Is mijn vriendschap ongezond?
Bij vriendschap draait het om steun geven, liefde delen en het samen leuk hebben. Je vriend(in) lijkt je de laatste tijd echter minder goed te behandelen. Zou het kunnen zijn dat jullie vriendschap ongezond aan het worden is of maken jullie gewoon een moeilijke periode door?
We zijn hier om je te helpen. Druk op 'Test starten' om een beter idee te krijgen of je vriend(in) ongezond gedrag vertoont of niet, en wat je kunt doen als dat het geval is.
Overzicht van vragen
- De hele tijd. De ander zegt bijna altijd op het laatste moment af.
- Regelmatig. Ik kan net zo goed een muntje opgooien om te zien of hij of zij wel komt.
- Af en toe. De ander heeft meestal wel een goede reden.
- Nooit. Als hij of zij belooft om er te zijn, dan weet ik dat hij of zij er zal zijn.
- Moe. Ik voel me uitgeput en ongelukkig in zijn of haar gezelschap.
- Niet zo fijn. Ik voel me niet vreselijk, maar ook niet goed.
- Blij. Ik heb een leuke tijd met hem of haar gehad.
- Geweldig! Ik voel me opgeladen, opgewekter en beter over mezelf wanneer ik tijd met hem of haar door heb gebracht.
- 'Stel je niet zo aan. Je verpest altijd alles!'
- 'Ik keek er echt naar uit om dit samen te gaan doen, maar oké'.
- 'Ah, jammer. Wil je wel met me meegaan naar het vliegveld?'
- 'Dat is niet erg. Niet iedereen vindt skydiven leuk'.
- Waarschijnlijk niet -- hij of zij heeft het waarschijnlijk al aan iemand verteld.
- Ik weet het niet. Ik denk dat ten minste één ander persoon er al van weet.
- Mogelijk. Hij of zij is vrij betrouwbaar, maar heeft zich weleens wat laten ontvallen.
- Absoluut! Hij of zij zal het aan niemand vertellen.
- Behoorlijk gemeen en passief-agressief. Het voelt alsof ik altijd het mikpunt van zijn of haar grappen ben.
- Niet geweldig. Soms is hij of zij grappig, maar hij of zij kan ook behoorlijk ongevoelig zijn.
- Speels. Soms plaagt de ander me wat te veel, maar het is niet gemeen bedoeld.
- Respectvol. Zijn of haar grappen gaan nooit te ver.
- 'Denk je dat dat erg is? Wacht maar tot je hoort hoe mijn dag was!'
- 'Hmm, zo erg was het waarschijnlijk niet'.
- 'Het spijt me -- dat klinkt erg frustrerend'.
- 'Oh nee! Wat is er gebeurd? Ik wil er alles over weten'.
- Zeker één keer per week. Hij of zij heeft constant ruzie met iemand.
- Eén keer per maand. Er ligt altijd wel een drama op de loer.
- Eén keer per jaar. Hij of zij is af en toe betrokken bij een drama, maar niet vaak.
- Bijna nooit. Ik kan me niet herinneren wanneer hij of zij voor het laatst betrokken was bij een ruzie.
- 'Je bent veel te gevoelig'.
- 'Het spijt me dat je er zo over denkt, maar het is niet mijn schuld dat je niet tegen een grapje kunt'.
- 'Het spijt me dat ik je gekwetst heb'.
- 'Het spijt me zo. Wat kan ik doen om het goed te maken?'
- 'Wauw, je hebt het veel beter gedaan dan ik verwacht had'.
- 'Dat is best goed, maar ik heb een 9,8 gehaald'.
- 'Gefeliciteerd! Je bent vast enorm opgelucht!'
- 'Dat is geweldig! Ik wist wel dat je het kon!'
- 1-2. Soms voelt het alsof ik tegen een muur praat.
- 3-5. Niet geweldig, maar het kan slechter.
- 6-7. Ik heb zijn of haar aandacht 75% van de tijd.
- 8-10. Ik weet dat ik de volledige aandacht van de ander heb wanneer ik praat.
- 'Kun je niet een andere avond iets met hem of haar gaan doen? Ik voel me zo eenzaam...'
- 'Je moet de ander laten stikken en in plaats daarvan iets met mij gaan doen'.
- 'Jammer! Hopelijk kunnen we een andere keer iets samen gaan doen'.
- 'Niet erg. Ik hoop dat je een leuke tijd met hem of haar hebt'.
- Eenzijdig. Ik voel me niet gezien of gehoord.
- Vermoeiend. Ik ben best moe nadat ik tijd met hem of haar heb doorgebracht.
- Goed. We hebben onze ups en downs, maar hij of zij maakt me gelukkig.
- Geweldig. Ik voel me gewaardeerd en geliefd.
Meer tests
Mensen die ongezond gedrag vertonen geven vaak een hoop soortgelijke waarschuwingssignalen af: ze waarderen je tijd niet, behandelen je respectloos, vinden hun eigen behoeften belangrijker dan de jouwe, zijn onbetrouwbaar en\/of proberen je te veranderen. Je vriend(in) kan een of meerdere van deze eigenschappen hebben, maar de waarheid blijft hetzelfde: je verdient het om vriendelijk en met respect behandeld te worden.
Probeer wat tijd zonder je vriend(in) door te brengen en te kijken hoe je je voelt. Als je gelukkiger en minder angstig bent zonder je vriend(in), dan kan het de moeite waard zijn om de vriendschap af te bouwen of helemaal te verbreken.
Het kan ook de moeite waard zijn om je vriend(in) rustig aan te spreken en hem of haar te vragen om te luisteren naar hoe je je voelt. Vraag de ander tijdens dit gesprek om je te geven wat je wilt, vertel hoe je behandeld wilt worden en bedank de ander dat hij of zij ervoor gekozen heeft om zo'n goede vriend(in) voor je te zijn. Na een tijdje zul je merken dat de ander je grenzen begrijpt en respecteert. Als je tevergeefs hebt geprobeerd om je vriendschap te redden, dan is het tijd om verder te gaan zonder deze persoon in je leven.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Respect-afdwingen-bij-andere-mensen"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Weten-of-iemand-een-vriend(in)-is"}],"link_data":[{"title":"Respect afdwingen bij andere mensen","id":15227,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Respect-afdwingen-bij-andere-mensen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/0\/0a\/Command-Respect-from-Other-People-Step-20-Version-2.jpg\/-crop-200-200-200px-Command-Respect-from-Other-People-Step-20-Version-2.jpg","alt":"Respect afdwingen bij andere mensen"},{"title":"Weten of iemand een vriend(in) is","id":29031,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Weten-of-iemand-een-vriend(in)-is","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/a\/a9\/Tell-if-Someone-Is-Your-Friend-Step-14.jpg\/-crop-200-200-200px-Tell-if-Someone-Is-Your-Friend-Step-14.jpg","alt":"Weten of iemand een vriend(in) is"}],"minimum":0},{"text":"Je vriendschap zou ongezond kunnen zijn.","meaning":"Iedereen heeft weleens een slechte dag, maar jij hebt het wel gehad met het negatieve gedrag dat je vriend(in) regelmatig vertoont. Het is niet gek om te denken dat er iets niet klopt -- op basis van je resultaat klinkt het alsof je vriend(in) behoorlijk ongezonde dingen zegt en ongezond gedrag vertoont.
Ongezonde vriendschappen zijn er in alle soorten en maten. Sommige mensen respecteren je tijd niet en zeggen afspraken altijd op het laatste moment af, terwijl andere mensen van roddelen houden en geen geheimen kunnen bewaren. Als je je door het gedrag van je vriend(in) uitgeput, somber, angstig of ongemakkelijk voelt, dan is jullie vriendschap zeker in enige mate ongezond.
Er is geen enkele manier die in alle gevallen werkt om je vriendschap te herstellen. In sommige gevallen kan het het beste zijn om te praten met je vriend(in) en te vertellen waar je mee zit, terwijl in andere gevallen het beter kan zijn om de vriendschap te be\u00ebindigen. Vergeet niet dat je eigen geluk en psychische gezondheid het belangrijkst zijn, evenals jezelf omringen met vrienden die je steunen en van je houden om wie je bent.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Bepalen-of-iemand-een-echte-vriend-is"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Een-valse-vriend-herkennen"}],"link_data":[{"title":"Bepalen of iemand een echte vriend is","id":7595,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Bepalen-of-iemand-een-echte-vriend-is","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/1\/1d\/Get-Along-with-People-Who-You-Don%27t-Like-Step-17.jpg\/-crop-200-200-200px-Get-Along-with-People-Who-You-Don%27t-Like-Step-17.jpg","alt":"Bepalen of iemand een echte vriend is"},{"title":"Een valse vriend herkennen","id":20025,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Een-valse-vriend-herkennen","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/9\/95\/Identify-a-False-Friend-Step-17.jpg\/-crop-200-200-200px-Identify-a-False-Friend-Step-17.jpg","alt":"Een valse vriend herkennen"}],"minimum":0},{"text":"Je vriendschap is waarschijnlijk niet ongezond.","meaning":"De meeste vriendschappen kennen wel moeilijke momenten, maar het klinkt alsof je vriend(in) nog geen ongezond gedrag vertoont. Jullie vriendschap lijkt geworteld te zijn in respect, wat het allerbelangrijkst is.
Wees niet bang om het tegen je vriend(in) te zeggen als hij of zij iets doet of zegt waar je je ongemakkelijk bij voelt. Het gebruiken van ik-zinnen (\u2018Ik vind het echt fijn om tijd met je door te brengen. In de brugklas had ik een vriend(in) die afspraken erg vaak afzei, waardoor ik me echt slecht ging voelen. Het betekent veel voor me als je op tijd komt wanneer we plannen hebben\u2019) kan helpen om je gevoelens op een open, eerlijke en niet-beschuldigende manier te bespreken. Hoe meer jullie met elkaar communiceren en jullie gedachten met elkaar delen, hoe gezonder jullie vriendschap is!","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Jezelf-respecteren"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Opbouwende-kritiek-geven"}],"link_data":[{"title":"Jezelf respecteren","id":12389,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Jezelf-respecteren","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f2\/Respect-Yourself-Step-21.jpg\/-crop-200-200-200px-Respect-Yourself-Step-21.jpg","alt":"Jezelf respecteren"},{"title":"Opbouwende kritiek geven","id":16710,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Opbouwende-kritiek-geven","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/3\/3f\/Criticize-Constructively-Step-20.jpg\/-crop-200-200-200px-Criticize-Constructively-Step-20.jpg","alt":"Opbouwende kritiek geven"}],"minimum":0},{"text":"Je vriendschap is niet ongezond.","meaning":"Het klinkt alsof je vriend(in) je iedere dag met een hoop respect en vriendelijkheid behandelt. Als hij of zij iets doet of zegt dat je kwetst, dan klinkt het alsof hij of zij daar de verantwoordelijkheid voor neemt en zijn of haar verontschuldigingen aanbiedt. Dat is goed om te horen!
Zorg dat jullie vriendschap sterk blijft door verder te bouwen op de goede communicatievaardigheden die jullie al lijken te hebben. Wees eerlijk tegen je vriend(in) als hij of zij iets doet of zegt dat je kwetst. Het gebruiken van ik-zinnen (\u2018Ik vind het erg fijn als ik gehoord word. Mijn vader luisterde als kind nooit naar me, waardoor ik me echt slecht ging voelen. Ik waardeer het dus echt wanneer je naar me luistert en ik me gehoord voel\u2019) kan je helpen om je punt over te brengen zonder dat het lijkt alsof je de ander ergens van beschuldigt. Richt je vooral op het steunen van je vriend(in) in plaats van hem of haar naar beneden te halen.","edit_links":[{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Effectief-communiceren"},{"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Iemand-emotionele-steun-bieden"}],"link_data":[{"title":"Effectief communiceren","id":4886,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Effectief-communiceren","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/e\/e4\/Communicate-Effectively-Step-19.jpg\/-crop-200-200-200px-Communicate-Effectively-Step-19.jpg","alt":"Effectief communiceren"},{"title":"Iemand emotionele steun bieden","id":29709,"url":"https:\/\/nl.wikihow.com\/Iemand-emotionele-steun-bieden","image":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f8\/Give-Emotional-Support-Step-12.jpg\/-crop-200-200-200px-Give-Emotional-Support-Step-12.jpg","alt":"Iemand emotionele steun bieden"}],"minimum":0}]" class="quiz_results_data"/>
De ins en outs van ongezonde vriendschappen
Vriendschappen horen positief te zijn en je je beter over jezelf te laten voelen in plaats van negatief en uitputtend te zijn. Als je vriend(in) de neiging heeft om je naar beneden te halen in plaats van je te steunen, dan is het wellicht tijd om jullie vriendschap eens onder de loep te nemen.
Tekenen van een ongezonde vriendschap
- De ander moet altijd op de eerste plek staan. Er is niks mis met een beetje vriendschappelijke rivaliteit, maar sommige mensen slaan hier in door. Vrienden als deze zijn constant op zoek naar mogelijkheden om te laten zien wat ze allemaal bereikt hebben – en om te laten zien hoe hun prestaties beter en indrukwekkender zijn dan de jouwe.
- Je kunt niet op de ander bouwen. Iedereen is weleens te laat, maar deze vriend(in) komt alleen maar te laat. De ander is er bijna nooit op het tijdstip waarop jullie afgesproken hebben en komt vaak niet opdagen. Hij of zij is ook niet bang om afspraken af te zeggen om iets ‘leukers’ te kunnen gaan doen.
- De ander neemt veel meer dan hij of zij geeft. Dit type vriend(in) brengt alleen tijd met je door wanneer het hem of haar goed uitkomt – en wanneer hij of zij tijd met je doorbrengt gaat het gesprek alleen over hem of haar. Hij of zij stuurt je alleen een appje wanneer er niemand anders is of vraagt je alleen om iets samen te gaan doen als hij of zij niks beters te doen heeft.
- De ander is erg bazig. Er is niks mis mee om voor je mening uit te komen, maar deze vriend(in) heeft iets te veel te zeggen. Hij of zij onderbreekt je om over zijn of haar eigen ideeën te praten, geeft ongevraagd advies of zijn of haar mening en probeert je zelfs te vertellen wat je wel en wat je niet mag doen.
- De ander geeft je een ongemakkelijk gevoel. Bij een gezonde vriendschap is er sprake van gezonde grenzen en worden die grenzen gerespecteerd. Dit type vriend(in) zet je onder druk om iets te doen, ook al geef je aan dit niet te willen, en moedigt je aan om dingen te doen waarvan je weet dat ze verkeerd zijn.
- De ander maakt je belachelijk. Elkaar plagen en grapjes maken is normaal in een gezonde vriendschap, maar je vriend(in) zou samen met je moeten lachen in plaats van je uit te lachen . Deze vriend(in) vind het niet erg om je te irriteren of in verlegenheid te brengen omwille van een ‘grap’ – en wanneer je de ander erop aanspreekt, zegt hij of zij dat je ‘gevoelig’ bent.
- De ander is onoprecht en onbetrouwbaar. Dit type vriend(in) verspreidt altijd roddels (en vindt het niet erg om ook over jou te roddelen). Hij of zij zegt bijvoorbeeld iets aardigs om je te steunen om vervolgens terug te krabbelen en gemene dingen over je te zeggen tegen een ander. Het mag duidelijk zijn dat de ander niet goed is in het bewaren van geheimen.
- De ander heeft narcistische trekjes. Je vriend(in) gebruikt jou als een bron van zijn of haar narcisme (iemand die hem of haar constant aandacht geeft en bewondert) zonder om je gedachten en gevoelens te geven. Als je hiertegen in opstand komt, zal de ander zich tegen je keren en op zoek gaan naar een ander die dezelfde functie kan vervullen.
De volgende stap zetten
- Vraag een andere vriend(in) of dierbare om zijn of haar mening. Soms kan het moeilijk zijn om het volledige plaatje te zien als je vastzit in een ongezonde vriendschap, maar iemand die neutraal is en er buiten staat kan je wellicht helpen. Leg uit wat er aan de hand is en vertel hoe je mogelijk ongezonde vriend(in) je behandelt. De neutrale derde partij kan je advies geven en zijn of haar eigen mening over de situatie geven.
- Las een pauze in wat de vriendschap betreft. Neem de komende paar dagen of weken afstand van de ongezonde vriend(in) in kwestie door minder vaak contact met hem of haar op te nemen en zijn of haar plannen om samen iets te gaan doen beleefd af te slaan. Kijk tijdens deze pauze hoe je je voelt – voel je je meer jezelf en gelukkiger nu deze persoon er niet is? Als dat zo is, dan heeft hij of zij waarschijnlijk een ongezonde of negatieve invloed op je leven.
- Praat met je ongezonde vriend(in) en gebruik ik-zinnen. Door zinnen te gebruiken die met ‘ik’ beginnen kun je je gevoelens delen zonder de ander ergens de schuld van te geven (‘Ik vind het erg fijn dat je naar me luistert. Als kind luisterde mijn vader nooit naar me, waardoor ik me erg slecht ging voelen. Ik waardeer het echt dat je echt naar me luistert’). Het gebruiken van ik-zinnen geeft je over het algemeen een hoop vrijheid om je gevoelens op een open, respectvolle en niet-beschuldigende manier te bespreken.
- Geef je vriend(in) nog een kans als je denkt dat hij of zij kan veranderen. Sommige mensen hebben niet door dat ze ongezond gedrag vertonen totdat je ze erop aanspreekt. Als je vriend(in) zich oprecht lijkt te verontschuldigen en bereid is om te veranderen, dan kan het de moeite waard zijn om hem of haar een tweede kans te geven.
- Laat de vriendschap verwateren als je niet denkt dat er iets zal veranderen. Doe geen moeite om tijd met de ander door te brengen, app hem of haar niet en stuur hem of haar geen berichten op sociale media. Breng ondertussen meer tijd door met vrienden die je waarderen en met respect behandelen.
- Beëindig de vriendschap stilletjes. Als de vriendschap niet voor je werkt, dan kun je prima de vriendschap stilletjes beëindigen zonder iets tegen de ander te zeggen. Als de persoon ernaar vraagt (wat waarschijnlijk niet zal gebeuren), dan kun je ervoor kiezen of je openhartig wilt zijn en uit wilt leggen hoe je je voelt of niet. Je kunt in dit geval iets zeggen als ‘Ik denk dat we als vrienden niet goed bij elkaar passen en ik vind niet dat we zoveel met elkaar om moeten gaan’.
Wil je hier meer over weten?
Het is nooit gemakkelijk om een ongezonde vriendschap te hebben, maar je staat er niet alleen voor in deze lastige situatie. Bekijk deze bronnen eens voor een hoop nuttige en deskundige adviezen: