PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Negatieve gebeurtenissen uit het verleden kunnen het leven in het heden flink bemoeilijken. Vervelende herinneringen kunnen het knap lastig maken om ’s nachts in slaap te vallen of gewoon de dag door te komen. Er zal echter een moment komen waarop je je verleden gewoon los moet laten, want als je dat niet doet zal het een enorme stempel op je toekomst drukken. Maar toch dragen we ons verleden altijd met ons mee in de manier waarop we praten, denken en de wereld zien. Hoe je dit aan moet pakken kan je een naar gevoel bezorgen, alsof je moet over een gespannen koord moet lopen zonder dat er een einde in zicht is. Door alles stap voor stap te bekijken en een open geest te behouden, kun je je verleden als onderdeel van jezelf leren te aanvaarden. Je kunt de negatieve gewoontes die jou ervan weerhouden je dromen te verwezenlijken en je beloftes na te komen achter je laten.

Deel 1
Deel 1 van 3:

In het reine komen met de effecten van ervaringen uit het verleden

PDF download Pdf downloaden
  1. Onopgeloste ervaringen uit het verleden kunnen soms langdurige psychologische en fysiologische effecten teweegbrengen. In die gevallen is het belangrijk om in het reine te komen met hoe het verleden je huidige gewoontes en kijk op het leven beïnvloeden.
    • Een belangrijke eerste stap is om niet langer te proberen te doen alsof gebeurtenissen uit het verleden geen invloed op je uitoefenen. Als je het verleden niet accepteert, dan kun je je er ook niet overheen zetten. Als er iets gebeurt dat je aan traumatische gebeurtenissen doet denken of een sterke emotionele reactie opwekt, probeer dan kalm te erkennen dat dit inderdaad het geval is. Laat jezelf echt voelen wat je over het verleden voelt. De latere stappen in dit artikel zullen je van specifieke strategieën voorzien om je hiermee te helpen.
    • Als je je bijvoorbeeld in een sociale situatie bevindt die sterke emoties over het verleden triggert, probeer die dan niet weg te duwen. Excuseer jezelf liever en distantieer je even van de groep. Neem even de tijd om te reflecteren op het verleden en hoe het verleden jou beïnvloedt, alvorens je weer bij de groep te voegen.
    • De impact van trauma’s uit het verleden kan vooral zeer sterk zijn als je geen sterk sociaal steunnetwerk hebt. [1]
    • Soms kan het trauma als gevolg van ervaringen uit het verleden zo intens zijn dat het ook invloed uitoefent op je dierbaren. [2] Onopgeloste ervaringen uit het verleden kunnen je er ook van weerhouden om sterke relaties op te bouwen met je dierbaren. Ook kunnen ze ervoor zorgen dat jij je te druk bezighoudt met dromen die nooit tot wasdom gekomen zijn. Dit kan op zijn beurt invloed uitoefenen op je huidige gewoontes en vooruitzichten, waardoor het moeilijk wordt om te gaan met de obstakels in je leven. [3]
  2. Traumatische of bijzonder intense ervaringen kunnen invloed uitoefenen op onze neurochemie. Soms kan het zelfs de structuur van ons brein beïnvloeden.
    • Als het gevoel je bekruipt dat je je er gewoon “overheen moet zetten”, dan dien je jezelf eraan te herinneren dat het in werkelijkheid een stuk ingewikkelder ligt. Traumatische gebeurtenissen kunnen de manier waarop het brein functioneert daadwerkelijk aanpassen. Het kan een flinke poos duren om dit te boven te komen. Wees daarom niet te streng voor jezelf en probeer geduldig te blijven.
    • Recent onderzoek in de neurowetenschappen suggereert dat hersenen een bepaalde ‘plasticiteit’ hebben. Onze genetische aanleg kan na krachtige ervaringen op onvoorspelbare manieren gemanipuleerd worden en tot uiting komen. [4] Met andere woorden, je hersenen kunnen veranderen. Je brein is de som van je genen en je ervaringen.
    • Het kan ontzettend moeilijk lijken om de fysiologische en psychologische gevolgen van ervaringen uit het verleden te overwinnen en een plaatsje te geven. Maar het is belangrijk om in je achterhoofd te houden dat je lichaam en hersenen zich voortdurend reorganiseren op basis van nieuwe ervaring. [5] Je lichaam en hersenen zijn eerder al veranderd en zullen dat opnieuw doen. Jij kunt ervoor zorgen dat die verandering een positieve wordt.
  3. Je kunt de tijd niet terugdraaien, maar je kunt de manier waarop je het verleden vanaf nu gaat benaderen wel veranderen. [6] Als je dat niet doet, dan zal je gekwetste zelf deze emotionele pijn overdragen aan nieuwe ervaringen en relaties.
    • Je inspanningen op dit vlak dienen toegespitst te zijn op het accepteren van het verleden en het vergeven van de mensen die jou onrecht aangedaan hebben. [7] Sta jezelf toe om alle emoties over het verleden te ervaren, ongeacht hoe positief of negatief die zijn. Probeer vervolgens om die gevoelens los te laten. [8]
    • Als je woede of droefheid over het verleden voelt, probeer jezelf er dan aan te herinneren dat vasthouden aan deze negatieve emoties je uiteindelijk meer kwaad dan goed zal doen. Je woede zal de situatie niet ongedaan kunnen maken, ongeacht hoe groot die is. Erken je gevoelens. Ga vervolgens op zoek naar het mededogen om degenen die jou onrecht aangedaan hebben te vergeven, en op zoek naar de kracht om het los te laten. [9]
    • Dit proces zal tijd in beslag nemen en zal voor iedereen anders zijn. De andere stappen in dit artikel zijn ontwikkeld om je te helpen bij dit proces.
    • Als je te lang stil blijft staan bij het verleden kan dat problemen veroorzaken, zonder dat je daar een bewust verlangen naar hebt.
  4. Er zijn meerdere lichamelijke activiteiten die je kunnen helpen in het reine te komen met het verleden. Meditatie en yoga kunnen je bijvoorbeeld helpen persoonlijke copingtechnieken (manieren waarom je omgaat met problemen en stress) te ontwikkelen. Deze activiteiten helpen je gevoeliger te worden voor de manieren waarop je emoties invloed uitoefenen op de verschillende onderdelen van je lichaam. [10]
    • Yoga kun je het best leren onder begeleiding van een professioneel instructeur. Als je het nog nooit geprobeerd hebt, kun je op internet kijken of er gratis of goedkope introductielessen aangeboden worden bij jou in de buurt. Er zijn hartstikke veel plekken waar je yoga voor een redelijke prijs uit kunt proberen om te kijken of het iets voor je is.
    • Meditatie is iets dat je prima in je eentje thuis kunt doen. Ga op een rustig plekje zitten met je benen over elkaar en je handen op schoot. Sluit je ogen en haal diep en rustig adem. Probeer alles uit je gedachten te verdrijven en je volledig op je ademhaling te concentreren. Er zijn allerlei cd’s die je aan kunt schaffen en mp3’s die je kunt downloaden om je te helpen focussen en je door het proces te begeleiden. [11]
    • Deze handelingen verschaffen je de psychologische tijd en ruimte om specifieke emoties en ervaringen uit het verleden in kaart te brengen. Zodoende kunnen ze je in staat stellen om de effecten die ze op je gedrag en denkprocessen gehad hebben op te merken en uit te werken. [12]
  5. Schrijf over de gebeurtenissen in het dagelijks leven of uit je verleden. Dit zijn geweldige manieren om moeilijke emoties te verweken. [13]
    • Begin op een avond gewoon de gebeurtenissen die je die dag meegemaakt hebt op te schrijven. Je hoeft ze niet eens in een soort verhaal te gieten. Probeer er niet te lang over na te denken. Behoud een open geest en schrijf gewoon op wat voor jou natuurlijk aanvoelt. Zo zul je geleidelijk aan kunnen wennen aan het dagboekschrijven.
    • Dit zou met de dag makkelijker moeten worden, omdat het zich als een gewoonte begint te ontwikkelen. Vanaf nu kun je gaan schrijven over ervaringen uit het verleden die tijdens het schrijven te binnen schieten.
    • Concentreer je op je gedachten en gevoelens. Jezelf uiten is het belangrijkst; je hoeft geen prachtige roman te schrijven. [14]
    • Schrijven over verontrustende gebeurtenissen uit het verleden kan je helpen vrede te sluiten met die ervaringen. Het kan ervoor zorgen dat ze een minder ingrijpende rol gaan spelen in je dagelijks leven. Expressief schrijven biedt voordelen voor zowel de geestelijke als de lichamelijke gezondheid. Het kan je helpen je emoties te verwerken en kan je bovendien helpen verstoorde slaapritmes te herstellen. [15]
    • Dit soort emotioneel werk kan redelijk wat tijd en introspectie in beslag nemen, maar het kan uiterst productief zijn als je het proces op zijn beloop laat.
  6. Onverwerkte ervaringen uit het verleden kunnen het soms moeilijk maken om nieuwe mensen in je leven te vertrouwen. Dit kan het knap lastig maken om gezonde relaties op te bouwen. Echter, een sterk sociaal steunsysteem kan de belangrijkste factor zijn in het herstellen van de effecten van traumatische ervaringen. [16]
    • Het is belangrijk om je in de buurt van anderen gesteund te voelen, in plaats van beangstigd. Doe het dus, vooral in het begin, eerst rustig aan. Misschien kun je een nieuw iemand uitnodigen voor een kopje koffie, bijvoorbeeld.
    • Vrijwilligerswerk kan ook een uitstekende manier zijn om je te helpen je meer op je gemak te voelen met de interactie met andere mensen. Dit kan je zelfs helpen je meer op je gemak te voelen met je kwetsbaarheden, omdat je dan ook te zien krijgt hoe anderen die van hen blootleggen.
  7. Als je je ooit overweldigd of volkomen hulpeloos voelt, overweeg dan om professionele hulp in te schakelen. Als waar jij mee te maken hebt gewoon niet weggaat, of niet beter wordt met de stappen hierboven, dan is het wellicht verstandig om in gesprek te gaan met een therapeut of psycholoog. [17]
    • Er zijn momenten waarop ervaringen uit het verleden zo slopend kunnen zijn dat het nodig is om hulp te zoeken bij iemand die al eerder mensen met soortgelijke kwesties geholpen heeft. Daar zijn psychologen en therapeuten voor.
    • Als je niet weet hoe je een geschikte therapeut of psycholoog kunt vinden, dan zal je huisarts je waarschijnlijk wel naar iemand kunnen doorverwijzen.
    • Raadpleeg je zorgverzekeringspolis om te kijken wat er precies aan geestelijke gezondheidszorg precies vergoed wordt.
    Advertentie

.

Deel 2
Deel 2 van 3:

Nieuwe gewoontes ontwikkelen

PDF download Pdf downloaden
  1. Overweeg om vrienden achter te laten die ervoor zorgen dat je steeds op het verleden gefocust blijft. De sociale omgeving waarin we leven is een essentieel onderdeel van hoe we onszelf definiëren. [18] Ook beïnvloedt het de manier waarop we onverwerkte ervaringen uit het verleden in ons leven opnemen.
    • Neem de tijd om na te denken (of in je dagboek te schrijven) over de mensen met wie je tijd doorbrengt. Denk aan hoe ze je doen voelen. Als er mensen in je leven zijn waardoor jij je slecht gaat voelen of die negatieve gewoontes bekrachtigen, dan dien je te overwegen minder tijd met hen door te brengen.
    • Het is bijvoorbeeld niet goed om mensen in je leven te hebben die je steeds omlaaghalen of geringschatten. Vrienden die het je moeilijk maken om te doen wat je moet doen om moeilijke ervaringen uit het verleden in te passen in je leven zouden ook een probleem kunnen zijn. Overweeg om nieuwe vrienden te maken, of stel in ieder geval een verandering van omgeving voor.
    • Dit is niet altijd makkelijk, maar het kan een goede manier zijn om je uit je “comfortzone” te dwingen en te groeien als persoon.
    • Het is een goed idee om nieuwe hobby’s te proberen met je nieuwe kameraden. Als je daar klaar voor bent, kun je de grenzen van je comfortzone opzoeken en proberen te slechten. Word bijvoorbeeld lid van een sportploeg of een tekenclub. Geleidelijk aan zullen er nieuwe levensrichtingen aan de horizon verschijnen die je anders nooit voor mogelijk hield.
  2. Maak jezelf niet van streek door te denken aan de mensen die je niet waardeerden of respecteerden. Concentreer je liever op de mensen die aan jouw kant zijn blijven staan. Laat hen weten dat je hun hulp waardeert. [19]
    • Het kan moeilijk zijn om niet te lang stil te blijven staan bij negativiteit. Maar de vrienden die je steunen zijn de enigen die jouw aandacht verdienen.
    • Houd je goede vrienden dichtbij je. Een steunende gemeenschap van mensen om je heen zal je helpen sterk te blijven. Het zal je in staat stellen om je zelfverzekerd genoeg te voelen om je onopgeloste ervaringen uit het verleden en je moeilijke emoties aan te pakken zonder je alleen te voelen.
    • Als je het gevoel krijgt af te glijden, probeer dan wat tijd te besteden met mensen die jij vertrouwt—mensen die jou op het juiste pad kunnen houden. [20]
    • Als je bang bent in slechte gewoontes te vervallen of aan de rand van de wanhoop staat, bel dan een vertrouwde vriend en vraag of hij/zij koffie met je wil gaan drinken of even langs je huis wil komen. Iemand in de buurt kan je het gevoel geven gesteund te worden. Dit kan je helpen je door die moeilijke periodes heen te slaan.
  3. Systematische desensitisatie is een vorm van gedragstherapie waarbij mensen geleidelijk aan blootgesteld worden aan potentieel verontrustende situaties terwijl ze ontspanningstechnieken toepassen. Het doel is om je na verloop van tijd meer en meer op je gemak te voelen zelf met deze situaties te experimenteren. [21]
    • Dit is een aanpak die je kunt proberen om je op je gemak te gaan voelen bij situaties die je een hoop angst of stress bezorgen.
    • Begin door basale ontspanningstechnieken aan te leren, zoals diepademhalingsoefeningen of meditatie. Stel jezelf vervolgens bloot aan situaties die je doen herinneren aan situaties waarbij je niet op je gemak voelt. Gebruik de ontspanningstechnieken die je geleerd hebt om kalm te blijven.
    • Begin met korte blootstelling aan stressvolle situaties. Het belangrijkst is dat je je eigen tempo hanteert, en voorkomt dat je jezelf te ver pusht. Uiteindelijk zou je in staat moeten zijn om situaties die je verontrusten op je gemak te behandelen.
    • Stel bijvoorbeeld dat je aangevallen bent door een valse hond. Het zou zomaar kunnen dat je daarom nu alle honden mijdt. Om je hier overheen te zetten, kun je een bezoek brengen aan een goede vriend van wie je weet dat hij/zij een vriendelijke hond heeft. Pas van tevoren en tijdens het korte bezoek aan je vriend ontspanningstechnieken toe. Probeer om steeds iets vaker op bezoek te gaan, en bij elk bezoek iets langer te blijven. Dit kan aanvankelijk moeilijk zijn, maar als je tijd doorbrengt met een niet-bedreigende hond, dan kan dat je helpen je over je gevoelens over en nare associaties met de aanval heen te zetten.
  4. Soms ontwikkelen we gewoontes die ons ervan weerhouden om onze onverwerkte ervaringen te confronteren en achter ons te laten. Ze kunnen ons ervan weerhouden de effecten van die ervaringen mee te nemen in onze beslissingen in het heden. [22] Onderdeel van het inpassen van deze effecten is het doorbreken van gewoontes om je gevoelens te kunnen confronteren.
    • Laten we het voorbeeld van de angst voor honden aanhouden. Als je aangevallen bent door een hond, dan kun je een gewoonte ontwikkelen om de straat over te steken als je iemand met een hond ziet lopen. Op een gegeven moment kan het zelfs zo ver komen dat je dit doet zonder erbij na te bedenken. Op de korte termijn kan dit je angst beperken, maar op de lange termijn kan dit je ervan weerhouden je over je angsten heen te zetten. Op zijn allerminst is het een ongemak. In dit geval zul je je best moeten doen om de gewoonte te doorbreken. Je hoeft niet actief op zoek te gaan naar honden, maar probeer in ieder geval de straat niet meer over te steken als je er een aan ziet komen. Als je je daar eenmaal bij je op je gemak voelt, dan zou je die onbekende man/vrouw zelfs kunnen vragen of je de hond mag aaien. Geleidelijk aan zal dit je helpen de traumatische gebeurtenis los te laten.
    • Systematische desensitisatie kan handig zijn in jouw poging contraproductieve gewoontes aan te pakken.
    • Soms hebben we niet eens door hoe onze onopgeloste ervaringen ons veranderd hebben. Onze pogingen die ervaringen te mijden worden ingebakken in onze dagelijkse gewoontes. Je kunt je bewuster worden van gedragsveranderingen door iemand die je vertrouwt te vragen of hem/haar iets aan jouw gedrag is opgevallen. Andere mensen zijn vaak beter in staat om dit soort dingen op te merken dan wijzelf. [23]
    • Na een verbroken relatie zou je je beste vriend bijvoorbeeld iets kunnen vragen als: “Gedraag ik me vreemd of anders sinds mijn relatie op de klippen gelopen is?”
  5. Ga even zitten om een lijst op te stellen van alle keren dat je dingen gemeden hebt omdat je bang was of je je niet ongemakkelijk wilde voelen. Je hoeft niet eens te weten waarom je op die momenten bang was. Soms kan het uitschrijven van gevoelens over ervaringen uit het verleden een uitstekende manier zijn om ze makkelijker en openlijker te uiten.
    • Dit kan vooral waardevol zijn als je geen goede vriend hebt die je naar je recente gedrag kunt vragen.
    • Naarmate de ideeën beginnen te vloeien, kun je na gaan denken over manieren waarop je deze situaties in de toekomst kunt benaderen.
    • Stel je bijvoorbeeld eens voor dat je lijstje je duidelijk maakt dat je de laatste tijd nogal aarzelt om met je vrienden op pad te gaan. Begin door hen bij je huis uit te nodigen, zodat je wat meer controle over de situatie behoudt. Misschien kun je beginnen door alleen je beste vrienden uit te nodigen, en hen vervolgens na een paar bezoekjes te vragen of ze mensen mee willen nemen die jij niet zo goed kent.
    • Doe het rustig aan en schroom niet om de mensen die jij vertrouwt om hulp te vragen. Gestage vooruitgang kan je helpen de effecten van de meest negatieve ervaringen uit verleden die je nog niet verwerkt hebt in te passen.
    • Door jezelf geleidelijk aan te pushen op manieren waar je je voorheen ongemakkelijk bij zou voelen, zullen de disfunctionele gewoontes beginnen te vervagen. Vervolgens kun je eraan gaan werken om nieuwe, functionelere gewoontes te ontwikkelen.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

Moeilijke periodes doorstaan

PDF download Pdf downloaden
  1. Het kan, in ieder geval voorlopig, handig zijn om de dingen die je aan onverwerkte ervaringen uit het verleden herinneren in een doos te bewaren. Pak een grote doos en gooi alles erin dat je aan een mislukte relatie uit het verleden doet denken, aan een baan die je niet leuk vond, etc. Alle tastbare dingen die je aan zorgwekkende ervaringen doen denken horen in de doos.
    • Na een poosje kun je besluiten of je deze doos weggooit of ergens bewaart. Hoe dan ook, het is belangrijk dat je tot de conclusie komt dat de inhoud van de doos niet langer invloed op je kan uitoefenen.
  2. Door woorden en namen te verbinden aan emoties en onverwerkte ervaringen worden ze concreet. Dit kan je helpen beter om te gaan met je gevoelens.
    • Je zou bijvoorbeeld een brief kunnen schrijven aan iemand die je in het verleden gekwetst heeft, of aan mensen die zware gebeurtenissen met jou ervaren hebben. Een gesprek aankopen met dit soort mensen uit je verleden kan ontzettend nuttig zijn, zelfs als ze niet daadwerkelijk voor je zitten om met je te praten. [24]
    • Je kunt ook poëzie of proza schrijven of reciteren. Alles dat jou in staat stelt om de gevoelens uit je verleden te uiten is prima. Het doet er niet toe hoe afschuwelijk de woorden zijn die in je opkomen—laat ze maar horen.
  3. Tijdens het doorlopen van het herstelproces, dien je te proberen je bewust te worden van de triggers die je in oude gewoontes doen vervallen. Dit kan onder meer ervaringen omvatten zoals in contact komen met mensen die jou gekwetst hebben. Soms kan het kijken van een film die je aan een onverwerkte ervaring herinnert al een trigger zijn.
    • Pas bovenstaande technieken toe als je aan zo’n situatie blootgesteld wordt. Doe actief je best om deze instinctieve reacties de kiem in te smoren en jezelf uit te dagen het dit keer anders te doen.
    • Dit betekent ook dat je probeert te voorkomen overhaaste beslissingen te maken waar je later spijt van zou kunnen krijgen. Denk bijvoorbeeld goed na voordat je de banden met een familielid verbreekt, of voordat je iemand met haat doorspekte briefjes of berichtjes stuurt. Denk goed na over beslissingen waarmee je dingen opgeeft die je al lange tijd doet, zoals je baan. Het zou overigens zomaar kunnen dat je dezelfde beslissingen maakt, zelfs als je er enige tijd over nagedacht hebt. In beginsel draait deze oefening er echter om dat je jezelf dwingt om kalme, rationele en goed doordachte beslissingen te maken.
    • Het kan bijzonder verstandig zijn om contact op te nemen met een therapeut of geestelijk gezondheidswerker. Hij/zij zal je suggesties kunnen geven over hoe je om kunt leren gaat met ervaringen die negatieve gevoelens oproepen.
    • Vergeet in zware tijden niet dat je wel degelijk geeft om wat er morgen kan gebeuren. Het doel is om een verantwoordelijke, bedachtzame en duidelijke toekomst op te bouwen die zich bevrijd heeft uit de greep van vroegere gewoontes.
  4. Verwacht niet een volledige transformatie van de ene op de andere dag. Je zult de beste resultaten alleen boeken door jezelf de tijd en ruimte te gunnen om de effecten van het verleden in je leven in te passen.
    • Iedereen herstelt op zijn eigen tempo. Als je begint te denken, “Ik zou hier nu al overheen moeten zijn”, dien je die gedachte te proberen vervangen met, “Ik heb vooruitgang geboekt en dat zal ik blijven doen”.
    Advertentie

Tips

  • Sommige verliezen zijn niet voor eeuwig. Veel van het plezier dat je als kind ontzegd is, heb je als volwassene nog steeds tot je beschikking. Begin lekker met het verzamelen van stripboeken of poppen, het doet er niet hoe oud je bent. Begin nu met de dingen die je vroeger niet hebt mogen doen. Je kunt groeien tot een punt waarop de kinderlijke verwondering standhoudt, zelfs als je niet de jeugd gehad hebt die je graag gehad zou willen hebben.
  • Blijf altijd in jezelf geloven. Luister niet naar doemdenkers of criticasters, en vat hun kritiek niet persoonlijk op.
  • Probeer positief te zijn en je te blijven concentreren op de vooruitgang die je boekt; in plaats van op de tegenslagen.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Gebruik het verleden niet als excuus om het heden niet te verbeteren. Als de dingen des levens niet lopen zoals je graag zou willen, dan moet je roeien met de riemen die je hebt. Probeer er het beste van te maken. Het heeft geen zin om te zwelgen in “wat als”. Blijf niet herinneringen ophalen over hoeveel beter het vroeger allemaal wel niet was. Je bent een innovatief, creatief en flexibel persoon die in staat is de keuze te maken een beter leven te leiden. Als je je huidige situatie steeds met het verleden blijft vergelijken zal dat je er echter van weerhouden het te doen.
  • Een ongelukkige jeugd is geen unicum. Als je het als excuus gebruikt om je situatie niet te verbeteren, dan zal dat je meer kwaad dan goed doen. Het kan je vermogen om de effecten van onverwerkte ervaringen verhinderen. Aanvaard dat wat er tijdens je jeugd gebeurd is niet goed of juist was, maar sta jezelf toe om ervan te herstellen. Neem een therapeut in de arm als dat nodig is, maar laat een ongelukkige jeugd je kansen op een bevredigend leven niet vernietigen. Als je dat wel doet, dan zullen de demonen uit je verleden aan het langste eind trekken.
Advertentie

Bronnen

  1. Mock, S. E., & Arai, S. M. (2011). Childhood trauma and chronic illness in adulthood: mental health and socioeconomic status as explanatory factors and buffers. Developmental Psychology, 1, 246. http://doi.org/10.3389/fpsyg.2010.00246
  2. Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma (1 edition). New York: Viking.
  3. Sparrow, T. (2011). Ecological Necessity. Thinking Nature, 1. Retrieved from http://issuu.com/naughtthought/docs/ecological_necessitybytomsparrow
  4. Changeux, J.-P. (2012). Synaptic Epigenesis and the Evolution of Higher Brain Functions. In P. S. Corsi & Y. Christen (Eds.), Epigenetics, Brain and Behavior (pp. 11–22). Springer Berlin Heidelberg. Retrieved from http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-27913-3_2
  5. Malabou, C. (2012). The New Wounded: From Neurosis to Brain Damage. (S. Miller, Trans.) (1 edition). New York: Fordham University Press.
  6. http://www.restorativejustice.org/articlesdb/articles/1273
  7. http://www.restorativejustice.org/articlesdb/articles/1273
  8. http://sayw.com/articles/how-to-accept-your-past-and-move-on
  9. https://www.psychologytoday.com/blog/happiness-in-world/201002/how-forgive-others
  1. NurrieStearns, M., & NurrieStearns, R. (2013). Yoga for Emotional Trauma: Meditations and Practices for Healing Pain and Suffering (1 edition). Oakland, CA: New Harbinger Publications.
  2. http://theconsciouslife.com/how-to-meditate-a-guide-for-beginners.htm
  3. Siegel, D. J. (2010). Mindsight: The New Science of Personal Transformation (Reprint edition). New York: Bantam.
  4. D’Mello, S., & Mills, C. (2014). Emotions while writing about emotional and non-emotional topics. Motivation & Emotion, 38(1), 140–156. http://doi.org/10.1007/s11031-013-9358-1
  5. https://www.psychologytoday.com/blog/brain-babble/201208/turning-trauma-story-the-benefits-journaling
  6. https://www.psychologytoday.com/blog/brain-babble/201208/turning-trauma-story-the-benefits-journaling
  7. http://trauma-recovery.ca/recovery/building-a-support-system/
  8. http://www.rcpsych.ac.uk/healthadvice/problemsdisorders/copingafteratraumaticevent.aspx
  9. Casey, E. S. (2009). Getting Back into Place, Second Edition: Toward a Renewed Understanding of the Place-World (Second Edition edition). Bloomington: Indiana University Press.
  10. http://www.huffingtonpost.com/gloria-horsley/8-things-you-can-do-to-ta_b_5673735.html
  11. http://www.traumasurvivorsnetwork.org/traumapedias/772
  12. http://www.simplypsychology.org/Systematic-Desensitisation.html
  13. Duhigg, C. (2014). The Power of Habit: Why We Do What We Do in Life and Business (Reprint edition). New York: Random House Trade Paperbacks.
  14. Merleau-Ponty, M., & Edie, J. M. (1964). The Primacy of Perception: And Other Essays on Phenomenological Psychology, the Philosophy of Art, History and Politics. Northwestern University Press.
  15. Johnson, W. R., & L, W. (1997). Gestalt empty-chair dialogue versus systematic desensitization in the treatment of a phobia. Gestalt Review, 1(2), 150–162.

Over dit artikel

Deze pagina is 10.899 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie