Als je in het gezelschap van een controlfreak verkeert dan is dat nooit makkelijk of prettig, of het nu een bazige beste vriend van je is, een baas die met zijn neus op alle details zit, of een oudere zus die altijd haar zin wil hebben. Soms kun je zo iemand niet vermijden en dan is het nodig dat je leert hoe je met zijn of haar gedrag om kan gaan, want anders word je helemaal horendol van zo iemand. Rustig blijven, begrijpen waar het gedrag vandaan komt, en de situatie met zo iemand vermijden wanneer je maar kan, zijn de belangrijkste dingen die je kan doen wat betreft het omgaan met een controlfreak. Als je meer wilt weten over hoe je met een controlfreak om kan gaan, ga dan naar Stap 1 om er direct een begin mee te maken.
Stappen
-
Probeer te begrijpen waarom iemand een controlfreak is. Mensen die lijden aan deze neiging hebben de behoefte om controle over resultaten uit te oefenen en ook om controle over anderen uit te oefenen. Ze hebben niet het gevoel dat ze de controle hebben, en ze willen daarom de controle over iemand anders uitoefenen. Ze zijn doodsbang voor mislukkingen, vooral hun eigen mislukkingen, en ze zijn niet in staat om de consequenties te overzien als er dingen verkeerd lopen. Er is sprake van een diepgewortelde angst over hun eigen beperkingen (die vaak niet onderzocht zijn), ze zijn vaak bang dat ze niet gerespecteerd worden en ze vertrouwen er niet op dat anderen doen wat ze gevraagd wordt.
- De controlfreak vertrouwt er niet op dat iemand anders een taak beter uitvoert dan zijzelf. En in een tijdperk waarin ons steeds verteld wordt wat we moeten doen, zonder dat ons precies helemaal verteld wordt waarom (denk maar eens aan alle regels, wetten en waarschuwingen waar we dagelijks mee te maken hebben), stapt de controlfreak graag in de ruimte die daardoor gecreëerd is. Hij doet dan alsof hij de enige figuur met autoriteit is, of hij de situatie nu wel of niet goed doorheeft of niet (en helaas heeft hij dat vaak niet).
- De kernkwaliteiten van een controlfreak of bazig iemand zijn onder andere een gebrek aan vertrouwen in anderen, een behoefte om anderen te bekritiseren, een gevoel van superioriteit (arrogantie) en een dorst naar macht. Ze hebben ook vaak het gevoel dat ze recht hebben op dingen waar andere mensen misschien niet het recht op hebben, en ze vinden dat ze geen tijd met anderen door hoeven te brengen als dat van ze verwacht wordt of dat ze anderen hoeven te respecteren.
-
Kijk of de controlfreak hulp nodig heeft. Soms is iemand gewoon een controlfreak, maar er zijn momenten waarop de behoefte aan controle verder gaat dan slechts een irritante karaktertrek. Dominante mensen of mensen die een extreme behoefte aan controle hebben kunnen leiden aan een persoonlijkheidsstoornis (mogelijk de narcistische persoonlijkheidsstoornis of antisociale persoonlijkheidsstoornis), die stamt uit de (vroege) kindertijd die niet goed verwerkt is. Als de dominante persoon een echte persoonlijkheidsstoornis heeft, dan is voor die persoon hulp zoeken de beste manier om er mee om te gaan.
- Als je vermoedt dat dit het geval is, dan moet de precieze stoornis door een professional vastgesteld worden. Houd er echter wel rekening mee dat het moeilijk is om iemand die de controle wil hebben te overtuigen dat hij of zij zoiets nodig heeft. Uiteindelijk moet diegene zijn behoefte aan de controle onderkennen en er iets aan willen doen. De meeste mensen die dominant zijn en controle over anderen willen uitoefenen geven er echter de voorkeur aan om andere mensen de schuld te geven van wat er met henzelf aan de hand is.
- Ook ben je misschien niet altijd in de positie om professionele hulp te suggereren aan de dominante persoon in je leven. Als diegene bijvoorbeeld je baas is, of een volwassene op leeftijd, dan verkeer je wellicht niet in de positie om zoiets te opperen.
-
Probeer te begrijpen wat voor effect de controlfreak op anderen heeft. Dominante mensen of controlfreaks klinken als een strenge ouder die nooit verandert. Ze zeggen dingen als Doe het nu! , Ik ben de baas, doe wat ik zeg! , of Schiet op! , zonder dat aardig te vragen of een andere vorm van beleefdheid te betrachten. Als je je altijd voelt alsof je een kind bent in de nabijheid van zo iemand, dan kun je er de donder op zeggen dat deze persoon de controle over jou en/of de situatie wil uitoefenen. Deze persoon negeert jouw competenties, ervaring en rechten waarschijnlijk, en geeft er de voorkeur aan om zijn capaciteiten boven de jouwe te stellen. De controlfreak heeft de neiging om te denken dat hij het recht heeft om de baas over anderen te spelen en om de leiding te nemen. Hierdoor voelt hij zich beter over zichzelf.
- Zelfs in situaties waar deze persoon geen zeggenschap over jou heeft (zoals een leraar, agent of baas), wordt de behoefte aan controle zichtbaar door de manier waarop zo iemand macht uitoefent. Als zo iemand respectloos, arrogant, dwingend en dictatoriaal overkomt, dan is dit een duidelijk teken dat deze persoon de controle wil uitoefenen, in plaats van een vragende, onderhandelende en respectvolle houding aan te nemen. Mensen die een functie met macht bekleden zijn alleen goede managers of leiders als ze degenen die ze begeleiden ook respecteren. Hieronder valt ook het aandragen van suggesties, de werknemer vertrouwen en deze ook verantwoordelijkheid geven.
-
Wees je ervan bewust dat ook aardige mensen dominant of een controlfreak kunnen zijn. Dit is het type dat zeurt , dat erop staat dat als je het niet doet zoals ik voorstel, dat de hel dan losbreekt ; dit kan op een aardige manier tegen je gezegd worden, met de verwachting dat je vervolgens dankbaar zal zijn voor de zeurende aansporingen die daarna volgen. Dit soort mensen doen zich voor als redelijke mensen en doen alsof jij het toonbeeld van onredelijkheid bent. Als je merkt dat jou beslissingen worden meegedeeld zonder dat jij daar iets in te zeggen had want het is nu eenmaal het beste voor je en er wordt van jou verwacht dat je er nog blij mee bent ook, dan kan het best eens zo zijn dat je in het gezelschap van een goedaardige dictator verkeert.
- Veel controlfreaks lijden aan een gebrek aan empathie en zijn zich niet bewust van (of geven niet om) de impact die hun bazige woorden en daden op anderen hebben. Dit kan voortvloeien uit onzekerheid (dat zich uit in de vorm van superioriteit en macht) en ongelukkigheid. Het kan ook een teken van pure arrogantie zijn.
-
Wees je ervan bewust dat jouw waarde niet afhangt van deze persoon. Je zou jezelf altijd als gelijkwaardig aan de controlfreak moeten zien, ook al suggereert zijn gedrag iets anders. Dit is cruciaal voor je welbevinden. De controlfreak, vooral als deze een familielid is, kan je gevoel van eigenwaarde echt negatief beïnvloeden. Hoe afschuwelijk je je soms ook voelt door deze persoon, herinner jezelf eraan dat de behoefte aan controle zijn probleem is, niet het jouwe. Als je toestaat dat de controlfreak in je hoofd gaat zitten, dan heeft hij gewonnen.
- Herinner jezelf eraan dat jij degene bent die rationeel is en die realistische verwachtingen heeft over wat iemand wel en niet kan doen. Sta niet toe dat je het gevoel hebt dat je tekort schiet, alleen maar door de onredelijke verwachtingen van iemand anders.
Advertentie
-
Wees assertief. Dit is niet makkelijk als je het niet gewend bent maar het is een vaardigheid die je kan trainen, en je dominante controlfreak is prima oefenmateriaal. Het is belangrijk dat de controlfreak zich ervan bewust is dat je niet toestaat dat iemand de baas over je speelt; hoe langer je het wel toestaat, hoe meer dat een vastgeroest patroon wordt en dan wordt aangenomen dat je het accepteert.
- Ga naar de controlfreak toe voor een gesprek en maak je zorgen kenbaar. Doe dit discreet en niet waar anderen bij zijn.
- Houd je focus tijdens het gesprek op de impact die zijn lust naar controle op jou heeft; beledig de ander niet door deze bazig te noemen. Als jij bijvoorbeeld het gevoel hebt dat je baas je altijd bevelen geeft maar jouw talenten nooit benoemt, dan zou je iets kunnen zeggen in de trant van: Ik heb nu vijf jaar in deze functie gewerkt en ik ben er goed in. Maar als je me vraagt om je de resultaten te geven zodat je alles kan bekijken, dan krijg ik het gevoel dat mijn kwaliteiten over het hoofd gezien worden en dat mijn bijdrage niet gewaardeerd wordt. Ik heb daardoor het gevoel dat je niet ziet dat ik heel goed mijn bijdrage kan leveren en dat ik niet gerespecteerd wordt. Ik zou graag met respect aangesproken en behandeld willen worden .
-
Blijf rustig. Het is bij een controlfreak belangrijk dat je rustig en geduldig bent, ook al schreeuw je het vanbinnen uit. Boos worden werkt gewoon niet. Het kan ook helpen om de ander veel ruimte te geven als het duidelijk is dat hij moe, gestrest of niet lekker is. Als je boos begint te worden, dan wordt het gedrag van de dominante persoon namelijk alleen maar erger. Het is belangrijk om diep adem te halen, om niet te gaan schelden, en om je stem vast en gelijkmatig te laten klinken.
- Als je overduidelijk boos of gekwetst overkomt, dan ziet de ander dat hij echt een impact op je gehad heeft, en dat zal zijn gedrag alleen maar erger maken.
- Boos of gekwetst zijn heeft ook tot gevolg dat de dominante figuur jou als zwak ziet en als iemand die makkelijk te manipuleren is. Het is onwenselijk om die indruk te maken, want je wordt dan voor hem alleen maar nog meer een doelwit.
-
Vermijd de controlfreak zoveel mogelijk. Soms is het beste wat je kan doen simpelweg het gedrag vermijden. De ander kan door samen over zijn gedrag praten, en door te horen hoe je je erdoor voelt, zijn gedrag beter leren begrijpen, en hij kan werken aan een doelstelling waarin jullie samenwerken aan het beter omgaan met elkaar. Maar soms is afstand nemen het enige wat je nog kan doen in de situatie. Natuurlijk hangt het er vanaf wie het is die je wilt vermijden, maar hier zijn een paar dingen waar je op kan letten:
- Als het iemand uit je familie betreft, probeer dan gewoon om zoveel mogelijk afstand te nemen. Soms lijkt het wel alsof het onmogelijk is om een controlfreak tevreden te stellen. Want zo iemand heeft op alles kritiek en het is heel moeilijk om dat niet persoonlijk op te vatten. Het kan je woedend maken en het kan je kwetsen. Het ergste wat je kan doen met zo iemand is om ruzie met hem te maken, want dat is gewoon zonde van je tijd. Ze zullen, en kunnen, zonder hulp niet veranderen. Bedenk dat hun dominante gedrag hun overlevingsmechanisme is en dat het niet zo veel met jou als wel persoon te maken heeft – het is hun diepgewortelde probleem, niet het jouwe.
- Als een persoonlijke relatie uitloopt op mishandeling omdat de ander extreem manipulatief en dominant is, dan moet je eruit stappen en vertrekken. Zeg tegen hem dat je op dit moment een pauze in de relatie nodig hebt en ga verder met je leven. Mensen die geweld of andere vormen van mishandeling toepassen in een relatie zullen niet veranderen tenzij ze voor de lange termijn in therapie gaan.
- Als je een puber bent, probeer dan om meegaand te zijn en om het heel erg druk te hebben. Je kan zo veel mogelijk wegblijven en buitenshuis zijn, door te sporten of studeren en echt hele goede cijfers te halen. Zeg tegen hem dat je het leuk zou vinden om samen tijd door te brengen of om te praten, maar dat je het druk hebt met studeren, spelen, vrijwilligerswerk doen, etc. Verzin goede smoesjes. Ga er vervolgens op uit en ga op zoek naar echt fijne mensen die jou een goed gevoel over jezelf geven. Stel hoge maar realistische doelen en probeer ze te behalen; dit doe je voor jezelf.
-
Houd het stressgehalte van de controlfreak in de gaten. Een controlfreak kan er niet mee om gaan als hij gestrest is en dat is het moment waarop hij echt over andere mensen heenloopt. De controlfreak gelooft namelijk dat niemand iets zo goed kan doen als hijzelf. Controlfreaks bezwijken vaak onder de stress omdat ze te veel hooi op hun vork genomen hebben en dan reageren ze dat af op anderen. Probeer alert te zijn wat betreft stemmingswisselingen en loop dan op je tenen. Als je merkt dat het stressgehalte van de bazige persoon in je leven stijgt, weet dan dat hij dan nog dominanter zal zijn.
- Als je merkt dat hij de controle kwijtraakt en je biedt aan om ergens mee te helpen, dan kan dat soms genoeg zijn om de bazigheid enigszins te temperen. Je merkt bijvoorbeeld dat je vriendje erg bits en bazig wordt als hij gestrest is. Op een dag waarop hij extreem gestrest is over een presentatie die hij op zijn werk gaat houden, kun je proberen om hem een een steuntje in de rug te geven door te erkennen hoe moe en gestrest hij is, door hem gerust te stellen over de presentatie, en hem te zeggen dat hij het fantastisch zal doen. Overdrijf niet te veel en wees je ervan bewust dat hij nog steeds op je kan gaan vitten, maar weet ook dat deze kleine geruststelling wat van de stress weg kan nemen.
-
Kijk naar de positieve kanten. Dit lijkt misschien onmogelijk, maar het kan een hele handige manier voor jou zijn om de controle weer te herwinnen, vooral als je geen keus hebt en dagelijks met deze persoon om moet gaan. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken, Mijn bazin is echt heel manipulatief en dominant, maar aan de andere kant is ze wel erg goed met klanten en ze zorgt ervoor dat we veel opdrachten binnenkrijgen. Ze is ook nogal goed in X, zolang we haar maar weg weten te houden van Y . Ga op zoek naar manieren waarop je met de negatieve aspecten om kan gaan, en zoek naar manieren waarop je kan doen wat gedaan moet worden.
- Naar het positieve kijken vereist misschien wat creativiteit, maar je zal merken dat een dominant persoon je niet meer als een bedreiging ervaart als hij eenmaal merkt dat je hem op waarde schat en zijn kwaliteiten bejubelt, want zo iemand wantrouwt anderen nu eenmaal van nature.
-
Geef de controlfreak complimenten als hij het verdiend heeft. Merk het op als de dominante persoon zijn vertrouwen uit. Als de controlfreak jou vertrouwt, respecteert of je wat verantwoordelijkheid geeft, benadruk dat dan en laat merken dat je het waardeert. Door het goede op te merken en het openlijk te erkennen krijgt de controlfreak misschien wel zo'n goed gevoel vanbinnen dat hij het weer zal doen.
- Zeg bijvoorbeeld zoets als: Dank je dat je me die taak toevertrouwd hebt . Hierdoor voelt de controlfreak zich goed en hij zal de teugels hierdoor wellicht een beetje laten vieren.
-
Begrijp dat je stem misschien niet altijd gehoord wordt. Als je iemand bent met veel ideeën, een creatief persoon of probleemoplosser, dan kan het werken met een controlfreak je opbreken. Het kan dan gebeuren dat je ideeën of oplossingen aandraagt, of waarschuwt voor mogelijke gevolgen, om vervolgens openlijk genegeerd te worden of zelfs afgekraakt te worden. En dan, je raad het nooit, wordt jouw idee of oplossing als zijn of haar prestatie naar buiten gebracht, weken of maanden later. Op de een of andere manier kwam het dus toch wel aan wat je zei; het werd alleen niet erkend. Dit soort gedrag dat enorm frustrerend is komt helaas maar al te vaak voor bij controlfreaks. Als dit je overkomt, dan zijn hier wat manieren om er mee om te gaan:
- Zie het voor wat het is. Soms is het beter om een idee toch te opperen en te laten gaan dan dat het helemaal niet gebeurt. Probeer er in dit geval om te lachen en accepteer het omwille van de groep, de organisatie of het bedrijf. Steun het resultaat en neem het niet persoonlijk op.
- Spreek de persoon erop aan. Dit kan riskant zijn en het hangt af van de situatie, de groepsdynamiek en de persoon om wie het gaat. Als het erg belangrijk voor je is dat je opheldert dat jij er als eerste aan dacht, dan kun je maar beter met harde feiten komen, zoals Oh, dat was het idee dat we in mei 2012 bespraken en ik heb de originele ontwerpen ervan in mijn computerbestanden. Ik dacht dat ons team bij de ontwikkeling ervan betrokken zou worden en ik ben er vrij zeker van dat we dat genoteerd hebben. Ik ben een beetje teleurgesteld dat we er nu pas van horen terwijl het al in de testfase is beland. Maar, dat gezegd hebbende, nu het er al is, zijn wij er om te helpen met het testen.
- Houd alles goed bij op papier. Als je dan op een bepaald moment toch moet bewijzen dat jij als eerste het idee had, dan is het nodig dat je alles opschrijft zodat je dat kan gebruiken ter verdediging, mocht het ooit zover komen.
- Stop met het aandragen van ideeën op je werk als jouw bijdrage steeds genegeerd wordt of als het van je gepikt wordt. Ga gewoon door met jaknikken, voor de lieve vrede, en probeer te voorkomen dat de controlfreak zich met jou gaat bezighouden. Misschien is het nodig dat je de controlfreak constant bevestigt in zijn rol als baas , en dat je zo blij bent met je baan. Indien mogelijk, ga dan op zoek naar een nieuwe baan.
Advertentie
-
Kijk naar je eigen rol in relatie tot de bazigheid van de ander. Soms domineert iemand jou of zeurt omdat je bepaalde dingen gedaan hebt. Hoewel dit geen excuus voor de ander is om zich manipulatief of dwingend te gedragen, is het wel belangrijk dat je de dingen in perspectief ziet en dat je erkent dat er misschien momenten zijn waarop iemand echt wanhopig van je wordt! Wees eerlijk in het beoordelen van jezelf als je er echt achter wilt komen waarom je dit probleem hebt. Hier zijn wat dingen die je in ogenschouw kunt nemen:
- Heb je iets gedaan (of juist iets niet gedaan) wat een dwingende houding van de ander heeft opgeroepen? Als je bijvoorbeeld nooit je deadlines haalt of je kamer opruimt, dan moet je ook niet verbaasd zijn als iemand die verantwoordelijk is voor je opvoeding of voor je salaris, zich dwingend begint op te stellen.
- Bazige mensen worden alleen maar dwingender als ze merken dat iemand niet goed meewerkt. Vooral passief-agressief gedrag werkt bij bazige mensen zoals een rode doek bij een stier—het zorgt er simpelweg voor dat ze alleen maar dwingender worden omdat ze gefrustreerd raken door de onoprechte reactie. Het is beter om duidelijk in je onvrede te zijn en om assertief te zijn, dan om te proberen de bazige persoon in je leven te gaan ondermijnen.
-
Kijk eens naar je eigen dominante neigingen. Niemand is een heilige als het om bazig zijn gaat – ieder van ons heeft op bepaalde momenten wel eens de neiging om de baas over anderen te spelen. Bijvoorbeeld als je ergens heel veel over weet, als je je in een machtspositie bevindt, of als je merkt dat je wat dwingend bent omdat je zorgen hebt en gestrest bent; hoe je het ook wendt of keert, er zullen ongetwijfeld momenten in je leven zijn waarop je zelf bazig bent. Gebruik de herinnering van die ervaringen om te begrijpen hoe de constant bazige persoon in elkaar zit, en misschien kun je daardoor wel de oorzaak van hun gedrag doorzien.
- Probeer meer te letten op andere mensen als je merkt dat je je bazig gedraagt – let op de reacties. Als je dat doet dan leer je een hoop over het omgaan met de emoties die dwingende mensen vaak voelen.
-
Leer hoe je op een eerlijke manier je kwaliteiten en valkuilen kan beoordelen. Je kan dit bijvoorbeeld doen door de zaak (privé) met een derde, neutrale partij te bespreken. Zorg dat je iemand uitkiest van wie je weet dat hij of zij discreet met de informatie om zal gaan, die begrijpt hoe je met soortgelijke situaties om kan gaan, en die jou goed genoeg kent om je de juiste feedback te geven. Niemand is helemaal goed of helemaal slecht; iedereen heeft zijn kwaliteiten en zijn zwakheden. Als je van jezelf heel goed weet wie je bent (goed of slecht), dan zullen de buien en manipulaties van de controlfreak geen vat op je kunnen krijgen.
- Als je een beter beeld hebt van hoe je bij anderen overkomt, of dat nu op je werk is of in een relatie, dan kan dat jou een beter beeld geven van hoe redelijk de verwachtingen van de controlfreak eigenlijk zijn. Als er iemand is die achter je staat, dan zal je zien dat er niets is om paranoïde over te zijn, en dat de controlfreak echt heel onredelijk is.
Advertentie
-
Besef dat je leven belangrijk is. Er zijn altijd andere banen en andere mensen met wie je gezonde relaties kunt hebben. Als de situatie echt ondraaglijk is, kwel jezelf dan niet langer; zoek in plaats daarvan naar een manier om jezelf te bevrijden. Niemand zou de macht moeten krijgen om de controle over jouw leven uit te oefenen. Het is jouw leven, vergeet dat niet. Ook al denk je dat je nooit meer een nieuwe baan zal vinden; als jij je in een destructieve omgeving bevindt, dan kan je voor je eigen psychische welzijn maar beter weggaan.
- Voor pubers die moeten wachten tot ze oud genoeg zijn om weg te kunnen gaan: ga vrijwilligerswerk verrichten, onderneem sportieve activiteiten, een baan of anderen dingen waardoor je uit je huis komt. Vraag of je ouders willen betalen om jou te laten studeren als ze het geld hebben, en doe dan aanvragen voor universiteiten die op ruime afstand van je ouderlijke huis liggen. Als ze ertegen zijn, leg dan uit dat de universiteit waar je naartoe wilt de enige is die X aanbiedt (zorg dat je met iets realistisch en redelijks komt).
-
Kies ervoor om te vergeven. Controlfreaks zitten vol met angsten en onzekerheden waardoor ze nooit tevreden zijn en altijd ongelukkig. Ze eisen perfectie van zichzelf, wat zowel moeilijk is als ook vaak onmogelijk om te bereiken. Hun onvermogen om te begrijpen dat mislukkingen bij het leven horen weerhoudt deze mensen ervan om volgroeide capabele mensen te worden, en ze blijven daardoor emotioneel gehandicapt; dat is een behoorlijk trieste staat van zijn om in vast te blijven zitten. Hoe je eigen situatie er ook uitziet, jij kan tenminste vertrekken en je eigen geluk vinden. Zij kunnen er daarentegen voor kiezen om hun denkpatronen te veranderen; maar als ze dat niet doen dan zullen ze nooit vrede in hun leven ervaren.
- Geluk vinden betekent niet altijd dat je moet vertrekken. Je zou een tijdrovende hobby kunnen beginnen, je zou zelfs een godsdienst kunnen gaan belijden, zodat je minder tijd met de controlfreak hoeft door te brengen. Weet dat zijn mening over jou je gevoel van eigenwaarde niet naar beneden hoeft te halen. Richt je op jezelf en weet dat je niet verantwoordelijk bent voor een eventuele transformatie van degene die jou manipuleert en domineert.
-
Begin met het opnieuw opbouwen van je zelfvertrouwen. Het zal ongetwijfeld een knauw gekregen hebben. Wees lief voor jezelf. Als een controlfreak jou onder de duim heeft, dan heeft hij jou er misschien van overtuigd dat je waardeloos bent; hij doet dit omdat het een effectieve manier is om jou ervan te weerhouden dat je verder met je leven gaat en hem verlaat. Geloof niets van dit soort demoraliserende gepraat. Controlfreaks houden ervan om mensen zich onzeker over zichzelf te laten voelen. Trap er niet in. Begin ermee om langzaamaan afstand te nemen. Geloof in wat je waard bent; het zit in jezelf.
- Je kan een heel eind komen in het opnieuw opbouwen van je zelfvertrouwen door tijd met mensen door te brengen die jou een goed gevoel over jezelf geven en die niet de behoefte hebben om controle over jou uit te oefenen.
- Doe dingen waardoor je je gewaardeerd en capabel voelt. De kans is groot dat de controlfreak je het gevoel gaf dat je niks goed kon doen. Neem de tijd om taken uit te voeren waar je je zelfverzekerd over voelt, of het nu yogaoefeningen doen is of een jaarlijks rapport schrijven.
-
Beslis wat je volgende stap zal zijn. Bedenk in dit geval een plan om te blijven en om door te gaan met de werk- of romantische relatie, of vertrek en stel een tijdslimiet voor jezelf, zodat je het gevoel hebt dat je de zaak enigszins onder controle hebt. Als je met een controlfreak samenwoont, probeer de zaak dan strategisch en voorzichtig aan te pakken. Zorg dat je geen ruzie krijgt; deel hem je gevoelens mee op een duidelijke en rustige manier. Je hoeft niet onder de controle van iemand te staan; bedenk dat je het recht hebt om te doen wat jij wilt met je leven.
- Soms is vertrekken uiteindelijk alles wat je kan doen, vooral als je hebt geprobeerd om voor jezelf op te komen en met de situatie om te gaan maar het niet geleid heeft tot betere resultaten voor jezelf.
Advertentie
Tips
- Iemand met een dwingende persoonlijkheid gebruikt vaak emoties om anderen te manipuleren; ze kunnen bijvoorbeeld veinzen dat ze in paniek raken over iets omdat zij dan de controle over jou hebben als je sympathie toont.
- Als je een afspraakje hebt, wees dan alert op signalen. Jaloezie en schuldgevoelens kunnen een manier zijn om de controle over mensen te krijgen. Controlfreaks zijn er ook heel goed in om mensen te manipuleren. Houd je ogen en oren goed open!
- Het is voor een controlfreak belangrijker om te voelen dat ze ergens gelijk over hebben dan de relatie die ze hebben met jou. Als het een werkgever betreft, zorg dan dat je het met hem eens bent, ook al is dat niet echt zo. Maar ga niet zo ver dat je de wet overtreedt of dat je anderen schade toebrengt. Blijf jezelf en wees degene met waarden en normen.
- Pas op als een bazig iemand in een relatie alles voor je wil doen, zoals je overal naartoe brengen, voor je winkelen etc. Test deze persoon door hem te vertellen dat je al andere plannen hebt voor het weekend. Als hij dan om de haverklap blijft bellen en de hele tijd probeert een rol in je leven te spelen, dan zou dit wel eens een potentiële controlfreak kunnen zijn. Wees gewaarschuwd – je stevent dan namelijk af op een ramp.
- De controlfreak zegt misschien wel dat hij om je geeft en dat hij alleen maar dingen doet omdat hij om je geeft. Hierdoor kun je positief gaan denken over dingen die wellicht onacceptabel zijn, en je misschien afvragen of je de dingen die hij doet verkeerd beoordeeld hebt. Op die manier heeft hij de controle over je.
- Als je een puber bent en een van je ouders is een controlfreak, dan is het belangrijk dat je aan hem uitlegt wat het effect van zijn gedrag op jou is. Misschien probeert hij je te 'beschermen' tegen het maken van slechte beslissingen, maar toch zal hij moeten begrijpen dat je het recht hebt om je eigen beslissingen te maken, omdat het je eigen leven is, en omdat het natuurlijk voor je is om controle over je eigen leven te willen uitoefenen.
- Besef dat de controlfreak het misschien moeilijk heeft. Probeer om met hem mee te leven; hierdoor zal je je rustiger voelen als je bij hem bent en niet zo snel gefrustreerd raken. Het is misschien wel geen acceptabel gedrag, maar hij ziet het als een manier om zich beter over zichzelf te voelen of als een manier om met stress om te gaan. Dat gezegd hebbende, je hoeft geen voetveeg te zijn en alles toe te laten; erken simpelweg wat de oorzaak van zijn gedrag is en ga op zoek naar een manier waarop je met het gedrag om kan gaan waarbij je zelf beschermd bent.
- Probeer om te vermijden dat je in een relatie met een controlfreak terechtkomt of voor zo iemand gaat werken. Er zijn rode vlaggen die erop wijzen dat je er met een te maken hebt als diegene erop staat dat alles op zijn manier gedaan wordt, als hij de hele tijd tekortkomingen in anderen ziet, als hij niet kan ontspannen en anderen het werk in een project laat doen. Ze hebben in een persoonlijke relatie vaak de behoefte om de controle te hebben over alles wat je doet. Ze kunnen extreem jaloers en bezitterig zijn zonder dat ze daar een reden voor hebben.
- Een controlfreak kan je het gevoel geven dat je paranoïde bent en dat jij degene bent die een probleem heeft (gas-lighting). Hierdoor kan je psychische schade oplopen. Jij bent niet het probleem, maar deze tactiek kan je uit balans brengen, wat precies is wat de controlfreak beoogt.
Waarschuwingen
- Denk niet dat een controlfreak iemand is met wie je niet om kan gaan, vooral wat betreft werk en sociale situaties. Ja, er bestaan gewelddadige mensen en ja, er zijn meer intieme verwikkelingen met bepaalde mensen alleen op te lossen zijn door bij ze weg te gaan, maar over het algemeen kun je het beste proberen om met allerlei mensen om te gaan in het leven. Het contact minimaliseren kan een gezondere manier van ermee omgaan zijn dan het creëren van meer drama. Zie hun gedrag in perspectief maar kijk naar eventuele tekortkomingen die je zelf hebt wat betreft het stellen van grenzen bij mensen, zoals leren om assertief te zijn of om duidelijker te communiceren.
- Bepaalde types controlfreaks kunnen moeilijk en soms zelfs gevaarlijk zijn als ze worden afgewezen in een persoonlijke relatie. Als je merkt dat de persoon opvliegend is en snel gekwetst is, wees dan voorzichtig als je het uitmaakt. Indien mogelijk, geef hem dan een reden waarom je het uitmaakt, zoals een slechte communicatie, te veel geld uitgeven of iets anders waardoor je de indruk geeft dat je niet iemand bent over wie een ander makkelijk de controle kan krijgen; als je het op die manier doet lijkt het alsof hij het zelf bedacht heeft en dan is het voor hem makkelijker te accepteren. Als dit te moeilijk is, maak het dan uit op een manier waarop je je veilig voelt, zoals per telefoon of met vrienden die erbij zijn en achter je staan. Het kan helpen dat je laat zien dat je een netwerk van vrienden en familie hebt die je steunen voordat deze persoon ermee begint om jou te bedreigen.
- Leg eventuele dreigementen die zo iemand maakt naar jou toe vast als hij niet toestaat dat je uit de relatie stapt. Ga daarna naar de politie en vraag een contactverbod aan. Zorg dat de persoon in kwestie dit weet en zorg dat de politie je telefoonverkeer kan monitoren. Vraag je buren of ze een oogje op je kunnen houden. Als je echt bang bent, het idee hebt dat je in gevaar bent en geen goede vrienden hebt bij wie je kan logeren, verhuis dan naar een andere stad of naar een opvanghuis. Als je wel goede vrienden of familie hebt bij wie je kan verblijven, dan kan het goed zijn om ervoor te zorgen dat ze ertoe in staat zijn om zichzelf en jou te beschermen. Vraag iemand bij wie je je veilig voelt, die bereid is om een eventuele confrontatie met de controlfreak aan te gaan, en het liefst iemand met wie de controlfreak niet een confrontatie aan wil gaan (dat wil zeggen, iemand over wie ze geen controle kunnen uitoefenen).