Een brandwond is een verwonding aan het huidweefsel die veroorzaakt wordt door direct contact met of blootstelling aan warmtebronnen (vuur, stoom, hete vloeistoffen, hete voorwerpen), chemicaliën, elektriciteit of stralingsbronnen. Brandwonden zijn erg pijnlijk. Lichte brandwonden kunnen meestal thuis behandeld worden, maar ernstigere brandwonden kunnen levensbedreigend zijn en moeten direct medisch behandeld worden. Het is belangrijk om het verschil te kunnen herkennen zodat je zo snel mogelijk de behandeling kunt krijgen die je nodig hebt. Als je niet zeker weet waardoor een brandwond veroorzaakt is, behandel hem dan als een ernstige brandwond en roep direct medische hulp in.
Stappen
-
Stel vast of je een eerstegraads brandwond hebt. Eerstegraads brandwonden komen het meest voor. Je hebt een eerstegraads brandwond als alleen de buitenste huidlaag aangetast is. Dit is het minst erge type brandwond en kan meestal thuis behandeld worden. De symptomen zijn onder andere: [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [3] X Bron
- Pijn
- Plek is gevoelig bij aanraking en voelt warm aan
- Lichte zwelling
- Rode huid
-
Bepaal of je een tweedegraads brandwond hebt. Tweedegraads brandwonden zijn ernstiger dan eerstegraads brandwonden. Niet alleen de buitenste huidlaag, maar ook de laag eronder is beschadigd. Je kunt een litteken hebben wanneer de plek genezen is. De symptomen van een tweedegraads brandwond zijn onder andere: [4] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [5] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [6] X Bron
- Pijn
- Zwelling
- Blaren
- Rode, witte of vlekkerige huid
- Rode plekken verbleken of worden wit wanneer je er met een vinger op drukt
- De verbrande plek kan er nat uitzien
-
Herken een derdegraads brandwond. Bij derdegraads brandwonden is er ernstige schade aan het weefsel onder de huid en de laag vet die zich onder de huid bevindt. Zelfs de spieren en botten eronder kunnen aangetast zijn. Symptomen zijn onder andere: [7] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [8] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [9] X Bron
- De huid ziet er wasachtig of leerachtig uit
- Rode plekken verbleken niet en worden niet wit wanneer je er met een vinger op drukt, maar blijven rood
- Zwelling
- Zwarte en witte plekken op de huid
- Verdoofd gevoel op de plekken waar de zenuwen beschadigd zijn
- Ademhalingsproblemen
- Shock — bleke, klamme huid, blauwe lippen en vingernagels, en minder alert zijn
-
Roep indien nodig medische hulp in. Iemand met een derdegraads brandwond moet direct medische hulp hebben, dus bel 112. Als je minder ernstige brandwonden hebt, kan het nog steeds nodig zijn om naar de spoedeisende hulp te gaan. Roep professionele medische hulp in als: [10] X Bron [11] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [12] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Je een derdegraads brandwond hebt.
- Je een tweedegraads brandwond hebt die meer dan 8 centimeter groot is.
- Je een eerste- of tweedegraads brandwond hebt op je handen, voeten, gezicht, kruis, achterwerk of een gewricht.
- De brandwond geïnfecteerd is. Bij geïnfecteerde brandwonden kan er vocht uit de wond lekken, en kan er sprake zijn van pijn, roodheid en zwellingen die steeds erger worden.
- Er zich veel blaren op de plek van de brandwond bevinden.
- Je een chemische of elektrische brandwond hebt.
- Je rook of een chemische stof ingeademd hebt.
- Je ademhalingsproblemen hebt.
- Je ogen blootgesteld zijn aan een chemische stof.
- Je niet zeker weet hoe erg de brandwond is.
- Je ernstige littekens hebt of een brandwond die na enkele weken niet genezen is.
Advertentie
-
Verzacht de brandwond met koud water. Koel water laat de verbrande plek afkoelen en zorgt dat de plek niet nog meer beschadigd raakt. Laat ten minste 10 minuten lang voorzichtig koel water over de brandwond lopen. [13] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [14] X Bron
- Als het gevoel van water dat over de brandwond stroomt te onaangenaam is, dan kun je een schone, koude, natte handdoek op de plek leggen.
- Leg geen ijs op de brandwond en laat er geen erg koud water op stromen. Door de lage temperatuur kan het huidweefsel nog meer beschadigd raken.
-
Doe sieraden af die zich op de plek in kwestie bevinden. Als je sieraden of andere accessoires hebt die de bloedtoevoer af kunnen knijpen wanneer de plek opzwelt, haal ze dan direct weg. [15] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [16] X Bron
- Accessoires die je weg moet halen zijn onder andere ringen, armbanden, halskettingen, enkelkettingen en andere voorwerpen die de bloedcirculatie af kunnen knijpen wanneer de plek opzwelt.
- De plek zal direct beginnen op te zwellen, dus haal de accessoires zo snel mogelijk weg. Doe dit wel voorzichtig om het beschadigde weefsel niet nog meer te irriteren.
-
Breng aloë vera aan op brandwonden die geen open wonden zijn. De gel uit de aloë vera-plant verzacht pijn en ontstekingen. Het bevordert tevens het genezingsproces en helpt je lichaam om de beschadigde huid te herstellen. Breng de gel niet op open wonden aan. [17] X Bron [18] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [19] X Bron
- Veel gels en vochtinbrengende middelen bevatten aloë vera-gel. Als je aloë vera-gel uit de winkel hebt, breng de gel dan volgens de aanwijzingen op de verpakking aan.
- Als je een aloë vera-plant in huis hebt, dan kun je de gel gewoon uit de plant halen. Breek een blad van de plant af en snijd hem in de lengte doormidden. In het blad zul je heldere, groenachtige gel zien zitten. Dep de gel op de brandwond en laat de huid de gel opnemen.
- Als je geen aloë vera-gel hebt, dan kun je een ander vochtinbrengend middel aanbrengen om te voorkomen dat de brandwond tijdens het genezingsproces te droog wordt.
- Smeer geen vettige stoffen als boter op de wond.
-
Prik blaren niet door. Als je een blaar doorprikt, ontstaat er een open wond en ben je vatbaar voor een infectie. Als de blaren vanzelf openknappen, doe dan het volgende: [20] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [21] X Bron
- Was de wond met schoon water en zeep.
- Dep voorzichtig een antibiotische crème op de plek.
- Bescherm de plek met een niet-klevend verband.
- Ga naar je arts als je blaren hebt die groter dan een centimeter in doorsnee zijn, zelfs al zijn ze nog heel.
-
Verzacht de pijn met vrij verkrijgbare pijnstillers. Brandwonden kunnen erg pijnlijk zijn. Je hebt wellicht pijnstillers nodig om de dag door te kunnen komen of om ‘s avonds in slaap te kunnen vallen. Vrij verkrijgbare medicijnen als niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) kunnen goed werken. Ze kunnen echter wisselwerkingen hebben met andere medicijnen, dus bespreek ze met je arts voordat je ze gebruikt. Geef nooit aspirine aan kinderen. Je kunt de volgende medicijnen gebruiken als je arts zegt dat het geen kwaad kan: [22] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [23] X Bron
- Ibuprofen (o.a. Advil)
- Naproxennatrium (Aleve)
- Paracetamol
-
Kijk wanneer je voor het laatst een tetanusprik gehad hebt. Tetanus is een ziekte die je oploopt wanneer de tetanusbacterie een open wond besmet. Je arts zal je in de volgende gevallen aanraden om een tetanusprik te halen: [24] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [25] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- De brandwond heeft een diepe wond veroorzaakt of is vuil.
- Je hebt de laatste vijf jaar geen tetanusprik gehad.
- Je weet niet wanneer je voor het laatst een tetanusprik gehad hebt.
-
Houd de brandwond in de gaten om te zien of je de tekenen van een infectie ziet. Je huid vormt een beschermlaag tegen pathogenen in je omgeving. Een brandwond maakt je vatbaar voor infecties. Als je één of meerdere van de volgende symptomen krijgt, ga dan direct naar de spoedeisende hulp om je wond te laten onderzoeken door een arts: [26] X Bron [27] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Pus of vocht dat uit de wond lekt
- Steeds erger wordende zwellingen, roodheid en pijn
- Koorts
- Rode strepen die zich uit de brandwond naar buiten toe verspreiden
Advertentie
Waarschuwingen
- Breng geen zalf, boter, ijs, medicatie, crème, bakspray of een ander huismiddeltje op een ernstige brandwond aan.
- Adem, blaas en hoest niet op de brandwond.
- Kom niet aan plekken met blaren en dode huid.
- Probeer geen kleding los te trekken die aan de huid vastgeplakt zit.
- Dien de persoon in kwestie geen orale middelen als medicatie of water toe als er sprake is van een ernstige brandwond.
- Houd een ernstige brandwond nooit onder de koude kraan. Daardoor kun je in shock raken.
- Leg geen kussen onder het hoofd van de persoon in kwestie als hij een brandwond aan de luchtwegen heeft. De luchtwegen kunnen daardoor afgesloten worden.
Bronnen
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/symptoms/con-20035028
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/symptoms/con-20035028
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/symptoms/con-20035028
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/symptoms/con-20035028
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/lifestyle-home-remedies/con-20035028
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/lifestyle-home-remedies/con-20035028
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/aloe
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/lifestyle-home-remedies/con-20035028
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/burns/basics/lifestyle-home-remedies/con-20035028
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tetanus/basics/symptoms/con-20021956
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/burns.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649