Bloedplaatjes zijn kleine schijfvormige cellen die door de gehele bloedbaan circuleren. Ze spelen een belangrijke rol in de genezing, in de stolling van het bloed en andere essentiële lichaamsfuncties. Mensen die lijden aan trombocytopenie hebben een laag aantal bloedplaatjes in hun bloed. Een laag aantal bloedplaatjes kan hinderlijke symptomen tot zeer ernstige verschijnselen tot gevolg hebben. Behandelingen voor deze aandoening kunnen bestaan uit een gewijzigd dieet, medicatie, operatie en transfusies. Als je een behandelmethode selecteert dan is het advies van de dokter onbetaalbaar—gebruik nooit online bronnen om een fysiek medisch onderzoek te vervangen. Lees verder voor meer informatie.
Stappen
-
Breng een bezoek aan de dokter. De eerste stap om welke medische aandoening dan ook (waaronder dus ook trombocytopenie) te leren begrijpen is een bezoek aan de dokter. Naast het feit dat de dokter jouw ziekte nauwkeurig vast kan stellen, kunnen medische professionals je ook helpen een geschikt behandelplan te vinden. Als de dokter vindt dat je een laag aantal bloedplaatjes hebt dan zal hij/zij waarschijnlijk een aantal bloedonderzoeken aanbevelen om het aantal bloedplaatjes in jouw bloed te bepalen.
- Zelfs als je er zeker van bent dat je een laag aantal bloedplaatjes hebt is het raadzaam om de professionele mening van een dokter aan te horen voor je met een bepaald behandelplan begint. Sommige symptomen van trombocytopenie zijn niet uitsluitend aan trombocytopenie verbonden. Daarnaast vertoont men in het geval van een laag aantal bloedplaatjes niet eens altijd externe symptomen.
-
Let op de symptomen die het hebben van een laag aantal bloedplaatjes met zich meebrengt. Een normale aantal bloedplaatjes varieert van 150.000 tot 450.000 bloedplaatjes per microliter bloed. Waarden die zich onder deze marge bevinden leiden niet direct tot waarneembare symptomen. [1] X Bron Omdat bloedplaatjes betrokken zijn bij de stolling van het bloed hebben de meeste symptomen te maken met het onvermogen van het lichaam om een bloeding te controleren. Veelvoorkomende symptomen van trombocytopenie zijn: [2] X Betrouwbare bron National Heart, Lung, and Blood Institute Ga naar de bron
- Langdurig bloeden na kleine sneetjes of schrammetjes, of na operaties etc.
- Bloedneuzen
- Bloedende mond of tandvlees (met name na het tanden poetsen)
- Extreem hevige menstruele bloeding
- Bloed in de urine of ontlasting
- Niet te verklaren blauwe plekken of kleine, rode puntbloedinkjes op de huid (petechiën)
-
Begrijp de oorzaken van een laag aantal bloedplaatjes. Trombocytopenie wordt niet door een enkele factor veroorzaakt. Het kan een verscheidenheid aan natuurlijke en kunstmatige oorzaken hebben. Het kan zelfs het gevolg zijn van een ernstigere ziekte. Daarom is het extra belangrijk om de oorzaken van je trombocytopenie door een dokter te laten onderzoeken. Hier is een aantal van de meest voorkomende oorzaken van trombocytopenie: [3] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Erfelijke (genetische) stoornissen
- Beenmergziekten (leukemie, etc) of -stoornissen
- Een vergrote of slecht werkende milt
- Een bijwerking van medicatie of behandeling die je volgt (bestraling, etc.)
- Auto-immuunziekten (lupus, arthritis, AIDS, ITP, etc.)
- Een bacteriële infectie in het bloed
- Zwangerschap en geboorte (hoewel de trombocytopenie in deze gevallen doorgaans mild is)
- TTP (trombotische trombocytopenische purpura), een zeldzame aandoening waarbij de bloedplaatjes opgebruikt worden als er kleine bloedpropjes in het lichaam gevormd worden
Advertentie
-
Praat met je dokter over de medicatie die je neemt. Omdat trombocytopenie meerdere, potentiële oorzaken heeft zal het behandelplan dat je dokter voorschrijft gebaseerd zijn op de hoofdoorzaak van je lage aantal bloedplaatjes. Soms is het behandelplan relatief eenvoudig—als je dokter bepaalt dat trombocytopenie een bijwerking is van een medicijn dat je neemt, dan kan het slechts noodzakelijk zijn om die medicijnen aan te passen of stop te zetten.
- Besef wel dat in het geval van sterke anti-stollingsmiddelen zoals heparine, het aantal bloedplaatjes niet langer toe zal nemen als je met de medicatie stopt. Je kunt aanvullende medicatie nodig hebben om te herstellen. [4] X Betrouwbare bron National Heart, Lung, and Blood Institute Ga naar de bron
-
Verhoog het aantal bloedplaatjes d.m.v. medicatie. Doktoren kunnen bepaalde medicijnen voorschrijven die de productie van bloedplaatjes bevorderen om zo trombocytopenie te bestrijden. Deze medicijnen, waaronder eltrombopag en romiplostim, zijn er in verschillende soorten en maten—zo kunnen ze als pillen of injecties toegediend worden. [5] X Betrouwbare bron National Heart, Lung, and Blood Institute Ga naar de bron Ook kunnen ze, afhankelijk van de specifieke oorzaak, in combinatie met andere behandelopties voor trombocytopenie gebruikt worden.
-
Onderga steroïdenbehandeling. Steroïden kunnen de functie van het immuunsysteem van het lichaam beperken en worden daarom ingezet bij de behandeling tegen trombocytopenie die veroorzaakt wordt door een auto-immuunstoornis—een stoornis waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt in plaats van vreemde ziekteverwekkers. Omdat steroïden het immuunsysteem verzwakken kunnen ze de effecten van auto-immuun gerelateerde trombocytopenie doen verminderen. Een verzwakt immuunsysteem loopt echter een groter risico op infectie. Daarom zijn mogelijk aanvullende behandelingen nodig om dit risico in te perken.
- Besef dat de steroïden die de dokter je voorschrijft (zoals prednison) anders zijn dan de illegale steroïden die atleten gebruiken om hun prestaties te verbeteren.
- In het geval van extremere auto-immuun trombocytopenie kan een dokter intraveneus immunoglobuline (IVIG) of antilichamen toedienen om de reactie van het immuunsysteem nog meer te vertragen. [6] X Bron
-
Onderga plasmaferese of plasma-uitwisseling. Bij zeldzamere bloedstoornissen die aan trombocytopenie verwant zijn (zoals TTP en hemolytisch-uremisch syndroom (HUS)) kunnen doktoren een procedure aanbevelen die met het bloedplasma van de patiënt te maken hebben. Plasma is het gedeelte van het bloed dat, naast andere dingen, auto-antilichamen bevat. Deze antilichamen zijn de componenten van het immuunsysteem die auto-immuunziekten veroorzaken. Hierdoor kan het behandelen of verwisselen van iemands plasma effectief zijn in de bestrijding van bloedstoornissen en auto-immuunziekten. Plasmaferese en plasma-uitwisseling zijn aan elkaar verwant, maar zijn verschillende procedures die gebruikt worden om iemands bloedplasma te behandelen.
- Bij plasma-uitwisseling wordt het bloed van de patiënt opgedeeld in bloedcellen en plasma. Het plasma wordt weggedaan en vervangen door het plasma van een donor, een zoutoplossing of albumine. Dit wordt geleidelijk gedaan om niet teveel van iemands bloed in een keer te verwijderen.
- Bij plasmaferese wordt het plasma van de patiënt behandeld en vervolgens teruggeplaatst in de patiënt. [7] X Bron
-
Verwijder de milt. Trombocytopenieën die zeer resistent zijn kunnen een speciale operatie vereisen die een splenectomie genoemd wordt. Hierbij wordt de milt uit het lichaam verwijderd. Hoewel de werking van de milt niet 100% bekend is, weten onderzoekers wel dat het werkt als een filter voor het bloed. Het verwijdert oude rode bloedcellen en bloedplaatjes uit de bloedbaan. In sommige gevallen kan de milt vergroot worden waardoor het meer bloedplaatjes uit het bloed haalt dan anders. Dit kan weer leiden tot trombocytopenie. Splenectomie kan dit genezen; doktoren zullen over het algemeen echter liever eerst naar meer conservatieve behandelopties kijken. Er is namelijk geen manier om de splenectomie ongedaan te maken.
- Splenectomieën zijn gemiddeld in 66% van de gevallen succesvol. [8] X Bron Op de lange termijn kan de trombocytopenie echter terug komen.
- Mensen onder de 40 die een splenectomie ondergaan hebben een betere kans om hun aantal bloedplaatjes te zien toenemen. [9] X Bron
- Na een splenectomie is de hoeveelheid bloedplaatjes vaak abnormaal hoog. Dit leidt tot een aandoening die trombocytose heet. [10] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron In ernstige of langdurige gevallen kan dit zo zijn eigen problemen met zich meebrengen.
-
Onderga een transfusie van bloedplaatjes. Als je minder dan 50.000 bloedplaatjes per microliter bloed hebt en lijdt aan bloedingen, dan kan een dokter je een transfusie van bloedplaatjes aanraden om het bloeden te verminderen. Als je minder dan 50.000 bloedplaatjes per microliter bloed hebt, niet aan bloedingen lijdt maar wel binnenkort onder het mes moet, dan kan de dokter ook een transfusie aanbevelen. In beide gevallen brengt de dokter een infuus aan in een ader. Via dit infuus worden gezonde bloedplaatjes direct in je bloedbaan gepompt.
- Doktoren kunnen ook transfusies voorschrijven als je geen last hebt van bloedingen, en ook niet onder het mes moet. Dit is meestal slechts weggelegd voor patiënten die minder dan 10.000 bloedplaatjes per microliter bloed hebben. [11] X Bron
-
Niets doen. Niet elk geval van trombocytopenie vereist behandeling. Als je bijvoorbeeld weinig bloedplaatjes hebt omdat je zwanger bent, dan kun je ervoor kiezen om tot na de geboorte te wachten om te kijken of je bloedplaatjes toenemen. Milde gevallen van trombocytopenie hoeven ook niet eens te leiden tot waarneembare symptomen—ook hoef je niet eens last te hebben van verhoogde bloedingen. In deze gevallen, dus wanneer het waarschijnlijk is dat je toestand zal verbeteren op korte termijn en je leven er niet onder lijdt, kan je dokter een zeer conservatief (of geen) behandelplan voorstellen.Advertentie
-
Vul je dieet aan met vitamine B12 en foliumzuur. Vitamine B12 en foliumzuur zijn twee voedingsstoffen die noodzakelijk zijn voor de gezonde productie van verschillende bloedelementen (waaronder bloedplaatjes). [12] X Bron Omdat het lichaam niet zo veel van deze stoffen op kan slaan is het belangrijk om ze regelmatig in te nemen. Om de hoeveelheid B12 en foliumzuur in je lichaam op peil te houden kun je supplementen nemen, of voedsel eten dat rijk is aan deze vitaminen.
- Voedsel als spinazie, citrusvruchten, kiwi's, en gedroogde bonen bevat veel foliumzuur. Eieren, melk, kaas, lever, en schapenvlees bevatten veel B12.
-
Beperk of vermijd de consumptie van alcohol. Alcohol belemmert de normale productie en werking van bloedplaatjes. De onmiddellijke effecten van alcohol kunnen de respons van de bloedplaatjes binnen 10-20 minuutjes doen verminderen. [13] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Echter, bij zware alcoholisten is de werking van de bloedplaatjes duidelijk verhoogd . Dit kan tot andere gezondheidsproblemen leiden. [14] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Hoe dan ook, minder alcohol drinken kan de werking van de bloedplaatjes tot een normaal niveau terugbrengen.
-
Beperk activiteiten die bloedingen kunnen veroorzaken. Als je zeer lage aantallen bloedplaatjes hebt, dan wil je bloeden voorkomen. Bloedingen zijn in dat geval namelijk zeer moeilijk te stoppen en kunnen gevaarlijke complicaties met zich meebrengen. Dit kan inhouden dat je contactsporten, houtbewerking of andere fysieke activiteiten met een hoge kans op blessures beter kunt vermijden.
-
Vraag je dokter naar vrij verkrijgbare pijnstillers. Sommige algemene, vrij verkrijgbare medicijnen—met name medicijnen die aspirine [15] X Bron of ibuprofen bevatten—kunnen de productie en werking van de bloedplaatjes beletten. Aspirine, bijvoorbeeld, vermindert de kans dat bloedplaatjes zich aan elkaar gaan hechten. Dit komt doordat ze de werking van bepaalde eiwitstructuren in de bloedplaatjes inperken, waardoor stolling wordt onderdrukt. [16] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron In deze gevallen kan je dokter je aanraden om te stoppen met deze medicijnen, of een geschikt alternatief aanraden.Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/hematology-oncology/disorders-platelet-function/
- ↑ http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thcp/signs.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thrombocytopenia/basics/causes/CON-20027170
- ↑ http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thcp/treatment.html
- ↑ http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thcp/treatment.html
- ↑ http://www.medicinenet.com/thrombocytopenia_low_platelet_count/page5.htm
- ↑ http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=4937
- ↑ http://guide2itp.com/truth-about-splenectomy
- ↑ http://guide2itp.com/truth-about-splenectomy
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2626351/
- ↑ http://www.medicinenet.com/thrombocytopenia_low_platelet_count/page5.htm
- ↑ http://www.netdoctor.co.uk/diseases/facts/thrombocytopenia.htm
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8814972
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8814972
- ↑ http://www.netdoctor.co.uk/diseases/facts/thrombocytopenia.htm
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9263351
- http://www.webmd.com/a-to-z-guides/thrombocytopenia-symptoms-causes-treatments?page=2
- http://www.mayoclinic.com/health/thrombocytopenia/DS00691/DSECTION=treatments-and-drugs
- http://ods.od.nih.gov/factsheets/folate/#h2