Wat is mijn hechtingsstijl?
Hoe kijk jij tegen relaties aan? Is het voor jou geen probleem om genegenheid te tonen en je kwetsbaar op te stellen, of voel je je hier juist ongemakkelijk bij? Je hechtingsstijl bepaalt hoe je omgaat met relaties (zowel platonische als romantische relaties) op basis van je ervaringen in je jeugd met je ouders.
Er zijn vier hechtingsstijlen: veilig, angstig, vermijdend en angstig/vermijdend. Als je je afvraagt welke hechtingsstijl jij hebt, beantwoord onze vragen dan en we geven je wat meer inzicht in je persoonlijke hechtingsstijl.
Overzicht van vragen
- Ze hielden altijd onvoorwaardelijk van me.
- Ze leken vooral van me te houden als ik lief was of hoge cijfers haalde.
- Ze waren soms afstandelijk en emotioneel onbereikbaar.
- Ze hadden helemaal geen goede relatie met me.
- Ze waren rustig, geduldig en hielden rekening met mijn gevoelens.
- Ze werden angstig als ze zagen dat ik van streek was, en daardoor voelde ik me vaak nog slechter.
- Ze waren er niet in geïnteresseerd om me te kalmeren, dus ik leerde om mezelf te troosten en te kalmeren.
- Ik werd bang van de manier waarop ze op mijn ongemak reageerden, dus ik verborg mijn gevoelens voor ze.
- Ik vond het leuk! Het was voor mij altijd leuk en gemakkelijk om nieuwe vrienden te maken.
- Ik wilde meer vrienden dan dat ik had, maar ik was bang dat andere kinderen me niet aardig zouden vinden.
- Ik wilde niet echt nieuwe vrienden en voelde ook niet de behoefte om vrienden te maken.
- Ik vond het leuk om nieuwe vrienden te maken, maar soms had ik ruzie met ze.
- Ik had zelfvertrouwen en het was voor mijn geen probleem om mijn mening te geven.
- Ik wilde wel iets zeggen, maar was altijd bang dat ik iets verkeerds zou zeggen.
- Ik had geen zin om te praten met mijn leraren of klasgenoten.
- Ik deed soms mee aan discussies tijdens de les, maar andere keren misdroeg ik me.
- Ik heb veel zelfvertrouwen. Ik weet dat ik gewaardeerd wordt en dat er van me gehouden wordt.
- Ik voel me zelden zelfverzekerd. Soms vraag ik me af of ik het wel waard ben om van gehouden te worden.
- Ik voel me eerder ongemakkelijk dan zelfverzekerd. Ik ben bang dat ik niet onafhankelijk kan blijven.
- Ik heb niet veel zelfvertrouwen. Ik heb het gevoel dat ik er niet van uit kan gaan dat mensen van me houden, dus ik probeer niet op ze te vertrouwen.
- Nooit. Ik wist dat mijn ouders er altijd voor me zouden zijn.
- Soms. Mijn ouders konden erg liefdevol zijn, maar waren soms ook teruggetrokken.
- Zelden. Ik werd als kind vaak afgewezen, dus ik raakte eraan gewend en ik was er niet meer bang voor.
- Altijd. Door het grillige gedrag van mijn ouders werd ik onzeker en voelde ik me machteloos.
- Ik zie ze onder ogen omdat ik weet dat het belangrijk is om eraan te werken.
- Ik wil de dingen wanhopig rechtzetten en kan me niet ontspannen tot ik dat gedaan heb.
- Ik verdwijn en breng tijd alleen door terwijl ik wacht tot de situatie afgekoeld is.
- Ik zie het als een teken van afwijzing, zelfs als het dat waarschijnlijk niet is.
- Ik wil degene erg graag leren kennen en dit gaat me ook gemakkelijk af.
- Ik richt me erop de ander gelukkig te maken, want daar word ik zelf ook gelukkig van.
- Ik voel me meestal een tijdje ongemakkelijk bij de ander en vind het moeilijk om me voor hem of haar open te stellen.
- Ik wil een hechtere band met degene opbouwen, maar soms wordt de relatie onstabiel.
- Niet echt. Ik vind de behoeften van anderen belangrijk, maar ik weet dat die van mij ook belangrijk zijn.
- Ja. Ik ben bang dat anderen niet van me zullen houden tenzij ik hun behoeften boven die van mij verkies.
- Nee. Ik probeer eigenlijk om niet te veel tijd met anderen door te brengen.
- Soms maak ik het anderen naar de zin, maar andere keren ben ik meer teruggetrokken.
- Ik voel me er erg prettig bij.
- Ik zou het graag willen, maar mijn partner moet me geruststellen dat hij of zij dat ook wil.
- Ik vind het niet fijn. Ik heb veel muren om me heen staan en ik vind het moeilijk om die af te breken.
- Ik wil intimiteit, maar ik heb de neiging om snel aanhankelijk of boos te worden, dus intimiteit is moeilijk voor mij.
- Gelukkig. Ik heb er geen bedenkingen bij en ga akkoord.
- Ik wil hetzelfde, maar vind het eng. Wat als er iets verkeerd gaat?
- Ik twijfel. Ik vind het idee om een hechte band met een ander op te bouwen niet zo fijn.
- Ik ben in tweestrijd. Soms wil ik dat, maar andere keren wil ik graag onafhankelijk zijn.
- Het is voor mij geen probleem om iemand om hulp te vragen.
- Ik vind het wat ongemakkelijk om iemand om hulp te vragen. Ik wil niemand tot last zijn.
- Ik vraag niet vaak om hulp omdat ik liever niet op anderen reken.
- Ik vraag nooit om hulp omdat ik denk dat het toch geen zin heeft. Niemand zal me helpen.
Meer tests
Als je toch meer wilt weten of het gevoel hebt dat je meer hulp nodig hebt bij het begrijpen en veranderen van je hechtingsstijl, overweeg dan om met een therapeut of psycholoog te gaan praten.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-geliefd-voelen"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-mooi-voelen"}],"link_data":[{"title":"Je geliefd voelen","id":34426,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-geliefd-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/1\/12\/Feel-Loved-Step-14-Version-2.jpg\/-crop-200-200-200px-Feel-Loved-Step-14-Version-2.jpg","alt":"Je geliefd voelen"},{"title":"Je mooi voelen","id":13474,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-mooi-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/6\/6f\/Feel-Pretty-Step-9-Version-3.jpg\/-crop-200-200-200px-Feel-Pretty-Step-9-Version-3.jpg","alt":"Je mooi voelen"}],"minimum":0},{"text":"Je hebt waarschijnlijk een angstige hechtingsstijl.","meaning":"Uit je antwoorden blijkt dat je waarschijnlijk een angstige hechtingsstijl hebt, wat betekent dat je als kind inconsequent en oneerlijk behandeld bent door je ouders. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je ouders je soms veel aandacht gaven, maar je andere keren afwezen en je in de steek lieten. Daarom kan het zijn dat je je zorgen maakt over andere mensen en hoe ze over je denken, wat heel begrijpelijk is. Het kan zelfs zijn dat je bang bent om verlaten of afgewezen te worden en piekert over je relaties.
Je bent hoe dan ook niet alleen. Je gevoelens zijn normaal en je kunt zeker leren om ermee om te gaan en ze te overwinnen. Als je denkt dat je een angstige hechtingsstijl hebt, denk er dan over om je huisarts te vragen om een doorverwijzing naar een therapeut of psycholoog. Je kunt ook onderstaande wikiHow-artikelen eens bekijken om aan de slag te gaan.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-niet-opgelaten-voelen"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-zelfverzekerd-voelen"}],"link_data":[{"title":"Je niet opgelaten voelen","id":17343,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-niet-opgelaten-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/c\/ce\/Overcome-Awkwardness-Step-15.jpg\/-crop-200-200-200px-Overcome-Awkwardness-Step-15.jpg","alt":"Je niet opgelaten voelen"},{"title":"Je zelfverzekerd voelen","id":12200,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-zelfverzekerd-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/6\/65\/Feel-Confident-Step-17.jpg\/-crop-200-200-200px-Feel-Confident-Step-17.jpg","alt":"Je zelfverzekerd voelen"}],"minimum":0},{"text":"Je hebt waarschijnlijk een vermijdende hechtingsstijl.","meaning":"Uit je antwoorden blijkt dat je een vermijdende hechtingsstijl hebt, wat betekent dat je emotioneel gezien afstandelijker of onbereikbaarder bent dan normaal. Het kan zijn dat je ouders tijdens je jeugd emotioneel afstandelijk waren of zelfs helemaal afwezig waren, waardoor je het gevoel kreeg zelfstandig te moeten zijn en op jezelf te moeten vertrouwen. Het kan ook lastig en ongemakkelijk voor je zijn om je kwetsbaar op te stellen en genegenheid te tonen. Daarnaast zul je niet snel om hulp vragen, maar dat betekent niet dat je je altijd zo zult voelen.
Ondanks het feit dat je nu een vermijdende hechtingsstijl hebt is het goed mogelijk om je hechtingsstijl te veranderen en je zekerder te voelen in je relaties. Als je denkt dat je een vermijdende hechtingsstijl hebt, denk er dan over om je huisarts te vragen om een doorverwijzing naar een therapeut of psycholoog, of bekijk onderstaande wikiHow-artikelen eens.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Omgaan-met-je-buitengesloten-voelen"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-zekerder-voelen"}],"link_data":[{"title":"Omgaan met je buitengesloten voelen","id":16806,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Omgaan-met-je-buitengesloten-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f6\/Cope-when-You-Feel-Left-Out-Step-14-Version-2.jpg\/-crop-200-200-200px-Cope-when-You-Feel-Left-Out-Step-14-Version-2.jpg","alt":"Omgaan met je buitengesloten voelen"},{"title":"Je zekerder voelen","id":17751,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Je-zekerder-voelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/9\/96\/Feel-More-Secure-Step-16.jpg\/-crop-200-200-200px-Feel-More-Secure-Step-16.jpg","alt":"Je zekerder voelen"}],"minimum":0},{"text":"Je hebt waarschijnlijk een angstige\/vermijdende hechtingsstijl.","meaning":"Uit je antwoorden blijkt dat je vaak afwisselt tussen een angstige en vermijdende hechtingsstijl in je relaties. Als je een onstabiele jeugd hebt gehad (wat betekent dat je angstig was of zelfs trauma's hebt opgelopen door je ouders), dan kan die aanhoudende angst het moeilijk voor je maken om hechte relaties met anderen op te bouwen -- hoe graag je ze ook wilt. Soms kun je je wanhopig voelen omdat je niemand in je leven hebt en andere keren duw je de ander juist weg.
Als je dit bekend in de oren klinkt, onthoud dan dat je niet alleen bent en dat het altijd mogelijk is om je hechtingsstijl te veranderen om meer zelfvertrouwen te hebben in je relaties. Denk erover om je huisarts te vragen om een doorverwijzing naar een therapeut of psycholoog als je meer wilt weten over je hechtingsstijl en wilt leren om ermee om te gaan. Je kunt ook onderstaande wikiHow-artikelen eens bekijken om aan de slag te gaan.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Zelfvertrouwen-ontwikkelen"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Een-angstige-en-vermijdende-hechtingsstijl-loslaten"}],"link_data":[{"title":"Zelfvertrouwen ontwikkelen","id":6464,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Zelfvertrouwen-ontwikkelen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/e\/ee\/Develop-Self%E2%80%90Esteem-Step-18.jpg\/-crop-200-200-200px-Develop-Self%E2%80%90Esteem-Step-18.jpg","alt":"Zelfvertrouwen ontwikkelen"},{"title":"Een angstige en vermijdende hechtingsstijl loslaten","id":37656,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Een-angstige-en-vermijdende-hechtingsstijl-loslaten","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/4\/45\/Overcome-Fearful-Avoidant-Attachment-Style-Step-11.jpg\/-crop-200-200-200px-Overcome-Fearful-Avoidant-Attachment-Style-Step-11.jpg","alt":"Een angstige en vermijdende hechtingsstijl loslaten"}],"minimum":0}]" class="quiz_results_data"/>
Wat is een hechtingsstijl?
Volgens de hechtingstheorie willen kleine kinderen (vooral baby’s en peuters) dicht in de buurt van hun ouders of verzorgers blijven, en vormt de band die ze met hun ouders of verzorgers hebben de basis voor de manier waarop ze later in hun leven met elkaar omgaan. Kinderen ontwikkelen een hechtingsstijl op basis van die vroege relatie met hun ouders, die in feite bepaalt hoe ze relaties met andere mensen aangaan – van vrienden tot romantische partners.
Welke hechtingsstijlen zijn er?
Er zijn vier hechtingsstijlen, namelijk veilig, angstig, vermijdend en angstig/vermijdend.
Veilige hechting.
Er zijn drie onveilige hechtingsstijlen (angstig, vermijdend en angstig/vermijdend), maar er is maar één veilige hechtingsstijl. Een veilige hechting wil zeggen dat je in staat bent om gezonde relaties aan te gaan en te onderhouden in je leven. De basis hiervoor wordt in de vroege kindertijd gelegd door ouders die je steunen en onvoorwaardelijk van je houden.
Met andere woorden, als je een veilige hechtingsstijl hebt, had je waarschijnlijk ook ouders die je als kind een veilig en zeker gevoel gaven en die je waardeerden. Je ouders waren waarschijnlijk ook emotioneel beschikbaar. Andere kenmerken van een veilige hechtingsstijl zijn onder andere:
- In staat zijn om je emoties te reguleren
- Anderen gemakkelijk vertrouwen
- Helder en effectief communiceren
- Troost vinden in hechte relaties
- Gemakkelijk om hulp kunnen vragen
- Met ruzies en conflicten om kunnen gaan
- Emotioneel beschikbaar zijn
- Hoge eigenwaarde
Mensen met een veilige hechtingsstijl vinden het in relaties doorgaans niet moeilijk om een hechte band op te bouwen met hun partner. Ze vertrouwen anderen, zijn liefdevol en vinden het over het algemeen gemakkelijk om een langdurige relatie aan te gaan zonder zich zorgen te maken of zich gevangen te voelen. Ze weten dat ze het waard zijn om van te houden en anderen hoeven hen dit niet te vertellen.
Angstige hechting.
Dit is een onveilige hechtingsstijl die ook wel ‘afwerend’, ‘angstig-afwerend’ of ‘ambivalent’ genoemd wordt. Deze hechtingsstijl wordt gekenmerkt door de angst om afgewezen en in de steek gelaten te worden, codependent gedrag en de gewoonte om partners en vrienden te vragen om emotionele validatie. Iemand met een angstige hechtingsstijl heeft als kind inconsequente ouders gehad. Als een kind een ouder heeft die soms veel aandacht geeft en erg liefdevol is, maar andere keren afstandelijk of veeleisend is, kan het kind zich angstig, verward en onstabiel voelen. Omdat hun ouders inconsistent zijn kunnen deze kinderen het gevoel krijgen dat ze verantwoordelijk zijn voor de gevoelens en het geluk van hun ouders – en dat is wat een angstige hechting veroorzaakt. Andere tekenen van een angstige hechtingsstijl zijn onder andere:
- Plakkerig gedrag vertonen en erg afhankelijk zijn van een partner
- Erg gevoelig zijn voor kritiek
- Goedkeuring nodig hebben van anderen
- Jaloers zijn
- Weinig eigenwaarde
- Zich niet waard voelen om van gehouden te worden
- Moeite om anderen te vertrouwen
Kortom, mensen met een angstige hechtingsstijl moeten steeds gerustgesteld worden door hun partner omdat ze jaloers zijn, denken dat ze het niet waard zijn om van gehouden te worden of gewoon goedkeuring willen. Ze kunnen erg bang zijn om alleen achter te blijven of afgewezen te worden, wat vaak de onderliggende oorzaak van hun gedrag is.
Vermijdende hechting.
Mensen met deze hechtingsstijl zijn vaak afstandelijk, wantrouwend en vinden fysieke en emotionele intimiteit moeilijk, en proberen dit dus te vermijden. Ze vinden onafhankelijkheid en autonomie belangrijk. Mensen met deze hechtingsstijl hebben meestal strikte en emotioneel afstandelijke of afwezige ouders gehad. Als je ouders je bijvoorbeeld vaak aan je lot overlieten, verwachtten dat je onafhankelijk was (en boos op je werden omdat je hen om hulp vroeg), niet altijd direct in je basisbehoeften voorzagen of je afwezen wanneer je aangaf ergens behoefte aan te hebben, dan kun je daardoor een vermijdende hechtingsstijl ontwikkeld hebben. Kinderen met afstandelijke of afwezige ouders ontwikkelen vaak een sterk gevoel van onafhankelijkheid – en zijn daardoor liever niet afhankelijk van anderen. Andere tekenen van een vermijdende hechtingsstijl zijn onder andere:
- Emotionele en fysieke intimiteit vermijden
- Het ongemakkelijk voelen om over emoties te praten
- Anderen afwijzen
- Zich bedreigd voelen als anderen te dichtbij komen
- Meer tijd alleen doorbrengen dan met anderen
- Terughoudend zijn en niet graag relaties aangaan
- Geloven dat je geen andere mensen in je leven nodig hebt
In een relatie kan iemand met een vermijdende hechtingsstijl zijn of haar partner zo lang mogelijk op afstand houden en afstandelijk blijven. Het is vaak moeilijk om een hechte band op te bouwen met iemand met een vermijdende hechtingsstijl, omdat hij of zij de neiging heeft om zich af te sluiten of weg te lopen wanneer een gesprek te serieus of emotioneel wordt.
Angstige/vermijdende hechting.
Deze onveilige hechtingsstijl wordt ook wel ‘gedesorganiseerd’ genoemd. Een angstige/vermijdende hechting betekent in wezen dat je inconsistent gedrag vertoont in relaties en het erg moeilijk vindt om anderen te vertrouwen. De meest voorkomende oorzaken van deze hechtingsstijl zijn verwaarlozing of misbruik tijdens je jeugd en bang zijn voor je ouders. Kenmerken van een angstige/vermijdende hechtingsstijl zijn onder andere:
- Bang zijn om afgewezen te worden
- Niet in staat zijn om je emoties te reguleren
- Tegenstrijdig gedrag
- Zeer angstig zijn
- Zowel kenmerken van een angstige hechting als van een vermijdende hechting vertonen
Mensen met een angstige/vermijdende hechtingsstijl zijn in relaties vaak onvoorspelbaar, en zijn dan weer erg aanhankelijk en dan weer erg afstandelijk naar hun partner toe. Dat wil zeggen dat ze soms emotioneel betrokken en erg afhankelijk van hun partner zijn en soms juist erg teruggetrokken en onafhankelijk. Dit is omdat ze op zoek zijn naar bevestiging en validatie, maar er tegelijkertijd bang voor zijn. Ze kunnen ook denken dat hun partner onvoorspelbaar is en daarom zelf onvoorspelbaar gedrag vertonen.
Is het mogelijk om je hechtingsstijl te veranderen?
Iedereen kan op den duur zijn hechtingsstijl veranderen en een veiligere hechtingsstijl krijgen, om zo beter om te kunnen gaan met relaties. Als je denkt dat je onveilig gehecht bent en daar wat aan wilt doen, dan is therapie waarschijnlijk de beste methode om je emoties te begrijpen en te verwerken. Een therapeut kan je helpen om tot de kern van het probleem door te dringen, je ervaringen uit je jeugd te analyseren en verwerken (en hoe ze van invloed zijn op je huidige relaties) en zorgen dat je op den duur een gezondere mindset ontwikkelt.
Wil je hier meer over weten?
Bekijk de volgende bronnen eens voor meer informatie over hechtingsstijlen: