Hemoglobine is een eiwit in je bloed dat helpt bij het transporteren van zuurstof door je lichaam. Hoewel een laag hemoglobinegehalte een redelijk veelvoorkomende oorzaak van medische zorg is, kan een hoog hemoglobinegehalte ook duiden op onderliggende medische problemen of ongezonde levensstijl die onder begeleiding van je arts moeten worden aangepakt. HbA1c (of alleen A1c) verwijst naar het percentage hemoglobine in het bloed met glucose eraan verbonden, waardoor het een vitale indicator is voor pre-diabetes of diabetes. Als je je A1c wilt verlagen , dan kun je dit doen middels een dieet, lichaamsbeweging en veranderingen in het beheer van je diabetes.
Stappen
-
Bepaal de onderliggende oorzaak van je hoge hemoglobinegehalte. Een verhoogde hemoglobine-spiegel is bijna altijd een indicatie van een onderliggende medische aandoening, een omgevingsfactor of een keuze voor een levensstijl. Als deze onderliggende oorzaak nog niet bekend is, werk dan samen met je arts om tot een passende diagnose te komen. [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- In vrijwel alle gevallen van een hoog hemoglobinegehalte, is het doel om de onderliggende oorzaak te behandelen, die op zijn beurt je hemoglobinegehalte zal verlagen.
- Je hemoglobinegehalte is een wegwijzer die een reeks mogelijke aandoeningen aangeeft die behandeld moeten worden. Als het te laag is en hoger moet zijn, of andersom, dan zal je medisch team werken aan het identificeren en behandelen van de onderliggende oorzaak(en).
-
Behandel elke eventuele medische aandoening die je hoge hemoglobine veroorzaakt. Dit hangt af van het feit of je aandoening relatief is (zoals door tabaksgebruik), of dat het absolute polycythemie is, wat resulteert in een verhoogde rode bloedcelmassa (RBC) als gevolg van verhoogde serum erythropoëtine of de productie van RBC's. Veel verschillende medische aandoeningen kunnen leiden tot een verhoogd hemoglobinegehalte. Volg de raad van je medisch team met betrekking tot de beste behandelingsopties voor jou. Veel voorkomende condities die een behandeling vereisen omvatten: [2] X Bron
- Uitdroging
- Polycythemia vera (het beenmerg produceert te veel rode bloedcellen)
- Hartproblemen, vooral aangeboren hartaandoeningen
- Longziekten, zoals emfyseem, COPD en longfibrose
- Nierkanker of tumoren
- Leverkanker of tumoren
- Hypoxie, dat is wanneer je een laag zuurstofgehalte in je bloed hebt
- Koolmonoxideblootstelling, meestal door roken [3] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Voer de noodzakelijke leefstijlveranderingen door om je hemoglobinegehalte te verlagen. Als het geen medische aandoening is die je verhoogde hemoglobine veroorzaakt, dan is de boosdoener waarschijnlijk een omgevingsfactor of een keuze voor een levensstijl. Werk samen met je arts om te bepalen of veranderingen in levensstijl worden aanbevolen. Veelvoorkomende voorbeelden zijn: [4] X Bron
- Gebruik van tabaksproducten. Als je rookt of andere tabaksproducten gebruikt, werk er dan aan om daar zo snel mogelijk mee te stoppen.
- Het nemen van prestatieverhogende middelen zoals steroïden, en vooral het gebruik van 'bloeddoping' voor het verbeteren van de sportprestaties. Dit is om vele redenen schadelijk voor de gezondheid.
- Tijd doorbrengen op grote hoogte, wat hypoxie (lage zuurstofniveaus in het bloed) kan veroorzaken. Dit is eerder een probleem voor mensen die op grote hoogte reizen (zoals bergbeklimmers) dan voor mensen die daar wonen.
-
Bespreek flebotomiebehandelingen met je arts als dat nodig is. In beperkte gevallen kan je arts je hemoglobinegehalte directer verlagen. Als dat zo is, zal je waarschijnlijk een of meer flebotomiebehandelingen ondergaan, waarbij een bepaalde hoeveelheid bloed uit je lichaam zal worden afgevoerd. [5] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Als de onderliggende oorzaak van je hoge hemoglobinegehalte ook wordt aangepakt, zou je nieuw bloed moeten produceren met een normaal hemoglobinegehalte. Dus zal, na verloop van tijd, je totale hemoglobinegehalte verminderen tot een normaal niveau.
- Het proces is vergelijkbaar met het geven van bloed.
-
Vraag je dokter over voorschriftmedicijnen voor polycythemie. Als je polycythemie hebt en dat veroorzaakt je hoge hemoglobinespiegels, werk dan samen met je arts om de aandoening te behandelen. Je arts kan medicatie aanbevelen als onderdeel van je behandeling. Veelgebruikte medicijnen voor polycythemie zijn: [6] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Hydroxyurea
- Ruxolitininib
- Pegelated interferon
- Anagrelide [7] X Bron
-
Praat met je dokter over het dagelijks innemen van aspirine. Aspirine kan helpen om je bloed te verdunnen, wat nuttig kan zijn als je polycythemie heeft. Praat met je arts over het dagelijks innemen van aspirine als je deze aandoening hebt. Zoek uit welke dosis je moet nemen en hoe vaak je deze moet innemen. Begin niet met aspirine-therapie zonder dit eerst met je huisarts te overleggen. [8] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
Tip : Vertel je arts over alle voorschriftmedicijnen of vrij verkrijgbare medicijnen die je gebruikt.
Advertentie
-
Eet gezond op basis van je specifieke behoeften. Als je een verhoogd HbA1c-niveau hebt, loopt je waarschijnlijk het risico om diabetes te ontwikkelen of heb je de aandoening al. Daarom kan je voedingsbehoefte enigszins afwijken van het standaardadvies, gebaseerd op je specifieke omstandigheden. Werk samen met je medisch team om het juiste dieet voor je te ontwikkelen. [9] X Bron
- In het algemeen impliceert een gezond dieet het eten van meer fruit en groenten, hele granen, magere proteïnen en gezonde vetten, en het eten van minder verpakte en verwerkte voedingsmiddelen, suikerhoudende dranken, geraffineerde granen, en ongezonde vetten.
- Als je pre-diabetes of diabetes hebt, kan je worden geadviseerd om je koolhydraatinname te beperken en je eiwit- en vetinname aan te passen, op basis van je unieke behoeften.
-
Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging zoals geadviseerd door je arts. Als je een verhoogd HbA1c hebt als gevolg van pre-diabetes of diabetes, moet je samen met je medische team een trainingsplan maken dat past bij je huidige gezondheid en behoeften. In ieder geval is het belangrijk om deel te nemen aan zowel cardiovasculaire en krachttraining, om de grootste voordelen ervan te behalen. [10] X Bron
- Werk toe naar minstens 150 minuten aerobe oefening met een matige intensiteit (zoals stevig lopen of fietsen) per week, en doe 2-3 krachttrainingen per week die elk ongeveer 30-45 minuten duren.
- Als je insuline gebruikt, moet je mogelijk je dosering aanpassen op basis van je trainingsschema. Werk samen met je arts om je plan te verfijnen.
-
Pas je diabetesmedicatie aan als je diabetes gediagnosticeerd is. Iedereen met een verhoogd HbA1c-niveau wordt geadviseerd om veranderingen in het dieet en de lichaamsbeweging door te voeren. Als je diabetes echter is vastgesteld, zal je arts je waarschijnlijk ook adviseren om je huidige medicatieschema aan te passen. Het doel is om de juiste medicatiebalans te vinden die je bloedglucosespiegels (en dus je HbA1c-waarden) het beste beheerst. [11] X Bron
Tip : Heb nooit het gevoel dat je 'faalt' in het beheren van je diabetes als je van medicatie moet veranderen of je dosering moet verhogen. Diabetesbeheer vereist altijd voortdurende aanpassingen
-
Richt je op het bereiken van een langzame, gestage daling van HbA1c. Door het maken van directe en extreme veranderingen in voeding en lichaamsbeweging, kan het mogelijk zijn om je HbA1c-niveau snel te verlagen, binnen 1-2 maanden. Het te snel laten zakken van je HbA1c kan echter leiden tot zwelling, gewichtstoename, neuropathie (zenuwpijn), en eventueel zelfs bloedingen in de retina's welke blindheid kunnen veroorzaken. [12] X Bron
- Volg de aanwijzingen van je medisch team en pas je dieet, oefenprogramma en medicijngebruik geleidelijk aan, tenzij anders aangegeven.
- Je doel zal waarschijnlijk zijn om je HbA1c-niveau in de loop van 1-2 jaar te verlagen in plaats van binnen 1-2 maanden.
Advertentie
-
Laat je hemoglobine controleren als onderdeel van een standaard bloedonderzoek. Een hoge hemoglobinewaarde kent op zich geen symptomen, dus wordt het meestal ontdekt op een van de twee manieren: tijdens een standaard routinematig bloedonderzoek gevraagd door je arts; of, tijdens het bloedonderzoek gedaan als onderdeel van de diagnose voor een onderliggende medische aandoening. [13] X Bron
- Een hoge hemoglobinewaarde zal worden gedetecteerd tijdens een CBC (volledig bloedbeeld), wat de standaard bloedafname is die wordt gedaan bij medische faciliteiten.
Tip : Laat een CBC-test doen wanneer je arts dat aanbeveelt. CBC-tests kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van onder andere infecties, kanker, beenmergafwijkingen en auto-immuunziekten.
-
Bespreek je ideale hemoglobine-bereik met je arts. Het ideale hemoglobine-bereik is niet voor iedereen hetzelfde, omdat het varieert op basis van factoren zoals leeftijd. Bijvoorbeeld: hier volgt een veelgebruikte tabel wat betreft het hemoglobine-bereik: [14] X Bron
- Kinderen van 6 maanden tot 4 jaar: 11 g/dl of meer
- Kinderen van 5 tot 12 jaar: 11,5 g/dl of meer
- Kinderen van 12 tot 15 jaar: 12 g/dl of hoger
- Mannen boven de 15 jaar: 13,8 tot 17,2 g/dl
- Vrouwen boven de 15 jaar: 12,1 tot 15,1 g/dl
- Zwangere vrouwen: 11 g/dl of meer
-
Laat je HbA1c elke drie maanden controleren als je diabetes hebt. Door de levenscyclus van hemoglobine geeft je HbA1c-controle een momentopname van je gemiddelde bloedglucosespiegel over de afgelopen drie maanden. Daarom is het essentieel voor mensen met diabetes om hun HbA1c om de drie maanden te laten testen middels een bloedonderzoek. [15] X Betrouwbare bron National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases Ga naar de bron
- Je arts zal je behandelingsprogramma verfijnen op basis van je meest recente HbA1c-resultaten.
- Als je pre-diabetes hebt, wat betekent dat je bijna voldoet aan de criteria voor een diabetes-diagnose, kan je arts je ook aanraden om elke drie maanden te testen.
- Als je geen diabetes of pre-diabetes hebt en geen verhoogd risico loopt, hoef je je HbA1c waarschijnlijk slechts af en toe te laten testen als onderdeel van een algemeen bloedonderzoek.
-
Werk samen met je arts om je specifieke HbA1c-doel te bepalen. Je HbA1c-niveau is een van de bepalende factoren bij de diagnose van pre-diabetes of diabetes. Als er al een diagnose is gesteld, zal je medisch team het juiste HbA1c-doel voor je situatie bepalen. [16] X Betrouwbare bron National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases Ga naar de bron
- Een HbA1c-waarde onder 5,7% wordt als normaal beschouwd voor iemand zonder pre-diabetes of diabetes.
- Als je een HbA1c-niveau tussen 5,7% en 6,4% hebt, kan de diagnose pre-diabetes worden gesteld.
- Een HbA1c-resultaat van meer dan 6,5% kan betekenen dat je diabetes hebt.
- Als je diabetes hebt, zal je doel waarschijnlijk zijn om je HbA1c-niveau onder de 7% te houden. Dit hangt echter af van je specifieke omstandigheden.
Advertentie
Bronnen
- ↑ https://www.mayoclinic.org/symptoms/high-hemoglobin-count/basics/causes/sym-20050862
- ↑ https://ada.com/hemoglobin-levels/
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17789-high-hemoglobin-count
- ↑ https://ada.com/hemoglobin-levels/
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17789-high-hemoglobin-count/management-and-treatment
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17742-polycythemia-vera/management-and-treatment
- ↑ https://www.apicareonline.com/review-article-polycythemia-vera-essential-management-protocols/
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17742-polycythemia-vera/management-and-treatment
- ↑ https://diabetesstrong.com/how-to-lower-your-a1c/
- ↑ https://diabetesstrong.com/how-to-lower-your-a1c/
- ↑ https://diabetesstrong.com/how-to-lower-your-a1c/
- ↑ https://diabetesstrong.com/how-to-lower-your-a1c/
- ↑ https://ada.com/hemoglobin-levels/
- ↑ https://ada.com/hemoglobin-levels/
- ↑ https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/tests-diagnosis/a1c-test#1
- ↑ https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/tests-diagnosis/a1c-test#1