Geelzucht, ook wel icterus genoemd, is een aandoening die vaak voorkomt bij baby's, maar die ook bij volwassenen op kan treden. Je krijgt last van geelzucht wanneer er sprake is van een hoog bilirubineniveau. Bilirubine is een chemische stof die voorkomt in de gal in je lever. [1] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron Door geelzucht krijgen je huid, je oogwit en je slijmvliezen een gele kleur. [2] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron Dit is niet noodzakelijk een gevaarlijke aandoening, maar geelzucht kan een teken zijn van een onderliggende aandoening die behandeld moet worden. [3] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
Stappen
-
Ga naar je huisarts. Ga zo snel mogelijk naar de huisarts als jij of je kind tekenen of symptomen van geelzucht hebben. Misschien hoeft je geelzucht niet door een arts behandeld te worden, maar als je geelzucht door een onderliggende aandoening veroorzaakt wordt, dan moet die aandoening wel medisch behandeld worden. [4] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron Enkele symptomen van kortdurende geelzucht bij volwassenen zijn:
- Koorts
- Rillingen
- Buikpijn
- Andere griepachtige symptomen
- Je huid en oogwit krijgen een gelere kleur [5] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Laat een kind of baby met geelzucht door een arts behandelen. Kinderen en baby's kunnen ook geelzucht krijgen. Geelzucht komt vaak voor bij baby's en gaat meestal binnen twee weken vanzelf weer weg. [6] X Bron Ernstige geelzucht kan bij sommige baby's echter ernstige complicaties veroorzaken. [7] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron [8] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Kijk of je kind of baby een gelige huidskleur heeft en of het oogwit een gelige kleur heeft gekregen. Als dit het geval is, dan is er sprake van geelzucht.
- Bel de huisarts direct op als je kind of baby geelzucht heeft.
-
Laat een definitieve diagnose stellen. Bij volwassenen wordt geelzucht vaak veroorzaakt door onderliggende aandoeningen die behandeld moeten worden. Je arts kan onderzoeken uitvoeren om vast te stellen welke aandoeningen je geelzucht veroorzaken en op basis daarvan een behandelplan opstellen. Wellicht moet er een bloedonderzoek uitgevoerd worden, een echo gemaakt worden, een CT-scan gemaakt worden of zelfs een leverbiopsie uitgevoerd worden om de oorzaak van je geelzucht te kunnen vinden. Veelvoorkomende aandoeningen die geelzucht kunnen veroorzaken zijn onder andere:
- Hepatitis A
- Chronische hepatitis B en C
- De ziekte van Pfeiffer, ofwel klierkoorts
- Overmatig alcoholgebruik
- Auto-immuunziekten of erfelijke aandoeningen
- Galstenen
- Galblaasontsteking
- Galblaaskanker
- Alvleesklierontsteking
- Bepaalde medicijnen als paracetamol, penicilline, orale anticonceptiemiddelen en steroïden kunnen ook geelzucht veroorzaken. [9] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Je arts kan geelzucht vaststellen door te kijken naar de tekenen van een leverziekte, zoals blauwe plekken, spider-naevi en palmoplantair erytheem. Hij of zij kan tevens een urineonderzoek uitvoeren en kijken of er bilirubine aanwezig is. Daarnaast kan je arts scans laten maken of een leverbiopsie uitvoeren om een definitieve diagnose te kunnen stellen. [10] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Behandel onderliggende aandoeningen. Als je arts ontdekt dat je een onderliggende aandoening hebt die je geelzucht veroorzaakt, dan zal hij of zij die aandoening waarschijnlijk behandelen om te zien of andere gerelateerde gezondheidsproblemen weggaan. Het behandelen van oorzaken en complicaties van onderliggende aandoeningen kan helpen om je geelzucht te genezen. [11] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Laat de geelzucht vanzelf genezen. In de meeste gevallen zal de geelzucht gewoon zonder behandeling verdwijnen. Praat met je arts zodat je zeker weet dat het niet behandelen van de aandoening de beste optie voor je is, vooral als je geelzucht veroorzaakt wordt door een onderliggende aandoening. [12] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Gebruik medicijnen tegen jeuk. Sommige mensen met geelzucht krijgen last van jeuk. Als de jeuk vervelend wordt of je dagelijkse leven verstoort, gebruik dan een medicijn als colestyramine om de symptomen te verzachten. [13] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Laat je baby behandelen. Geelzucht komt erg veel voor bij baby's en vaak hoeft de aandoening niet behandeld te worden, net zoals dat bij volwassenen met geelzucht niet nodig is. [16] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Als je arts echter vaststelt dat je baby geelzucht heeft, dan kan hij of zij de volgende behandelingen uit laten voeren om de klachten te verminderen:
- Lichttherapie, waarbij licht gebruikt wordt om ervoor te zorgen dat je baby het teveel aan bilirubine uitscheidt.
- Het intraveneus toedienen van immunoglobuline, om de hoeveelheid antilichamen die geelzucht veroorzaken te verminderen.
- Een wisseltransfusie, wat een type bloedtransfusie is waarbij er kleine hoeveelheden bloed afgenomen worden en de bilirubine verdund wordt. Wisseltransfusies worden alleen uitgevoerd bij baby's met ernstige geelzucht. [17] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
Advertentie
-
Vermijd hepatitisinfecties. Eén van de hoofdoorzaken van geelzucht bij volwassenen is een besmetting met het hepatitisvirus. Door zoveel mogelijk te voorkomen dat je in aanraking komt met het virus, verklein je niet alleen de kans op een hepatitisinfectie, maar ook op het krijgen van geelzucht. [18] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Hepatitis A kun je voorkomen door je te laten vaccineren. Iedereen kan zich hiertegen laten inenten. [19] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Hepatitis A wordt verspreid wanneer iemand erg kleine hoeveelheden ontlasting binnenkrijgt, meestal door het eten van besmet voedsel. [20] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Wanneer je op reis bent moet je oppassen dat je geen voedingsmiddelen eet die niet goed schoongemaakt en gekookt zijn. [21] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Hepatitis B kun je ook voorkomen door je te laten inenten. Zowel pasgeborenen als kinderen en volwassenen kunnen zich hiertegen laten inenten. [22] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Er is geen vaccin tegen hepatitis C. [23] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Hepatitis B en C worden verspreid door het bloed en de lichaamsvloeistoffen van een besmet persoon, maar dit gebeurt niet door oppervlakkig contact. [24] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Gebruik naalden nooit vaker dan één keer, of het nu om een tatoeagenaald gaat of een naald om drugs in te spuiten. Op deze manier kun je de verspreiding van deze virussen helpen voorkomen. [25] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Drink niet meer alcohol dan aanbevolen wordt. Je lever verwerkt namelijk alcohol en is de plek waar geelzucht ontstaat, dus daarom moet je dagelijks niet meer alcohol drinken dan aanbevolen wordt. Hiermee kun je de symptomen van geelzucht niet alleen verzachten, maar kun je ook voorkomen dat je leverziekten krijgt die veroorzaakt worden door alcoholgebruik, zoals levercirrose. [26] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Blijf zorgen voor een gezond gewicht. Door te blijven zorgen voor een gezond en stabiel gewicht kun je je algehele gezondheid bevorderen. Je kunt op deze manier ook je lever gezond houden en zo geelzucht voorkomen. [29] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Op gewicht blijven is gemakkelijk als je op regelmatige tijdstippen gezonde en uitgebalanceerde maaltijden eet. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen en die een matige hoeveelheid vetten en complexe koolhydraten bevatten zijn het beste om je algehele gezondheid te bevorderen.
- Zorg dat je dagelijks niet meer dan 1800 tot 2200 calorieën binnenkrijgt, afhankelijk van hoeveel je beweegt. Zorg dat je je calorieën binnenkrijgt door het eten van onbewerkte voedingsmiddelen die veel voedingsstoffen bevatten, zoals volkorengranen, fruit en groenten en magere proteïnen. [30] X Betrouwbare bron EatRight.org Ga naar de bron
- Sporten is belangrijk om op gewicht te blijven en je algehele gezondheid te verbeteren.
- Doe dagelijks matig intensieve cardio-oefeningen die je lichaam weinig belasten. [31] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron Probeer om op de meeste dagen tenminste 30 minuten te sporten of oefeningen te doen. [32] X Bron
-
Houd je cholesterolgehalte onder controle. Het onder controle houden van je cholesterolgehalte kan niet alleen helpen om geelzucht te voorkomen, maar kan ook helpen om gezond te blijven. Je kunt je cholesterolgehalte onder controle houden door gezond te eten en door te sporten, of door in andere gevallen receptplichtige medicijnen te gebruiken. [33] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Het eten van meer oplosbare vezels, gezonde vetten en voedingsmiddelen die veel omega 3-vetzuren bevatten kan helpen om je cholesterolgehalte onder controle te houden. Voedingsmiddelen als magere stukken vlees, magere zuivelproducten, olijfolie, zalm, amandelen, havervlokken, linzen en groenten bevatten deze drie voedingsstoffen. [34] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Stop met het eten van transvetten of eet er minder van. Transvetten verhogen je slechte cholesterol, ofwel je LDL-cholesterol. Door minder of geen gefrituurd voedsel te eten, evenals producten uit de winkel zoals gebakjes, koekjes en crackers kun je je cholesterol onder controle helpen houden. [35] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Dertig minuten sporten per dag kan helpen om je goede cholesterol, ofwel je HDL-cholesterol, te verhogen. [36] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Er is enig bewijs dat stoppen met roken ervoor zorgt dat je HDL-cholesterol verhoogd wordt. [37] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Zorg ervoor dat je baby genoeg te eten krijgt. Je moet ervoor zorgen dat je baby overdag genoeg te eten krijgt. Dit is de beste manier om geelzucht bij baby's te voorkomen. [38] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Zorg dat je je baby tijdens de eerste week van zijn of haar leven 8 tot 12 keer per dag voedt als je borstvoeding geeft. [39] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Als je je baby flesvoeding geeft, dan moet je je kind tijdens de eerste week van zijn of haar leven om de twee tot drie uur 30 tot 60 ml flesvoeding geven. [40] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
Advertentie
Bronnen
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/007491.htm
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/Jaundice/Pages/Introduction.aspx
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://livertox.nih.gov/Cholestyramine.htm
- ↑ http://livertox.nih.gov/Cholestyramine.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/definition/con-20019637
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/definition/con-20019637
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/prevention/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/causes/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/causes/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/prevention/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/prevention/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/prevention/con-20022163
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-a/basics/prevention/con-20022163
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://www.drinksmarter.org/what-is-sensible-drinking
- ↑ http://www.drinksmarter.org/what-is-sensible-drinking/it-all-adds-up
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://www.eatright.org/resource/food/nutrition/dietary-guidelines-and-myplate/healthy-eating-for-women
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00531
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/reduce-cholesterol/art-20045935
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/reduce-cholesterol/art-20045935
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/reduce-cholesterol/art-20045935
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/reduce-cholesterol/art-20045935
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/prevention/con-20019637
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/prevention/con-20019637
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/prevention/con-20019637