoewel sommige dyslectische personen grote lettertypes makkelijker kunnen lezen, hebben de meesten een voorkeur voor een lettertype met grootte 12-14. [6] X Bron
- Gebruik geen lettertypes met schreven (zoals Times New Roman), want door de dwarsstreepjes worden de vormen van de letters minder duidelijk.
- Gebruik geen schuingedrukte woorden om informatie te benadrukken, want dan kunnen alle woorden lichter en moeilijker te lezen worden. Maak woorden dikgedrukt als je ze wilt laten opvallen.
-
Vermijd visuele vervorming voor dyslectische lezers. Als je een blogger, leraar of werkgever bent, kun je een paar simpele aanpassingen doen om te voorkomen dat er visuele vervorming ontstaat, zoals het vertroebelen of vervagen van woorden. Deze aanpassingen zijn zowel gunstig voor je normale lezers als voor dyslectici. Lange blokken onafgebroken tekst zijn voor de meeste mensen al niet makkelijk te lezen, maar voor dyslectische lezers is het nagenoeg onmogelijk. Gebruik korte alinea's, en beperk elke alinea tot één idee. [7] X Bron
- Je kunt grote stukken tekst ook onderbreken voor koppen, of alineatitels die de inhoud van elk deel samenvatten.
- Gebruik geen spierwitte achtergrond, want dat maakt de concentratie op de tekst moeilijker.
- Donkere tekst op een lichtere achtergrond is makkelijker te lezen. Gebruik geen groene, rode of roze letters, want dat is voor de meeste dyslectici moeilijk te lezen.
-
Kies papier uit dat het beste leest. Zorg dat het papier dik genoeg is, zodat je de geprinte letters op de achterkant er niet doorheen kunt zien. Gebruik liever mat dan glanzend papier, want dat reflecteert het licht en geeft visuele stress. [8] X Bron
- Vermijd digitaal drukwerk, want dat heeft soms een glanzender uiterlijk.
- Experimenteer met verschillende kleuren papier, om de tint te vinden waarvan de dyslectische persoon het beste kan lezen.
-
Geef duidelijke geschreven instructie. Schrijf niet te lange of te gedetailleerde uitleg. Gebruik korte zinnen met een directe stijl en wees beknopt. Gebruik geen afkortingen of overdreven technische taal. [9] X Bron
- Voeg waar mogelijk visuele diagrammen, plaatjes en stroomdiagrammen toe.
- Gebruik lijstjes met opsommingstekens of cijfers, in plaats van alinea's vol met tekst.
Advertentie
-
Gebruik spraakherkenningssoftware. Het kan makkelijker voor een dyslectische volwassene zijn om te spreken dan om te schrijven. Mensen die moeilijk op woorden kunnen komen, motorisch zwak zijn of hun ideeën moeilijk op papier kunnen zetten, hebben misschien baat bij spraakherkenningssoftware. [10] X Bron
- Enkele voorbeelden van dit soort software zijn Dragon Naturally Speaking en Dragon Dictate.
- Met deze software kun je e-mails dicteren, verslagen schrijven of op het internet surfen met spraakbesturing.
-
Gebruik voorleessoftware. Veel e-readers hebben tegenwoordig een voorleesoptie, en veel uitgeverijen verkopen ook voorleesboeken. De drie belangrijkste digitale platforms voor voorleessoftware zijn tablets: de Kindle Fire HDX, de iPad en de Nexus 7. [11] X Bron
- De Kindle Fire HDX heeft een functie die "Immersion Reading" wordt genoemd, waarmee geselecteerde tekst wordt voorgelezen.
- Nexus 7 staat verschillende instellingen voor verschillende gebruikers toe, wat handig kan zijn als je de tablet met gezinsleden deelt.
-
Verdiep je in apps. Er zijn allerlei apps verkrijgbaar om dyslectische lezers van alle leeftijden te helpen. Er zijn voorlees-apps, zoals Blio, Read2Go, Prizmo, Lex, en Rootz. Flipboard en Dragon Go zijn zoekmachines die werken met spraakbesturing, waardoor de gebruiker niets hoeft in te typen. [12] X Bron
- Met herinnering-apps, zoals Textminder of VoCal XL, kun je evenementen, agenda-afspraken, vergaderingen, medicatie etc. invoeren met spraakbesturing.
Advertentie
-
Ken de verschillen in informatieverwerking. De belangrijkste beperking die dyslectische volwassenen hebben, is het verschil in de manier waarop de hersenen informatie verwerken. Het duidelijkst is de moeite die dyslectici hebben met het interpreteren van geschreven taal. Omdat de meeste mensen als kind leren lezen, wordt dyslexie vaak al in de kindertijd vastgesteld. [13] X Bron
- Ook de auditieve verwerking kan beïnvloed worden, en mensen met dyslexie kunnen gesproken informatie niet altijd goed verwerken.
- Soms verwerkt een dyslectisch persoon gesproken taal wat langzamer.
- De taal kan heel letterlijk worden geïnterpreteerd, waardoor grapjes en sarcasme verkeerd begrepen worden.
-
Leer meer over verschillen in het geheugen. Het kortetermijngeheugen is bij dyslectici vaak zwakker, en ze kunnen daardoor moeite hebben om feiten, afspraken, plannen e.d. te onthouden. Het werkgeheugen, of het mentale vermogen om verschillende stukken informatie tegelijk te onthouden, zoals bij het maken van aantekeningen terwijl je luistert naar een lezing, kan ook beperkt zijn. [14] X Bron
- Iemand die dyslectisch is, maakt misschien fouten bij het geven van basisinformatie, zoals het noemen van de leeftijden van zijn/haar kinderen.
- Een dyslectische volwassene is misschien niet in staat om informatie gemakkelijk terug te halen, zonder aanvullende aantekeningen.
-
Leer meer over beperkingen in de communicatie. Iemand met dyslexie heeft misschien moeite om op bepaalde woorden te komen, of om gedachten onder woorden te brengen. Misverstanden komen veel voor, en de communicatie kan een uitdaging zijn als je elkaar niet goed begrijpt.
- Een dyslectisch persoon praat soms harder of zachter dan de meeste mensen.
- Soms spreken dyslectici woorden verkeerd uit.
-
Ken de verschillen in geletterdheid. Leren lezen is moeilijk voor een dyslectisch kind, en zelfs op volwassen leeftijd houdt een dyslecticus soms veel moeite met lezen, ongeacht de intelligentie. Als de persoon wel kan lezen, kan hij/zij misschien niet goed spellen. [15] X Bron
- Begrijpend lezen gaat vaak veel langzamer bij een volwassen dyslecticus. Hij/zij kan moeite hebben om de tekst te scannen of geschreven aanwijzingen snel te verwerken.
- Technische termen en afkortingen kunnen vooral een uitdaging zijn. Als het mogelijk is, gebruik dan eenvoudige woorden en plaatjes of andere visuele ondersteuning om het begrip te vergroten.
-
Wees je bewust van zintuiglijke verschillen. Veel dyslectici ervaren een verhoogde zintuiglijke gevoeligheid voor omgevingsgeluiden en visuele prikkels. Ze hebben vaak moeite om onnodige informatie te filteren, of om relevante visuele informatie voorrang geven. [16] X Bron
- Dyslexie kan de concentratie in de weg staan, en een dyslectisch persoon kan snel afgeleid zijn.
- Achtergrondlawaai of beweging kan moeilijk uit te schakelen zijn. Door een dyslectisch persoon een werkplek te geven die vrij is van onnodige afleiding, kan hij/zij zich beter concentreren.
-
Begrijp dat dyslexie visuele stress kan geven. Sommige mensen met dyslexie hebben last van "visuele stress" als ze lezen. Als iemand visuele stress ervaart, ziet de gedrukte tekst er vervormd uit, en lijken de letters binnen de woorden vaag. De tekst lijkt op de pagina te bewegen. [17] X Bron
- Door verschillende kleuren inkt te gebruiken, of verschillende tinten papier, kan visuele stress verminderen. Probeer bijvoorbeeld eens crèmekleurig of pastelkleurig papier.
- Overweeg om de kleur van de achtergrond van een computerscherm te veranderen zodat het visueel beter toegankelijk is.
- De kleur inkt die wordt gebruikt kan het vermogen van de dyslecticus om de tekst te lezen verbeteren. Het gebruik van rode stift op een whiteboard is bijvoorbeeld haast onmogelijk te lezen voor sommige dyslectische mensen.
-
Realiseer je dat stress de gebreken door dyslectie nog erger maakt. Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen met bepaalde leerstoornissen zoals dyslexie gevoeliger zijn voor stress dan normale studenten. Onder druk worden de gebreken die met dyslexie worden geassocieerd nog duidelijker. [18] X Bron
- Dit kan leiden tot een minder eigenwaarde en zelfvertrouwen.
- Leren om met deze stress om te gaan kan ervoor zorgen dat dyslectici beter presteren.
-
Weet welke sterke kanten dyslectici vaak hebben. Mensen met dyslexie zijn vaak beter in het begrijpen van het grote plaatje, en het zijn vaak erg goede probleemoplossers. Ze hebben vaak een instinctieve manier van weten hoe dingen werken. [19] X Bron
- Ze hebben vaak een beter ruimtelijk inzicht.
- Dyslectische volwassenen zijn vaak creatiever, nieuwsgieriger en denken minder in "hokjes".
- Als een dyslectisch persoon een project interessant vindt, kan hij/zij zich er vaak beter op concentreren dan anderen.
Advertentie
Tips
- Als jij dyslectisch bent, is je werkgever verplicht om redelijke aanpassingen te maken aan de werkplek om jou te ondersteunen.
- Het is niet verplicht om op je C.V. of bij een sollicitatie te vermelden dat je dyslectisch bent. [20] X Bron
Advertentie
Waarschuwingen
- Als je eenmaal aan je werkgever hebt verteld dat je dyslectisch bent en hebt gevraagd om aanpassingen, kan hij/zij een bewijs van de diagnose van je eisen.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://uxmovement.com/content/6-surprising-bad-practices-that-hurt-dyslexic-users/
- ↑ http://www.uxbooth.com/articles/designing-for-dyslexia-part-1/
- ↑ http://dyslexiahelp.umich.edu/dyslexics/living-with-dyslexia/self-advocate-for-your-dyslexia
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/employer/employer-advice
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/employer/employer-advice
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/common/ckeditor/filemanager/userfiles/About_Us/policies/Dyslexia_Style_Guide.pdf
- ↑ http://uxmovement.com/content/6-surprising-bad-practices-that-hurt-dyslexic-users/
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/common/ckeditor/filemanager/userfiles/About_Us/policies/Dyslexia_Style_Guide.pdf
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/common/ckeditor/filemanager/userfiles/About_Us/policies/Dyslexia_Style_Guide.pdf
- ↑ http://dyslexia.yale.edu/TECH_dragon.html
- ↑ http://dyslexia.yale.edu/2014TabletComparison.html
- ↑ http://neuhaus.org/news/app-sense-apps-for-those-with-dyslexia-or-ld/
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/eyes-and-dyslexia
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/dyslexia-and-specific-learning-difficulties-in-adults
- ↑ http://www.bdadyslexia.org.uk/dyslexic/workplace-information
Over dit artikel
Deze pagina is 4.671 keer bekeken.
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
