Pdf downloaden
Pdf downloaden
Als je ’s ochtends wakker wordt, ben je een nieuw iemand. Wat je gisteren nog voldoening gaf, doet dat vandaag misschien niet meer. Het is moeilijk te geloven maar voor de jou-van-nu is het het beste om iemand los te laten. Of je geliefde is overleden of dat je net een ellendige scheiding achter de rug hebt, je over een verliefdheid heen moet komen of gewoon niets meer gemeen hebt met een vriend maakt niet uit: de volgende stap naar jouw geluk is loslaten, en daar gaat het om. Laten we er mee aan de slag gaan.
Stappen
-
Laat je gevoel toe. Om bij het begin te beginnen, rouw is goed. Emotie is goed. Huilen is goed. Boosheid is goed. Wat je ook voelt, het hoort er gewoon bij en moet eruit. Als je eenmaal de fase van het onder-de-dekens-kruipen gehad hebt kan het verwerkingsproces beginnen. Het loslaatproces kent een aantal achtereenvolgende stappen, en de onder-de-dekens-kruip fase (ook bekend als de huilen-boven-een-bak-roomijs fase, of de iets minder baanvriendelijke je-haar-een-rare-kleur-verven fase) is gewoon de eerste. Zo zij het.
- Als eerste zul je vermoedelijk ontkenning voelen, daarna boosheid. Het komt nog niet echt binnen; en zodra dat wel gebeurt zullen de woorden die zijn gewisseld en de ruzies die je eerder gehad hebt, pijn en frustratie bij je teweeg brengen. En voor je jezelf gaat kwellen niet alleen over de scheiding maar ook nog over de manier waarop je ermee omgaat, moet je weten dat dit gewoon de manier is waarop het gaat. De emoties die je nu voelt, horen bij je. Je bent niet gek en je bent niet waardeloos. Je bent gewoon een mens.
-
Verheerlijk het verleden niet. Je merkt misschien dat je herinneringen ophaalt aan de fijne tijd die jullie samen gehad hebben. In bed speel je ze af als een gebroken grammofoonplaat. Maar als je diegene terug zou hebben zou je binnen tien minuten denken: “O ja, daarom wilde het maar niet lukken”. Als je door zo’n intens gevoel bent overmeesterd kun je je de narigheid gewoon even niet meer herinneren. Als je merkt dat je jezelf aan het kwellen bent met mooie herinneringen, moet je je realiseren dat je het op dat moment niet nuchter bekijkt
- Wil je een paar wetenschappelijke feiten om dit te staven? Het is bewezen dat emotie je geheugen aantast. Dus als jij wanhopig naar iets moois aan het zoeken bent, kan je geest zelfs ‘nieuwe verwikkelingen’ bedenken om aan je huidige verwachtingen te voldoen. In feite zet je geheugen een roze bril op om aan je huidige gedachteproces tegemoet te komen.
-
Neem zoveel mogelijk afstand. ‘Loslaten’ is eigenlijk een eufemisme voor vergeten. Voor: er geen barst meer om geven. Dit klinkt misschien een beetje cru, daarom is er een aardiger woord voor bedacht. Als je het zo bekijkt is afstand nemen van de persoon de enige manier om de snelweg naar vergeten te nemen. Weet je nog dat shirt dat je achter in de kast hebt gevonden, en dat je toen zei: ‘Lieve help, ik was gek op dit shirt. Hoe is het mogelijk dat ik niet wist dat ik het kwijt was?’ Inderdaad, uit het oog, uit het hart.
- Dit is voor de meeste mensen beslist veel makkelijker gezegd dan gedaan. Maar je kunt je best doen om grenzen te stellen aan de hoeveelheid tijd die je in de buurt van diegene moet doorbrengen. Gebruik het als aanleiding om in een nieuwe passie te duiken, zoek een nieuwe stamkroeg of nieuwe vrienden om eens mee op stap te gaan. Je hoeft niet je hele leven te veranderen om het diegene naar de zin te maken, maar bedenk wat het beste is voor jullie allebei.
-
Zet jezelf niet op de tweede plaats. Als je klaar bent met je boos en verdrietig voelen, en zweren dat je nooit meer zo stom zult zijn, ben je daarna vermoedelijk een paar dagen/weken/een eeuwigheid bezig je af te vragen wat er nu eigenlijk verkeerd is gegaan, en dat voelt alsof je in dichte mist loopt. Het voelt verleidelijk om maar helemaal niets meer te doen, maar je moet door. Voor jou! Om jouw leven beter te maken moet je doorgaan.
- In deze fase doe je wat je doen moet. Je komt nu zelf op de eerste plaats. Dus ga de bloemetjes buiten zetten. Als je je vriendin niet kan steunen als een collega haar broodje ham heeft gejat, jammer dan. Je mag een tijdje egoïstisch zijn. Je mantra moet zijn: ikke, ikke, ikke. Waarom? Omdat je belangrijk bent.
-
Geef niet de hele wereld de schuld. Binnenkort ben je hier weer overheen (en dan wordt ‘ikke, ikke, ikke’ weer vervangen door: ‘ik, jij, ik, jij’) en je wilt natuurlijk niet de hele wereld haten. Leren van een ervaring betekent niet dat je afgemat en cynisch moet zijn, dat lijkt meer op opgeven. Doe je best om het goede in mensen te zien. Dat is er namelijk. Soms is het alleen wat moeilijker te zien.
- Niet alle mannen zijn vullis en niet alle vrouwen secreten. Misschien heb je toevallig een zwak voor vuile secreten maar dat is een andere kwestie. Kijk eens goed naar de mensen die overal rondlopen – hoe groot is de variatie wel niet? Ik durf te wedden enorm! Daarom noemen ze het ook variatie.
-
Houd de negatieve gedachten onder controle. Het mooie van je geest is dat het een deel van jou is, en dat je het kunt beheersen. Als de negatieve gedachten komen, heb je de macht om ze te stoppen. Als je in een negatieve gedachtestroom terecht komt, kun je eruit komen. Soms moet je een paar foefjes toepassen, maar het is te doen.
- Geef je negatieve gedachten een tekenfilm stemmetje. Donald Duck doet het altijd goed. Probeer eens ‘wat ben ik toch een stomme idioot’ te zeggen met zijn stem. Beetje lastig om dat serieus te nemen, toch?
- Doe je best om je hoofd rechtop te houden. Dit geeft je lichaam de boodschap dat je actief en trots bent. Als je met je hoofd omlaag loopt wordt je schaamte geactiveerd en daardoor kun je je echt slechter gaan voelen. Zoveel effect van zo’n kleine beweging!
-
Vertrouw op je vrienden. Je allerbeste hulpbron is op dit moment je sociale netwerk. Zij zullen je proberen af te leiden en aan de gang te houden. Wees niet bang om hun hulp in te roepen – ze hebben het waarschijnlijk allemaal wel eens meegemaakt.
- Vraag of ze je willen helpen niet je ellende te blijven hangen. Je moet absoluut over je gevoelens praten, maar niet eindeloos. Vraag of je 15 minuten van hun tijd mag hebben om te praten, maar daarna heb je echt geen nut meer van eindeloze analyses en spijt. Zij zullen zorgen dat je niet in je verdriet verdrinkt.
-
Zoek uit wie je ook alweer was, en geniet ervan. In feite ben je waarschijnlijk gewoon geweldig en dit is maar een kleine tegenslag. Wie weet heb je je wel eerder zo gevoeld, en daar ben je ook overheen gekomen, dus waarom zou dat deze keer anders zijn? Als je één keer bent opgekrabbeld, kan je dat nog wel een keer. Je bent taai, dat was je alleen even vergeten. Ga door met je leven en het loslaten komt vanzelf.
- Juist als je stopt met je leven lukt het loslaten niet. Als je doorgaat met je leven (kansen benutten, van het leven genieten, jezelf omringen met de dingen en de mensen die je leuk vindt), gaat het loslaten vanzelf en zul je het niet eens merken. Bedenk wie je was voor dit allemaal gebeurde. Waar hield je van? Wat was kenmerkend voor jou? Hoe geweldig was je?
Advertentie
-
Beoordeel je normen. Deze persoon heeft om te beginnen jou nooit op je waarde geschat – dus is hij/zij je tijd niet waard. Vraag jezelf niet af ‘Is diegene mijn tijd wel waard?’ of ‘Misschien is degene mijn tijd niet waard’ maar weet dat ze absoluut honderd procent zeker weten je tijd niet waard zijn. Je verdient iemand die jou ziet, die inziet wat je waard bent, en die een actief onderdeel van jouw leven wil zijn. En wie dat niet wil mag ophoepelen.
- Concentreer je eens een momentje op jezelf. Kijk zo objectief mogelijk naar jezelf. Was de relatie misschien zo veilig omdat het niet realistisch was? Stelt het je gerust dat je nooit gekwetst zult worden omdat je je nergens aan verbindt? Als dit ook maar een beetje waar lijkt, gaat het dus om jou en niet om die ander. Die doet alleen maar dienst als symbool waar jij een bepaalde betekenis aan hebt gegeven.
-
Beoordeel je mate van geluk. Of jij nu het vijfde wiel aan de wagen was of het was alleen maar een heftige verliefdheid, was je echt met deze persoon op je allergelukkigst? De kans is groot dat dat niet zo was, en dat je alsmaar zat te wachten op de relatie van je dromen. Hoeveel was echt en hoeveel was wens, hoop of projectie?
- Kennelijk voldeed deze relatie niet aan je verwachtingen, anders had je nu niet de behoefte om diegene los te laten. Besef dat. Laat het tot je doordringen. Deze relatie voldeed niet, maar bij een volgende is dat wel het geval. Het is alleen wel zo dat je deze moet loslaten om een nieuwe te vinden. En dat is precies waarvoor je hier bent! Zo, stap één is gezet.
-
Blijf niet wachten. Het leven is te kort om niet meteen te beginnen. Die ander is erop uit gegaan, dus waarom volg je het goede voorbeeld niet en doe je het ook? Dat is niet meer dan eerlijk. Dat betekent niet dat je je halsoverkop in een nieuwe relatie moet storten – het betekent onder de mensen blijven en je uiterste best doen om je te vermaken.
- Blijf niet rondhangen in de hoop dat alles nog goed komt. Dan kun je heel erg lang wachten. Over het algemeen is gedrag uit het verleden de beste voorspeller van toekomstig gedrag. En aangezien het gedrag uit het verleden je een gebroken hart heeft bezorgd, kun je je afvragen waarom toekomstig gedrag een ander effect zou hebben. Inderdaad, niet dus.
- Het is mogelijk dat je dit diep van binnen allemaal al weet. Dat je weet dat dit niet de beste relatie voor je was, en dat het logisch is dat je verder gaat met je leven (daarvoor ben je op aarde, tenslotte). En hoe diep die kennis ook zit, laat het in ieder geval een paar uurtjes per dag boven komen. Laat het jouw gekwetste zelf beschermen. Het weet wat jij nodig hebt om je beter te voelen – een nachtje doorzakken met je vrienden, elke dag een flink stuk hardlopen, of die vakantie die je van plan was. Wat het ook is, zet het in je agenda.
-
Blijf elkaar uit de weg. Nu je besloten hebt psychologisch afstand te bewaren, is het belangrijk dat je lichamelijk ook weg blijft. De enige manier waarop die storm in je binnenste zal bedaren is als diegene niet in de buurt is. Als je dat kan regelen (het is niet een collega bijvoorbeeld) moet je het doen. Het verwerkingsproces zal veel sneller gaan.
- Dit is natuurlijk geen excuus om thuis te blijven in plaats van naar school/werk/sport/uit met vrienden te gaan. Maar het geeft je wel een goede reden om je routines te veranderen. Ging je altijd naar hetzelfde café? Zoek een ander. Een bepaalde sportschool? Ga op een andere tijd. Je kunt zelfs een hele nieuwe hobby zoeken!
-
Wees duidelijk. Als diegene in je leven blijft, gaat hij/zij vragen stellen. Het heeft geen zin om een of ander slap smoesje te bedenken over waarom je ze uit de weg gaat – uiteindelijk komt de waarheid toch boven water. Je kunt het beste een ongelooflijk diplomatieke versie van de waarheid vertellen.
- Niemand kan de situatie beter onder woorden brengen dan jijzelf. Maar iets in de strekking van ‘ik heb even tijd nodig om uit te zoeken wat voor mij het beste is’ is een zin waar niemand bezwaar tegen kan maken. Als het ze niet bevalt heb je des te meer reden om je uit de voeten te maken.
-
Geef niet jezelf de schuld. Dit is niet een tekortkoming van jouw kant. Zo gaat het nu eenmaal in het leven. Het overkomt iedereen wel eens, en je leert ervan. Je hebt geleerd van je vorige gebroken hart, en je bent er overheen gekomen, en dat gaat deze keer ook zo. Je hebt niets verkeerds gedaan. Op dat moment deed je wat je dacht dat goed was. Meer kun je niet doen.
- Het is volkomen nutteloos om te wensen dat je iets anders gedaan had, je anders had gedragen, iets anders gezegd had. Je bent wie je bent en als dat niet werkt – dan moest er kennelijk iets anders gebeuren. Jezelf veranderen is een uitputtend proces waar je alleen wroeging en uitputting aan overhoudt. Je schuldig voelen omdat jij jezelf bent is gewoon stom. Wie zou je dan moeten zijn?
-
Concentreer je op jezelf. Het is hoog tijd voor ‘zelftijd’. Dat is niet alleen goed voor jou, het is goed voor al je toekomstige relaties. Zonder verwerking en nadenken over wie je zelf eigenlijk bent, gaat niets en niemand slagen. Het is niet dat je egoïstisch bent, het gaat erom dat je je verstand gebruikt.
- Waar houd jij van? Bedenk minstens 5 dingen, en ga ze de komende twee weken doen. Uiteindelijk komt er een tijd dat je hebt losgelaten zonder dat je er erg in hebt. Je zult het veel te druk hebben met nadenken over wat je wilt doen met je leven. Maar als je het maanden later opeens merkt, zal dat een heel goed gevoel geven.
Advertentie
-
Oefen je in het loslaten van spijt. Als een dierbare overlijdt worden we opeens overvallen door dingen die we hadden moeten doen of zeggen of die we wel gedaan en gezegd hadden en nu betreuren. Maar spijt kun je niet wegwensen en blijven hangen veroorzaakt alleen maar meer lijden. Zou diegene niet willen dat je gelukkig werd?
- Bij spijt gaat het er vaak over dat je jezelf moet vergeven. Helaas is daar geen handleiding voor; het enige wat je kunt doen is onthouden dat je ook maar een mens bent. Je bent gewoon menselijk en je hebt liefgehad zo goed als je kon. En nu is het tijd om je te richten op het heden.
-
Rouw. De vijf stadia van rouw zijn ontkenning, boosheid, onderhandelen, depressie en aanvaarding. In die volgorde. Maar je moet ook weten dat geen twee mensen op dezelfde manier rouwen. Wat voor jou ook de manier is, of je nu in een hoekje zit weggekropen met een teddybeer in je armen, of dat je gaat hardlopen tot je schenen zeer doen: gewoon doen. Uiteindelijk zul je je beter voelen.
- Wat iemand anders vindt over hoe jij moet rouwen, daar moet je je helemaal niets van aantrekken. Hoe jij vindt dat je het moet aanpakken is de manier waarop je het moet aanpakken. En zolang je zorgvuldig met jezelf en anderen omgaat (dat wil zeggen: zoek niet je heil in drugs, drank en dat soort dingen) is het in orde.
-
Rouw niet in je eentje. Dit is het moment dat jij en je dierbaren bij elkaar moeten zijn. Soms is het zo dat als je samen met anderen rouwt het minder als rouwen voelt. Als iedereen de krachten bundelt kan dat de tijd een stuk sneller laten gaan.
- Als het voelt alsof jij dit als enige meemaakt en niemand anders rouwt, kan het helpen om alleen al anderen om je heen te hebben. Iemand die je hand vasthoudt kan je laten voelen dat je niet alleen bent. En dat alles weer goed komt. Zoek steun bij de mensen om je heen, wie dat dan ook zijn.
-
Zoek verbinding met jezelf. Ooit was er een jij die in de buitenwereld bestond, los van deze relatie. En die jij is er nog steeds. Het gaat er alleen maar om je oude jij weer terug te vinden. En als je hem een beetje afstoft is hij weer zo goed als nieuw.
- Zoek weer contact met mensen en dingen uit je verleden. Waardoor werd je enthousiast? Waardoor kwam je tot leven? Waar wilde je altijd al tijd en energie voor hebben om aan mee te doen? En de laatste, belangrijkste vraag: komt er een beter tijdstip dan nu?
-
Kijk naar de toekomst. De enige reden waarom die niet zonnig is, is omdat jijzelf een donkere bril op hebt. De toekomst is nog net zo veelbelovend als zes weken, zes maanden of zes jaar geleden. Het gaat er alleen maar om wat je er zelf mee doet. En in plaats van in het verleden te blijven hangen kun je ook over de toekomst nadenken. Wat zou de dag van morgen brengen?
- Als je blijft vasthouden aan het verleden heb je geen ruimte om je op de toekomst te richten. En dan loop je behoorlijk veel mis. Zou je dierbare dat gewild hebben? Om liefde te vinden moet je het geven en ontvangen. En je kunt niets doen als je je handen vol hebt met vasthouden aan het verleden.
-
Schrijf een positieve afscheidsbrief. Al die dingen die je nooit gezegd heb schrijf je op. Houd het positief, concentreer je op hun leven en hoeveel vreugde zij je hebben gebracht.
- Je kunt zelf bekijken wat je ermee wilt doen. Je kunt hem bewaren ergens dicht bij je hart, hem op reis sturen op een golf van de zee, of verbranden en zien hoe de rook naar de hemel stijgt.
-
Besef dat het ‘loslaten’ vanzelf zal gebeuren. Zal. Niet kan, moet, of zou kunnen. Zal . Het enige hulpwerkwoord dat op deze situatie van toepassing is, is ZAL. Bij de een duurt het langer dan bij de ander, maar het zal gebeuren. En tot het zover is mag je je ontspannen. Laat de tijd zijn werk doen. Hij heelt alle wonden.
- Als het begint te gebeuren heb je het misschien niet eens door. Je bent zo druk bezig met veranderen en groeien dat je geen tijd hebt om terug te kijken naar wie je ooit was. Misschien is dit het moment. Misschien ben je al aan het proces begonnen en sta je er te dicht met je neus bovenop om het te kunnen zien. Is dat mogelijk? Stomme vraag. Natuurlijk kan dat.
Advertentie
-
Maak het zo positief mogelijk. ‘Niets is van zichzelf goed of slecht, maar denken maakt het zo’. De vriendschap die je gaat beëindigen hoeft niet perse iets slechts te zijn. Het is een symbool van groei en volwassenheid. Het laat zien dat je je weg gevonden hebt, en dat je die niet kunt delen. Dat is alles. Het is niet zo dat jij iemand in de steek laat, of onverbiddelijk bent – het gaat erom dat jij doet wat je nu eenmaal moet doen.
- Iedere ervaring en iedere relatie is waardevol. Maar soms is het zo dat mensen deel moeten uitmaken van onze herinneringen en niet van onze bestemming. En zo hoort het ook. Niet iedereen is hetzelfde. Wees dankbaar voor de ervaringen die je hebt opgedaan want daardoor groei je. Zo ben je die mooie persoonlijkheid geworden die je nu bent.
-
Omring je met andere mensen. Deze vriendschap maakte jou tot iemand die je niet wilt worden (en het is echt zo dat een vriendschap dat kan doen). Een ongezonde vriendschap kan je leegzuigen en overslaan naar andere levensgebieden. De enige manier om dit te vermijden is om langzaamaan mee te gaan doen in een andere groep. Een andere groep waarin je je goed voelt.
- Als je geen Plan B hebt, ga je er een maken. Je moet er misschien naar zoeken. Het kan wel eng zijn, maar als het al te makkelijk is, is het niet de moeite waard. Ga bij een club, doe een cursus, zoek een nieuwe hobby. Geef jezelf de kans om je blik te verruimen. Hoe breder je blikveld wordt, des te minder invloed heeft die ander op jou.
-
Wees vriendelijk. Als je bevriend bent met een spons, weet de spons normaal gesproken niet dat hij een spons is. En je wilt absoluut niet een onbeheerste tik uitdelen – uiteindelijk was er een reden dat jullie ooit vrienden zijn geworden. Iets in je geeft om die persoon. Als ze je vragen wat er aan de hand is, wees dan eerlijk en vriendelijk tegelijk.
- Als je geen idee hebt wat je moet zeggen, zeg dan gewoon wat je tegen jezelf gezegd hebt: ‘We denken niet hetzelfde en dat is niet erg. Ik waardeer je nog steeds als mens, maar onze vriendschap is gebaseerd op iemand die ik niet meer ben. Jouw gedrag houdt mij tegen en dat wil ik niet langer.’ Ze zullen het misschien niet snappen, of boos worden, maar uiteindelijk ben jij beter af, hoe ze ook reageren.
-
Neem afstand. Als iets wordt afgepakt willen mensen het soms juist extra graag houden. Deze vriend gaat misschien nog meer beslag op je tijd leggen dan hij al deed. Zelfs als ze met de hand op het hart beloven dat ze hun fouten hebben ingezien, moet je ze niet op hun woord geloven. Je hebt wat tijd nodig om tot jezelf te komen, een stapje terug te doen en de situatie opnieuw te beoordelen.
- En dat geldt ook voor hen. Als zij erover willen praten, kun je dat zeggen. Je hebt allebei een poosje rust van elkaar nodig zodat je erachter kunt komen hoe het zonder die ander is. Zoals je een beetje afstand van een schilderij moet nemen om te kunnen zien wat het plaatje precies is. Als je na een paar weken nog steeds het gevoel hebt dat je ze weer wilt zien, en zij denken er net zo over, dan doe je rustig aan. Zo heel af en toe leren mensen wel iets.
-
Besef waaraan je behoefte hebt bij je nieuwe vrienden. Het zou te erg zijn om een vriend te lozen en er een dubbelganger voor in de plaats te krijgen. Dus als je op pad gaat om deze fantastische nieuwe vrienden te vinden, wat zoek je dan? Wat vind jij belangrijk in andere mensen?
- Hiervoor is ook een beetje zelfanalyse nodig. Wat vond je zo leuk aan je vriend(in) dat het een band vormde tussen jullie? Wat had je van diegene nodig dat ze je niet konden geven? Aan welke drie dingen moet iemand voldoen om een vriend van jou te kunnen zijn?
-
Concentreer je alleen op wat kan veranderen. Deze voormalige vriend is zelf ook iemand. Hoe hard je het ook probeert, je kunt hem niet veranderen. En zo hoort het ook. Zij zijn zichzelf en jij ook. Niks mis mee. Maar als je het niet kunt veranderen heeft het geen nut er energie aan te besteden. Concentreer je op wat je kunt veranderen zodat je gelukkiger wordt.
- In ieder geval kan je omgeving veranderen. Je kijk op de dingen kan veranderen. Je behoeften kunnen veranderen. Concentreer je op een van deze drie voor het begin van je groeiproces. Als je jezelf beter leert kennen is het een stuk makkelijker de juiste keuzes te maken.
Advertentie
Tips
- Onthoud dat er geen voorgeschreven tijdsduur is voor ‘rouwen’. Voel je niet schuldig als je met iemand uit eten gaat, als je wederhelft vier (of zes) maanden daarvoor is overleden. Iedereen doet het op zijn eigen manier, op zijn eigen tijd, als ze eraan toe zijn een nieuwe start te maken. Je bent het aan je geliefde verplicht om door te gaan met je leven, en hoe en wanneer dat is, hangt alleen maar af van jouzelf en hoe jij daarover denkt.
- Gun jezelf de tijd om te rouwen na het verlies van een dierbare, en sla dan een nieuwe weg in, niet één van jullie samen. Maak nieuwe vrienden, doe nieuwe dingen die je interessant zou kunnen vinden. Het kan in het begin wel lastig zijn een nieuw leven op te bouwen, maar deze nieuwe weg kan je ook voldoening en tevredenheid opleveren.
- Met het verleden bezig zijn is altijd pijnlijk, maar er komt een moment dat de kasten moeten worden leeggeruimd, de foto’s moeten worden opgeborgen en er een deur naar een nieuwe toekomst moet worden geopend.
- Je moet hoe dan ook in je zelf geloven en jezelf waarderen. Vertrouw erop dat niets zonder reden gebeurt en dat in jouw leven steeds mensen zullen komen en mensen zullen gaan, dus je kunt niet de rest van je leven blijven treuren. Je moet ook beseffen dat vlak om de hoek een nieuwe kans op je staat te wachten.
- Loslaten betekent niet altijd dat zij bij jou weg moeten gaan. Het kan ook betekenen bij ze zijn, voor ze zorgen, maar ze niet de kans geven je leeg te zuigen, te kwetsen of de kans te ontnemen jouw eigen leven te leiden.
Advertentie
Advertentie