Pdf downloaden Pdf downloaden

Als jij een vriend(in) hebt waarvan je denkt dat hij/zij zelfmoord overweegt, moet je dat heel serieus nemen. Suïcidaal zijn is een tijdelijke staat die ontstaat als antwoord op een zware depressie, en er kan voorkomen worden dat iemand zich van het leven berooft als de juiste maatregelen worden genomen. [1] Als vriend kun jij mogelijk een leven redden door goed te letten op de waarschuwingssignalen van suïcidale gedachten (naast die die je misschien al kent), door je vriend(in) te steunen en te weten wanneer en hoe je hulp van buitenaf kunt inschakelen. Als je vriend in direct gevaar is, bel dan 112 of 0900-0113 (zelfmoordpreventie) zodat je een hulpverlener kunt spreken en toegang krijgt tot de nodige hulp .

Deel 1
Deel 1 van 4:

Herken de tekenen

Pdf downloaden
  1. [2] Het belangrijkste onderdeel van preventie is het herkennen van waarschuwingssignalen. Suïcidale gedachten volgen meestal twee of meer van de volgende patronen: [3]
    • Regelmatig obsessief over iets blijven piekeren.
    • Geloven dat er geen hoop meer is, en dat er geen andere manier is om de pijn te beëindigen dan door zelfmoord te plegen.
    • Het leven als betekenisloos zien, of als iets wat men niet in de hand heeft.
    • Het gevoel hebben dat het denken vertroebeld is, waardoor concentratie lastig is.
  2. [4] Vaak gaan suïcidale gedachten gepaard met emotionele veranderingen, en de volgende veranderingen zijn gebruikelijke waarschuwingssignalen [5] :
    • Extreme stemmingswisselingen
    • Gevoelens van eenzaamheid en isolement, zelfs als er anderen bij zijn.
    • Gevoelens van waardeloosheid, schaamte, schuldgevoel, zelfhaat en het idee dat niemand om je geeft.
    • Verdrietig, teruggetrokken, vermoeid, apathisch, angstig, geïrriteerd of snel boos worden.
  3. [6] Wees alert op uitspraken die de gedachtenpatronen die gepaard gaan met zelfmoordneigingen verwoorden [7] :
    • "Mijn leven is niets waard"
    • "Jij (of een andere vriend of familielid) bent beter af zonder mij"
    • "Maak je geen zorgen, dan ben ik er al lang niet meer"
    • "Je krijgt spijt als ik er niet meer ben"
    • "Ik zal je niet langer tot last zijn"
    • "Ik kan het allemaal niet aan - wat heeft het voor zin?"
    • "Ik zal je niet meer in de weg staan"
    • "Ik kan toch niks doen om het te veranderen"
    • "Ik kan maar beter dood zijn."
    • "Ik heb het gevoel dat er geen uitweg is"
    • "Ik had nooit geboren moeten worden"
  4. Veel mensen die zelfmoord willen plegen, doen dit op het moment dat ze zich veel beter voelen dan ze eerst deden. [8] Het kan zijn dat je een berustende vastbeslotenheid ziet nadat hij/zij het besluit heeft genomen om een einde te maken aan zijn/haar leven, dus neem dan onmiddellijk voorzorgsmaatregelen.
  5. Vaak zie je veel van het gedrag veranderen bij mensen die suïcidaal zijn. Als je minstens een paar van de volgende dingen opmerkt, is er misschien reden tot bezorgdheid [9] :
    • Slechtere prestaties op school of op het werk, of tijdens andere activiteiten (of soms juist het tegenovergestelde, waarbij de persoon extra taken of verantwoording op zich neemt)
    • Sociaal isolement
    • Weinig of geen interesse in seks, vrienden of dingen die hij/zij vroeger leuk vond om te doen
    • Verwaarlozing van het persoonlijke welzijn en van het fysieke uiterlijk
    • Verandering in slaap- of eetgewoontes. Let op dingen als zichzelf uithongeren, slecht eten of het verwaarlozen van medische verplichtingen (vooral bij ouderen)
    • Drastische verandering in vaste routines
    • Lethargie en teruggetrokkenheid
  6. [10] Als iemand een plan klaar heeft liggen, kan dat betekenen dat hij/zij binnenkort een succesvolle poging doet. Let op de volgende daden: [11]
    • Het afronden van allerlei zaken (bv afscheid nemen van geliefden, alle waardevolle spullen weggeven, de financiën regelen)
    • Roekeloze of passieve beslissingen maken over belangrijke dingen
    • De middelen verzamelen om zelfmoord mee te plegen, zoals pillen of wapens
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 4:

Praten met je suïcidale vriend(in)

Pdf downloaden
  1. Praten over een mogelijke zelfmoord kan een erg gevoelig onderwerp zijn, vooral voor een vriend(in) die zich toch al schaamt of schuldig voelt. Initieer een gesprek zonder mogelijke afleiding. Kies een ontspannende en bekende omgeving uit als dat kan.
  2. De volgende vragen kun je gebruiken om het gesprek op gang te brengen: [12]
    • "Hoe ga je nu om met de dingen die in je leven gebeurd zijn?"
    • "Heb je wel eens het idee dat je het wilt opgeven?"
    • "Denk je vaak aan de dood?"
    • "Ben je van plan om jezelf iets aan te doen?"
    • "Denk je wel eens na over zelfmoord?"
    • "Heb je wel eens geprobeerd om jezelf iets aan te doen?"
  3. Wees zo specifiek mogelijk zonder beschuldigend te klinken. In plaats van bijvoorbeeld iets te zeggen als "Jij zegt altijd maar hoe vreselijk alles is", kun je een meer gedetailleerde observatie geven zoals "Ik heb de laatste maanden gemerkt dat je niet meer kunt genieten van dingen die je vroeger leuk vond, zoals een dagje weggaan met je kinderen".
    • Laat met het ter sprake brengen van het onderwerp blijken hoeveel je om de ander geeft. Als je direct bent in het uiten van je zorgen, laat je merken dat je hem/haar belangrijk vindt.
    • Het is een fabeltje dat je door het over zelfmoord te hebben de ander op een idee zou brengen. Het is juist zo dat je je vriend(in) helpt realiseren dat er ook andere opties zijn, als je openlijk over zelfmoord praat. [13]
    • Blijf zoveel mogelijk bij het onderwerp. Je vriend(in) probeert je zorgen misschien weg te wuiven door je verbaasd aan te kijken, of door je het gevoel te geven dat het gek is dat je erover begint. Wees niet bang om vast te houden aan je bezorgdheid, vooral als je verschillende signalen hebt opgepikt.
  4. [14] Benader de gevoelens of beslissing van je vriend(in) met een open vizier, zonder te oordelen. Je vindt misschien dat je vriend(in) het verkeerd ziet, en dat zijn/haar situatie echt niet zo slecht is dat hij/zij er een eind aan zou moeten maken. Maar realiseer je dat je het nooit helemaal kunt begrijpen.
    • Het idee dat zelfmoord egoïstisch, gek of verwerpelijk is, is diep in onze cultuur geworteld. Wees je ervan bewust dat de zelfmoordneiging het resultaat kan zijn van een aandoening waar je vriend(in) niets aan kan doen, en dat zij behandeld kan worden. [15]
  5. Het is makkelijk te denken dat we kunnen helpen door onze mening te geven, maar dat is niet altijd het geval. Probeer de volgende reacties te vermijden:
    • Uitspraken die gevoelens afwijzen, zoals " Zo erg is het allemaal ook weer niet".
    • Oppervlakkige uitspraken die gevoelens van schaamte of isolement uitlokken, zoals "Je hebt zoveel om voor te leven", of "Bedenk eens hoeveel pijn je je familie en vrienden ermee doet als je zelfmoord pleegt".
    • Toon liever mededogen door te zeggen: "Het moet wel heel erg zijn als je je zo voelt".
  6. Laat jouw gesprek een kans zijn voor je vriend(in) om zich geliefd en gesteund te voelen. Probeer zo goed mogelijk naar je vriend(in) te luisteren zonder te oordelen, en plaats jezelf in zijn/haar schoenen. Dan kun je zijn/haar gevoelens met een warm, persoonlijk begrip accepteren. Maak oogcontact en gebruik je lichaamstaal om te laten zien dat je echt luistert. [16]
    • Laat hem/haar zo lang praten als nodig is. Zelfs als er allerlei opbeurende woorden in je opkomen, of redenen waarom hij/zij het zonniger in zou moeten zien, moet je die niet uitspreken. Geef je vriend(in) de ruimte om zich te uiten zonder hem/haar af te kappen om jouw mening te geven.
    • Waardeer zijn/haar gevoelens. Het kan lastig zijn om gevoelens te uiten waarvan je denkt dat anderen het niet zullen begrijpen. Zorg dat je vriend(in) zich minder eenzaam voelt door die gevoelens te begrijpen en bevestigen. [17]
  7. Emotionele steun is een krachtig middel tegen zelfmoord. Laat je vriend(in) weten dat je van hem/haar houdt, aan hem/haar denkt en dat hij/zij een belangrijk deel van je leven is. Straal respect en liefde uit tijdens het gesprek.
    • Dit is je kans om je vriend(in) jouw kijk op de zaak te laten weten. Zeg dat zelfmoord een onomkeerbare oplossing is, voor een probleem dat opgelost kan worden, en dat jij en heel veel anderen graag willen helpen met het realiseren van andere mogelijkheden.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 4:

Zelfmoord van een vriend(in) voorkomen

Pdf downloaden
  1. Kijk of je vriend(in) een wapen heeft, of een andere methode om zelfmoord te plegen heeft bedacht. Probeer het te vragen zonder oordelend of betuttelend te klinken. Dit is een belangrijke vraag, want als er al een plan is, kan de situatie nog nijpender zijn dan je dacht. [18]
  2. [19] Zorg dat er geen wapens in het huis van je vriend(in) aanwezig zijn. [20] Gooi ook alle medicijnen die je vindt, en die niet nodig zijn voor gezondheidsproblemen die je vriend(in) op dit moment heeft, weg.
    • Als je vriend(in) medicijnen moet slikken voor een bepaalde aandoening, zeg dan dat jij de voorraad wilt beheren, en geef hem/haar alleen de dosis die hij/zij nodig heeft.
  3. Maak een afspraak met je vriend(in) dat hij/zij je zal laten weten als hij/zij wil doorzetten met het plan. Informeer hem/haar over welke actie jij dan zult ondernemen, zoals professionele hulp inschakelen. Beloof je suïcidale vriend(in) echter niets dat je niet zeker kunt nakomen.
    • Voordat je dit doet, moet je je afvragen of je dit in werkelijkheid wel aankunt, want het kan emotioneel uitputtend en tijdrovend zijn.
  4. Doe onderzoek naar hulpgroepen in de buurt, en verzamel informatie zodat je beter weet wat mensen tot zelfmoord brengt, zodat je zo veel mogelijk steun kunt bieden.
    • Er zijn allerlei steungroepen, zowel online als in het echt. Kijk op deze website om een praatgroep te vinden waar mensen over suïcidale gevoelens kunnen praten of om informatie te vinden over de preventie van zelfmoord. [21]
  5. Als je vriend(in) een hoog en onmiddellijk risico loopt om zelfmoord te plegen, laat hem/haar dan niet alleen tot de hulpdiensten er zijn. Zorg dat er altijd iemand bij hem/haar aanwezig is. [22]
  6. Dat kan betekenen dat je vaak gaat kijken hoe het met hem/haar gaat, met hem/haar gaat praten of vaker samen leuke dingen gaat doen. Deze steun laat je vriend(in) zien hoe belangrijk hij/zij voor iemand is, terwijl hij/zij herstelt van de depressie of de suïcidale gedachten.
    Advertentie
Deel 4
Deel 4 van 4:

Hulp van buitenaf inschakelen

Pdf downloaden
  1. Als je je zeer ernstige zorgen maakt over je vriend(in), bel dan 112. Probeer een dreiging tot zelfmoord niet alleen op te lossen, en denk niet dat je vriend(in) het niet serieus meent als hij/zij zegt zichzelf iets aan te willen doen. [23]
  2. [24] Een suïcidaal persoon heeft onmiddellijk hulp nodig van een deskundige. Bel 112 of 0900-0113 zodat jij niet zelf als hulpverlener hoeft op te treden.
  3. Door regelmatig met een therapeut te praten over de suïcidale gedachten en gevoelens, en waardoor deze worden uitgelokt, kan een zelfmoordpoging worden voorkomen. Als iemand al een keer een poging heeft gedaan kan de kans op herhaling hierdoor met 50% worden verminderd. [25]
  4. Schakel de hulp van andere belangrijke mensen in het leven van je vriend(in) in. Als anderen zich bewust zijn van het probleem, zullen ze ook beter op waarschuwingssignalen kunnen letten. Zorg dat je alleen mensen die je in staat acht om te helpen informeert over de mogelijkheid dat je vriend(in) zelfmoord wil plegen. [26]
  5. Hulp bieden in dit soort serieuze zaken kan uitputtend, stressvol en frustrerend zijn. Zorg dat je er zelf niet fysiek of emotioneel aan onderdoor gaat. Door over je gevoelens te praten met mensen die je vertrouwt, kun je de situatie beter verwerken en begrijpen. [27]
    Advertentie

Tips

  • Wees voorzichtig als je de politie belt. Die zijn ervoor opgeleid om anderen en zichzelf met geweld te beschermen als dat nodig is. Als je vriend(in) de neiging heeft om agressief of gewelddadig te worden, kan hij/zij door de politie worden gekneveld of gearresteerd.
  • Kijk hier als je vriend(in) liever met zelfhulp aan de slag gaat.
  • Overweeg om een cursus te volgen om te leren om open te communiceren, of volg een cursus zelfmoordpreventie.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Wees je ervan bewust dat het onvrijwillig laten opnemen van je vriend(in) alleen het allerlaatste redmiddel zou moeten zijn, als je merkt dat hij/zij echt gewelddadig begint te worden naar anderen of zichzelf toe.
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 4.638 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie