Pdf downloaden Pdf downloaden

Pesten op de werkplek omvat elke vorm van herhaaldelijk, doelbewust gedrag dat zich op werknemers richt, en bedoeld is om hen te vernederen, in verlegenheid te brengen, of hun prestaties anderzijds te ondermijnen. Dit kan gedaan worden door collega’s, chefs, managers, bazen, en is voor arbeiders—hoe hoog of laag in de rangorde dan ook—een echt probleem. Het is geen grapje. Door pestgedrag op de werkvloer te leren herkennen en aankaarten kun je een steentje bijdragen om de werkvloer een gezondere, productievere plek te maken voor jezelf en je collega’s. Lees verder om er meer over te leren.

Deel 1
Deel 1 van 4:

Begrijpen wat pesten op de werkplek inhoudt

Pdf downloaden
  1. Net zoals hun onvolwassen broertjes en zusjes op het schoolplein, gebruiken pestkoppen op de werkvloer dezelfde instrumenten van intimidatie en manipulatie om jou neer te halen. Leer het gedrag al in een vroeg stadium te herkennen, om het een halt toe te kunnen roep. Probeer de werkplek een zo fijn mogelijke plaats te maken.
    • Een pestkop haalt zijn bevrediging uit het kwellen van anderen. Het kan natuurlijk zijn dat je niet altijd even goed met iedereen op je werk op kan schieten, maar dat houdt nog niet dat er sprake is van een ergere pestkop dan jijzelf bent. Leer de twee verschillende typen te kunnen onderscheiden door deze eigenschap te herkennen: doet de persoon in kwestie extra zijn best om jou het leven moeilijk te maken, of jou naar beneden te halen? Lijkt hij/zij er van te genieten? Als het antwoord daarop ja is, dan kan er sprake zijn van een pestkop.
    • Pestkoppen hebben van diepgewortelde psychologische problemen die verband houden met controle. Het feit dat jij gepest wordt heeft niet eens zo veel te maken met jouw prestaties en persoonlijk, als wel met de onzekerheden van de pestkop zelf.
  2. Let op de tekenen die er honderd procent op wijzen dat dat er sprake is van een pestkop, en niet zozeer van een simpel misverstand of persoonlijke onenigheid. Pesten op de werkplek kan, onder meer, de volgende dingen bevatten:
    • Schreeuwen, zowel privé als in het bijzijn van collega’s of klanten.
    • Schelden
    • Kleinerende of respectloze opmerkingen
    • Het overmatig in de gaten houden, bekritiseren, of muggenziften van iemands werk.
    • Iemand doelbewust overladen met werk
    • Iemands werk ondermijnen door hen een gegarandeerde mislukking voor te schotelen.
    • Doelbewust informatie achterhouden die benodigd is om efficient te kunnen werken.
    • Iemand actief buitensluiten van normale gesprekken op de werkplek, en iemand het gevoel geven ongewenst te zijn.
  3. Je kan lijden onder pesterijen als je thuis de volgende zaken ervaart:
    • Je hebt moeite met slapen, of je worstelt met misselijkheid en overgeven omdat je bang bent naar je werk te gaan.
    • Je familie raakt gefrustreerd omdat je zoveel praat en obsedeert over de problemen op je werk.
    • Je maakt je op je vrije dagen zorgen om weer naar je werk te gaan.
    • Je arts merkt gezondheidsproblemen op, zoals een hoge bloeddruk of andere stress-gerelateerde zorgen.
    • Je voelt je schuldig omdat je denkt dat je de problemen op je werk zelf uitgelokt hebt.
  4. Als je het gevoel hebt alsof je onterecht buitengesloten wordt, of alsof jij buitensporig veel gepest wordt, dan kan het verleidelijk zijn om hier smoesjes voor te verzinnen. “Iedereen wordt zo behandeld,” of “Ik verdien het” zijn veelgehoorde verklaringen die pestkoppen jou helpen opleggen. Stap niet in die val van zelfhaat als je het gevoel hebt gepest te worden. Stel een plan op om het pesten een halt toe te roepen, en eis je werkplek je terug. [1]
    • Anders dan pestkoppen op het schoolplein, die hun slachtoffers doorgaans uitkiezen op basis van eenzaamheid of zwakte, treiteren pestkoppen op de werkplek meestal mensen van wie zij denken dat ze een bedreiging voor hun carrière vormen. Als jouw aanwezigheid er voor zorgt dat iemand anders er minder goed op komt te staan, en daarom het gevoel krijgen alsof ze jou naar beneden moeten halen, dan kun je dat als een vreemd soort compliment beschouwen. Jij bent goed in wat je doet. Dat weet je. Laat hen je niet van de wijs brengen.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 4:

Actie ondernemen

Pdf downloaden
  1. Dit is, uiteraard, een stuk lastiger dan het klinkt. Toch kun je een paar eenvoudige gebaren en uitspraken in je achterhoofd houden om te gebruiken als je denkt gepest te worden.
    • Doe je handen omhoog, zodat je een een muur vormt tussen jou en je pestkop. Net zoals een politieman dat doet als hij een stopsignaal geeft met zijn handen.
    • Zeg kort iets dat jouw frustratie duidelijk maakt, zoals: “Stop alsjeblieft, en laat me werken” of “Stop alsjeblieft met praten.” Hierdoor ga je het pestgedrag te lijf, en verschaf je jezelf van munitie om te gebruiken in je klacht als het gedrag doorgaat.
    • Laat het pesten niet escaleren. Als je terug gaat schelden of schreeuwen, dan maak je het alleen maar erger. Sterker nog, je kunt jezelf er zelfs mee in de nesten werken. Blijf kalm, verhef je stem niet, en vertel de persoon in kwestie om te stoppen. Net zoals je dat tegen een hond die op een slipper kauwt zou doen.
  2. Schrijf de naam van je kwelgeest, en de pestmethode op. Noteer specifieke tijdstippen, data, locaties, en de namen van eventuele getuigen. Verzamel en verschaf zoveel mogelijk informatie als je kunt. Het verzamelen van documentatiemateriaal is de belangrijkste en meest concrete manier om het pesten te stoppen als je je zorgen aankaart bij je leidinggevenden, of bij juridische dienstverleners.
    • Zelfs al weet je niet helemaal zeker dat je gepest wordt, het is verstandig om een dagboek van je gevoelens bij te houden. Zo kun je er voor jezelf achter komen wat jou precies frustreert, en waar je mee worstelt. Het zou zomaar kunnen dat je niet eens met een pestkop te maken hebt, of dat je er nu echt zeker van wordt dat je actie dient te ondernemen.
  3. Raadpleeg je collega’s elke keer als je je gepest voelt, en zorg ervoor dat zij je zullen steunen door je bewijsmaterialen te bevestigen. Laat hen de getuigenissen opschrijven, zodat je ze in de toekomst kunt gebruiken. Kies iemand die dezelfde diensten draait als jij, of iemand die vlak bij jou werkt.
    • Als de pesterijen zich doorgaans op een bepaalde plek of op een bepaald tijdstip afspelen, zorg er dan voor dat je getuige zich dan in de buurt bevindt. Neem partners mee als je een afspraak hebt met een leidinggevende waarvan je vindt dat hij/zij jou treitert. Je zult back-up hebben als de situatie uit te hand loopt, en bovendien zul je bewijsmateriaal opgedaan hebben mocht dit gebeuren.
    • Als je gepest wordt, dan is de kans aanwezig dat anderen dat ook worden. Span samen om elkaar tegen een gezamenlijke vijand te wapenen.
  4. Zorg ervoor dat je je bewijsmateriaal vergaard hebt, en dat je kalm en professioneel kunt blijven. In het heetst van een emotionele strijd naar je baas toe lopen kan nogal zeikerig of klagerig lijken—alsof je de boel opblaast. Als je kalm bent, dan kun je je problemen beter verwoorden, kun je de situatie beter uitleggen, en heb je dus meer kans om de werkplek positief te veranderen.
    • Slaap er een nachtje over voordat je naar je baas stapt. Als je in de tussentijd weer gepest wordt, of als je een tijdje moet wachten voordat je je baas kunt spreken, dan kun je je pestkop het beste een poosje proberen te ontlopen. Blijf rustig, en ga verder zoals je dat normaal gesproken zou doen. Als je je anticipeert op mogelijke pesterijen, dan zul je voorbereid zijn als het daadwerkelijk gebeurt.
  5. Neem je schriftelijke bewijzen en je getuigen mee, en leg je situatie zo kalm mogelijk voor. Oefen van tevoren wat je wilt gaan zeggen. Houd je klacht kort en bondig, en vul eventueel papierwerk in dat je leidinggevenden je aanreiken.
    • Stel geen plan van aanpak voor, tenzij je baas je daarom verzoekt. Met andere woorden, het is ongepast als je tegen je baas zegt “Jaap moet ontslagen worden, omdat hij me pest.” Leg je zaak zo sterk mogelijk voor, en met zo veel mogelijk bewijsmateriaal dat jouw zaak kracht bij zet. Zo kun je iets zeggen als “Zijn gedrag frustreert me dusdanig, en ik weet niet meer wat ik dan doen. Ik vond dat u het moest weten.” Laat je leidinggevenden hun eigen conclusies trekken over een plan van aanpak.
    • Als je gepest wordt door een leidinggevende, neem dan contact op met HR of met iemand die nog hoger in de rangorde staat dan je leidinggevende. Het is niet het leger, en er is dan ook geen sprake van een commandostructuur. Praat met iemand die een verandering kan bewerkstelligen.
  6. Als het pesten aanhoudt, en er nog geen stappen ondernemen zijn om dit een halt toe te brengen, dan heb je het recht om door te pakken en het hogerop te zoeken. Ga in gesprek met het management, personeel en HR (Human Resources, personeelszaken). Ga door tot je klacht serieus genomen wordt, en de situatie dusdanig veranderd is dat jij je weer thuis voelt op de werkvloer.
    • Het is verstandig om een aantal alternatieven achter de hand te hebben die jouw situatie kunnen verbeteren. Als de baas van je baas er onwelwillend tegenover staat om je baas te ontslaan, maar erkent dat je gepest wordt, hoe sta jij dan tegenover een overplaatsing? Ben jij bereid om vanuit huis te werken? Wat zou de situatie voor jou “goed” maken? Denk goed na over de alternatieven, voor het geval je een zaak voor jezelf probeert te maken.
    • Als je je bewijsmateriaal presenteert en de situatie blijft ongewijzigd of verslechtert, overweeg dan om een advocaat in de hand te nemen en juridische stappen te ondernemen. Verschaf je advocaat je bewijsmateriaal, en ga op zoek naar een juridische oplossing.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 4:

Herstellen van pesten

Pdf downloaden
  1. Als je niet voldoende tijd neemt om te herstellen van jouw ervaring met pesten, dan zul je je oude prestaties op je werk nooit weten te evenaren of overtreffen. Ook zul je minder in staat zijn om echt gelukkig te zijn. Neem wat vrije dagen af, en laat je werk even voor wat het is. [2]
    • Als je je zaak goed gepresenteerd hebt, dan zou je in aanmerkingen moeten komen voor betaald verlof. Maak hier gebruik van.
  2. Het heet werk, en niet super-leuke-plezier-en-jolijt-tijd. En daar is reden genoeg voor. Elke baan die je leuk vindt, zelfs een op een gezonde, veilige werkplek, zorgt er op een gegeven moment voor dat je even vakantie moet nemen. Op die manier kun je je werklust nieuw leven inblazen, en een frisse geest halen. Als je gepest bent en je beter wilt worden, dan kun je:
    • Meer tijd aan oude hobby’s besteden
    • Meer lezen
    • Beginnen met daten
    • Socializen met vrienden en familie
  3. Misschien heb je meer aanzienlijke hulp nodig dan je zelf kunt geven. Therapie of medicatie kan nodig zijn als je een redelijke tijd in de greep van een pestkop geweest bent.
  4. Het kan zijn dat, zelfs als de situatie met de pestkop afgehandeld is, je je meer op je gemak zult voelen als je elders nieuwe kansen aangrijpt. Beschouw deze ervaring niet als een tegenvaller, maar liever als een nieuwe kans. Als je ongelukkig was op je werk, dan kan verandering van spijs doen eten. Misschien kun je wel nieuwe vaardigheden aanleren, naar een ander klimaat verhuizen, of jezelf laten overplaatsen naar een andere bedrijfstak. Wie weet? [3]
    Advertentie
Deel 4
Deel 4 van 4:

Als werkgever voorkomen dat er gepest wordt

Pdf downloaden
  1. Elk gezondheids- en welzijnbeleid dient protocollen om pesten te voorkomen te bevatten. Zorg ervoor dat dit allemaal in orde is, en gesteund wordt door het management. Zorg ervoor dat iedereen in je bedrijf deze regels hanteert.
    • Laat je werknemers weten dat de deur altijd voor hen open staat, en houd regelmatig vergaderingen over de sfeer op de werkvloer. Zorg dat iedereen in het bedrijf zijn oren en ogen openhoudt wat pesten betreft.
  2. Het is makkelijk om achterover te leunen, en hopen dat alles overwaait. Je kunt er echter niet vanuit gaan dat je werknemers alles zelf oplossen. Laat de geschillen tussen collega’s niet etteren als je een productieve, gezonde, en effectieve werksfeer wilt creëren. [4]
    • Neem alle klachten serieus. Zelfs als de klachten van overgevoelige werknemers lijken te komen, of het resultaat zijn van eenvoudige misverstanden. Alle klachten verdienen jouw aandacht.
  3. Vaak komt pesten voort uit een gevoel van concurrentie op de werkplek. Het kan zijn dat werknemers zich bedreigd voelen door de vaardigheden van collega’s. Hierdoor kunnen zij hen proberen neer te halen, of proberen hun pogingen te saboteren door een psychologische wapenwedloop te beginnen. Het is gevaarlijk om een problematische werksfeer door te laten etteren. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.
    • Concurrentie op de werkplek is gebaseerd op het idee dat werknemers de beste willen zijn, en harder zullen werken om beloond te worden. Hoewel dit in sommige bedrijfsmodellen inderdaad de productiviteit kan verhogen, kan het ook voor een kentering zorgen. Het kan een onvriendelijke, vijandige werksfeer creëren. [5]
  4. Hoe meer iedereen bij elkaar betrokken is, hoe kleiner de kans is dat de arbeiders onderaan de ladder het heft in eigen hand nemen. Als de kat niet van huis is, dan dansen de muizen niet op tafel.
    Advertentie

Tips

  • Een pestkop kan het slachtoffer ondervragen alsof het aan een kruisverhoor onderworpen wordt. Ondervragingen kunnen een slachtoffer bang maken om zichzelf bloot te geven, en ervoor zorgen dat het slachtoffer zich schuldig gaat voelen. Het kan ervoor zorgen dat slachtoffers zich angstig, defensief, en eenzaam gaan voelen.
  • Sla niet terug. Dit kan de boel onnodig in de war gooien. Je kunt er zelfs voor zorgen niet de pestkop, maar jij de schuld krijgt.
  • Onthoud je van kwaadaardige roddels of onaardige opmerkingen die je als grapjes probeert te verkopen. Als het jou zou kwetsen, dan zou het iemand anders ook kwetsen.
  • Als jij nare opmerkingen te verduren krijgt, dan kun je het beste niet reageren en doorlopen. Of reageer met slechts een paar woorden om te laten zien dat jij geen interesse hebt in de nonsens van de pestkop.
  • Blijf voor jezelf opkomen. Onthoud dat je niet alleen bent.
  • Denk na over de reactie. Als de situatie escaleert, zorg er dan voor dat je in toekomstige situaties een getuige bij je hebt. Laat de pestkop weten dat jij dit gedrag niet tolereert.
  • Blijf jezelf, en blijf je goed voelen over jezelf. Geloof niet in de flauwekul die ze je proberen aan te praten. Laat hen er niet voor zorgen dat je niet langer jezelf kunt zijn.
  • ”Schelden doet geen pijn!” zegt men wel eens. Dat is niet waar. Woorden kunnen wel degelijk pijn doen, en gepest worden kan iemand wel degelijk tot tranen en verdriet roeren.
  • Vat de dingen die een pestkop je zegt nooit persoonlijk op. Je zult je gevoel voor eigenwaarde alleen maar beschadigen.
  • Houd een dagboek bij van alle pesterijen, en bewaar bewijsmateriaal (zoals emails en werkinstructies) om je zaak kracht bij te zetten.
  • Als de situatie echt heel nijpend is, schroom dan niet om naar de dokter te gaan of wat vrije dagen op te nemen.
  • Een pestkop kan zich ook erg eenzaam voelen, en de effecten kunnen zelfs levenslang voelbaar blijven.
  • Wees bereid om buiten de procedures van je werkgever te denken, en juridisch advies in te winnen als de situatie daar om vraagt.
  • Je kunt de pestkop duidelijk maken dat je naar het management zult stappen als hij/zij niet ophoudt, en dat hij/zij de gevolgen weldra zelf zal ondervinden.
  • Weet dat je geen sprookjes aan het verzinnen bent. Iedereen heeft recht om op een veilige plek te werken, zich gelukkig te voelen, en gevrijwaard te zijn van pesten.
  • Als jij het slachtoffer bent van pesterijen, en zeker als jij altijd het enige slachtoffer blijkt te zijn, dan is het verstandig jezelf van tijd tot tijd te evalueren. Stel jezelf de vraag waarom ze juist jou pesten, en wat jij daar aan kunt doen. Verzamel alle negatieve dingen die men over jou zegt, en in het bijzonder één ding dat men jou vaak verwijt. Misschien denken ze wel dat jij een eigenheimer bent, iemand die met niemand anders op kan schieten. Misschien vatten ze jouw verlegenheid verkeerd op, en denken ze dat je onverschillig bent. Misschien kun je zelf ook wel iets beter je best doen. Wees vriendelijk, knoop eens een gesprek aan. Leer de mensen kennen, probeer bevriend met hen te raken. Maar als je denkt dat de pestkoppen aan een soort meerderwaardigheidsvoel leiden, dan kun je op zoek gaan naar een paar collega’s die er dezelfde passies en interesses op nahouden als jij. Het is belangrijk dat je ten minste één vriend op je werk hebt. Vaak zijn eenlingen en introverte mensen het eerst aan de beurt wat pesten betreft. Wees zelfverzekerd, en houd van wie jij bent.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Elke vorm van fysiek of mentaal misbruik dient beschouwd te worden als een serieuze bedreiging voor jouw gezondheid en welzijn. Maak er direct melding van, en onderneem juridische stappen als dat nodig is.
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 9.991 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie