PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Narcisten kunnen moeilijke mensen zijn om mee om te gaan. Ze hebben een beperkte manier van denken waardoor ze niet echt buiten zichzelf kunnen kijken. Hun wereld speelt zich volledig binnen hun eigen persoon af, en ze sluiten de externe wereld buiten. Er bestaan veel verschillende vormen van narcisme, en omgaan met een narcist kan niet alleen frustrerend, maar mogelijk zelfs gevaarlijk zijn voor je eigenlijk geestelijke en emotionele gezondheid. Toch bestaat er een aantal gewoontes in het dagelijks leven dat je jezelf kunt aanwennen als je met wat voor type narcist dan ook te maken hebt.

Deel 1
Deel 1 van 3:

Omgaan met een narcist op de lange termijn

PDF download Pdf downloaden
  1. Voordat je iemand zonder nadenken een narcist noemt, moet je bedenken dat er veel mensen zijn die bepaalde narcistische trekjes hebben, maar daarom nog niet per se narcisten zijn. Door te leren wat iemand precies tot een narcist maakt zul je die mensen makkelijker uit de weg kunnen gaan en beter om kunnen gaan met de narcisten die je al in je leven hebt. Vraag jezelf af of de persoon in kwestie:
    • Zichzelf overdreven belangrijk vindt.
    • Voortdurend waardering en aandacht van anderen verwacht te krijgen of zelfs opeist.
    • Zich weinig bewust is van de behoeften of gevoelens van anderen.
    • Zich tegenover andere mensen op een arrogante of superieure manier gedraagt.
    • Denkt dat hij of zij op een bepaalde manier bijzonder is en dat alleen andere mensen die ook bijzonder zijn hem of haar echt begrijpen.
    • Denkt dat anderen hem of haar benijden.
    • Van anderen profiteert om te krijgen wat hij of zij wil.
    • Geobsedeerd is met het idee om veel macht te krijgen, succes te hebben of de ideale liefde te vinden.
    TIP VAN EEN DESKUNDIGE

    Klare Heston, LCSW

    Klinisch sociaal werker
    Klare Heston is erkend onafhankelijk klinisch sociaal werker in Ohio. In 1983 behaalde ze haar masterdiploma sociaal werk aan Virginia Commonwealth University.
    Klare Heston, LCSW
    Klinisch sociaal werker

    Narcisten herkennen vaak hun eigen narcisme niet. Sociaal werker Klare Heston: "Sommige narcisten zijn zich bewust van hun neigingen, vooral als anderen ze erop gewezen hebben. Anderen zijn zo bezig met zichzelf geweldig vinden dat ze zich alleen bewust zijn van hun eigen superioriteit, die ze als gegeven zien. Ze zijn doorgaans niet zelfbewust."

  2. Als jij op zoek bent naar iemand van wie je wederzijdse steun en wederzijds begrip kunt verwachten, kun je het beste zo min mogelijk tijd doorbrengen met narcistische mensen, en in plaats daarvan investeren in mensen die je meer kunnen bieden van datgene waar jij behoefte aan hebt. Aan de andere kant, als de narcist in je leven op bepaalde andere manieren interessant of boeiend is en je hebt verder geen steun nodig, dan zou de vriendschap of de relatie de eerstkomende tijd misschien wel kunnen werken.
    • Zorg dat je jezelf niet onnodig pijn doet door contact te blijven houden met de narcist. Dit geldt vooral als je een hechte relatie met diegene hebt (als hij of zij bijvoorbeeld je partner of een van je ouders is), omdat je dan automatisch meer tijd met hem of haar door zult moeten brengen.
    • Als je merkt dat je uitgeput raakt door alles wat hij of zij van je vraagt (een narcist vraagt continu om waardering, complimenten, aandacht en oneindig veel geduld), dan moet je zonder meer eens nadenken over de relatie die je met deze persoon hebt.
    • Als een narcist in je leven je mishandelt (je manipuleert, je continu kleineert, of je behandelt alsof jij niks waard bent), dan moet je zo snel mogelijk het contact met diegene verbreken, want zo iemand is een gevaar voor je gezondheid.
  3. Als deze persoon echt belangrijk voor je is, dan zul je zijn of haar narcistische kant moeten accepteren. Vraag of verwacht dus niet langer steun of aandacht van de narcist, omdat hij of zij je die dingen niet kan geven. Als je er wel om blijft vragen zul je namelijk niks anders bereiken dan dat je je gefrustreerd en teleurgesteld gaat voelen, wat de relatie alleen maar meer schade toe zal brengen.
    • Als je bijvoorbeeld weet dat je vriend Rob een narcist is, begin dan niet steeds opnieuw tegen hem over je eigen problemen. Hij zal simpelweg niet in staat zijn om met je mee te voelen, en zal het gesprek al snel weer over zichzelf laten gaan.
  4. Als het goed is komt je eigenwaarde van binnenuit in plaats van dat je ervoor afhankelijk bent van steun van buitenaf. Voor veel mensen geldt alleen dat ze meer eigenwaarde krijgen als anderen hun bestaan bevestigen door ze te waarderen als individu. Klop alleen niet bij een narcist aan als je op zoek bent naar dit type steun, want een narcist zal je die steun niet kunnen geven.
    • Wees je ervan bewust dat als je deze persoon in vertrouwen neemt, hij of zij niet in staat zal zijn om serieus het belang in te zien van datgene wat jij hem of haar verteld hebt. In feite kan het zo zijn dat hij of zij die kennis als middel kunnen gebruiken om jou te manipuleren, dus pas op met wat je een narcist vertelt.
    • Vergeet nooit dat een narcist als motto heeft: 'Ik ga voor.' En als je met zo iemand omgaat, zul je je naar zijn of haar motto moeten gedragen.
  5. Dat is misschien makkelijker gezegd dan gedaan, maar vergeet niet dan ondanks al dat zogenaamde zelfvertrouwen dat de narcist uitstraalt, hij of zij diep van binnen een ernstig gebrek heeft aan vertrouwen dat continue de goedkeuring van anderen nodig heeft om onderdrukt te worden. Bovendien hebben narcisten geen volledig leven omdat ze een groot deel van hun gevoelens afsluiten.
    • Dit betekent niet dat je hem of haar maar alles met je moet laten doen. Het betekent dat je niet moet vergeten dat een narcist een menselijk wezen is dat geen relaties aan kan gaan met andere mensen. Dit komt vaak voor bij mensen die zijn opgegroeid met narcistische ouders.
    • Bedenk ook dat narcisten niet begrijpen wat onvoorwaardelijke liefde is. Alles wat ze doen gebeurt om de eigen behoeftes te vervullen, wat een vreselijk eenzame manier van leven is.
    • Het kan je helpen begrip te hebben als je kunt onthouden dat deze negatieve vormen van gedrag projecties zijn van hun eigen zelfhaat en gevoelens van ongeschiktheid.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 3:

Omgaan met een narcist op korte termijn

PDF download Pdf downloaden
  1. Veel narcisten spelen gedachtenspelletjes die jou dwingen jezelf continu te verdedigen. De beste manier om met dat soort spelletjes om te gaan is het spelletje te herkennen en het niet meer mee te spelen. Om met een narcist om te gaan moet je ervoor zorgen dat er geen spelletje met je ego gespeeld wordt.
    • Houd op elkaar overal de schuld van te geven. Een narcist kan in zijn of haar ogen niks verkeerd doen, wat betekent dat ze altijd iemand anders de schuld moeten geven voor alles wat er maar mis gaat. In plaats van erover in discussie te proberen te gaan of te proberen uit te leggen dat het zijn of haar eigen fout is, zul je grenzen moeten stellen. Houd bij wat hij of zij allemaal heeft gedaan, zodat je (zonder daarbij een beschuldigende toon aan te slaan) kunt zeggen: 'Zeg Daan, hier is de inventaris waarin staat dat we meer papier nodig hebben.'
    • Narcisten kunnen vaak erg goed liegen. Als jij je iets kunt herinneren dat heel erg verschilt van wat hij of zij zich herinnert (met name als het iets negatiefs over hem of haar is), begin dan niet aan jezelf te twijfelen. Probeer er alleen niet over in discussie te gaan, tenzij je absoluut keihard bewijs hebt dat jij gelijk hebt. En zelfs dan zal een narcist de hele zaak zo voor kunnen stellen dat hij of zij er goed vanaf komt.
    • Het belangrijkste wat je moet onthouden is dat je ervoor moet zorgen geen botsende houding aan te nemen ten opzichte van een narcist. Als je een narcist in je leven hebt, zul je te maken krijgen met beledigingen, kleineringen en leugens. Ga er niet op in. Het is als een spelletje tafeltennis, alleen hoef jij het balletje niet steeds terug te kaatsen. In plaats daarvan moet je de bal (de beledigingen, de gedachtenspelletjes, etc.) gewoon recht langs je heen laten gaan.
  2. Omdat een narcist een groot ego heeft en een overdreven positief beeld van zichzelf heeft, is de kans groot dat hij of zij jou ziet als iemand die, op bepaalde punten, inferieur is. Het kan zijn dat het je lukt om op korte termijn bij een narcist in de gunst te raken, maar je moet nooit verwachten dat het je zal lukken om een narcist op de lange termijn tevreden te stellen of van je onder de indruk te laten zijn.
    • Wees je ervan bewust dat jij in zijn of haar ogen vaak te kort zult schieten. Het zal je nooit lukken om te voldoen aan datgene wat hij of zij van je verwacht, namelijk iemand die hem of haar zijn volledige aandacht geeft.
    • Probeer je zijn of haar kritiek niet aan te trekken. Herinner jezelf eraan dat het voortkomt uit een wereldbeeld dat volledig uit balans is. Ga niet proberen met een narcist in discussie te gaan over jouw prestaties, omdat hij of zij toch niet naar je zal kunnen luisteren.
    • Als hij of zij je de hele tijd kleineert (of het nu gaat om je partner, een van je ouders, of je werkgever), ga dan op zoek naar iemand die je vertrouwt met wie je kunt praten over wat hij of zei tegen je zegt (een goede vriend of vriendin, je mentor). Probeer als je kunt wat ruimte te krijgen van de narcist zodat je weer even tot jezelf kunt komen.
  3. Als je wel met de narcist om móet gaan, dan is het beste wat je kunt doen simpelweg luisteren. De narcist zal je aandacht en een luisterend oor van je vragen en zal waarschijnlijk boos worden of heel koel reageren als je hem of haar die dingen niet geeft. Iedereen heeft natuurlijk grenzen, en als de narcist in je leven je aandacht opeist op een moment waarop jij die aandacht niet kunt geven, moet je toch niet toegeven. Als je van plan bent een vriendschap of een ander soort relatie met een narcist op te bouwen, moet je er alleen wel op voorbereid zijn dat je heel veel en vaak oprecht naar hem of haar zult moeten luisteren.
    • Als je merkt dat je het niet meer bij kunt houden met je gedachten, vraag hem of haar dan om opheldering over iets wat hij of zij eerder gezegd heeft en wat jij je kunt herinneren, zodat jij de weg in het gesprek weer terug kunt vinden. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: 'Ik moest denken aan wat jij zei over X en heb eigenlijk niet goed gehoord wat je net zei. Zou je dat nog een keer willen zeggen?'
  4. Hoogstwaarschijnlijk heeft de narcist in je leven een bepaalde eigenschap die jij bewondert. Zorg dat het grootste deel van de complimenten die je geeft op die eigenschap gericht zijn. Het zal oprechter overkomen, wat er voor zal zorgen dat je bij de narcist in de smaak zult blijven vallen, en het zal jezelf er bovendien aan blijven helpen herinneren waarom je wilt dat deze persoon onderdeel van je leven blijft uitmaken.
    • Als jouw narcist bijvoorbeeld heel goed kan schrijven, vergeet dan niet om dat regelmatig tegen hem of haar te zeggen. Zeg dingen als: 'Jij bent heel welbespraakt. Ik houd van de manier waarop jij je ideeën zo duidelijk onder woorden kunt brengen.' Hij of zij zal je eerlijkheid herkennen en je minder snel aanvallen.
    • Zelfs als je de narcist de complimenten en de waardering geeft waar hij of zij om vraagt, is de kans nog steeds groot dat hij of zij manieren zal vinden om jou te controleren en je het gevoel te geven dat je tekort schiet, als gevolg van de gevoelens van onzekerheid die hij of zij diep van binnen heeft. Een narcist kan zeer subtiele en geraffineerde methodes gebruiken, dus wees op je hoede.
  5. Als de narcist in je leven iemand is met wie je het contact niet kunt verbreken, en je merkt dat het je niet meer lukt om diegene zo vaak als nodig is tevreden te stellen, is het op één na beste optie wat je kunt doen, je mond houden. Je zult op geen enkele manier bij de narcist in de gratie vallen door simpelweg je mond te houden, maar door in ieder geval niet met de persoon in discussie te gaan, geef je op een passieve manier de indruk dat je het met hem of haar eens bent.
    • Omdat een narcist de hele tijd om aandacht vraagt, is glimlachen en knikken een goede manier om hem of haar die aandacht te geven zonder jezelf te verplichten tot verdere interactie met de narcist. Deze methode werkt met name goed voor narcisten die niet permanent onderdeel uitmaken van je leven (zoals een collega, een familielid met wie je niet samenwoont, of een vriend of vriendin met wie je niet heel hecht bent).
  6. Als je iets van een narcist nodig hebt, is de beste manier om het ook te krijgen je verzoek zo aan de narcist te presenteren dat de narcist er op de één of andere manier voordeel aan zal hebben als hij of zij jou geeft wat je wilt.
    • Als je bijvoorbeeld je vriendin wilt overhalen met jou naar een nieuw restaurant te gaan, en haar narcisme draait om haar sociale status, zeg dan iets als: 'Ik heb gehoord dat het de beste tent is om naartoe te gaan om te netwerken en belangrijke en interessante mensen wilt ontmoeten.'
    • Of, om een ander voorbeeld te geven, als je met een vriend naar een tentoonstelling wilt, en het draait bij zijn narcisme om zijn intelligentie, zou je iets kunnen zeggen als: 'Ze zeggen dat het met name interessant is voor slimme mensen met een snelle gedachtegang.'
  7. Een narcist zal nooit rechtstreekse kritiek accepteren. Hij of zij zal waarschijnlijk aannemen dat jij ofwel jaloers bent of simpelweg chagrijnig, en zal daardoor nog minder waarde hechten aan jouw mening. Vermijd de indruk te wekken dat je hem of haar vernedert, ook al is het misschien verleidelijk om dat wel te doen. Presenteer de dingen op een manier die de narcist laat geloven dat hij of zij de situatie blijft domineren.
    • Als je een narcistische klant er bijvoorbeeld aan moet herinneren dat hij of zij moet betalen, herinner hem of haar er dan vriendelijk aan door de klant zelf om een herinnering te vragen van de betalingstermijn die jullie hebben afgesproken, in plaats van rechtstreeks te zeggen dat hij of zij de betalingstermijn heeft overschreden.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

Stapsgewijs ingrijpen

PDF download Pdf downloaden
  1. Soms, met name als de narcist iemand is van wie je houdt (je partner, een van je ouders, of je zoon of dochter), kan het zijn dat je stapsgewijs wilt gaan ingrijpen. Dit kan heel lastig zijn, omdat het heel erg moeilijk kan zijn om een narcist ervan te overtuigen dat hij of zij überhaupt een probleem heeft.
    • Het beste moment om een begin te maken met ingrijpen is kort nadat de narcist iets heeft meegemaakt dat zijn of haar leven drastisch veranderd heeft (zoals een ziekte, ontslag, etc.) waardoor de dingen die bijdragen aan zijn of haar ego beschadigd of zelfs helemaal verdwenen zijn.
  2. Je zult de hulp nodig hebben van iemand die neutraal is en ervaring heeft, omdat de situatie tijdens het ingrijpen erg heftig en emotioneel kan worden. Zo iemand kan ook helpen het ingrijpen te plannen en je een idee te geven van de manier waarop het ingrijpen zou kunnen verlopen. Probeer advies te vragen aan iemand als een gedragstherapeut, een psycholoog, of een gediplomeerd sociaal werker die ervaring heeft in de omgang met narcisten.
    • Een professioneel kan het met je hebben over verschillende vormen van therapie. Individuele therapie en groepstherapie bieden allebei voordelen en beide vormen hebben aangetoond te kunnen helpen narcistische personen andere mensen te laten zien als mensen die net zo belangrijk zijn als zijzelf. [1]
    • Kijk eens rond bij jou in de buurt en vraag een aantal mensen wiens mening je respecteert wie zij aan zouden raden. Je moet zorgen dat je zeker weet dat je de juiste persoon kiest voor deze taak.
  3. Dit moeten mensen zijn die op de een of andere manier een hechte relatie met de narcist hebben, of die misschien geleden hebben onder het gedrag van de narcist, maar die graag zouden willen zien dat hij of zij de hulp krijgt die nodig is.
    • Zorg dat je zeker weet dat die mensen de narcist niet vroegtijdig gaan waarschuwen en geen roddels zullen verspreiden over wat er aan de hand is.
  4. Ingrijpen is niet iets wat je van het ene op het andere moment kunt doen. Je zult moeten plannen waar en wanneer en wat je zult gaan zeggen en doen. De professional kan je hierbij helpen door je in ieder geval voor een deel voor te bereiden op wat je zou kunnen verwachten als je ingrijpt.
  5. Dit zijn de belangrijkste punten waar je het tijdens het ingrijpen om wilt laten draaien. Dit kunnen dingen zijn als de manier waarop de problemen van de narcist schadelijk zijn voor het gezin of voor de familie (geef specifieke voorbeelden) en leg uit waarom je hebt besloten in te grijpen (hij of zij is op een punt beland waarop er sprake is van misbruik of mishandeling, of hij of zij draagt niets meer bij aan het gezin; probeer ook hierbij zo specifiek mogelijk te zijn).
    • Je moet iets van een straf achter de hand hebben voor zijn of haar gedrag als de narcist weigert mee te werken aan de behandeling. Dit kan van alles zijn, van het niet meedoen aan activiteiten die belangrijk zijn voor de narcist tot het verbreken van de relatie. Dit zal je meer controle geven in je poging om hem of haar te doen inzien hoe belangrijk de verandering is.
  6. Het is belangrijk dat je tijdens het ingrijpen ook blijk geeft van medeleven, omdat de reden waarom je het doet is dat je hem of haar de kans wilt geven beter te worden. Laat de narcist weten dat een verandering net zo goed hem- of haarzelf, als alle andere betrokken partijen ten goede zal komen.
    • Gebruik uitspraken waarin 'ik' centraal staat. Als je dit soort taal gebruikt is de kans minder groot dat de narcist in de verdediging zal schieten. Als je bijvoorbeeld zegt: 'Ik heb het gevoel dat ik genegeerd wordt als jij het gesprek de hele tijd op jezelf terugbrengt,' of 'Ik heb het gevoel dat jij van mij verwacht dat ik altijd maar emotioneel beschikbaar ben zonder dat ik daarvoor enige vorm van emotionele steun van jou kan verwachten.' Gebruik ook hierbij specifieke voorbeelden van de keren waarop hij of zij je pijn heeft gedaan.
  7. Vergeet niet dat als je een tussenkomst plant, dit niet betekent dat de narcist ook inderdaad zal doen wat hij of zij zou moeten doen om beter te worden. Bovendien werkt therapie niet altijd bij narcisten, dus zorg dat je wat dat betreft op alle mogelijke resultaten bent voorbereid.
    Advertentie

Tips

  • Een discussie met dit soort mensen zul je nooit winnen en zelfs als je wint... verlies je. Het beste advies is om confrontaties te vermijden en alleen over het hoogst nodige te praten.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Probeer als je kunt zo weinig mogelijk tijd met de narcist door te brengen, en verbreek als het moet elke vorm van contact. Als je te veel tijd met een narcist doorbrengt loop je het risico dat jij en die persoon van elkaar afhankelijk worden, net zolang tot de relatie op een negatieve manier je eigen geestelijke gezondheid en ontwikkeling gaat beïnvloeden.
  • In de omgang met een narcist is het echt belangrijk dat je je bewust bent van je eigen emotionele welzijn. Als jij door zijn of haar schuld minder gelukkig bent, moet je uit de situatie zien te ontsnappen, ook als de narcist een van je ouders, je partner, of je baas is.
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 47.172 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie