PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Het overklokken van een CPU is het proces van het verhogen van de kloksnelheid waarop de CPU werkt. Overklokken behoort traditioneel tot het domein van de gamers en techneuten, maar hardwarefabrikanten hebben dit proces in de loop der jaren een stuk eenvoudiger gemaakt. Overklokken kan de prestaties van je computer significant verbeteren, maar ook je hardware beschadigen als je dit niet op de juiste manier doet. Maar door hier voorzichtig mee om te gaan en daarmee ervoor te zorgen dat je CPU niet oververhit raakt, kun je de snelheid en prestaties van je computer verbeteren.

Deel 1
Deel 1 van 5:

De voorbereiding

PDF download Pdf downloaden
  1. Overklokken is het proces waarbij je de kloksnelheid en het voltage van je CPU verhoogd om de prestaties van je pc te verbeteren. Het is een geweldige manier om alles te halen uit een krachtige machine, of iets meer prestaties te geven aan een budget-pc of oude computer.
    • Overklokken kan je componenten beschadigen, zeker als de hardware niet berekend is op hogere voltages dan de standaardwaarden. Begin alleen aan overklokken als je het risico durft te nemen dat je hardware kapot gaat.
    • Er zijn geen twee systemen gelijk als het gaat om overklokken, ook al hebben ze exact dezelfde hardware. Dit omdat het overklokken voor een groot deel wordt bepaald door kleine verschillen in het fabricageproces. Baseer je verwachtingen niet louter op de resultaten die je online leest voor de hardware die je hebt.
    • Als je vooral de prestaties van computergames wilt verbeteren, dan kun je ook je grafische kaart overklokken, omdat je daarmee zeer waarschijnlijk betere resultaten zult verkrijgen.
    • Laptops zijn geen erg goede kandidaten om te overklokken, omdat de koeling van dergelijke machines beperkt is. De prestatieverbetering op een desktopcomputer zal veel groter zijn, omdat je dan de temperatuur beter kunt regelen.
  2. Je hebt software nodig voor benchmarking en een stresstest, om de resultaten van het overklokken goed te kunnen beoordelen. Deze programma's testen de prestaties van je processor evenals het vermogen ervan om die betere prestaties aan te houden.
    • CPU-Z – Dit is een eenvoudig monitorprogramma waarmee je snel de kloksnelheid en het voltage van je computer kunt aflezen in Windows. Het doet verder niet, maar is een eenvoudig te gebruiken monitorprogramma om er zeker van te zijn dat alles naar behoren werkt.
    • Prime95 – Dit is een gratis benchmarking programma die door veel mensen wordt gebruikt voor stresstests. Deze is ontworpen om lange tijd te laten draaien.
    • LinX – Nog een stresstest-programma. Deze is wat lichter dan Prime95 en is goed voor het testen na elke verandering.
  3. Verschillende moederborden en processors hebben verschillende mogelijkheden wat betreft het overklokken. Er zijn ook lichte verschillen als het gaat om het overklokken van AMD-processoren versus Intel, maar het algemene idee is hetzelfde. Het belangrijkste om naar op zoek te gaan ding is het wel of niet ontgrendeld zijn van je multiplier. Als de multiplier is vergrendeld zal je alleen maar de kloksnelheid kunnen aanpassen, wat meestal minder goede resultaten oplevert.
    • Veel moederborden zijn ontworpen om te overklokken en horen je volledige toegang te geven tot de tools om te overklokken. Raadpleeg de documentatie van je computer om de mogelijkheden van je moederbord te bepalen.
    • Sommige processors zijn gemakkelijker om succesvol te overklokken dan anderen. Bijvoorbeeld, de "K" lijn van de Intel i7 is speciaal ontworpen om te worden overklokt (bijvoorbeeld Intel i7 - 2700K). Het model van je processor vind je door te drukken op Win + Pause en in het deel Systeem te kijken.
  4. Voordat je met overklokken begint zal je een stresstest moeten uitvoeren voor je basisinstellingen. Hiermee krijg je een grondwaarde als vergelijkingsmateriaal voor het overklokken, en het brengt ook problemen met de basisinstellingen aan het licht die eerst moeten worden aangepakt, voordat overklokken ze erger maken.
    • Zorg dat je de temperatuurniveaus tijdens de stresstest goed in de gaten houdt. Als de temperatuur boven de 70 °C (158 °F) uitkomt, dan zal je waarschijnlijk niet veel hebben aan het overklokken omdat de temperatuur onveilige waarden bereikt. Het is wellicht nodig om nieuwe thermische pasta aan te brengen of een nieuwe koelplaat te installeren.
    • Als je systeem tijdens de basislijnstresstest vastloopt, dan is er waarschijnlijk een probleem met de hardware die eerst moet worden opgelost voordat je begint met overklokken. Controleer het geheugen van je systeem om na te gaan of er fouten zijn.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 5:

De standaardkloksnelheid verhogen

PDF download Pdf downloaden
  1. Je gaat het grootste deel van de veranderingen aanbrengen in het BIOS van je computer , welke het configuratiemenu is en geopend kan worden voordat het besturingssysteem is geladen. Op de meeste systemen kun je het BIOS openen door Del ingedrukt te houden terwijl de computer opstart. Andere mogelijke toetsen zijn F10 , F2 en F12 .
    • Elk BIOS is weer anders, dus kunnen de menu's en locaties van systeem tot systeem variëren. Wees niet bang om het hele menusysteem door te spitten op zoek naar dat wat je nodig hebt. [1]
  2. Dit menu kan een andere naam hebben, zoals "Overclocking". Dit is het menu waar je de meeste tijd aan zult gaan besteden, omdat je er zowel de snelheid van je CPU als het voltage mee kunt wijzigen.
  3. Om te voorkomen dat het geheugen problemen veroorzaakt, zal je de geheugenbus lager moeten instellen voordat je verdergaat. Dit kan worden aangeduid als de "Memory Multiplier", "DDR Memory Frequency" of "Memory Ratio". Zet deze zo laag mogelijk. [2]
    • Als je de opties voor de geheugenfrequentie niet kunt vinden, druk dan op Ctrl + Alt + F1 in het hoofdmenu van het BIOS.
  4. De basisklok, ook wel aangeduid als de front side bus of bus speed, is de basissnelheid van je processor. Het is meestal een lagere snelheid die wordt vermenigvuldigd om de totale snelheid van de core te bereiken. De meeste processors kunnen wel omgaan met een grote sprong van 10% aan het begin van het proces. Bijvoorbeeld, als de basisklok 100 MHz is en de multiplier 16, dan is de kloksnelheid 1,6 GHz. Door het op te stuwen met 10% zal de basisklok verhogen naar 110 MHz en de kloksnelheid naar 1,76 GHz.
  5. Zodra je de eerste 10% voor elkaar hebt gekregen, herstart je de computer en het besturingssysteem. Start LinX en laat het een paar cycli draaien. Als er zich geen problemen voordoen, dan ben je klaar om verder te gaan. Als je systeem instabiel is geworden zal je weinig hebben aan het overklokken, en kun je de instellingen beter weer terugzetten naar standaard.
  6. In plaats van de snelheid elke keer met 10% te verhogen, kun je de toename verminderen tot ongeveer 5-10 MHz per stap. Hierdoor wordt het veel gemakkelijker om de meest gunstige waarde te vinden. Voer elke keer wanneer je een aanpassing hebt gedaan een benchmark uit, totdat het systeem instabiel begint te worden. De instabiliteit komt waarschijnlijk doordat de processor niet genoeg stroom krijgt via de voeding.
    • Als het vanwege je moederbord niet mogelijk is om de multiplier aan te passen, dan kun je verder gaan naar deel 4. Lukt het wel om de multiplier aan te passen, gaat dan verder met de volgende sectie om nog meer winst te halen. Zorg ervoor dat je de huidige instellingen noteert, voor het geval je die uiteindelijk weer wilt gaan gebruiken.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 5:

De multiplier verhogen

PDF download Pdf downloaden
  1. Voordat je de multiplicator gaat verhogen zal je de basis kloksnelheid iets moeten verlagen. Dit helpt om de verhogingen van de multiplier nauwkeuriger te maken. Een lagere basis kloksnelheid en een hogere multiplier zal een stabieler systeem creëren, maar een hogere basisklok met een lagere multiplier zal leiden tot meer prestaties. Het vinden van de perfecte balans is het doel.
  2. Zodra je de basisklok iets hebt verlaagd, kun je de multiplier in stappen van 0,5 gaan verhogen. De multiplier kan "CPU Ratio" heten, of iets dergelijks. Deze kan worden ingesteld op "Auto" in plaats van een nummer wanneer je het voor het eerst tegenkomt. [3]
  3. Start je computer opnieuw op en voer het benchmarkprogramma uit. Als het programma geen fouten tegenkomt na een paar maar de benchmark te hebben doorlopen, dan kun je de multiplier opnieuw verhogen. Herhaal dit proces elke keer als je de multiplier een stap verhoogt.
  4. Zorg ervoor dat je aandacht besteedt aan de temperatuurniveaus tijdens dit proces. Je kunt een temperatuurgrens tegenkomen voordat je systeem onstabiel wordt. Als dit het geval is, dan kan het zijn dat je de grens hebt bereikt wat betreft het overklokken van je systeem. Op dit punt aangekomen kun je de beste balans vinden tussen het verhogen van de basis kloksnelheid en het vergroten van de multiplier.
    • Hoewel elke CPU weer een ander veilig temperatuurbereik heeft, is de algemene vuistregel om ervoor te zorgen dat de CPU niet warmer wordt dan 85 °C (185 °F).
  5. Nu heb je als het goed is een instelling bereikt waarbij je computer net niet instabiel wordt. Zolang de temperatuur van het systeem zich nog steeds binnen veilige grenzen bevindt, kun je beginnen met het aanpassen van de spanningsniveaus voor verdere prestatieverbetering.
    Advertentie
Deel 4
Deel 4 van 5:

Het verhogen van de spanning

PDF download Pdf downloaden
  1. Dit kan worden aangeduid als "Vcore Voltage". Het verhogen van de spanning voorbij veilige grenzen kan al snel leiden tot schade aan je apparatuur, dus dit is het meest nauwkeurige en potentieel gevaarlijke deel van het overklok-proces. Elke CPU en moederbord kan verschillende toenames van het voltage aan, dus let extra goed op je temperatuur.
    • Wanneer je het voltage van je core verhoogt, doe dit dan in stappen van 0,025. Meer en je loopt het risico een te grote sprong te nemen en onderdelen te beschadigen.
  2. Nadat de eerst toename voer je een stresstest uit. Aangezien je het systeem in de vorige sectie in een onstabiele toestand hebt achtergelaten, is het verstandig om een stresstest uit te voeren. Als je systeem stabiel is, zorg er dan voor dat de temperatuur nog steeds op een aanvaardbaar niveau is. Als het systeem nog steeds instabiel is, probeer de multiplier of de basis kloksnelheid dan te verlagen.
  3. Zodra het je gelukt is om het onstabiele systeem weer stabiel te maken door het verhogen van de spanning, kun je verdergaan met hetzij de verhoging van de basisklok of de multiplier, afhankelijk van wat je probeert te overklokken. Doe dit in dezelfde kleine stappen, waarbij je stresstests uitvoert totdat je systeem weer onstabiel wordt.
    • Aangezien de instellingen van het voltage de temperatuur het meest verhogen, hoort het je doel te zijn om de basisinstellingen van de klok en multiplier te maximaliseren, om de hoogste prestaties te realiseren bij de laagste spanning. Dit vergt veel proberen en experimenteren met de verschillende combinaties.
  4. Uiteindelijk zal je een punt bereiken waarbij het niet meer mogelijk is om een verbetering te bewerkstelligen zonder dat de temperatuur onveilige niveaus gaat naderen. Dit is de limiet van je moederbord en de processor, en is het waarschijnlijk dat je niet verder kunt overklokken. [4]
    • In het algemeen is het beter om de spanning niet verder te verhogen dan 0,4 boven het oorspronkelijke niveau (0,2 als je een eenvoudig koelsysteem gebruik).
    • Als je de temperatuurlimiet bereikt voordat je een spanningslimiet bereikt, dan is het wellicht mogelijk om de prestaties nog verder te vergroten, door het verbeteren van het koelsysteem in je computer. Je kunt een krachtigere combinatie van koelplaat en ventilator installeren of gaan voor een duurder maar effectiever vloeibaar koelsysteem.
    Advertentie
Deel 5
Deel 5 van 5:

Een definitieve stresstest

PDF download Pdf downloaden
  1. Verlaag de basisklok of multiplier tot de maximale instellingen waarbij het systeem nog goed werkte. Dit is je nieuwe processorsnelheid, en als je geluk hebt is dit merkbaar sneller dan voorheen. Zolang alles op de gewone manier opstart, ben je klaar voor een definitieve test.
  2. Breng de snelheid van de geheugens weer omhoog tot de waarden die ze in het begin hadden. Doe dit langzaam, waarbij je blijft testen. Het kan zijn dat het niet mogelijk is om ze helemaal terug te krijgen op de oude waarden.
    • Gebruik Memtest86 voor het testen van het geheugen van je computer terwijl je de frequentie blijft opschroeven.
  3. Open Prime95 en laat deze de computer 12 uur testen. Wellicht lijkt dit een lange tijd, maar het doel is om er zeker van te zijn dat de machine ook langere tijd super stabiel is. Dit zorgt voor betere en meer betrouwbare prestaties. Als je systeem tijdens het testen onstabiel wordt, of als de temperatuur onacceptabel hoog wordt, dan zal je weer een stap terug moeten doen en je kloksnelheid, multiplier en voltage naar beneden bijstellen.
    • Wanneer je Prime95 opent, selecteer dan "Just Stress Testing". Klik op Options → Torture Test en stel die in op "Small FFT".
    • Temperaturen die net over de grens gaan zijn meestal wel OK, omdat Prime95 meer vergt van je computer dan de meeste programma's ooit zullen doen. Je kunt overigens altijd nog het overklokken iets beperken voor alle veiligheid. De temperatuur onder gewone omstandigheden mag niet boven de 60 °C (140 °F) uitkomen.
  4. Hoewel een stresstest geweldig is om er zeker van te zijn dat je systeem stabiel is, wil je er ook zeker van zijn dat de machine om kan gaan met de willekeurigheid van daadwerkelijk computergebruik. Ben je een gamer, start dan het zwaarste spel dat je hebt. Rip je video, probeer dan om een Blu-ray te rippen. Zorg dat alles naar behoren werkt. Wellicht werkt het nu zelfs beter!
  5. Deze gids raakt slechts nog maar aan de oppervlakte van dat wat je kunt doen als het gaat om overklokken. Als je meer wilt leren, dan gaat het vooral om onderzoeken en proberen. Er zijn diverse groepen online die zich bezig houden met overklokken en de diverse eraan verwante gebieden, zoals koeling. Een aantal van de populairste groepen zijn Overclockers.com, Overclock.net en Tom's Hardware, en dit zijn allemaal geweldige plekken om op zoek te gaan naar meer gedetailleerde informatie.
    Advertentie

Waarschuwingen

  • Het kan zijn dat de garantie van je computer hierdoor afloopt, afhankelijk van de fabrikant. Sommige merken, zoals EVGA en BFG behouden hun garantie, ook na het overklokken van de machine.
  • Je hebt een goed koelsysteem nodig om daadwerkelijk te kunnen overklokken.
  • Overklokken door het verhogen van de spanning, zal de levensduur van je hardware verkorten.
  • De meeste computers gemaakt door Dell (met uitzondering van de XPS-lijn), HP, Gateway, Acer, Apple, etc. kun je niet overklokken vanwege het ontbreken van de optie in het BIOS voor het wijzigen van de FSB en CPU-voltages.
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 10.146 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie