Pdf downloaden
Pdf downloaden
Kunstmatige inseminatie (KI) is de op één na meest gebruikte manier om vee te fokken – in feite is het de enige alternatieve manier op het natuurlijk fokken van vee middels paring. KI komt veel meer voor bij melkproductie dan bij vleesproductie, maar het gebruik ervan neemt ook in de vleesindustrie toe wegens toegenomen toegankelijkheid en de beschikbaarheid van bewezen superieure stieren. Weten hoe KI werkt bij vee is belangrijk om een hoog succesgehalte te verkrijgen bij fokvee waar het hebben van een eigen stier niet winstgevend is of aangeraden is. De volgende stappen geven een redelijk gedetailleerd beeld van wat er komt kijken bij het kunstmatig insemineren van vee. Om het proces van KI te begrijpen en om een certificaat te krijgen voor kunstmatig insemineren ga je langs bij een stierzaadbedrijf. Zie of ze programma's bieden om KI-certificatie te verkrijgen of om een gecertificeerde KI-technicus te worden. Neem eraan deel om meer te leren over kunstmatige inseminatie. Dit is handig als je nog geen stier hebt om mee te fokken. Overweeg ook om een ervaren en gecertificeerde technicus in te huren om je koeien te laten insemineren. Het is beter om deze vakmensen in te huren dan om jezelf te leren hoe het gedaan moet worden.
Stappen
-
Houd je koeien en/of vaarzen in de gaten voor tekenen van tochtigheid. Vrouwtjes worden ongeveer elke 21 dagen tochtig en kunnen dan 24 uur bevrucht worden. [1] X Bron
- Bekijk andere artikelen over hoe je moet bepalen of een koe of vaars tochtig is en wat de psychologische, fysieke en gedragsmatige tekenen van vruchtbaarheid zijn.
- De meeste bevruchtingsperiodes beginnen of eindigen rond dageraad of zonsondergang.
- Bekijk andere artikelen over hoe je moet bepalen of een koe of vaars tochtig is en wat de psychologische, fysieke en gedragsmatige tekenen van vruchtbaarheid zijn.
-
Insemineer de vrouwtjes twaalf (12) uur na de tochtigheid. Dat is de periode waarin de koe ovuleert, waarbij een eicel de eileider in gaat om bevrucht te worden door het sperma van een stier. [2] X Bron
-
Leid de koeien of vaarzen rustig en op de juiste manier tussen de veehekken (een steeg met kophek is voldoende). Als er andere koeien achter de koe staan, zorg er dan voor dat deze achter een ander hek staan om te voorkomen dat je wordt geplet wanneer ze proberen vooruit te lopen. Als je een flessenhalssysteem met palpatiehok hebt, gebruik deze dan voor het insemineren. Sommige schuren zijn zo ingericht dat alle koeien naast elkaar in een kophek kunnen worden vastgezet. Dit is erg handig voor de KI-technicus, die meer dan 50 koeien op een dag moet insemineren!
- Als de inseminatie buiten wordt gedaan, kun je dat het beste op zonnige, warme dagen doen en niet op regenachtige, winderige of stormachtige dagen. Als je een faciliteit met binnenruimte hebt, dan is dat een voordeel!
-
Bereid in een thermosfles een waterbad voor met een temperatuur van 34-35 graden Celsius. Gebruik een thermometer voor accuraatheid.
-
Bepaal welke houder het zaad dat je nodig hebt bevat. Op de houder is een zaadinventaris weergegeven, deze geeft de locatie van elke stier weer, zodat je niet onnodig lang hoeft te zoeken.
-
Verwijder de ampul uit zijn opslaglocatie naar het midden van de houder. Til de ampul net hoog genoeg in de nek van de houder om de gewenste zaadbuis te pakken. Til de toppen van de buisjes niet hoger dan de vorstgrens, of 5-7,5 cm van de bovenrand van de houder.
-
Pak het gewenste buisje en breng de ampul dan meteen weer omlaag naar de bodem van de houder. Houd het buisje zo laag mogelijk in de houder terwijl je met een pincet het rietje met zaad verwijdert.
- Je hebt slechts 10 seconden de tijd om de rietjes met zaad te verwijderen! [3] X Betrouwbare bron University of Missouri Extension Ga naar de bron
-
Schud het rietje om overmatige vloeibare stikstof te verwijderen. Stikstof verdampt snel tot een gas wanneer het aan lucht en warmere temperaturen wordt blootgesteld.
-
Plaats het direct in de voorbereide thermosfles met warm water en laat het daar 40-45 seconden in zitten. [4] X Betrouwbare bron Penn State Extension Ga naar de bron
- Het warme water moet ongeveer 35 ºC zijn voor het optimaal ontdooien van de zaadrietjes.
-
Plaats het buisje terug in de houder door de ampul omhoog en over het buisje te trekken en terug in de opslagpositie te plaatsen, doe dit direct nadat je het rietje in warm water hebt geplaatst. [5] X Bron
- Elke keer dat het langer dan 10 seconden duurt om een rietje te vinden, moet de buis terug in de houder worden geplaatst om volledig af te koelen. Plaat een zaadeenheid nooit terug in de houder nadat je hem uit het buisje hebt verwijderd.
-
Zorg dat je inseminatiespuit klaar ligt door hem van te voren in elkaar te zetten (dit moet gedaan worden voor/nadat je de thermosfles met warm water voorbereidt). Als het buiten koud is, verwarm de spuit dan voor in je overal, dichtbij je lichaam, zodat hij goed opwarmt. Het helpt ook op een keukenpapiertje over de spuit te wrijven om hem op te warmen. Als het buiten warm is, bewaar hem dan op een koele plek. De inseminatiespuit mag niet zee heet of zeer koud aanvoelen.
-
Verwijder het rietje uit de thermosfles en veeg hem droog met een keukenpapiertje. Het moet helemaal droog zijn voordat je er verder mee werkt. Tik voorzichtig met je pols terwijl je het geplooide uiteinde vasthoudt, om de luchtbel in het rietje te verplaatsen. Je tikken moeten de bel naar het uiteinde dat je vast hebt verplaatsen.
-
Plaats het rietje in de sleuf. Knip ca. 1 cm van het geplooide uiteinde van het rietje af. Gebruik een scherpe schaar of een speciaal ontworpen snijder voor dit doeleinde. Knip door het gebied waar de luchtbel zit.
-
Wikkel de inseminatiespuit in een schoon stuk keukenpapier of beschermende doek. Steek hem in je kleding, tegen je lichaam aan, om hem naar de koe te verplaatsen en een constante temperatuur te behouden.
-
Verplaats de staart zodat hij op je linker voorarm rust of bind hem omhoog, zodat hij het inseminatieproces niet stoort. Til de staart op met één hand (bij voorkeur de rechter) en reik met de andere hand (waar een handschoen met smeermiddel over moet zitten) voorzichtig in de koe om eventuele uitwerpselen te verwijderen. Uitwerpselen kunnen het proces van het voelen naar de vagina van de koe en het inbrengen van de inseminatiespuit belemmeren.
-
Maak de vulva schoon met een schoon stuk keukenpapier of een oude doek, om achtergebleven uitwerpselen en vuil te verwijderen.
-
Neem de spuit uit je jas of overal, pak hem uit en breng hem in een hoek van 30 graden binnen in de vulva van de koe. Zo vermijd je dat je via de plasbuis in de blaas terecht komt. [6] X Betrouwbare bron Penn State Extension Ga naar de bron
-
Voel met de vingertoppen van je linkerhand (die in het rectum van de koe zit) door de wand van het rectum en de vagina naar het uiteinde van de inseminatiespuit en ga door totdat je de cervix vindt. [7] X Bron
-
Pak de cervix vast met de hand die in het rectum van de koe zit (zoals je een stang die onder je hand zit vast zou pakken) en houdt deze stabiel terwijl je de spuit in en door de cervix duwt.
-
Wanneer de spuit helemaal door de cervix is, controleer je de locatie met je wijsvinger. De spuit moet slechts 0,5-1 cm in de uterus zitten. [8] X Bron
-
Duw de spuit langzaam uit, aan het uiteinde waar je rechterhand zich bevindt, zo dat ongeveer de helft wordt ingespoten.
-
Controleer de locatie van het zaad opnieuw om te verzekeren dat je in de uterus van de koe spuit, en niet in een van de blinde vlekken (zie tips hieronder), en spuit dan de andere helft van de inhoud van het rietje in.
-
Verwijder de inseminatiespuit, je hand en je arm langzaam uit de koe. Controleer op bloed, infectie of teruglopend zaad uit de schede.
-
Controleer het rietje opnieuw om te zien of je het juiste zaad voor de koe hebt gebruikt.
-
Gooi het rietje, de handschoen en keukenpapiertje op de juiste plek weg.
-
Maak de inseminatiespuit schoon indien nodig.
-
Noteer fokinformatie in het systeem dat je hiervoor bij de hand hebt.
-
Laat de koe vrij (indien nodig, afhankelijk van de opstelling die je gebruikt) en breng de volgende koe binnen om geïnsemineerd te worden.
-
Controleer de temperatuur van het water in de thermosfles opnieuw voordat je de bovenstaande stappen doorloopt voor de volgende koe.
-
Herhaal de bovenstaande stappen voor de volgende koe.
Tips
- Houd inseminatieapparatuur altijd schoon, warm en droog.
- Inseminatieapparatuur mag nooit in aanraking komen met smeermiddelen, omdat de meeste smeermiddelen zaaddodend zijn.
- Vloeibare stikstof is de beste manier om zaad koud en langdurig te bewaren.
- Laat het uiteinde van de inseminatiespuit nooit ver voorbij de cervix komen, anders riskeer je infecties of het doorboren van de baarmoederwand.
- Houd het uiteinde van de pipet altijd omhoog in een hoek van 30 graden, niet omlaag, om te voorkomen dat je in de blaas terecht komt.
- Neem je tijd bij het fokken van vee. Er is niets erger dan je haasten om het gedaan te krijgen, omdat haasten vaak resulteert in veel meer fouten.
- Neem slechts één zaadrietje per keer uit de houder. Je doet slechts één koe tegelijk, het is dus het beste om elke zaadeenheid individueel te ontdooien.
- Gebruik je vingers om de inseminatiespuit te vinden en hem door de vagina van de koe te leiden. Vermijd twee blinde vlekken onderweg naar de cervix.
- Er zit een blind, rond zakje aan de achterkant van de cervix, deze is 1-2 cm diep. Dit zakje omringt de gehele, koepelvormige achterkant van de cervix.
- De cervix is geen recht en nauwe doorgang. Hij bevat vingerachtige uitsteeksels waardoor de doorgang verbogen is. Deze veroorzaken ook doodlopende wegen en blinde vakjes, die problemen kunnen opleveren voor mensen die leren hoe ze vee moeten insemineren.
- Breng je hand met handschoen in op dezelfde manier als wanneer je rectale palpatie uitvoer bij koeien en vaarzen.
Waarschuwingen
- Een lage conceptiegraad komt veel voor bij koeien doe door onervaren technici zijn geïnsemineerd.
- Pas op voor de blinde vlekken die hierboven onder Tips staan vermeld.
- KI is in feite veel moeilijker dan het klinkt. Er kunnen veel fouten worden gemaakt bij het positioneren van de inseminatiespuit, bijvoorbeeld in de plasbuis van de koe, omdat de locatie van de spuit makkelijk verplaatst en het onmogelijk is om te plaatsing ervan te controleren.
- Insemineer koeien nooit zelf tenzij je ervaren bent en de nodige kennis hebt.
Benodigdheden
- KI houder met ampullen en buisjes
- Vloeibare stikstof
- Rietjes met het gewenste zaad
- Inseminatiespuit
- Keukenpapier
- Schaar om de rietjes te knippen
- Thermosfles (bij voorkeur met wijde opening)
- Smeermiddel
- Handschoenen op schouderlengte
- Pincet
- Dikke handschoenen
Bronnen
- ↑ https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/index.php/Bovine_Development#Bovine_Estrous_Cycle
- ↑ http://www.selectsires.com/resources/fertilitydocs/heat_detection_timing.pdf?version=20180803
- ↑ http://extension.missouri.edu/adair/documents/Livestock/AInBeefCattle.pdf
- ↑ https://extension.psu.edu/storing-and-handling-frozen-semen
- ↑ http://www.thecattlesite.com/articles/721/artificial-insemination-for-beef-cattle/
- ↑ https://extension.psu.edu/artificial-insemination-technique
- ↑ https://www.fwi.co.uk/livestock/livestock-breeding/8-step-guide-artificially-inseminating-dairy-cow
- ↑ https://www.fwi.co.uk/livestock/livestock-breeding/8-step-guide-artificially-inseminating-dairy-cow
- http://agritech.tnau.ac.in/animal_husbandry/animhus_cattle_AI.html
Over dit artikel
Deze pagina is 3.395 keer bekeken.
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
