Iedereen weet wel dat te veel zon niet goed is voor de huid, maar hoeveel van ons zijn zich wel eens vergeten goed in te smeren? Misschien is het je al vaak gebeurd. Te veel uv-straling kan ons DNA direct beschadigen. [1] X Bron Matsumura Y, Ananthaswamy HN. Toxic effects of ultraviolet radiation on the skin. Toxicol Appl Pharmacol. 2004 Mar 15. 195(3):298-308. [Medline]. Van kortdurende, niet te intensieve blootstelling aan de zon kun je mooi bruin worden (als je huid meer pigment aanmaakt om je te beschermen tegen uv-stralen), maar als je te lang in de zon blijft raakt je huid beschadigd, en kun je huidkanker krijgen. [2] X Bron Narbutt J, Lesiak A, Sysa-Jedrzejowska A, Boncela J, Wozniacka A, Norval M. Repeated exposures of humans to low doses of solar simulated radiation lead to limited photoadaptation and photoprotection against UVB-induced erythema and cytokine mRNA up-regulation. J Dermatol Sci. 2007 Mar. 45(3):210-2. [Medline]. Hoewel zonnebrand pijnlijk kan zijn, wordt het meestal beschouwd als een oppervlakkige eerstegraads verbranding -- de lichtste classificatie van verbranding. Als je te lang in de zon hebt gelegen en nu pijnlijk verbrand bent, kun je de schade aan je huid niet meer terugdraaien, maar je kunt de pijn wel verlichten terwijl je huid zich herstelt. Gelukkig kun je zonnebrand meestal gewoon thuis behandelen.
Stappen
-
Was de verbrande huid grondig. Gebruik hiervoor milde zeep en lauw water. [3] X Bron
- Je kunt een koude, vochtige handdoek op de zere huid leggen, maar wrijf niet want dan irriteer je de huid. Leg de handdoek zachtjes op je huid. Zorg ervoor dat het water niet te koud is, want dat kan een negatief effect hebben op de huid als je net bent verbrand (als je verbrande huid te snel afkoelt, vertraagt de genezing en loop je kans op vriesbrand). [4] X Bron
- Als de verbrande huid pijn blijft doen, kun je de pijn verlichten door regelmatig lauw te douchen of baden. [5] X Betrouwbare bron American Academy of Dermatology Ga naar de bron
- Droog jezelf niet helemaal af als je uit de douche komt, maar laat wat vocht op je huid liggen om de genezing te ondersteunen.
-
Bel je huisarts als je blaren krijgt. Als je heel ernstig verbrand bent, kunnen er blaren ontstaan waar ook pus uit kan komen. Het is belangrijk om de huid goed schoon te houden met water en milde zeep. Blaren duiden op een tweedegraads verbranding, en kunnen ontstoken raken. Ga naar de huisarts als je verbrande huid blaren en pus vertoont. Je krijgt dan misschien antibiotica voorgeschreven, en de huisarts kan blaren doorprikken als dat nodig is. [6] X Bron
- Zilversulfadiazine (1%-crème) kan worden gebruikt om de verbrande huid te verzorgen. Het werkt als een antibioticum om infectie van de beschadigde huid te voorkomen. Gebruik dit middel niet in het gezicht. [7] X Bron
- Je bent misschien geneigd om blaren zelf door te prikken, maar dan heb je een grote kans op infecties. Omdat de huid toch al beschadigd is, kun je bacteriële infecties niet goed tegenhouden. Laat je huisarts de blaren behandelen, want hij/zij doet dat in een steriele omgeving met steriele hulpmiddelen.
-
Breng een koud kompres aan. Als je geen kant-en-klaar kompres hebt, kun je een handdoek in ijskoud water weken en op de door de zon verbrande huid leggen. [8] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron
- Leg het koude kompres een paar keer per dag 10 tot 15 minuten op de verbrande huid. [9] X Betrouwbare bron American Academy of Dermatology Ga naar de bron
-
Smeer Aloë vera-gel op de verbrande huid. Aloë vera-gel of een moisturizer op basis van soja zijn de beste keuzes, omdat die de brandwonden afkoelen. Onderzoek heeft aangetoond dat de verbranding dan sneller geneest. In een wetenschappelijk stuk staat dat patiënten die met aloë vera werden behandeld gemiddeld negen dagen eerder genezen waren dan patiënten die geen aloë vera kregen. [10] X Bron
- Medische deskundigen raden Aloë vera in het algemeen aan bij lichte verbranding en huidirritaties, maar nooit bij open wonden. [11] X Bron
- Zoek naar een biologische moisturizer op basis van soja, met natuurlijke ingrediënten. Een goed merk is Aveeno, dat vind je bij de reformwinkel of online. Soja is een plant met natuurlijke vochtinbrengende bestanddelen, wat helpt om de beschadigde huid te hydrateren en te genezen. [12] X Bron
- Gebruik geen lotion of crème met benzocaïne of lidocaïne. Hoewel die vroeger juist wel veel gebruikt werden, kunnen ze irritatie en allergische reacties veroorzaken. Gebruik ook geen vaseline. Vaseline verstopt de poriën waardoor de huid de warmte niet kwijt kan en niet goed kan genezen. [13] X Bron
-
Hou de brandwonden schoon en gehydrateerd. Gebruik geen lotions met parfum, want die kunnen de huid irriteren.
- Blijf Aloë vera-gel, moisturizer op basis van soja of een milde lotion met haver gebruiken. Deze producten worden door veel artsen aanbevolen, en houden de huid gehydrateerd zonder deze te irriteren, zodat je lichaam op natuurlijke wijze kan herstellen. [14] X Bron
- Blijf koude douches en baden nemen als je huid nog steeds brandt. Je kunt meerdere keren per dag douchen of in bad gaan zodat de huid goed gehydrateerd blijft.
-
Ga zo lang je huid moet genezen niet in de zon. Als je je huid nog meer blootstelt aan zon, kan hij nog verder beschadigd raken. Je moet je huid beschermen, dus bedek je met kleding als je in de zon gaat.
- Draag stoffen die je huid niet irriteren (vermijd wol en kasjmier).
- Er is geen stof die het beste is, maar een loszittende, comfortabele en ademende stof (zoals katoen) is het prettigst en beschermt je tegen de zon.
- Draag een hoed zodat je gezicht beschermd is tegen schadelijke uv-stralen. De huid in het gezicht is vooral erg gevoelig, dus het is verstandig die met een hoed tegen de zon te beschermen.
- Als je beschermende kleding wilt dragen, is het goed om de stof ervan even tegen fel licht te houden. De beste beschermende kleding laat weinig licht door. [15] X Betrouwbare bron American Academy of Dermatology Ga naar de bron
- Ga tussen 10 en 16 uur niet in de zon. Dan is de zon het krachtigst.
-
Wees geduldig. Zonnebrand gaat vanzelf weer over. Meestal is de verbrande huid binnen een paar dagen tot een paar weken weer beter. Al je echter tweedegraads brandwonden hebt met blaren, heeft de huid soms wel 3 weken nodig om te genezen. Als je je huid op de juiste wijze behandelt en naar de huisarts gaat, genees je waarschijnlijk sneller. Meestal hou je aan zonnebrand geen littekens over. [16] X BronAdvertentie
-
Neem een pijnstiller als dat nodig is. Volg de instructies die in de bijsluiter staan.
- Ibuprofen — Dit is een ontstekingsremmende pijnstiller die helpt tegen ontsteking, roodheid en pijn. Bij verbranding kun je elke 6 uur 400 mg ibuprofen nemen. Volg de instructies in de bijsluiter of het advies van je huisarts op. Kinderen jonger dan 6 maanden mogen geen ibuprofen. [17] X Bron
- Naproxen — Je huisarts kan dit middel adviseren als ibuprofen niet goed werkt. Het voordeel hiervan is dat de ontstekingsremmende en pijnstillende effecten langer aanhouden. Naproxen vind je bij de drogist onder de naam Aleve. [18]
X
Betrouwbare bron
Mayo Clinic
Ga naar de bron
- Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller en kan maagklachten veroorzaken. [19] X Bron
-
Probeer azijn tegen de pijn. Het zuur in azijn verlicht pijn, jeuk en roodheid. Giet een kopje witte azijn in lauw badwater en ga daarin liggen. Je kunt ook een watje in azijn dopen en daarmee de pijnlijkste plekken insmeren. Dep, maar wrijf niet. Je wilt de huid niet nog meer irriteren door de wrijving. [20] X Bron
-
Breng toverhazelaar aan op de verbrande huid. Maak een washandje nat met toverhazelaar en breng het drie tot vier keer per dag 20 minuten lang aan op de huid om de pijn en jeuk te verminderen. [21] X Bron
- Er zijn weinig bijwerkingen van toverhazelaar bekend, en je kunt het ook veilig gebruiken bij kinderen.
Advertentie
-
Ga naar de huisarts als je denkt dat je zonneallergie hebt. Zonneallergie is een term die wordt gebruikt om ernstige verbrandingen en reacties op uv-stralen (fotodermatitis) te omschrijven. Als je blaren op je huid krijgt, als de verbranding heel pijnlijk is of als deze gepaard gaat met koorts en extreme dorst of vermoeidheid, ga dan meteen naar de dokter. Dit kunnen tekenen zijn van een ernstige aandoening. Er kan een genetische overgevoeligheid zijn die deze symptomen veroorzaakt. Ook kun je door een stofwisselingsziekte een tekort aan nicacine of vitamine B3 hebben. [22] X Bron De typische symptomen en behandeling worden in dit artikel beschreven, maar de ernstigste symptomen, waarvoor medische behandeling noodzakelijk is, zijn onder andere:
- Blaren — de huid kan jeuken, en er kunnen bobbels op je huid komen op de plekken waar je te lang mee in de zon bent geweest
- Uitslag — naast blaren en bobbels komt uitslag die al dan niet jeukt ook veel voor. Deze uitslag kan lijken op eczeem
- Zwelling — de huid kan pijnlijk en rood zijn op plekken die te veel zon hebben gezien
- Misselijkheid, koorts, hoofdpijn en rillingen — deze symptomen kunnen optreden door de combinatie van overgevoeligheid en blootstelling aan hitte
- Als je een van deze symptomen ervaart, ga dan meteen naar de huisarts of eerste hulp om de ernst van het probleem te laten beoordelen [23] X Bron
-
Pas op voor huidkanker. De twee meest voorkomende vormen van huidkanker — basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom — worden in direct verband gebracht met blootstelling aan de zon. Deze soorten kanker komen vooral voor op het gezicht, de oren en de handen. Het risico op een melanoom — de ernstigste vorm van huidkanker — verdubbelt als je vijf keer of vaker bent verbrand. Ook is het risico op een melanoom groter als je ernstiger verbrand bent geweest. [24] X Bron
-
Pas op voor een zonnesteek. Je kunt een zonnesteek krijgen als je lichaam zijn eigen temperatuur niet meer kan regelen waardoor die blijft oplopen. Omdat blootstelling aan de zon zowel zonnebrand als een zonnesteek kan veroorzaken, hebben mensen die ernstig verbrand zijn ook meer kans op een zonnesteek. De belangrijkste tekens van een zonnesteek zijn:
- Een hete, rode, droge huid
- Een snelle, sterke hartslag
- Extreem hoge lichaamstemperatuur
- Misselijkheid of overgeven [25] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron
Advertentie
Tips
- Vermijd direct zonlicht op de verbrande huid, tot die helemaal is genezen.
- Gebruik geen ijs om de brandwonden te behandelen, want daarmee beschadig je de gevoelige huid nog meer. Gebruik altijd lauw, stromend water om de verbrande huid te koelen.
- Gebruik altijd zonnebrandcrème met een breed spectrum van SPF30 of hoger. Vergeet niet om je steeds opnieuw in te smeren, zeker na zweten of zwemmen.
- Het kan soms wel 48 uur duren voordat je merkt hoe erg je verbrand bent door de zon.
Bronnen
- ↑ Matsumura Y, Ananthaswamy HN. Toxic effects of ultraviolet radiation on the skin. Toxicol Appl Pharmacol. 2004 Mar 15. 195(3):298-308. [Medline].
- ↑ Narbutt J, Lesiak A, Sysa-Jedrzejowska A, Boncela J, Wozniacka A, Norval M. Repeated exposures of humans to low doses of solar simulated radiation lead to limited photoadaptation and photoprotection against UVB-induced erythema and cytokine mRNA up-regulation. J Dermatol Sci. 2007 Mar. 45(3):210-2. [Medline].
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003227.htm
- ↑ http://surgery.ucsd.edu/divisions/trauma-burn/about/burn-center/Pages/minor.aspx
- ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/for-kids/about-skin/skin-cancer/treating-sunburn
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/burns
- ↑ http://www.emedicinehealth.com/sunburn/page8_em.htm#sunburn_medical_treatment
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/Sunburn/Pages/Introduction.aspx
- ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/for-kids/about-skin/skin-cancer/treating-sunburn
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/aloe
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/aloe
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/aloe
- ↑ http://surgery.ucsd.edu/divisions/trauma-burn/about/burn-center/Pages/minor.aspx
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/aloe
- ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/for-kids/about-skin/skin-cancer/treating-sunburn
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/burns
- ↑ https://www.bannerhealth.com/IncFiles/housecalls/adult/SkinWidespreadSymptoms/Sunburn.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-sunburn/basics/art-20056643
- ↑ http://www.drugs.com/naproxen.html
- ↑ http://www.parents.com/kids/safety/outdoor/sunburn-remedies/
- ↑ http://www.parents.com/kids/safety/outdoor/sunburn-remedies/
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/photodermatitis
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/photodermatitis
- ↑ http://www.skincancer.org/prevention/sunburn/facts-about-sunburn-and-skin-cancer
- ↑ http://www.cdc.gov/extremeheat/warning.html