PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Koorts is een lichaamstemperatuur van 38ºC of hoger. Je krijgt het als je lichaam tegen een infectie of ziekte strijdt en het kan goed voor je zijn. [1] Je kunt de symptomen van koorts thuis wel verlichten, maar hou het goed in de gaten -- vooral bij kinderen, want die lopen het risico op koortsstuipen of convulsies door de hoge lichaamstemperatuur. [2] Als jij of je kind koorts heeft, zijn er manieren om de temperatuur zo snel mogelijk te verlagen.

Deel 1
Deel 1 van 5:

Koorts behandelen

PDF download Pdf downloaden
  1. Een zelfzorgmiddel nemen is een van de snelste en makkelijkste manieren om van koorts af te komen. Als de koorts door een virale infectie wordt veroorzaakt, kan het lastiger te behandelen zijn. Een virus leeft in de lichaamscellen en reproduceert zich snel. Een virus reageert ook niet op antibiotica. [3] Je kunt echter wel medicijnen nemen om de koortsreactie van je lichaam te temperen, wat de oorzaak ook is.
    • Neem paracetamol of aspirine om de koorts omlaag te brengen. Volg de instructies op de verpakking en overschrijd de aanbevolen dosering niet.
    • Geef kinderen geen aspirine in verband met het risico op het syndroom van Reye. Paracetamol is een veiligere optie. Let op speciale "kinderformules", en hou je aan de aanbevolen dosering. [4]
  2. 2
    Neem een lauw bad. Door een lauw bad of een lauwe douche te nemen, kan je lichaam wat sneller afkoelen. [5] Vul de badkuip met lauw water, of zet de douche op de lauwe stand. Douche of baad 10 tot 15 minuten om je lichaam af te koelen.
    • Neem geen ijskoud bad of douche om de koorts nog sneller te verlagen. Hou het bij lauw water om je lichaamstemperatuur voorzichtig te laten zakken.
  3. 3
    Drink water. Door koorts kan je lichaam uitdrogen, en dat maakt je toestand alleen maar erger. Zorg dat je veel water drinkt om de koorts te bestrijden en goed gehydrateerd te blijven.
    • Kinderen hebben misschien ook een drankje met elektrolyten nodig zoals Gatorade, om de verloren elektrolyten aan te vullen. [6] Vraag eerst aan je huisarts of hij/zij dit nodig vindt.
  4. [7] Supplementen kunnen tekorten aan voedingsstoffen aanvullen, zodat je lichaam beter tegen de oorzaak van de koorts kan strijden. Door multivitaminen zakt de koorts niet direct, maar het versterkt je lichaam zodat het beter tegen de ziekte kan vechten.
    • Neem multivitaminen met vitamine A, C, E en B-complex, magnesium, calcium, zink en selenium.
    • Neem een of twee capsules, of een theelepel, visolie per dag, voor de omega3-vetzuren.
    • Probioticasupplementen, of voeding met probiotica (zoals yoghurt met "levende culturen") zorgen voor meer Lactobacillus acidophilus-bacteriën in je darmen, waardoor je immuunsysteem sterker wordt. Maar als je immuunsysteem al verzwakt is, overleg dan met je huisarts voordat je probiotica gaat nemen.
    • Neem nooit kruidensupplementen zonder met je huisarts te overleggen. Sommige beïnvloeden de werking van voorgeschreven medicijnen of verergeren ziektes.
  5. [8] Als je gaat slapen met natte sokken aan, zal je lichaam zich gaan verdedigen door meer bloed en lymfevocht naar je natte voeten te sturen. Dat stimuleert het immuunsysteem en zorgt voor een diepe, helende slaap.
    • Maak een paar katoenen sokken nat met lauw water en wring ze uit zodat ze niet meer druipen.
    • Doe ze aan als je naar bed gaat, en doe er een dikker paar droge sokken overheen.
    • Stop er na vijf tot zes dagen even twee nachten mee.
  6. Een volwassen lichaam kan wel redelijk goed tegen koorts, maar kinderen kunnen koortsstuipen krijgen als de koorts te hoog wordt. Koorts is zelfs de belangrijkste oorzaak van toevallen bij kinderen van tussen de zes maanden en vijf jaar oud. [9] Als de temperatuur van het kind hoger is dan 40ºC, of als het heel snel stijgt, ga hem/haar dan onmiddellijk afkoelen. Gebruik een spons of washand om lauw (geen koud) water over het lichaam te deppen, zodat de temperatuur omlaag gaat. [10]
    • IJs leggen op het lichaam van iemand die koorts heeft kan gevaarlijk zijn. Het veroorzaakt rillingen, waardoor de lichaamstemperatuur juist omhoog kan gaan. [11] In het ziekenhuis wordt dit misschien wel eens toegepast, maar gebruik thuis alleen lauw water.
    • Bel de huisarts onmiddellijk als de koorts nog hoger wordt. Hij/zij zal je zeggen meteen naar de eerste hulp te gaan, of gedetailleerd vertellen wat je thuis moet doen.
    • Bel 112 als je kind een toeval heeft.
    • Je huisarts kan een zetpil met diazepam geven om koortsstuipen bij je kind te verhelpen.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 5:

Aanpassingen maken aan je leefstijl

PDF download Pdf downloaden
  1. Soms moet je koorts gewoon op zijn beloop laten, maar je kunt dingen doen om het wat comfortabeler te maken terwijl je wacht tot het over is. Je kunt bijvoorbeeld natte handdoeken op je huid leggen, dat verlaagt de koorts niet, maar het kan prettig aanvoelen. [12] Maak een washand of handdoek nat met koud water en leg het in je nek of op je voorhoofd.
    • Draag warme kleding en blijf onder een deken als je rillingen hebt. Als je het heet hebt, ga dan onder een laken liggen en draag lichte, ademende kleding.
  2. Symptomen van buikgriep zijn onder andere diarree, buikpijn, misselijkheid, overgeven en spierpijn of hoofdpijn. [13] Vaak heb je ook een beetje koorts. Buikgriep gaat vanzelf over na drie tot zeven dagen, dus zorg gewoon goed voor jezelf tot het over is. Drink minstens acht grote glazen water per dag, vooral als je moet overgeven. [14]
    • Let op tekenen van uitdroging bij kinderen, want dat is een noodsituatie. Tekenen zijn minder natte luiers, een ingedeukte fontanel (de zachte plek op de schedel), verzonken ogen, en lethargie. Als je deze symptomen opmerkt, bel dan meteen 112 of ga zelf naar de eerste hulp .
    • Het BRAT-dieet (bananen, rijst, appelmoes en toast) wordt aanbevolen bij buikgriep, maar het bewijs dat het werkt is niet erg sterk. Het wordt ook niet aangeraden bij kinderen, omdat het te weinig voedingsstoffen bevat. [15] Eet zo normaal mogelijk, maar vermijd vet, zwaar en pittig voedsel, en drink heel veel water.
  3. Kruidenmiddelen zijn er in allerlei vormen: poeders, capsules of tincturen. Veel mensen zetten het liefst thee van gedroogde kruiden. De warme vloeistof verzacht een zere keel, terwijl de kruiden de koorts bestrijden. Om kruidenthee te maken laat je een theelepel kruiden in een kop heet water trekken, vijf tot tien minuten als het blaadjes of bloemetjes zijn, en tien tot twintig minuten als het wortels zijn. Overleg met je huisarts voordat je kruidenmiddelen gaat nemen, want ze kunnen de werking van medicijnen beïnvloeden of bepaalde aandoeningen erger maken. De volgende kruiden zijn goed voor het immuunsysteem, maar hebben ook negatieve bijwerkingen: [16]
    • Groene thee kan je zenuwachtig maken en de bloeddruk verhogen. Drink geen groene thee als je diarree hebt, of osteoporose. Raadpleeg je huisarts als je een leveraandoening hebt.
    • Cat's claw (kattenklauw) kan auto-immuunziektes en leukemie erger maken. Het kan ook de werking van bepaalde medicijnen beïnvloeden, dus overleg met je huisarts voordat je het gaat nemen.
    • Gesteelde lakzwam (reishi) vind je eerder als tinctuur dan in gedroogde vorm. Neem 30-60 druppels, twee tot drie keer per dag. Ook dit kan de werking van medicijnen beïnvloeden, zoals bloedverdunners en medicijnen voor de bloeddruk.
  4. [17] Als je ziek bent, bedek dan je mond en neus als je niest of hoest, en gooi vieze zakdoekjes meteen weg. Was je handen vaak met een antibacteriële zeep. Hou afstand van mensen die niet ziek zijn, en kom zo min mogelijk in het openbaar. Deel geen glazen of bestek met iemand en vat het niet persoonlijk op als je partner je even niet wil kussen!
    • Laat kinderen met speelgoed spelen dat makkelijk kan worden schoongemaakt met water en zeep.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 5:

Medische hulp inschakelen

PDF download Pdf downloaden
  1. Als iemand in je gezin of op je werk de laatste tijd ziek is geweest, heb je het misschien van hen gekregen. Kinderen besmetten elkaar vaak, en krijgen de griep of verkoudheid van vriendjes op school of het kinderdagverblijf. [18]
    • Als je weet dat de ziekte bij de ander vanzelf weer over is gegaan, hoef je je geen zorgen te maken. Dan zal het bij jou waarschijnlijk ook wel overgaan met rust en veel water.
  2. [19] Als de ziekte niet vanzelf overgaat, moet je de huisarts een gedetailleerd verslag kunnen geven van hoe de koorts zich heeft ontwikkeld. Hij/zij kan deze informatie misschien gebruiken om de diagnose te stellen. Als jij bijvoorbeeld denkt dat je gewoon verkouden bent, maar na een week gaat de koorts plotseling omhoog, dan bestaat er een kans dat je een secundaire bacteriële infectie hebt, zoals een oorontsteking of een longontsteking. Sommige soorten kanker, zoals non-Hodgkin lymfeklierkanker veroorzaken koorts in de nacht, maar niet overdag.
    • Neem je temperatuur meerdere keren per dag op, tot de koorts afneemt.
  3. Schrijf alles op wat je vreemd vindt, ook al voel je je er niet echt ziek door. Onverklaarbaar gewichtsverlies bijvoorbeeld, kan verschillende oorzaken hebben. Je andere symptomen wijzen misschien in de richting van een orgaan dat niet goed werkt, en dan kan de arts de diagnose makkelijker stellen.
  4. Laat je temperatuurlog en de lijst met symptomen aan je huisarts zien, dan kan hij/zij de oorzaak van de koorts proberen te achterhalen. Hij/zij zal je lichamelijk onderzoeken om meer aanwijzingen te vinden voor wat de koorts veroorzaakt. [22] De gegevens die jij hebt bijgehouden en het lichamelijk onderzoek kan het aantal mogelijkheden beperken. De oorzaak kan makkelijker bevestigd of uitgesloten worden met behulp van laboratoriumonderzoek en eventueel een scan of röntgenfoto's.
    • Onderzoeken die de huisarts kan voorschrijven zijn bijvoorbeeld een bloedonderzoek om de hoeveelheid witte bloedcellen te tellen, een urineonderzoek, en een röntgenfoto van de borstkas. [23]
  5. Verkoudheid en griep zijn de virale infecties die huisartsen het meest tegenkomen. Maar er zijn nog een heleboel minder bekende virale infecties die ook niet reageren op antibiotica. [24] Kroep, bronchiolitis, varicella (waterpokken), roseola, en mond-en-klauwzeer (MKZ) worden ook veroorzaakt door een virus. [25] [26] [27] [28] [29] Veel van deze ziektes gaan vanzelf over; MKZ is na zeven tot tien dagen voorbij bijvoorbeeld. Bij de meeste virussen is goed voor jezelf zorgen (goede hygiëne, voeding en rust) de beste behandeling, maar overleg altijd met je huisarts.
    • Vraag je huisarts hoe lang het virus normaal duurt, en of je het genezingsproces op een of andere manier kunt versnellen.
    • Vraag waar je op moet letten wat betreft symptomen, want soms kan een ongevaarlijk virus zich ontwikkelen tot iets gevaarlijks. MKZ bijvoorbeeld, kan in zeldzame gevallen en dodelijke hersenvliesontsteking veroorzaken. [30]
  6. [31] Bacteriële infecties zijn heel goed te behandelen, en reageren meestal goed op antibiotica. Antibiotica doden de bacteriën of zorgen ervoor dat ze zich niet meer kunnen reproduceren in het lichaam. Dan kan je immuunsysteem de overgebleven infectie bestrijden.
    • Bacteriële longontsteking is een veelvoorkomende oorzaak van koorts.
    • Je huisarts zal bloed afnemen om te bepalen welke bacterie de koorts veroorzaakt.
    • Hij/zij gebruikt die informatie om te bepalen welke antibiotica nodig zijn om de infectie te bestrijden en de koorts te verlagen.
  7. Virussen en bacteriën zijn meestal de oorzaak van koorts, maar het zijn niet de enige. Koorts kan ook veroorzaakt worden door immunisatie, een allergische reactie of chronische ontstekingen, zoals de ziekte van Crohn en artrose.
    • Als je vaak koorts hebt, overleg dan met je huisarts wat de mogelijke oorzaak is. Dan kun je de onderliggende aandoening behandelen zodat je minder vaak koorts hebt.
    Advertentie
Deel 4
Deel 4 van 5:

Je temperatuur opnemen

PDF download Pdf downloaden
  1. [32] Met een digitale thermometer kun je je temperatuur oraal, rectaal of onder de oksel opnemen. Probeer niet om zelf je temperatuur rectaal op te nemen, dus doe het in je mond of onder je oksel. Maak de thermometer schoon met koud water, doe er dan schoonmaakalcohol op en spoel het nogmaals af met koud water. Doe een thermometer die rectaal is gebruikt nooit in je mond.
    • Eet of drink vijf minuten voordat je je temperatuur opneemt niets. Dat kan de temperatuur in je mond veranderen waardoor je een onnauwkeurige meting krijgt.
    • Doe de punt van de thermometer onder je tong en hou hem daar ongeveer 40 seconden. De meeste digitale thermometers piepen als het klaar is.
    • Na het aflezen van de temperatuur, spoel je de thermometer weer af met koud water, maak je hem schoon met schoonmaakalcohol en spoel je hem nogmaals af.
  2. [33] Doe je T-shirt uit of draag een losvallend shirt zodat je de temperatuur onder je oksel kunt meten. Doe de punt van de thermometer in je oksel. Het moet alleen je huid raken, niet de stof van je shirt. Wacht ongeveer 40 seconden of tot je de piep hoort zodat je weet dat het klaar is.
  3. Neem de temperatuur op op een manier die je kind aankan. Een tweejarige kan de thermometer bijvoorbeeld nog niet lang genoeg onder de tong houden om een accurate uitslag te krijgen. Een oorthermometer geeft wisselende resultaten. De nauwkeurigste methode is de rectale, dat doet geen pijn bij het kind. Het is aan te raden bij kinderen van tussen de drie maanden en vier jaar oud. [34]
  4. [35] Zorg dat de punt van de thermometer gesteriliseerd is met schoonmaakalcohol, en spoel het nogmaals af. Droog de punt af, en smeer het in met vaseline zodat het makkelijker in te brengen is.
    • Laat je kind op de rug liggen en til zijn/haar benen omhoog. Bij baby's til je de benen net zo op als wanneer je een luier verschoont.
    • Steek de thermometer voorzichtig ongeveer 1 tot 2 cm in de anus, maar duw niet door als je weerstand voelt.
    • Hou de thermometer ongeveer 40 seconden stil, of tot het piepje klinkt dat het klaar is.
  5. Je hebt misschien wel vaker gehoord dat een gezonde lichaamstemperatuur 37ºC is, maar dat is slechts een richtlijn. Een normale lichaamstemperatuur kan schommelen, zelfs op een dag. De temperatuur is in de ochtend vaak lager, en in de avond wat hoger. Daarnaast hebben sommige mensen van zichzelf een hogere of lagere lichaamstemperatuur. Een gezonde lichaamstemperatuur ligt tussen de 36,4ºC en 37,1ºC. [36] De richtlijnen voor koorts zijn als volgt:
    • Kinderen: 38ºC rectaal gemeten; 37,5ºC oraal gemeten; 37,2ºC in de oksel gemeten. [37]
    • Volwassenen: 38ºC rectaal gemeten; 37,7ºC oraal gemeten; 37,2ºC in de oksel gemeten.
    • Temperaturen onder de 38ºC worden gezien als "lage koorts". Maak je geen zorgen over koorts tot het hoger dan 39ºC is.
    Advertentie
Deel 5
Deel 5 van 5:

Infecties in het vervolg voorkomen

PDF download Pdf downloaden
  1. Virale infecties zijn moeilijk te behandelen. Maar wetenschappers hebben wel vaccins ontwikkeld die veel virale infecties kunnen voorkomen. Overleg met je huisarts welke vaccinaties hij/zij aanraadt. Door kinderen op jonge leeftijd te vaccineren kunnen mogelijk ernstige ziektes in de toekomst worden voorkomen. Overweeg een vaccinatie tegen:
    • Pneumokokken, die tegen de bacterie beschermt die oorontsteking, holteontsteking, hersenvliesontsteking en bloedvergiftiging veroorzaakt. [38]
    • H. influenzae, die infecties aan de bovenste luchtwegen veroorzaakt, zoals oor- en holteontsteking. Het kan ook gevaarlijke infecties zoals hersenvliesontsteking veroorzaken.
    • Kinderen vanaf twee maanden kunnen worden ingeënt tegen hersenvliesontsteking. [39]
    • Er bestaat geen bewijs dat vaccineren van kinderen leidt tot autisme. Vaccinaties moeten zijn goedgekeurd en uitvoerig getest zodat zeker is dat ze werken. Door je kind te laten vaccineren kun je zijn/haar leven redden. [40]
  2. [41] Volwassenen die minder dan zes uur slapen per nacht, hebben een verzwakt immuunsysteem. Dit vermindert het vermogen om infecties te bestrijden.
    • Probeer minstens 7-8 uur ononderbroken te slapen per nacht, om je immuunsysteem sterk te houden.
  3. [42] Wat je tot je neemt heeft een enorm effect op hoe goed je lichaam infecties kan afweren. Voed je lichaam met gezonde voeding zoals fruit, groenten en volkorengranen. Vermijd bewerkte voeding, want daar zit vaak veel suiker en verzadigd vet in, en dat is slecht voor je lichaam.
    • Zorg dat je elke dag 1000 mg vitamine C en 2000 IU vitamine D binnenkrijgt. Vitamine A en E zijn ook belangrijk omdat ze antioxidanten bevatten.
  4. [43] Als je weet dat iemand ziek is, blijf dan op afstand tot hij/zij niet meer besmettelijk is. Zelfs als er niemand zichtbaar ziek is om je heen, moet je goede hygiëne in acht nemen.
    • Was je handen als je in een openbare gelegenheid bent geweest, en altijd voordat je gaat eten. Als je geen water tot je beschikking hebt, gebruik dan ontsmettende handgel.
  5. [44] Onderzoek heeft aangetoond dat veel stress het immuunsysteem onderdrukt. Daardoor wordt je vatbaar voor ziektes. Maak tijd vrij om te ontspannen en dingen te doen die je leuk vindt, en probeer bewust van die momenten te genieten.
    • Yoga en meditatie zijn populaire activiteiten waarmee je stress kunt verminderen. Aerobe beweging heeft ook een duidelijke invloed op stress.
    • Probeer elke week minstens 150 minuten aan aerobe beweging te doen, in periodes van 30 tot 40 minuten.
    • Als je sport, probeer dan de juiste hartslag voor jouw leeftijd te houden. Reken dit uit door je leeftijd af te trekken van het getal 220. [45] Probeer een hartslag van 60-80% van dit getal te houden, afhankelijk van je conditie.
    Advertentie

Benodigdheden

  • Dokter
  • Antibiotica
  • Water
  • Licht verteerbaar voedsel
  • Sportdrankjes/kokoswater
  • Ontstekingsremmende pijnstillers
  • Rust
  • Losse kleding
  • Warm/koud kompres
  1. Fisher, Randall G. and Thomas G. Boyce. Moffet's Pediatric Infectious Diseases. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins, 2005.
  2. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003090.htm
  3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0072637/
  4. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/viral-gastroenteritis/basics/symptoms/con-20019350
  5. http://familydoctor.org/familydoctor/en/prevention-wellness/food-nutrition/weight-loss/brat-diet-recovering-from-an-upset-stomach.html
  6. http://www.aafp.org/afp/2012/0601/p1066.html
  7. http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/fever-of-unknown-origin
  8. http://www.ccohs.ca/oshanswers/diseases/good_hygiene.html
  9. https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/prevention/Pages/Prevention-In-Child-Care-or-School.aspx
  10. http://www.odh.ohio.gov/~/media/ODH/ASSETS/Files/ebola/files/Temperature%20Log%20Template.ashx
  11. http://www.lung.org/lung-disease/pneumonia/symptoms-diagnosis-and.html?referrer=https://www.google.com/
  12. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-infection/basics/symptoms/con-20032448
  13. http://my.clevelandclinic.org/services/heart/diagnostics-testing/physical-examination
  14. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fever/basics/tests-diagnosis/con-20019229
  15. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/viralinfections.html
  16. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/croup/basics/treatment/con-20014673
  17. https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000975.htm
  18. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/varicella.pdf
  19. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/roseola/basics/definition/con-20023511
  20. http://www.cdc.gov/features/handfootmouthdisease/
  21. http://www.cdc.gov/features/handfootmouthdisease/index.html
  22. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/antibiotics.html
  23. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Fever/hic_How_to_Take_Your_Temperature
  24. http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-fever/basics/art-20056685
  25. http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/thermometer/art-20047410?pg=2
  26. http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/thermometer/art-20047410?pg=2
  27. http://www.riversideonline.com/health_reference/questions-answers/an01513.cfm
  28. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003090.htm
  29. Olaf Hoffman, R Joeng Weber,Pathophysiology and Treatment of Bacterial Meningitis, Therapeutic Advanced Neurological Disorders , 2009 2 (6) 1-7.
  30. Pathophysiology of Meningiocococcal Meningitis and Septicemia Journal of Clinical Pathology, Volume 56, Issue 12, 941 doi 10.1136/jcp 5612.941
  31. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/parents-guide/downloads/parents-guide-part3.pdf
  32. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/insomnia/expert-answers/lack-of-sleep/faq-20057757
  33. http://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system
  34. http://www.ccohs.ca/oshanswers/diseases/good_hygiene.html
  35. http://www.apa.org/research/action/immune.aspx
  36. http://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/PhysicalActivity/FitnessBasics/Target-Heart-Rates_UCM_434341_Article.jsp

Over dit artikel

Deze pagina is 14.337 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie