Pdf downloaden
Pdf downloaden
Het verbinden van een wond is een belangrijk onderdeel van het geven van eerste hulp. Je weet nooit wanneer jij of een geliefde een wond oploopt waarvoor eerste hulp nodig is. Hoewel je bij een diepe wond die erg bloedt meteen de hulpdiensten in zou moeten schakelen, kunnen de meeste kleinere sneetjes en wonden wel thuis behandeld en verbonden worden. Als het bloeden is gestelpt en de wond is schoongemaakt, is het verbinden eigenlijk heel eenvoudig.
Stappen
-
Weet wanneer de wond onmiddellijk medisch ingrijpen vereist. Hoewel de meeste kleine wondjes gewoon met een pleister kunnen worden verbonden, en iets grotere verwondingen met wat gaas en pleistertape, zijn sommige wonden te ernstig om thuis te behandelen. Bij een wond waar bijvoorbeeld het bot zichtbaar is moet je meteen medische hulp inschakelen, net als bij een verwonding waarbij schade is aan de aderen en waar veel bloed uitstroomt. [1] X Bron Als een wond aan armen of benen gevoelloosheid veroorzaakt onder de verwonde plek, kan dat duiden op zenuwschade, en dan moet ook medische hulp worden ingeschakeld.
- Als je veel bloed verliest zul je je al snel slap en moe voelen (en misschien flauwvallen), dus laat iemand in je omgeving meteen weten dat de wond ernstig is, of bel 112.
- Als je een diepe wond hebt in je buik, kunnen je organen beschadigd zijn en kun je inwendige bloedingen hebben, dus zorg dan dat je zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaat -- laat wel iemand anders rijden of bel een ambulance, want je kunt bewusteloos raken.
-
Zorg dat je het bloeden onder controle hebt. Voordat je de wond schoonmaakt en verbindt, moet je het bloeden onder controle hebben. Oefen voorzichtig druk uit op de wond met een schoon, droog gaasje (of een ander schoon, absorberend stuk stof), om het bloeden te stoppen. In de meeste gevallen gaat het bloed stollen door de druk en houdt het bloeden binnen 20 minuten op, al kan het nog wel 45 minuten zachtjes doorbloeden. [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [3] X Bron Het verband of de doek voorkomt ook dat er bacteriën in de wond kunnen komen die een infectie kunnen veroorzaken. In ernstige gevallen kun je van een stropdas of ander lang stuk stof een tourniquet maken, dat je net boven de wond strak vastbindt.
- Als de wond na 15-20 minuten druk uitoefenen nog steeds erg bloedt, moet je medische hulp inschakelen. Blijf druk uitoefenen en ga naar de huisarts of eerste hulp.
- Als het bloeden moeilijk te stoppen is, zou het kunnen dat de persoon bloedverdunners slikt, of een aandoening heeft waardoor het bloed moeilijk stolt. In deze gevallen moet de persoon worden overgedragen aan medische hulpdiensten.
- Doe voordat je de wond aanraakt handschoentjes aan als je die hebt. Als je geen handschoentjes hebt, wikkel je handen dan in bijvoorbeeld een plastic zakje of een paar laagjes schone stof. Zet je blote handen alleen direct op de wond als het echt niet anders kan, want door het bloed kunnen besmettelijke ziektes worden overgedragen.
- Ontsmet je handen ook met water en zeep voordat je de wond aanraakt, als dat kan. Daardoor minimaliseer je de kans dat je bacteriën van je handen overbrengt in de wond.
-
Haal zichtbaar vuil uit de wond. Als je grote stukken vuil, glas of andere voorwerpen in de wond ziet zitten, haal die er dan uit met een schoon pincet. Spoel de pincet af met schoonmaakalcohol om te voorkomen dat je bacteriën en andere microben overbrengt op de wond. [4] X Betrouwbare bron FamilyDoctor.org Ga naar de bron Pas op dat je de wond niet verder beschadigt door de pincet er te diep in te steken.
- Als je te maken hebt met een schotwond, probeer de kogel er dan niet zelf uit te halen - laat dat over aan de medisch hulpverleners.
- Als het lastig is om grotere stukken vuil uit de wond te halen, overweeg dan ook om het aan het medisch personeel over te laten. Als je een groot stuk vuil dat tussen de bloedvaten ligt probeert te verwijderen kan de wond nog erger gaan bloeden.
- Er zijn deskundigen die aanbevelen om te wachten met het verwijderen van het vuil tot je de wond hebt schoongespoeld. Als je maar kleine stukjes vuil ziet zitten, is dat wellicht een betere aanpak, omdat je door te spoelen die kleine deeltjes misschien wel kunt verwijderen.
-
Verwijder kleding van de wond. Om beter bij de wond te kunnen als het bloeden eenmaal onder controle is, haal je kledingstukken en sieraden weg van de plek rondom de wond. Dit moet je doen zodat de doorbloeding niet wordt belemmerd als de wond gaat zwellen. [5] X Bron Als je bijvoorbeeld een bloedende handwond hebt, haal dan het horloge van de pols af. Als je een kledingstuk niet uit kunt trekken, overweeg dan om de stof met een verbandschaar weg te knippen. Als de wond bijvoorbeeld op het bovenbeen zit, kun je de broek uittrekken, of de pijp afknippen zodat je de wond beter kunt schoonmaken en verbinden.
- Als je het bloeden niet kunt stelpen, kun je van een reep stof of een riem een tourniquet maken, waarmee je de slagader boven de wond kunt dichtdrukken. Een tourniquet mag echter alleen gebruikt worden bij levensbedreigende situaties en niet te lang, omdat het weefsel binnen enkele uren gaat afsterven als er geen bloed in komt.
- Als de kleding verwijderd is om de wond schoon te kunnen maken en te verbinden, kun je het ook gebruiken als dekentje om de verwonde persoon af te dekken en warm te houden.
-
Spoel de wond grondig schoon. In het ideale geval spoel je de wond minstens een paar minuten lang schoon met een zoutoplossing tot er geen vuil meer in zit. Een zoutoplossing is het beste, omdat het de bacteriën wegspoelt en meestal steriel verpakt is. Als je geen zoutoplossing hebt, gebruik dan schoon kraanwater of bronwater uit een fles, maar zorg dat je het een paar minuten over de wond laat lopen. Je kunt het uit een drinkwaterfles knijpen of onder de lopende kraan houden. Gebruik geen warm water; neem lauw of koud water.
- Je kunt een zoutoplossing kopen bij de drogist of apotheek.
- Sommige deskundigen raden aan om milde zeep te gebruiken om de wond schoon te maken, maar zeep kan het beschadigde weefsel ook irriteren. [6] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Als je een wond in de buurt van je oog hebt, pas dan op dat er geen zeep in het oog komt.
-
Maak de wond schoon met een washand of andere zachte doek. Duw heel zachtjes, en dep de wond met een schone doek zodat het helemaal schoon is nadat je hebt gespoeld met een zoutoplossing of gewoon kraanwater. Duw en wrijf niet te hard, maar zorg dat je al het achtergebleven vuil hebt verwijderd. Onthou dat door zachtjes te wrijven de wond weer een beetje kan gaan bloeden, dus druk weer op de wond na het schoonmaken als dit gebeurt.
- Smeer een antibacteriële crème rondom de wond voordat je het gaat verbinden, als je dat hebt. Een antibacteriële zalf of crème zoals Nestosyl kan een infectie helpen voorkomen. De zalf voorkomt ook dat het verband aan de wond kleeft.
- Je kunt ook een natuurlijk ontsmettend middel op de wond doen, zoals jodium, waterstofperoxide of colloïdaal zilver (dat is het enige dat niet prikt). [7] X Bron
- Beoordeel de wond na het schoonmaken. Soms moet een wond gehecht worden om goed te kunnen genezen. Als je een van de volgende tekenen ziet, schakel dan medische hulp in, in plaats van de wond zelf te verbinden: de wond ziet er diep uit, heeft gerafelde randen en/of stopt niet met bloeden. [8] X Bron
Advertentie
-
Zoek geschikt verband. Kies een steriel (nog in de verpakking) verband van het juiste formaat voor de wond. Als het een kleine wond is, zal een pleister voldoende zijn. Als de wond echter te groot is voor een pleister, zul je een groter gaas nodig hebben. Je moet het gaas misschien vouwen of knippen zodat het precies over de wond heen past. Raak de onderkant van het gaas niet aan (de kant die tegen de wond komt te liggen), want dan loop je kans dat het ontstoken raakt. Als je geen zelfklevend verband hebt, en het gaas op zijn plek wilt houden met tape, zorg dan dat het gaas over de randen van de wond heen valt zodat je het tape niet op de wond plakt.
- Als je geen echt gaas of verband hebt, kun je improviseren met schone doekjes of een kledingstuk.
- Door de wond lichtjes in te smeren met een antibacteriële zalf, voorkom je niet alleen infecties, maar zorg je ook dat het gaas niet aan de wond vastplakt. [9] X Bron Als je een verband of pleister verwisselt dat aan de wond zit vastgeplakt, zal het weer gaan bloeden.
- Een zwaluwstaartje is handig om de randen van de wond tegen elkaar te houden. Als je geen zwaluwstaartjes hebt, doe dan een gewoon pleistertje dwars over de wond heen (in plaats van in de lengte) en duw de randen van de wond tegen elkaar aan. [10] X Bron
-
Zet het gaas vast en dek het af. Gebruik waterbestendig pleistertape om het gaas aan alle kanten aan de huid vast te maken. Zorg dat het tape op de gezonde huid om de wond heen zit. Gebruik geen duct-tape of elektriciteitstape, want dat kan de huid beschadigen als je het verwijdert. Als het gaas aan de huid vast zit, dek het dan helemaal af met schoon elastisch verband om de wond te beschermen. Zorg dat je het verband niet te strak doet, want dan belemmer je de doorbloeding.
- Zet het verband vast met een metalen clipje, een veiligheidsspeld of met pleistertape.
- Overweeg om een laagje plastic tussen het gaas en het buitenste verband te doen, als de kans groot is dat de plek nat zal worden. Het extra laagje plastic beschermt de wond ook tegen bacteriën en andere ziektekiemen.
- Als de wond op het gezicht of het hoofd zit, moet je het verband misschien als een soort hoofddoekje om het hoofd wikkelen en stevig vastknopen om het op zijn plek te houden. [11] X Bron
-
Vervang het verband iedere dag. Als je het oude verband elke dag door een schoon verband vervangt, hou je de wond schoon en bevorder je de genezing. Als het verband aan de buitenkant nog schoon en droog is, kun je het nog een keer gebruiken. Als de wond klein genoeg was voor een pleister, moet je die ook dagelijks verwisselen. Als het verband of de pleister gedurende de dag nat wordt, verschoon het dan onmiddellijk, en wacht niet tot de volgende dag. Door een nat verband kan de wond eerder gaan ontsteken, dus zorg dat de plek altijd schoon en droog blijft. Als het verband of de pleister vastgeplakt zit aan een wond, week de wond dan even in warm water zodat je het verband of de pleister er makkelijker vanaf kunt halen. [12] X Bron Om dit probleem te voorkomen kun je verband gebruiken dat niet aan de wond kleeft.
- Tekenen van genezing zijn onder andere minder roodheid en zwelling, minder of geen pijn en de vorming van een korst.
- Een wond aan de huid is meestal binnen een paar weken genezen, maar bij een diepe wond kan het wel een maand duren voordat het helemaal over is. [13] X Bron
-
Let op tekenen van infectie. Ondanks alle inspanningen om je wond schoon en droog te houden, kan deze soms toch gaan ontsteken. Dit komt veel voor als je je aan iets vuils of roestigs hebt gesneden, of als je door een dier of mens bent gebeten. Tekenen die erop wijzen dat je wond is ontstoken zijn onder andere: zwelling en pijn, afscheiding, gele of groene pus, een rode en warme huid, hoge koorts en/of een gevoel van algehele malaise. [14] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Als je een of enkele van deze tekenen ervaart binnen een paar dagen na je verwonding, ga dan meteen naar de huisarts. Hij/zij zal dan waarschijnlijk antibiotica of een andere behandeling voorschrijven om de infectie te bestrijden.
- Als je rode strepen op de huid vanaf de wond ziet ontstaan, kan dat duiden op een infectie van het lymfestelsel (het systeem dat vloeistof van de weefsels afvoert). [15] X Bron Deze infectie (lymphangitis) kan levensbedreigend zijn, dus onmiddellijke medische hulp is dan noodzakelijk.
- Overweeg om een tetanusprik te halen. Tetanus is een ernstige bacteriële infectie die kan ontstaan als een wond geïnfecteerd raakt, vooral als het door een vies voorwerp is ontstaan. Als je de afgelopen 10 jaar geen tetanus-booster hebt gehad, ga dan naar de huisarts voor een herhalingsprik.
Advertentie
Tips
- Een wond die gehecht moet worden moet binnen zes tot acht uur na de verwonding behandeld worden om het risico op infecties te verkleinen. [16] X Bron Een wond die erg vies is wordt misschien juist niet gehecht om de kans op infecties te verkleinen.
- Onthou dat het cosmetische resultaat misschien wel belangrijk is, maar dat het niet de belangrijkste overweging zou moeten zijn bij de behandeling van een wond. Genezing zonder infectie is dat wel.
- Steekwonden gaan het snelst ontsteken -- ze zijn meestal veroorzaakt door een scherp voorwerp dat door de huid heen prikt, zoals een naald, spijker, mes of tand.
Advertentie
Waarschuwingen
- Vermijd contact met het bloed van de persoon die verwond is, om te voorkomen dat je ergens mee besmet wordt. Gebruik altijd latex handschoentjes als je die hebt.
- Een tetanusprik moet elke 10 jaar opnieuw worden gehaald. Tetanus is een ernstige infectie die het zenuwstelsel aantast. Het veroorzaakt pijnlijke spierspasmes in de kaken en nek, en het kan de ademhaling belemmeren. [17] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Als het bloeden niet gestelpt kan worden, schakel dan medische hulp in.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/injuries-and-poisoning/first-aid/wounds
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-cuts/basics/art-20056711
- ↑ http://stfrancishealth.org/health-library.html?documentid=tp22233spec
- ↑ http://familydoctor.org/familydoctor/en/prevention-wellness/staying-healthy/first-aid/first-aid-cuts-scrapes-and-stitches.printerview.all.html
- ↑ http://stfrancishealth.org/health-library.html?documentid=tp22233spec
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-cuts/basics/art-20056711
- ↑ http://www.medscape.com/viewarticle/456300_1
- ↑ http://stfrancishealth.org/health-library.html?documentid=tp22233spec
- ↑ http://www.emedicinehealth.com/care_for_a_skin_wound-health/article_em.htm
- ↑ http://stfrancishealth.org/health-library.html?documentid=tp22233spec
- ↑ http://life.familyeducation.com/cuts-and-scrapes/wounds-and-injuries/48244.html
- ↑ http://www.emedicinehealth.com/care_for_a_skin_wound-health/article_em.htm
- ↑ http://www.clinimed.co.uk/Wound-Care/Education/Wound-Essentials/Phases-of-Wound-Healing.aspx
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-cuts/basics/art-20056711
- ↑ http://www.medicinenet.com/cuts_scrapes_and_puncture_wounds/page2.htm
- ↑ http://stfrancishealth.org/health-library.html?documentid=tp22233spec
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tetanus/basics/definition/con-20021956
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
