Het is heel handig als je snel dingen uit je hoofd wil leren. Het is handig voor school of op je werk, en het is ook gewoon leuk voor jezelf om er steeds beter in te worden. Door je geheugen te trainen blijven je hersenen in vorm en snel iets uit je hoofd kunnen leren is een kunst waar je in je leven veel aan kunt hebben. De kunst van de geheugentraining is al heel oud en door de jaren heen hebben mensen al heel wat slimme manieren bedacht om dingen sneller in hun geheugen te kunnen opslaan. Door die klassieke manieren te combineren met onze moderne psychologie kunnen we grof gezien vijf manieren onderscheiden die je kunt gebruiken als je snel iets uit je hoofd moet of wilt leren.
Stappen
-
Stel dat je een aantal Amerikaanse staten van west naar oost en de hoofdsteden van die staten uit je hoofd wilt leren. Hieronder leggen we je uit hoe je die staten en hun hoofdsteden makkelijker kunt onthouden:
- Stampen is niks anders dan het steeds opnieuw herhalen van datgene wat je uit je hoofd wilt leren, totdat je het in je geheugen hebt opgeslagen. Deze vorm van herhaling zorgt ervoor dat er in je hersenen verbanden en patronen worden gevormd waardoor je dat wat je uit je hoofd hebt geleerd makkelijker op kunt zeggen. Zoals neurologen zeggen: "Feiten die samen worden opgeslagen, komen ook samen weer naar buiten".
-
Stampen om iets te onthouden werkt bij sommige dingen beter dan bij andere. Dingen uit je hoofd leren door middel van herhaling moedigt je hersenen aan om de nodige verbanden te leggen om dat wat je hebt geleerd op te zeggen of uit te voeren.
- Stampen werkt heel goed bij handmatige handelingen, zoals het starten van een auto of het strijken van een overhemd, en bij korte lijstjes met verschillende losse punten, zoals bijvoorbeeld een boodschappenlijstje.
- Stampen werkt niet zo goed bij het uit je hoofd leren van een groot aantal verschillende dingen zoals alle elementen uit het periodiek systeem van links naar rechts, of de onderdelen van een auto, of bij het uit je hoofd leren van een ingewikkeld idee dat helemaal op zichzelf staat, zoals bijvoorbeeld het concept dialectisch materialisme.
-
Maak van de dingen die je uit je hoofd wilt leren een lijst. Zorg dat alles wat je moet weten erop staat in de volgorde waarin je de verschillende onderdelen moet kennen.
-
Oefen eerst door dat wat je uit je hoofd moet leren te lezen. Voor het uit je hoofd leren van de staten betekent dat dat je de lijst met staten en hoofdsteden keer op keer leest en herleest.
-
Probeer nu zonder naar de lijst te kijken dat wat je wilt leren uit je hoofd op te zeggen. Dek de lijst helemaal of gedeeltelijk af met een stuk papier en zeg hardop voor jezelf wat er onder het papier staat. Bedek nu steeds de vorige tabel. Weet je nog wat er in de laatste twee openingen stond?
- In het begin maak je waarschijnlijk veel fouten, maar probeer daardoor niet gefrustreerd te raken! Je hersenen moeten nog wennen aan het harde werken. Ga door en je zult zien dat je binnen een paar minuten alles kunt onthouden wat je uit je hoofd hebt geleerd.
Advertentie
-
Stel je voor dat je de landen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties uit je hoofd moet leren. In totaal zijn dat 10 landen die je op de één of andere manier systematisch kunt organiseren.
-
Om te beginnen moet je weten wat het nut is van het opdelen in stukken. Opdelen in stukken werkt goed als je dingen uit je hoofd leert die zijn opgebouwd uit kleinere onderdelen op een bepaalde, logische manier. In het voorbeeld hierboven kunnen we de landen bijvoorbeeld indelen per werelddeel; de elementen van het periodiek systeem zou je in kunnen delen per soort; en als je de onderdelen van een auto uit je hoofd moet leren kun je ze bijvoorbeeld onderverdelen in subonderdelen (inlaat, motor, uitlaatpijp, krukas).
- Als je wel eens een telefoonnummer uit je hoofd hebt geleerd, dan heb je waarschijnlijk wel gemerkt hoe een telefoonnummer is opgebouwd als je het schrijft – een telefoonnummer is zó opgebouwd dat je het makkelijk in stukken kunt opdelen om het te onthouden. Het telefoonnummer van de Tweede Kamer is bijvoorbeeld (070) 318-2211. Dit nummer is makkelijker te onthouden in de vorm van drie losse nummers - 070, 318 en 3311 – dan als één, lang nummer, 0703182211.
- De techniek van het opsplitsen in kleinere stukken werkt niet zo goed bij grote, ingewikkelde begrippen en ideeën die je niet zo makkelijk kunt opsplitsen. Het is bijvoorbeeld niet zo makkelijk om te bedenken wat "onthoudbare" stukken zouden kunnen zijn als je wilt onthouden wat het concept burgerrechten inhoudt, wat de definitie is van staatsburgerschap, of als je een lijst telefoonnummers die erg op elkaar lijken uit je hoofd wilt leren.
-
Verdeel datgene wat je moet leren in kleinere, makkelijk te onthouden stukken. Omdat je grote delen moet omzetten in kleinere, werkt deze strategie het beste met dingen die je ook inderdaad op een bepaalde, logische manier in kleinere stukken kunt opsplitsen.
-
Daarna kun je oefenen door de kleinere onderdelen (de stukjes) uit je hoofd op te zeggen. Voor het uit je hoofd leren van de landen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties kun je bijvoorbeeld de landen van één werelddeel uit je eerder gemaakte lijst opzeggen:
-
Daarna kun je proberen de stukken te combineren. Het uit je hoofd leren van ieder afzonderlijk stuk is nog maar het begin. Om met deze methode iets helemaal uit je hoofd te leren zul je natuurlijk de hele lijst uit je hoofd moeten leren. Dek de lijst die je eerder uit je hoofd hebt geleerd af en kijk hoeveel je ervan hebt onthouden.Advertentie
De verschillende onderdelen combineren tot een zin of idee
-
Stel dat je een boodschappenlijstje uit je hoofd moet leren. Op het lijstje staan allemaal verschillende dingen die totaal niks met elkaar te maken hebben.
-
Eerst moet je begrijpen wat het nut is van het combineren oftewel het “aan elkaar rijgen” van een aantal verschillende ideeën. Als je heel erg veel verschillende dingen uit je hoofd moet leren is deze methode niet zo handig. De combineermethode werkt daarom het best voor het uit je hoofd leren van kortere lijstjes of voor dingen die lastig te onthouden zijn.
- Combineren werkt heel goed om een lijst te onthouden die niet te lang is en waarop een aantal willekeurige dingen staan die op het eerste gezicht helemaal niks met elkaar te maken hebben (zoals bijvoorbeeld het lijstje: boom, vogel, piano, fles). Hierop kun je de techniek van het opdelen in stukken niet zo goed toepassen omdat er geen groepen of categorieën op de lijst staan op basis waarvan je een indeling zou kunnen maken.
-
Creëer een zin of een beeld met alle onderdelen die je uit je hoofd moet leren. Dit is het leukste onderdeel van deze methode: hoe gekker of absurder je zin of beeld is, hoe makkelijker je hem zult kunnen onthouden, zoals bijvoorbeeld deze zin:
- Brood met pindakaas en koffiebonen verpakt in een ethernetkabel waar een schroevendraaier doorheen is gestoken.
-
Herhaal de zin of het beeld dat je gecreëerd hebt, leer hem uit je hoofd en probeer dan de verschillende onderdelen uit je geleerde zin of beeld uit je hoofd op te zeggen. Het idee is dat je je zin of afbeelding als een soort "sleutel" gebruikt met behulp waarvan de woorden die je uit je hoofd hebt geleerd makkelijker in je hoofd op zullen komen.
- Brood met pindakaas en koffiebonen verpakt in een ethernetkabel waar een schroevendraaier doorheen is gestoken = pindakaas, koffiebonen, brood, ethernetkabel, schroevendraaier.
Advertentie
-
Stel dat je de basisformules van de goniometrie uit je hoofd moet leren. Hiervoor moet je bijvoorbeeld onthouden hoe je de sinus, de cosinus en de tangens van de basishoek van een rechte driehoek berekent.
-
Wat zijn ezelsbruggetjes eigenlijk? Een "ezelsbruggetje" is een hulpmiddel dat je sinds de lagere school waarschijnlijk al heel vaak gebruik hebt. Als je bij Nederlands wel eens de woorden kofschip of fokschaap hebt gebruikt om te bepalen of je een voltooid deelwoord met een -d of met een -t schrijft, of als je bepaalde rijmpjes gebruikt om de Duitse naamvallen te onthouden, dan heb je dus ezelsbruggetjes gebruikt.
-
Wanneer zijn ezelsbruggetjes handig? Als je meer dingen uit je hoofd moet leren dan er in een korte zin passen, dan kun je beter geen ezelsbruggetjes gebruiken. Ezelsbruggetjes zijn daarom, net als de techniek van het combineren van losse elementen, vooral geschikt voor het uit je hoofd leren van een relatief korte lijst dingen die in een bepaald systeem passen. Ezelsbruggetjes zijn vooral geschikt om bijvoorbeeld een lijst woorden te onthouden, maar ze werken niet zo goed als je een lange lijst van dingen moet onthouden waar niet echt een systeem in zit, zoals een lijst telefoonnummers, of de cijfers van het getal pi.
-
Je kunt ook een schematische ezelsbrug creëren. Een schematische ezelsbrug is niet veel meer dan een "sleutelzin" die je zal helpen om dat wat je uit je hoofd moet leren, te onthouden. Voor ons voorbeeld kunnen we bijvoorbeeld een woord verzinnen dat nergens op slaat maar dat makkelijk te onthouden is.
-
Oefen door je sleutelzin én de onderdelen uit die zin die je moet onthouden, uit je hoofd te leren. De zin vormt de 'sleutel' tot je geheugen. Dek vervolgens de lijst die je net uit je hoofd hebt geleerd af. Weet je nog waar de zin voor staat?Advertentie
-
Stel dat je om de één of andere reden de onderdelen van de slede van een handpistool van het type 1911 uit je hoofd moet leren. Op de lijst van de dingen die je moet leren, van de voorkant van het pistool naar de achterkant, zou zo ongeveer het volgende staan:
- slede
- huls
- loop
- slagpin
- trekker
- hamer
-
Hoe werkt de associatieve methode, oftewel het leggen van verbanden? Het menselijk brein is erg goed in het leggen van verbanden. Dit talent ligt zelfs zo diep in ons verankerd, dat we deze vaardigheid kunnen gebruiken om dingen uit ons hoofd te leren. Voor deze manier van geheugentraining creëer je in gedachten een reis of wandeling die je associëert met de dingen die je moet onthouden. Door in gedachten die reis of wandeling te maken komen je herinneringen boven.
-
Wanneer werkt het leggen van verbanden? De associatieve methode, oftewel het leggen van verbanden, is een zeer effectieve methode, zeker als je een rijke fantasie hebt. Mensen hebben door de jaren heen gebruik gemaakt van verschillende variaties op de associatieve methode (bijvoorbeeld lopen door een denkbeeldig huis, rondkijken in een denkbeeldige kamer of bladeren in een boek dat je in gedachten voor je ziet), om dingen die uit hun hoofd moeten leren op een logische manier te organiseren.
- De associatieve methode werkt het best bij het uit je hoofd leren van dingen die je makkelijk kunt opsplitsen en die je op een bepaalde, ruimtelijke manier kunt organiseren, zoals bijvoorbeeld de strofen van een gedicht, de onderdelen van een machine of de procedure die je moet volgen voor het koken van een ei.
- Iets wat je niet op de één of andere manier kunt opsplitsen is minder geschikt voor deze methode, zoals bijvoorbeeld het idee waarop het abstract expressionisme gebaseerd is, het verloop van de Koude Oorlog of onthouden hoe je iemand mee uitvraagt.
-
Stel je een tweede serie dingen voor die je makkelijk kunt onthouden, en breng die in verband met de dingen die je uit je hoofd moet leren. Vervolgens gebruik je die tweede reeks dingen die je hebt onthouden als "sleutel" tot dat wat je uit je hoofd moet leren.
- Het creëren van je tweede lijst die als "sleutel" dient is daarom lastiger als je een willekeurige lijst losse onderdelen uit je hoofd moet leren die op geen enkele manier bij elkaar passen. Voor het voorbeeld hierboven gaan we ons bijvoorbeeld voorstellen dat we een heel klein mannetje zijn dat door de slede van een 1911 pistool loopt.
-
Oefen in je hoofd de wandeling of ontdekkingsreis door je gedachtenkaart en probeer op die manier dat wat je moet onthouden op te halen. Je kunt het zo leuk en interessant of zo eenvoudig en makkelijk te onthouden maken als je zelf wilt. In ons voorbeeld zou het mannetje tijdens zijn wandeling door de loop van het 1911 pistool bijvoorbeeld kunnen zeggen:
- " Eerst komen we langs de huls en daar zie ik de loop uitsteken. Achter de loop en de vergrendeling zie ik, terwijl we verder lopen, een klein gaatje waardoor ik die slagpin kan zien, en links daarvan zit de trekker aan de zijkant van de huls; als ik helemaal door naar achteren loop, kom ik bij de hamer ."
-
Oefen in gedachten de wandeling en de ontdekkingsreis door je gedachtenkaart. Concentreer je hier een paar keer per dag op en loop in gedachten dezelfde weg terug, van achteren naar voren. Hoe meer je oefent, hoe makkelijker je de route en de verschillende onderdelen zult onthouden.
-
De volgende stap is dat wat je met behulp van je gedachtenkaart uit je hoofd hebt geleerd, op te zeggen. Tijdens deze visualisatieoefening zie je de verschillende onderdelen in gedachten vóór je en worden je hersenen steeds beter in het vormen van je "sleutelvisualisatie", maar dat is nog niet genoeg. Je moet elk onderdeel van je sleutel ook apart onthouden. Probeer "van achteren naar voren" te werken. Begin met het opzeggen van de lijst van onderdelen en kijk vervolgens of je aan de hand daarvan nog weet hoe je oorspronkelijke gedachtenkaart of "sleutel" er ook alweer uitzag.Advertentie