Pdf downloaden
Pdf downloaden
In het menselijk lichaam ligt elk orgaan in een holle kamer, of 'holte'. Wanneer een orgaan uit zijn holte puilt, kan er een hernia ontstaan -- een aandoening die meestal niet levensbedreigend is en soms vanzelf kan verdwijnen. Meestal doen hernia's zich in de buik voor (ergens tussen de borst en de heupen), waarvan 75%-80% in de liesstreek. [1] X Bron De kans op het krijgen van een hernia neemt toe naarmate je ouder wordt, en de operatie om het te behandelen wordt dan ook risicovoller. [2] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.). Er zijn verschillende soorten hernia's, en elk type vereist een specifieke behandeling, dus is het belangrijk om jezelf te wapenen met kennis.
Stappen
-
Schat je risico in. Hoewel een hernia iedereen kan overkomen, kunnen bepaalde factoren het risico op een hernia vergroten. Dit kunnen chronische aandoeningen zijn of iets tijdelijks, zoals wanneer je een tijd lang zwaar hoest. Risicofactoren voor hernia's zijn onder andere: [3] X Bron [4] X Bron
- Verhoogde druk op de buik
- Langdurig zwaar hoesten
- Zwaar tillen
- Constipatie
- Zwangerschap
- Obesitas
- Gevorderde leeftijd
- Roken
- Steroïdegebruik
-
Let op eventuele uitstulpingen. Een hernia is een onvolkomenheid in de spierwand rond een orgaan. Door deze onvolkomenheid wordt het orgaan door een opening geduwd, waardoor een hernia ontstaat. Als het orgaan door de opening komt, zal het een gezwollen gebied of uitstulping in de huid creëren. Een hernia wordt vaak groter als je staat of je inspant. De plaats van de gezwollen plek kan variëren, afhankelijk van wat voor soort hernia je hebt. De termen voor verschillende soorten hernia's verwijzen naar de plek of de oorzaak van de hernia.
- Inguinaal – Een hernia in of rond de lies (tussen heupbeen en kruis).
- Umbilicaal - Een hernia rond de navel.
- Femoraal - Een hernia langs de binnenkant van de dijen.
- Littekenbreuk - Een hernia door de incisie van eerdere operaties, waarbij zwakke plekken in de spierwand van een orgaan zijn ontstaan.
- Diafragmatisch of hiataal - Een hernia die optreedt bij een aangeboren afwijking in het middenrif.
-
Let op braken. Als de hernia invloed heeft op je darm, kan het de voedselstroom door je spijsverteringssysteem veranderen of zelfs blokkeren. Dit kan een terugvloeiing veroorzaken die resulteert in misselijkheid en braken. [5] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.) Als de darm niet volledig geblokkeerd is, dan kan het zijn dat je mildere symptomen ervaart, zoals misselijkheid zonder braken of verminderde eetlust.
-
Let op verstopping. Je kunt constipatie ervaren als je last hebt van een liesbreuk of een femorale breuk laag in het lichaam. Constipatie is in essentie precies het tegenovergestelde van braken. Wanneer de uitwerpselen geblokkeerd zijn, kun je constipatie ervaren -- in plaats van dat het allemaal naar buiten komt, blijft het erin. Onnodig te zeggen dat dit symptoom een onmiddellijke chirurgische ingreep vereist.
- Een hernia kan zeer ernstig zijn als ze de functies die je lichaam nodig heeft om te overleven verstoren. Als je een verstopping ervaart, ga dan onmiddellijk naar je arts.
-
Negeer geen abnormale gevoelens van volheid. Veel mensen met een hernia hebben geen pijnklachten of ernstige of opvallende symptomen. Maar ze kunnen een gevoel van zwaarte of volheid ervaren in het getroffen gebied, vooral in de buik. Dit kan leiden tot klachten zoals een opgeblazen gevoel. In ieder geval zal je je dan erg bewust zijn van je buikgebied, of het nu vol of zwak aanvoelt, of gewoon een mysterieuze druk ervaren. Je kunt de 'opgeblazenheid' van de hernia's verlichten door achterover te leunen. [6] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.)
-
Hou de mate van pijn in de gaten. Hoewel het niet altijd aanwezig is, is pijn een teken van een hernia -- vooral als er complicaties zijn. Ontsteking kan een branderig gevoel of scherpe pijn veroorzaken. Drukopbouw kan resulteren in een verscheurende pijn die suggereert dat de hernia direct de spiermuren raakt. Hierna volgt in welke mate verschillende hernia's gepaard gaan met pijn:
- Onomkeerbare hernia: de hernia kan niet terugkeren naar een normale toestand, maar wordt in plaats daarvan groter; je kunt af en toe pijn voelen. [7] X Bron
- Beknelde hernia: het uitpuilende orgaan verliest zijn bloedtoevoer en kan snel afsterven zonder medische hulp. Je zult in dit geval aanzienlijke pijn voelen, samen met misselijkheid, braken, koorts, moeite om je darmen te bewegen. Deze aandoening vereist een spoedoperatie.
- Hiatale hernia: de maag puilt uit zijn holte en veroorzaakt pijn op de borst. Dit beïnvloedt ook de stroom van voedsel, veroorzaakt zure terugvloeiing en maakt het moeilijk om te slikken.
- Onbehandelde hernia: hernia's zijn meestal pijnloos en veroorzaken geen klachten, maar als ze onbehandeld blijven, kunnen ze pijn en andere gezondheidsproblemen veroorzaken.
-
Weet wanneer je naar een dokter moet gaan. Alle hernia's hebben de potentie om gevaarlijk te worden. Als je vermoedt dat je een hernia hebt moet je zo snel mogelijk naar een dokter gaan voor onderzoek. Die zal bepalen of je daadwerkelijk een hernia hebt, en zal ook de ernst ervan en je behandelmogelijkheden bespreken.
- Als je 'weet' dat je een hernia hebt en je voelt plotseling bonzen of pijn in die regio, ga dan onmiddellijk naar de eerste hulp. De hernia kan 'bekneld' raken en de bloedtoevoer afsluiten, wat zeer gevaarlijk is.
Advertentie
-
Houd rekening met je geslacht. [8] X Bron Mannen hebben meer kans om een hernia te ontwikkelen dan vrouwen. Zelfs al bij de geboorte – iets wat vaak voorkomt bij pasgeboren baby's – betreft dit volgens studies in de meeste gevallen jongetjes. Hetzelfde geldt voor volwassenen! Het grotere risico voor mannen kan worden verklaard door het verband van een hernia met niet-afgedaalde testikels. Dit komt omdat de testikels van een man kort voor de geboorte door het lieskanaal dalen. Het lieskanaal van een mannetje – waarin de buisjes zich bevinden die met de testikels verbonden zijn -- sluit meestal na de geboorte. In sommige gevallen sluit het echter niet goed, waardoor de kans op een hernia groter wordt.
-
Ken je familiegeschiedenis. [9] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.). Als er hernia's in de familie voorkomen, dan loop je zelf een groter risico. Sommige erfelijke aandoeningen tasten het bindweefsel en de spieren aan en maken je kwetsbaar voor een hernia. Houd er rekening mee dat deze genetische waarschijnlijkheid alleen geldt voor erfelijke afwijkingen. In het algemeen is er geen bekend genetisch patroon voor hernia's.
- Als je zelf eerder een hernia hebt gehad, loop je een groter risico om er in de toekomst nog een te krijgen.
-
Houd rekening met een longaandoening. Cystische fibrose (een levensbedreigende longaandoening) vult de longen met dikke slijmpluggen. Patiënten met deze aandoening ontwikkelen een chronische hoest terwijl het lichaam probeert de slijmpluggen op te ruimen. Deze verhoogde hoestdruk is een risicofactor voor hernia's. De verhoogde druk van het hoesten vormt een risicofactor. Dit soort hoest zorgt voor zoveel druk en kracht op je longen, dat het de spierwanden beschadigt.
- Rokers lopen ook een hoog risico op het ontwikkelen van een chronische hoest, en hebben ook meer kans op het krijgen van een hernia.
-
Let op chronische constipatie. Constipatie dwingt je om te persen wanneer je je darmen wilt legen. Als je zwakke buikspieren hebt en er voortdurend druk op uitoefent, is de kans groter dat je een hernia ontwikkelt.
- Zwakke spieren worden veroorzaakt door slechte voeding, gebrek aan lichaamsbeweging en ouderdom.
- Druk uitoefenen tijdens het plassen vergroot het risico op een hernia eveneens. [10] X Bron
-
Weet dat je risico loopt als je zwanger bent. De groei van een baby in je baarmoeder zorgt voor veel verhoogde druk in je buik. Je draagt ook steeds meer gewicht mee in je buikregio, wat een factor is voor het ontwikkelen van een hernia. [11] X Bron
- Te vroeg geboren baby's lopen ook meer risico op een hernia omdat hun spieren en weefsels nog niet volledig ontwikkeld en sterk genoeg zijn. [12] X Bron Brandt ML. Pediatric hernias. Surg Clin North Am. 2008;88:27–43, vii–viii
- Genitale afwijkingen bij baby's kunnen de gebieden die het meest waarschijnlijk hernia's ontwikkelen belasten. Deze omvatten een abnormale positie van de plasbuis, vloeistof in de testikels en tweeslachtige genitaliën (de baby heeft dan genitale kenmerken van elk geslacht). [13] X Bron Buch KE, Tabrizian P, Divino CM. Management of hernias in pregnancy. J Am Coll Surg. 2008;207(4):539–542. Epub 2008 Jun 24.
-
Probeer op een gezond gewicht te blijven. Mensen met obesitas of overgewicht lopen een grote risico om een hernia te ontwikkelen. Net als bij zwangere vrouwen verhoogt een grotere buik de buikdruk, wat zwakke spieren kan overbelasten. [14] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.). Als je overgewicht hebt, is het raadzaam om nu te beginnen met een afslankprogramma.
- Houd er rekening mee dat plotseling, overdreven afvallen door een crashdieet, de spieren verzwakken en ook een hernia kan veroorzaken. [15] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Als je af wilt vallen, doe dit dan gezond en geleidelijk.
-
Vraag je af of je baan de boosdoener kan zijn. Je loopt een groter risico op hernia's als je voor je werk lang achter elkaar moet staan en fysiek zwaar werk moet verzetten. Sommige mensen die werk gerelateerde risico's lopen op een hernia zijn onder meer bouwvakkers, verkopers, timmerlieden, etc. Als dit je huidige baan beschrijft, praat er dan over met je werkgever. Misschien kun je een andere situatie regelen die minder snel een hernia tot gevolg heeft.Advertentie
-
Begrijp hoe je huisarts een hernia diagnosticeert. Tijdens een lichamelijk onderzoek naar een hernia, zal de arts je altijd laten opstaan. Terwijl hij of zij zachtjes het gezwollen gebied onderzoekt, wordt je gevraagd om zo goed mogelijk te hoesten, druk uit te oefenen of bepaalde bewegingen zo goed mogelijk uit te voeren. De arts zal de flexibiliteit en de beweging evalueren in het gebied waar een hernia wordt vermoed. [16] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.) Na beoordeling kan je huisarts aangeven of en wat voor type hernia je hebt.
-
Herken een liesbreuk. [17] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.). Dit is de meest voorkomende vorm van een hernia, en doet zich voor wanneer de darmen of blaas de onderbuikwand in de lies en het lieskanaal duwen. Bij mannen bevat dit kanaal de koorden die zich verbinden met de testikels, en hernia's worden meestal veroorzaakt door een natuurlijke zwakte in het kanaal. Bij vrouwen houdt het kanaal ligamenten vast die de baarmoeder op zijn plaats houden. Er zijn twee soorten liesbreuk: directe en, algemener, indirecte hernia's.
- Directe liesbreuk: Plaats je vinger op het lieskanaal -- de vouw langs het bekken waar het de benen raakt. Bij een directe liesbreuk voel je een uitstulping die naar voren komt en groter wordt door hoesten.
- Indirecte liesbreuk: Wanneer je het lieskanaal aanraakt, voelt je een uitstulping van buitenaf naar het midden van je lichaam (lateraal tot mediaal). Deze uitstulping kan ook naar beneden bewegen, in de richting van het scrotum.
-
Houd rekening met een hiatale hernia bij 50-plussers. Hiatale hernia's ontstaan wanneer het bovenste deel van je maag door de opening van het middenrif in de borstkas duwt. Dit soort hernia komt meestal voor bij mensen ouder dan 50 jaar. Als een kind een hiatale hernia heeft, is het waarschijnlijk vanwege een geboorteafwijking. [18] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- Het middenrif is een dunne spierwand die je helpt om te ademen. Het is ook de spier die verantwoordelijk is voor het scheiden van de organen in de buik en in de borstkas.
- Dit soort hernia veroorzaakt een branderig gevoel in de maag, pijn op de borst en moeite met slikken.
-
Zoek naar een navelhernia bij een baby. Hoewel ze ook later in het leven kunnen voorkomen, komen umbilicale hernia's over het algemeen alleen voor bij pasgeborenen of baby's jonger dan zes maanden. Dit gebeurt wanneer de darmen in de buurt van de navel naar buiten en in de buikwand worden gedrukt. De uitstulping is vooral merkbaar als het kind huilt.
- Bij navelhernia's zie je een uitstulping bij de 'umbilicus' ofwel de navel.
- Umbilicale hernia's gaan meestal vanzelf weg. Maar als de hernia duurt tot het kind vijf of zes jaar oud is, zeer groot is of klachten veroorzaakt, dan is operatief ingrijpen wellicht nodig. [19] X Bron
- Let op de grootte: kleine umbilicale hernia's (ongeveer een 1,25 cm), kunnen vanzelf genezen. Grote moeten geopereerd worden. [20] X Bron
-
Pas op voor een mogelijke incisiehernia na de operatie. De incisies (operatiewonden) die tijdens de operatie worden gemaakt, hebben tijd nodig om goed te genezen en een litteken te vormen. Het kost ook tijd voor de omliggende spieren om weer sterker te worden. Als orgaanweefsel door het incisielitteken naar buiten wordt geduwd voordat het genezen is, ontstaat er een incisiehernia. Het komt het meest voor bij oudere en patiënten met overgewicht.
- Plaats zachte maar stevige druk in de buurt van de operatieplaats met je vingers. Je zou dan ergens in die regio een uitstulping moeten voelen.
-
Herken een femorale hernia bij vrouwen. Terwijl femorale hernia's zowel bij mannen als bij vrouwen kunnen voorkomen, komt het overgrote deel van de gevallen bij vrouwen voor vanwege hun bredere bekkenvorm. In het bekken is er een kanaal dat slagaders, aders en zenuwen in het bovenste binnenste dijbeen leidt. Dit kanaal is normaal gesproken een krappe ruimte, maar wordt vaak groter als de vrouw zwanger of zwaarlijvig is. [21] X Bron Buch KE, Tabrizian P, Divino CM. Management of hernias in pregnancy. J Am Coll Surg. 2008;207(4):539–542. Epub 2008 Jun 24. Wanneer het oprekt, wordt het zwakker en daardoor kwetsbaar voor een mogelijke hernia. [22] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bronAdvertentie
-
Meld acute pijn direct bij je huisarts. [23] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.). Als de symptomen van de hernia plotseling optreden, is het eerste wat de arts zal doen proberen om je pijn te verlichten. In het geval van een beknelde hernia kan de arts eerst proberen om de hernia fysiek terug in zijn oorspronkelijke positie te duwen. Dit kan de acute ontsteking en zwelling verminderen en meer tijd geven om een moment te kiezen voor een operatieve ingreep. Beknelde hernia's moeten onmiddellijk worden geopereerd om weefselceldood en orgaanpunctie te voorkomen.
-
Overweeg een preventieve operatie. Zelfs als de hernia niet vreselijk gevaarlijk is, kan je arts je toch een operatie aanbevelen om de hernia te herstellen voordat deze gevaarlijker kan worden. Studies hebben aangetoond dat een preventieve ingreep complicaties en mortaliteit aanzienlijk vermindert. [24] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
-
Wees je bewust van de mogelijke resultaten. Afhankelijk van het type hernia en de individuele patiënt is de kans op herhaling van een hernia zeer uiteenlopend. [25] X Bron Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- Lies (kinderen): Deze hernia's hebben een laag herhalingspercentage van 3% of minder na een chirurgische behandeling. Soms kunnen ze bij kinderen vanzelf genezen.
- Lies (volwassenen): Afhankelijk van het ervaringsniveau van de chirurg die deze hernia opereert, kan het herhalingspercentage na de operatie tussen de 0-10% liggen.
- Na een operatie: Ongeveer 3%-5% van de patiënten zal na de eerste operatie opnieuw een hernia krijgen. Als de ingreep een grotere incisie vereist, dan kan dit percentage oplopen van 20%-60%.
- Umbilicaal (kinderen): Dit soort hernia's kunnen meestal vanzelf genezen.
- Umbilicaal (volwassen): Er is een hogere herhalingskans bij een hernia in de navel bij volwassenen. Gewoonlijk kan een patiënt na de operatie een herhalingspercentage tot 11% verwachten.
Advertentie
Tips
- Vermijd zwaar tillen, hevig hoesten of vooroverbuigen als je denkt dat je een hernia hebt. [26] X Bron
Advertentie
Waarschuwingen
- Ga onmiddellijk naar je huisarts als je denkt dat je een hernia hebt. Het kan snel veranderen in een zeer ernstig probleem. Tekenen van een beknelde hernia zijn misselijkheid, braken of beide, koorts, snelle hartslag, plotselinge pijn die snel toeneemt, of een hernia-uitstulping die rood, paars of donker wordt.
- Acute ingrepen bij een hernia zijn meestal levensbedreigender en kennen een grotere kans op complicaties dan een preventieve operatie. [27] X Bron
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.healthline.com/health/hernia#Overview
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ http://emedicine.medscape.com/article/189563-overview
- ↑ http://www.webmd.com/digestive-disorders/understanding-hernia-basics
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.)
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.)
- ↑ http://www.emedicinehealth.com/hernia/page3_em.htm
- ↑ http://www.surgjournal.com/article/S0039-6060%2806%2900300-X/abstract
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000960.htm
- ↑ http://www.medicinenet.com/hernia_overview/page2.htm
- ↑ Brandt ML. Pediatric hernias. Surg Clin North Am. 2008;88:27–43, vii–viii
- ↑ Buch KE, Tabrizian P, Divino CM. Management of hernias in pregnancy. J Am Coll Surg. 2008;207(4):539–542. Epub 2008 Jun 24.
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21072668
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.)
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002935.htm
- ↑ http://emedicine.medscape.com/article/189563-overview
- ↑ Buch KE, Tabrizian P, Divino CM. Management of hernias in pregnancy. J Am Coll Surg. 2008;207(4):539–542. Epub 2008 Jun 24.
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/hernia/Pages/Introduction.aspx
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/hernia.html
- ↑ http://emedicine.medscape.com/article/189563-treatment
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
