Pdf downloaden
Pdf downloaden
Misschien ken je een autistische persoon, en wil je diegene beter leren kennen om eventueel vriendschap mee te sluiten. Dit kan een hele uitdaging zijn omdat autisme (waaronder Asperger syndroom en PDD-NOS) gekenmerkt wordt door een aantal verschillende afwijkende sociale omgangsvormen en communicatieverschillen. Autistische individuen hebben ervaringen die erg anders kunnen zijn dan die van de meeste mensen, maar er zijn dan nog wel diverse manieren waarop je met elkaar kunt omgaan. [1] X Bron
Stappen
-
Omgaan met iemand vereist dat je weet waar die persoon vandaan komt, en het is dus zeer nuttig om meer te leren over de uitdagingen waar een autistisch persoon voor staat. Ze kunnen moeite hebben met het lezen van je emoties, of ze kunnen je emoties lezen maar niet zeker weten waarom je je op die manier voelt. Naast deze verwarring zijn sensorische problemen en introversie veel voorkomend, zodat socialiseren vermoeiend kan zijn. Maar het gevoel een band met je te hebben is waarschijnlijk nog steeds zeer belangrijk voor hen. [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Om meer te weten te komen over de symptomen en uitdagingen van het autistisch zijn, lees het artikel op wikiHow over het herkennen van de tekenen van Autisme.
-
Leer meer over sociale uitdagingen. Het kan zijn dat je vriend de neiging heeft om dingen te zeggen of doen die sociaal ongepast zijn op een bepaald moment, zoals iets hardop zeggen waarvan de meeste mensen hebben geleerd om dat voor zich te houden, te dicht bij iemand gaan staan, of een gesprek onderbreken. [3] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Dit komt omdat het begrijpen van sociale regels moeilijk kan zijn voor autistische mensen.
- Het is prima om een sociale regel uit te leggen of te vertellen dat een bepaalde actie van de ander je boos heeft gemaakt. Bijvoorbeeld: "Dit is niet het einde van de rij, hier kunnen we niet gaan staan. Ik zie dat daar het einde van de rij is." Autistische mensen hebben vaak een sterk gevoel van rechtvaardigheid, dus kan het helpen om uit te leggen hoe een bepaalde sociale regel binnen diens waarden past. [4] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Neem aan dat de ander het goed bedoelt. Autistische mensen bedoelen het vaak niet beledigend. Ze willen jou of iemand anders niet kwetsen, ze begrijpen gewoon niet hoe ze moeten reageren.
-
Leer meer over het gedrag van autisten. Autisten vertonen vaak een aantal kenmerkende afwijkende gedragspatronen. Bijvoorbeeld: autisten kunnen : [5] X Bron :
- Napraten. Dit heet 'echolalia'.
- Langdurig over een bepaald onderwerp praten, zonder te herkennen wanneer de ander de interesse heeft verloren.
- Eerlijk spreken, en soms wat al te open zijn.
- Tussenbeide komen met opmerkingen die niets te maken hebben met het gespreksonderwerp, zoals wijzen op een mooie bloem.
- Niet reageren op de eigen naam.
-
Begrijp wat het belang is van routine. Voor veel autisten zijn routines een belangrijk aspect van het leven. Daarom kun je makkelijker een relatie opbouwen met een autistisch persoon als je in gedachten houdt dat routine heel veel voor hen betekent. Je kunt deze persoon helpen door ervoor te zorgen dat hun routine hetzelfde blijft gedurende de dag. [6] X Bron
- Ben je onderdeel geworden van de routine van deze persoon en die vervolgens doorbreekt, dan kan dit bijzonder onrustbarend zijn voor je vriend.
- Probeer tijdens je omgang met een dergelijk persoon hun perspectief in gedachten te houden. Houd er rekening mee dat hoewel jij wellicht niet veel waarde hecht aan routine, en ook niet of er wel of niet van afgeweken wordt, dat dit voor hen wel heel erg belangrijk is.
-
Herken de kracht van speciale interesses. Speciale interesses zijn hetzelfde als een passie bij mensen die niet autistisch zijn, maar nog sterker bij een autistisch persoon. Je vriend kan zich vaak bezighouden met zijn of haar speciale interesse, en het geweldig vinden om erover te praten. Ga na over hun interesse die van jou overlapt, en gebruik dit als hulpmiddel om een band te smeden.
- Sommige autistische mensen hebben meer dan één special interesse tegelijkertijd.
-
Probeer de sterke eigenschappen van deze persoon te leren kennen, de verschillen en uitdagingen. Elk autistisch persoon is weer anders, en dus is het belangrijk om te weten dat je te maken hebt met een unieke persoonlijkheid. [7] X Bron
- Moeite met het lezen van de klank in de stem en lichaamstaal is typisch voor autistische mensen, dus hebben ze soms extra uitleg nodig.
- Autistische mensen hebben meestal een iets andere lichaamstaal, waaronder het vermijden van oogcontact en frequente stimulering (herhalend zichzelf geruststellend gedrag). Herken wat de persoonlijke "normaal" is van je vriend.
- Zintuiglijke problemen (autisten kunnen moeite hebben met de omgang met luide geluiden, of kunnen overstuur raken als ze aangeraakt worden zonder waarschuwing).
-
Ontdoe jezelf van stereotypen over autisten. Er bestaat een stereotype over autisme, waarschijnlijk deels (onbedoeld) gepropageerd door de film Rain Man , waarbij gedacht wordt dat de meeste autisten beschikken over bovenmenselijke cognitieve vermogens (zoals het vermogen om bijna onmiddellijk te zien hoeveel tandenstokers er op de vloer zijn gevallen). [8] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Feit is dat zulke autistische savants helemaal niet zo gewoon zijn. [9] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
Advertentie
-
Zie zowel de persoon als de handicap. Aan de ene kant kan het niet zien van de persoon ertoe leiden dat je hem of haar introduceert als "mijn autistische vriend", stereotypen hanteert, of de ander behandelt als een kind. Anderzijds helpt het ook niet om de handicap te ontkennen en niet tegemoet te komen aan hun behoeften. Probeer een balans te vinden door het anders zijn als natuurlijk, en niet als iets bijzonders te beschouwen.
- Vertel andere mensen niet dat je vriend autistisch is, tenzij diegene toestemming heeft gegeven.
- Als er een behoefte wordt aangegeven, voldoe daar dan zonder al te veel omhaal aan. Ze kunnen dan verrast zijn over je hoffelijkheid en waarschijnlijk je begrip bijzonder waarderen. [10] X Bron
-
Wees duidelijk over hoe je je voelt en wat je wilt. Autisten pikken hints en aanwijzingen wellicht niet zo gemakkelijk op, dus is het beter om je gevoelens heel direct onder woorden te brengen. [11] X Bron Dit voorkomt verwarring aan beide kanten, en op die manier heb je een gelegenheid om het goed te maken als diegene je boos heeft gemaakt, en kun ervan te leren.
- "Ik voel me bijzonder down over mijn werkdag en heb even wat tijd voor mezelf nodig op dit moment. We kunnen straks wel even praten."
- "Jamal mee uitvragen vond ik erg spannend en ik was verbaasd dat hij ja zei! Ik kan niet wachten met onze date op vrijdag. Wil je me helpen iets uit te zoeken om te dragen?"
-
Accepteer alle eigenaardigheden en vreemd gedrag zonder te proberen om dat te veranderen. Autistische mensen zijn geneigd om net even anders te bewegen, spreken en zich gedragen, en gaan op een eigen manier om met mensen. [12] X Bron Dit kan ook voor je vriend gelden. Houd er dus rekening mee dat dit onderdeel uitmaakt van wie zij zijn, en als je vriendschap sluit met een autistisch persoon, dan is het belangrijk om al deze speciale eigenschappen te accepteren.
- Als er grenzen worden overschreden (zoals spelen met je haar op een manier die je ergert), of iets anders wat storend is, dan kun je altijd uitleggen hoe je je voelt.
- Als de ander aangeeft minder ongewoon over te komen, dan kun je op een subtiele manier uitleggen wanneer diegene zich vreemd gedraagt. Leg het duidelijk en zonder neerbuigend te doen uit, op de manier waarop je een beginnende automobilist uitlegt hoe je moet invoegen op de snelweg.
-
Introduceer deze persoon bij je andere vrienden. Als je autistische vriend graag nieuwe vrienden wil maken, dan kan het zijn dat ze geïnteresseerd zijn als groep iets te gaan doen. Ongeacht hoe overduidelijk of subtiel de autistische trekken zijn in een sociale setting, kan het je wel eens verbazen hoe makkelijk mensen dit accepteren! [13] X Bron
-
Let op aanwijzingen dat je autistische vriend gespannen raakt, en neem het roer over om instorten of afsluiten te voorkomen. Als een autist overbelast raakt, kan dit resulteren in schreeuwen, huilen of niet meer kunnen spreken. Je vriend herkent zelf misschien de aanwijzingen van stress niet, dus let erop als diegene geagiteerd raakt, en stel dan voor om het even rustig aan te doen.
- Help diegene naar een stille, vredige plek waar er minder geluid en beweging is.
- Leid ze af van drukte en toeschouwers. [14] X Bron
- Vraag eerst voor je diegene aanraakt of vastpakt. Bijvoorbeeld, "Ik wil graag je hand nu even vastpakken en je naar buiten brengen." Het is niet de bedoeling om diegene te laten schrikken of bang te maken.
- Vermijd het om hun gedrag te bekritiseren. Ze hebben op dat moment weinig controle over zichzelf, en het is niet de bedoeling om voor nog meer spanning te zorgen. Is het te veel voor je, besluit dan om weg te gaan.
- Vraag of je vriend een stevige knuffel wil. Soms kan dat helpen.
- Laat de ander naderhand even ontspannen. Misschien willen ze even een-op-een tijd, of alleen zijn.
-
Respecteer de vrije wil en persoonlijke ruimte van de ander en moedig anderen aan om hetzelfde te doen. Dezelfde regels wat betreft respect zijn van toepassing op autistische mensen als niet-autisten: verplaats de handen/armen/lichaam van de ander niet zonder toepassing, pak niet een stuk speelgoed of object weg waar ze druk mee bezig zijn en let op je woorden en daden. Sommige mensen, waaronder volwassen, hebben het idee dat gehandicapte mensen niet behandeld hoeven te worden als volwaardige mensen.
- Merk je dat iemand onaardig doet of gemeen is tegen je autistische vriend, zeg daar dan wat van.
- Moedig je vriend aan om te leren herkennen wanneer hij of zij niet goed wordt behandeld, en dan voor zichzelf op te komen. Dit kan moeilijk zijn voor autistische mensen, zeker diegenen met PTSS als gevolg van een compliance therapie of andere slechte ervaringen.
-
Stel vragen over hoe je de ander van dienst kunt zijn en kunt helpen. Probeer beter te begrijpen hoe je om kunt gaan met deze persoon, door te praten over hoe het voor diegene is om te leven als autistische persoon. Wellicht merk je dat hij of zij daar graag over wil praten en je veel nuttige informatie kan geven, zodat je beter met die persoon om kunt gaan. [15] X Bron
- Een algemene vraag als "Hoe is het om autistisch te zijn?" is te vaag, en de autistische persoon zal waarschijnlijk zoiets ingewikkelds niet onder woorden kunnen brengen. Specifieke vragen, zoals "Hoe voelt zintuiglijke overbelasting?" of "Is er een manier waarop ik je kan helpen wanneer je te gestrest raakt?" zullen eerder resulteren in een bruikbaar antwoord.
- Doe dit wel op een rustige plek als jullie alleen zijn, om niet te veel aandacht op de ander te vestigen. Spreek duidelijk en oprecht, zodat de autistische persoon je niet verkeerd begrijpt of denkt dat je hem of haar plaagt.
-
Maak je niet te druk wanneer deze persoon zichzelf gaat 'kalmeren'. Hierbij is er spraken van gedrag waarbij autistische personen bewegingen maken om kalm te blijven of emotie te controleren. Als ze bijvoorbeeld gaan giechelen en fladderen met hun handen als ze je zien, betekent dit dat ze je echt graag mogen. Probeer te onthouden dat dit gedrag vaak helpt, dus accepteer het tenzij het ongepast is of je persoonlijke ruimte verstoord. Probeer daarbij diep adem te halen als je merkt dat je steeds geïrriteerd raakt door het gedrag. Dit type gedrag kan zich als volgt manifesteren [16] X Bron :
- Friemelen met objecten.
- Schommelen.
- Klappen en friemelen met de handen.
- Stuiteren.
- Met het hoofd bonzen.
- Krijsen.
- Herhaaldelijk de textuur van iets betasten, zoals haar.
-
Maak duidelijk dat je de ander accepteert. Autisten worden vaak bekritiseerd door gezinsleden, vrienden, therapeuten, pesters en zelfs vreemden, omdat ze zich anders gedragen en eruit zien dan als normaal wordt beschouwd. Dit kan het leven erg zwaar maken. Maak duidelijk met je woorden en handelen dat je de ander onvoorwaardelijk accepteert. Herinner de ander eraan dat het geen probleem is om anders te zijn, en diegene aardig vindt zoals hij of zij is.Advertentie
Tips
- Communiceer eventueel regelmatig via e-mail, sms of IM. Sommige autistische mensen vinden dit gemakkelijker dan directe gesprekken.
- Vermijd het om onnodige aandacht te trekken op het anders zijn van de autistische persoon binnen een groepssetting. Laat je er niet toe verleiden om aandacht te vragen of te verklaren wat voor een engel je wel niet bent omdat je deze autistische persoon accepteert. De autistische persoon weet dat hij of zij anders is, en zal zich onzeker gaan voelen of boos worden als je er voortdurend op blijft wijzen.
- Vergeet niet dat elke autistische persoon uniek is. Hierbij bestaat er geen algemene aanpak die voor iedereen geschikt is, en je leer vanzelf wel hoe je het best ermee om kunt gaan als je een dergelijk persoon beter leert kennen.
- Je autistische vriend kan er wat langer over doen om "uit zijn schulp te kruipen," of dat helemaal niet doen. Dat is oké. Laat de ander zijn of haar eigen tempo volgen.
- Behandel autistische mensen met dezelfde vriendelijkheid en respect als andere personen.
- Beschouw autisme als een soort van cultureel verschil, in plaats van een gebrek. De ervaringen van autisten kunnen gelijk zijn aan een "cultuurschok" of proberen om te gaan met mensen die afkomstig zijn uit een volledig andere cultuur dan die waarin je bent opgegroeid, wat kan leiden tot verwarring en sociale missers.
- Houd rekening met de valkuilen van het etiketteren. Hoewel het in de medische en onderwijskundige praktijk gangbaar is om eerst de persoon te noemen in het taalgebruik ("persoon met autisme"), prefereren veel mensen binnen de autistische gemeenschap het als de identiteit als wordt genoemd ("autistisch persoon"). Vraag bij twijfel aan de autistische persoon waarmee je probeert contact te maken, wat diens voorkeur is.
Advertentie
Waarschuwingen
- Noem deze persoon nooit een last, en zeg ook niet dat diens brein stuk is of verkeerd. Veel autistische mensen zijn opgegroeid met deze woorden, en dit opnieuw horen van een vriend kan de eigenwaarde van diegene ernstige schade toebrengen.
- Lach hem of haar niet uit, ook niet als dit als grapje bedoeld is. Veel autisten hebben ervaring met pesterijen, en kunnen het wellicht moeilijk vinden om je intenties in te schatten.
- Autisten vatten opmerkingen vaak letterlijk op.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.autism.org.uk/living-with-autism/understanding-behaviour/sensory-world-of-autism.aspx
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/autism-spectrum-disorder/basics/symptoms/con-20021148
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24523411
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24523411
- ↑ https://www.psychology.org.au/publications/tip_sheets/autism/
- ↑ https://www.psychology.org.au/publications/tip_sheets/autism/
- ↑ https://www.psychology.org.au/publications/tip_sheets/autism/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2677582/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2677584/
- ↑ https://www.psychology.org.au/publications/tip_sheets/autism/
- ↑ http://psychcentral.com/lib/autism-spectrum-disorders-in-depth/
- ↑ http://psychcentral.com/lib/autism-spectrum-disorders-in-depth/
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/your-wise-brain/201410/accept-them-they-are
- ↑ http://musingsofanaspie.com/2012/12/13/anatomy-of-a-meltdown/
- ↑ http://autismum.com/2012/05/07/10-tips-on-how-to-communicate-with-autistic-people/
- ↑ http://www.bbc.com/news/blogs-ouch-22771894
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
