Pdf downloaden
Pdf downloaden
Iedereen krijgt op een bepaald moment in zijn leven met verdriet te maken. Onderzoek heeft aangetoond dat verdriet langer aanhoudt dan veel andere gevoelens omdat we er langer over blijven nadenken. Door te rumineren, oftewel door trieste gedachten en gevoelens eindeloos te blijven herkauwen en er steeds maar over na te blijven denken, kun je last krijgen van een depressie en dan kan het een stuk moeilijker of zelfs onmogelijk worden om zelfstandig over je verdriet heen te komen. [1] X Bron Er zijn een aantal dingen die je kunt proberen om jezelf er weer bovenop te helpen.
Stappen
-
Huil. Er zijn studies verricht die lijken aan te tonen dat huilen een rustgevend effect op je lichaam heeft doordat er bij huilen endorfine vrijkomt, een natuurlijk chemisch stofje in je lichaam waar je een 'goed gevoel' van krijgt. Door te huilen stel je vaak ook je parasympathische zenuwstelsel in werking, waardoor het voor je lichaam makkelijker wordt traumatische ervaringen en stress te verwerken. [2] X Bron
- Verschillende onderzoeken geven aan dat huilen een nuttig verwerkingsmechanisme kan zijn omdat je door te huilen aan andere mensen laat weten dat je pijn of verdriet hebt. Daarnaast kun je door te huilen de mensen om je heen aanmoedigen om je te steunen. [3] X Bron
- Het idee van Dr. William Frey dat huilen afvalstoffen uit je lichaam verdrijft is erg populair in de media. Het zou kunnen kloppen, maar de hoeveelheid afvalstoffen die huilen uit je lichaam verdrijft is verwaarloosbaar. Het grootste deel van je tranen wordt via je neusholte gewoon weer opnieuw in je lichaam opgenomen. [4] X Bron
- Een van de onderzoeken heeft aangetoond dat of je je beter voelt nadat je hebt gehuild mogelijk bepaald wordt door de manier waarop de mensen binnen jouw cultuur tegen huilen aankijken. Als huilen binnen jouw cultuur (of zelf binnen je familie) gezien wordt als iets om je voor te schamen kan het zijn dat je je niet veel beter voelt nadat je gehuild hebt. [5] X Bron
- Probeer niet geforceerd te gaan huilen als je er eigenlijk geen behoefte aan hebt. Er wordt altijd wel gezegd dat het ongezond is om niet te huilen nadat er iets is gebeurd waar je verdrietig van wordt, maar dat is niet waar. Huilen omdat je denkt dat het moet kan er juist voor zorgen dat je langzamer herstelt. [6] X Bron
-
Doe aan lichaamsbeweging. Uit een groot aantal studies is gebleken dat je lichaam als het in beweging is endorfinen en andere chemische stofjes aanmaakt die goed kunnen helpen tegen verdriet. [7] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Uit een bepaald onderzoek bleek dat de deelnemers die 10 weken lang op een gematigde manier aan lichaamsbeweging deden zich fitter, positiever en rustiger voelden dan de deelnemers die dit niet deden. Het gunstige effect van de lichaamsbeweging op de mensen die zich gedeprimeerd voelden, was naar verhouding bovendien groter. [8] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Door aan lichaamsbeweging te doen geef je jezelf bovendien de gelegenheid en de tijd om je te concentreren op een specifiek doel. En dat kan weer helpen om je af te leiden van je verdriet.
- Je hoeft heus geen marathon uit te lopen of hele dagen op de sportschool door te brengen om het resultaat te zien van lichaamsbeweging. Ook lichte fysieke bezigheden zoals tuinieren en wandelen hebben een positief effect op je gemoedstoestand.
-
Glimlach. Diverse studies hebben aangetoond dat je je door te glimlachen, ook als je je van binnen verdrietig voelt, beter kunt gaan voelen. [9] X Betrouwbare bron Association for Psychological Science Ga naar de bron Een zogenaamde Duchenne of spontane glimlach, oftewel een glimlach waarbij je behalve de spieren in de buurt van je mond ook je oogspieren gebruikt, beïnvloedt je gemoedstoestand het sterkst. Dus als je je verdrietig voelt, probeer dan te glimlachen. Ook al voel je het niet direct, het kan ervoor zorgen dat je je positiever gaat voelen.
- Onderzoek heeft ook het tegenovergestelde aangetoond: mensen die hun wenkbrauwen fronsen als ze zich ongelukkig voelen lopen een grotere kans zich nog ongelukkiger te gaan voelen dan mensen die niet (kunnen) fronsen. [10] X Bron
-
Luister naar muziek. Naar muziek luisteren kan een kalmerende en verzachtende werking op je hebben. De reden waarom je ervoor kiest om naar muziek te luisteren is net zo belangrijk als naar wat voor muziek je luistert. Veel mensen luisteren bijvoorbeeld graag naar 'mooie maar droevige' klassieke muziek als hulpmiddel om over hun verdriet heen te komen. [11] X Bron [12] X Bron
- Muziek gebruiken om aan droevige omstandigheden of ervaringen terug te denken is niet zo´n goed idee. Onderzoek heeft aangetoond dat je daardoor juist eerder nog verdrietiger wordt. Om vrolijker te worden kun je het beste muziek kiezen die je mooi vindt. [13] X Bron
- Het kan zijn dat je door je verdriet last hebt van stress en dat je je overspannen voelt. De Britse Academie voor Geluidstherapie heeft een lijst samengesteld met wat volgens de wetenschap de 'meest rustgevende muziek ter wereld' is. De lijst bevat onder meer nummers van Enya, Airstream, Marconi Union en Coldplay. [14] X Bron
-
Neem een warm bad of een warme douche. Onderzoek heeft aangetoond dat fysieke warmte troostend werkt. Door een warm bad te nemen of een hete douche zul je je makkelijker kunnen ontspannen. Bovendien kan het helpen je verdrietige gevoelens te verzachten. [15] X BronAdvertentie
-
Erken je gevoelens. Verdriet is normaal en het kan zelfs gezond zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat het voor je mentale welzijn heel erg belangrijk is dat je naast positieve ook gemengde en negatieve gevoelens ervaart. [16] X Bron Veel studies hebben aangetoond dat mensen die zich voor hun gevoelens verontschuldigen of hun gevoelens onderdrukken, er in feite juist voor zorgen dat die negatieve gevoelens erger worden.
- Probeer je emoties te erkennen zonder jezelf voor je gevoelens te veroordelen. Het is makkelijk om te denken: 'Het is toch niet zo´n probleem, waarom ben ik er toch zo verdrietig om?' Probeer in plaats daarvan je emoties te accepteren en ze te nemen zoals ze zijn. Op die manier zul je beter met je gevoelens om kunnen gaan. [17] X Bron
-
Zorg voor afleiding. Studies hebben aangetoond dat rumineren, oftewel het blijven malen en nadenken over je gevoelens van verdriet, het herstel een stuk moeilijker maakt. [18] X Bron Voor afleiding zorgen en niet over je verdriet na blijven denken kan je helpen er makkelijker overheen te komen. [19] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Ga op zoek naar dingen die je leuk vindt om te doen. Dingen doen die je leuk vindt kan je helpen over je verdriet heen te komen, zelfs als je in het begin eigenlijk geen zin hebt om die dingen te doen. [20] X Bron Maak een wandeling. Volg een teken- of schildercursus. Zoek een nieuwe hobby. Leer akoestische gitaar spelen. Het doet er niet toe waar jij plezier uit haalt, als je jezelf er maar toe zet om het te gaan doen.
- Doe dingen samen met vrienden. Dingen samen doen met de mensen die je graag mag kan ervoor zorgen dat je lichaam in een keer veel meer oxytocine gaat aanmaken. Ga bijvoorbeeld samen met anderen naar de film of koffie drinken, of waag je aan een blind date. Studies hebben aangetoond dat het vermijden van contact met anderen depressieve symptomen, waaronder verdriet, erger kan maken. [21] X Bron
-
Doe aan 'mindfulness.' Mindfulness betekent letterlijk achtzaamheid. Bij het beoefenen van mindfulness gaat het erom dat je je ervaringen accepteert zonder dat je jezelf of je ervaringen veroordeelt. Onderzoek heeft aangetoond dat je door aan mindfulness te doen in feite de manier waarop je hersenen op verdriet reageren kunt veranderen. Het kan je ook helpen sneller over je verdriet heen te komen. [22] X Bron
- Omdat je je er bij het beoefenen van mindfulness op concentreert om in het heden te blijven kan het helpen voorkomen dat gaat rumineren oftewel dat je over je verdriet na blijft zitten denken.
-
Probeer te mediteren als middel tegen verdriet. Een techniek die veel gebruikt worden binnen mindfulness is Mindful Mediteren. Diverse studies hebben aangetoond dat mindful mediteren ervoor kan zorgen dat je hersenen minder sterk reageren op negatieve emotionele stimuli. [23] X Bron
- Daarnaast kan mindful mediteren helpen symptomen van depressie en angst te verminderen.
- De meest eenvoudige manier van mindful mediteren duurt ongeveer een kwartier. Zoek een rustige, comfortabele plek. Ga in kleermakerszit op de grond zitten, of ga op een stoel zitten met je benen over elkaar. Maak strakke kleding los en ga in een gemakkelijke houding zitten. [24] X Betrouwbare bron HelpGuide Ga naar de bron
- Kies een bepaald aspect van je ademhaling om je op te concentreren. Dat kan je borstkas zijn die omhoog en omlaag gaat, of het gevoel van de lucht die door je neusgaten blaast. Concentreer je volledig op dat ene detail.
- Adem langzaam in door je neus. Ontspan je onderbuik en laat hem opbollen terwijl je je longen met lucht vult. Adem vervolgens langzaam uit door je mond.
- Blijf ademhalen terwijl je je concentratie verbreedt. Wees je bewust van wat je voelt. Dat kan bijvoorbeeld het gevoel van je kleren tegen je huid zijn of het kloppen van je hart.
- Erken dat deze gevoelens er zijn maar vorm er geen oordeel over. Als je merkt dat je afgeleid raakt, concentreer je dan opnieuw op je ademhaling.
-
Doe aan yoga of tai chi. Het is aangetoond dat thuis of ergens anders aan yoga of tai chi doen een goed middel is om stress te verlichten en om je gemoedstoestand te verbeteren. Deze positieve effecten worden mogelijk veroorzaakt door de nadruk op het 'zelfbewustzijn' binnen deze vormen van lichamelijke oefening. Veel studies hebben aangetoond dat Yoga en Tai Chi helpen lichamelijke en geestelijke pijn te verlichten. [25] X Bron [26] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Als je samen met anderen lessen volgt is de kans dat je inderdaad verlichting voelt groter dan wanneer je de oefeningen in je eentje doet.
Advertentie
Methode 3
Methode 3 van 5:
Verdriet als gevolg van rouw en verdriet herkennen en verwerken
Pdf downloaden
-
Zorg er om te beginnen voor dat je weet waardoor rouw veroorzaakt kan worden. Rouw is het gevoel van verdriet dat je voelt wanneer je iets wat belangrijk voor je was of iemand die je graag mocht bent kwijtraakt. De manier waarop we rouwen verschilt sterk per persoon, maar rouw is een natuurlijke reactie op een verlies. Een aantal soorten verlies die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld: [27] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [28] X Bron
- Het verlies van een dierbare, bijvoorbeeld een vriend of vriendin, een familielid of een liefdespartner
- De wetenschap dat iemand die je dierbaar is ernstig ziek is
- Het einde van een relatie
- Het verlies van een huisdier
- Verhuizen of het huis uitgaan
- Je baan of bedrijf kwijtraken
- Het verlies van belangrijke of persoonlijke voorwerpen
- Het verlies van lichamelijke vaardigheden
-
Herken de natuurlijke reacties op rouw. Iedereen reageert op zijn of haar eigen manier op rouw en verlies. Er bestaat niet één 'juiste' manier om te rouwen. Veel voorkomende reacties op rouw zijn bijvoorbeeld: [29] X Bron
- Ongeloof. Het kan moeilijk te accepteren zijn dat het verlies inderdaad plaats heeft gevonden. Er kunnen gedachten bij je opkomen als: 'Dit kan niet waar zijn' of 'Zoiets overkomt iemand als ik niet.'
- Verwarring. Het kan zijn dat je je direct na het verlies niet goed kunt concentreren. Daarnaast kun je last hebben van vergeetachtigheid of het kan je moeite kosten je gedachten en gevoelens onder woorden te brengen.
- Gevoelloosheid . Tijdens de eerste periode van het rouwproces kun je gevoelens van emotionele verdoving ervaren. Dit kan de manier van je hersenen zijn om ervoor te zorgen dat je niet te sterk overdonderd wordt door de emotie.
- Angst. Het is heel normaal dat je je na een verlies nerveus en onrustig voelt of dat je je zorgen maakt, zeker als het om een erg plotseling verlies gaat.
- Opluchting. Mensen kunnen zich over dit gevoel erg schuldig voelen, maar het is tegelijkertijd een natuurlijk proces. Misschien voel je je opgelucht omdat iemand die je lief was en die aan een langdurige, pijnlijke ziekte leed nu eindelijk rust heeft. Veroordeel jezelf niet voor het hebben van deze gevoelens. [30] X Betrouwbare bron HelpGuide Ga naar de bron
- Lichamelijke klachten. Het kan zijn dat je na een verlies last krijgt van allerlei lichamelijke symptomen of klachten. Je kunt bijvoorbeeld last krijgen van kortademigheid, hoofdpijnaanvallen, misselijkheid, zwakte en vermoeidheid. Het kan zijn dat je niet goed kunt slapen, of dat je je juist de hele tijd slaperig voelt.
-
Veroordeel je gevoelens niet. Mensen die een materieel voorwerp of een huisdier zijn kwijtgeraakt schamen zich vaak voor hun gevoelens van rouw, alsof ze om dergelijke verliezen niet 'zouden moeten' rouwen. [31] X Betrouwbare bron Go Ask Alice Ga naar de bron Zet die ideeën van 'zouden moeten' uit je hoofd en accepteer je rouw. Er is nooit iets verkeerds aan het rouwen om het verlies van iets waaraan of iemand aan wie je erg gehecht was.
- Uit onderzoek is gebleken dat het overlijden van een geliefd huisdier net zo veel pijn kan doen als het verlies van een familielid. [32] X Bron
- De Amerikaanse Vereniging ter Voorkoming van Dierenmishandeling heeft een speciaal 'Noodnummer bij het verlies van huisdieren' in het leven geroepen. Je kunt daar terecht voor steun als je bijvoorbeeld je zieke huisdier moet laten afmaken en bij het verwerken van je verdriet. Ook kunnen ze je leren hoe je van een nieuw huisdier kunt gaan houden. Er bestaan ook verschillende websites in het Nederlands die steun bieden bij het verlies van een huisdier.
-
Begrijp de verschillende stadia binnen het rouwproces. Het overgrote deel van de mensen ervaart rouw in vijf stadia: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. [33] X Bron Niet iedereen doormaakt de stadia in de hierboven genoemde volgorde. Voor veel mensen bestaat rouw uit een cyclus van stadia die na verloop van tijd geleidelijk aan minder sterk worden. [34] X Bron
- De hierboven genoemde stadia zijn voorgeschreven fasen. De stadia zijn niet bedoeld om je te vertellen hoe je je zou moeten voelen. Gebruik ze als een manier om je herkennen wat je op een bepaald moment voelt en probeer daar op de juiste manier mee om te gaan. Probeer je nooit schuldig te voelen over de manier waarom jij rouwt.
- Het kan zijn dat niet ieder stadium als een aparte fasen optreedt. Soms overlappen een aantal verschillende stadia elkaar tijdens het proces. Het kan ook zijn dat je bepaalde stadia helemaal niet beleeft. Er bestaat niet één unieke normale manier om rouw te ervaren. De manier waarop jij rouw ervaart is natuurlijk en uniek voor jou. [35] X Bron
-
Herken het gevoel van ontkenning. Ontkenning is meestal een van de eerste reacties op een verlies of op slecht nieuws. [36] X Bron Het komt vaak tot uitdrukking in een gevoel van verdoofdheid. Je kunt er ook gedachten bij krijgen als: 'Dit is niet waar', 'Dit kan ik niet aan', of zelfs 'Met mij gaat het prima'.
- Een gedachte die veel voorkomt in de ontkenningsfase is dat je zou willen dat het 'allemaal maar een droom was'.
- Verwar het gevoel dat je gevoelloos bent of in een shocktoestand verkeert niet met het gevoel 'dat het je niks doet'. Ontkenning is de manier waarop je gemoed je beschermd tegen heftige emoties terwijl je je aanpast aan de nieuwe situatie. Het kan heel goed zijn dat je heel veel om iemand geeft, terwijl je toch reageert met verdoving of ontkenning. [37] X Bron
-
Erken woede. Woede is een andere natuurlijke reactie op een verlies. Dit gevoel kan tot uiting komen in de vorm van gedachten als 'Het is niet eerlijk' of 'Waarom moet mij dit overkomen?' Het kan zijn dat je op zoek gaat naar iets waaraan of iemand aan wie je de schuld kunt geven van het verlies. Boosheid komt veel voor als reactie op het gevoel dat je geen controle meer hebt over de situatie. Het is ook een gebruikelijke reactie op het gevoel dat iets of iemand je pijn heeft gedaan. [38] X Bron
- Praat tijdens de fase waarin je last hebt van boosheid met een grief counselor, oftewel een rouwconsulent, en/of zoek steun bij een praatgroep. Het kan moeilijk zijn om in je eentje met woede om te gaan. [39] X Betrouwbare bron American Psychological Association Ga naar de bron Het is belangrijk dat je praat met mensen die je kwaadheid niet zullen veroordelen maar die je kunnen helpen eroverheen te komen.
-
Herken de onderhandelingsfase. Enige tijd na het eerste verlies kun je te maken krijgen met gedachten en gevoelens die gericht zijn op 'onderhandeling'. Zulke gedachten kunnen gericht zijn op wat je 'gedaan zou kunnen hebben' om het verlies te voorkomen. Het kan zijn dat je je extreem schuldig voelt. Het kan zijn dat je erover begint te fantaseren dat je teruggaat in de tijd en de dingen anders doet om het verlies tegen te gaan. [40] X Betrouwbare bron HelpGuide Ga naar de bron
- Ook tijdens deze fase is het belangrijk dat je hulp zoekt. Als je zelf niet over je schuldgevoel heen kunt komen kan het zijn dat je niet in staat bent om jezelf te genezen. Praat in dat geval met een mental health coach, oftewel een professional die samen met jou doelgericht aan je problemen werkt of ga op zoek naar een praatgroep voor rouwverwerking. [41] X Bron
-
Herken een depressie. Depressie komt erg vaak voor als reactie op een verlies. Soms is een depressie maar van korte duur, maar het kan ook zijn dat het erg lang duurt voordat je eroverheen bent. Als je een depressie doormaakt is het belangrijk dat je professionele hulp zoekt die specifiek gericht is op psychische stoornissen. Een depressie die niet behandeld wordt, wordt meestal erger. Symtomen van een depressie zijn onder meer: [42] X Bron
- Vermoeidheid
- Slaapstoornissen
- Gevoelens van schuld, hulpeloosheid of waardeloosheid
- Gevoelens van angst en verdriet
- Het gevoel niet meer met anderen verbonden te zijn
- Hoofdpijnaanvallen, krampen, spierpijn en andere lichamelijke pijnklachten
- Gebrek aan plezier in dingen die je eerst graag deed
- Veranderingen in je 'normale' stemming (sneller geïrriteerd, manisch depressief, etc.)
- Eetstoornissen
- Zelfmoordgedachten of het rondlopen met plannen om zelfmoord te plegen [43] X Betrouwbare bron National Institute of Mental Health Ga naar de bron
- Het verschil tussen verdriet tijdens een rouwproces en een klinische depressie is vaak moeilijk aan te geven. Mensen die aan het rouwen zijn zouden alle hierboven genoemde symptomen ook door kunnen maken, maar wanneer iemand rondloopt met zelfmoordgedachten of een plan aan het maken is om zelfmoord te plegen is de kans groter dat hij of zij klinisch depressief is. Als je zelfmoordgedachten hebt, zoek dan zo snel mogelijk medische hulp.
-
Zoek hulp bij vrienden en familie. Het kan behulpzaam zijn om over je verdriet te praten met mensen die dicht bij je staan en je goed kennen. Gevoelens van verdriet met anderen delen kan ervoor zorgen dat de gevoelens minder hevig worden. [44] X Bron
-
Geef jezelf de tijd. Het kan lang duren voordat het verdriet over een verlies is genezen. Wees geduldig en aardig voor jezelf. Het kan even duren voordat je zover bent dat je het verlies 'accepteert,' waarmee je de laatste fase van het rouwproces bereikt hebt. [45] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bronAdvertentie
-
Herken het verschil tussen een klinische depressie en 'een sombere bui.' Een klinische depressie is meer dan een gevoel van verdriet of 'neerslachtigheid.' Een depressie is een ernstige geestelijke aandoening die behandeld moet worden. De kans dat een depressie vanzelf geneest is erg klein. [46] X Betrouwbare bron National Alliance on Mental Illness Ga naar de bron
- Verdriet is een natuurlijke menselijke emotie. Verdriet kan optreden als reactie op een verlies. Verdriet kan worden veroorzaakt doordat je iets onplezierigs of onaangenaams hebt meegemaakt. Verdriet of 'neerslachtigheid' verminderen na verloop van tijd meestal vanzelf. Het is meestal geen aanhoudend gevoel. Zo´n somber gevoel kan komen en gaan en wordt meestal veroorzaakt onder invloed van een bepaalde ervaring of gebeurtenis. [47] X Bron
- Een klinische depressie is meer dan alleen verdriet. Het is niet een gevoel waar mensen simpelweg 'overheen kunnen komen.' Een depressie vermindert bijna nooit vanzelf na verloop van tijd. Een depressie is meestal constant of bijna constant aanwezig. Een depressie wordt vaak niet door één bepaalde gebeurtenis of ervaring veroorzaakt. Een depressie kan zo allesoverheersend zijn dat het gevoel je belemmert in je dagelijkse bezigheden. [48] X Bron
-
Herken de symptomen van een klinische depressie. Hoe een klinische depressie zich uit kan per persoon verschillen. Het kan zijn dat je niet alle symptomen van de stoornis vertoont. De symptomen verstoren meestal je dagelijkse bezigheden, kunnen zeer vervelend zijn vormen vaak een aanzienlijke belemmeren in je dagelijks functioneren. [49] X Bron Als je regelmatig last hebt van vijf of meer van de volgende symptomen bestaat de kans dat je aan een klinische depressie lijdt: [50] X Betrouwbare bron National Alliance on Mental Illness Ga naar de bron
- Veranderingen in je slaappatroon
- Veranderingen in je eetgewoontes
- Onvermogen om je te concentreren of ergens op te focussen, 'je wazig voelen'
- Vermoeidheid of gebrek aan energie
- Gebrek aan interesse in dingen die je eerder graag deed
- Rusteloosheid of snel geïrriteerd raken
- Gewichtsverlies of gewichtstoename
- Gevoelens van wanhoop, hopeloosheid of waardeloosheid
- Lichamelijke pijn- of andere fysieke klachten, hoofdpijnaanvallen, krampen en andere lichamelijke symptomen waarvoor geen duidelijke oorzaak is aan te wijzen
-
Zorg dat je weet waar een depressie door veroorzaakt kan worden. Een depressie kan veel oorzaken hebben, en onderzoekers zijn er nog niet uit hoe een en ander precies werkt. Een trauma in een vroeg stadium in ons leven kan voor veranderingen zorgen in de manier waarop onze hersenen omgaan met angst en stress. Veel studies suggereren dat een klinische depressie voor een deel genetisch bepaald is. Veranderingen in ons leven zoals het verlies van een dierbare of het doormaken van een scheiding kunnen een periode van ernstige depressie teweegbrengen. [51] X Betrouwbare bron National Alliance on Mental Illness Ga naar de bron
- Een klinische depressie is een ingewikkelde stoornis. Een klinische depressie kan gedeeltelijk veroorzaakt worden door problemen met neurotransmitters in je hersenen, zoals serotonine en dopamine. [52] X Bron Medicijnen kunnen helpen bij het reguleren van deze chemische stoffen en kunnen een depressie verlichten.
- Er bestaat een sterk verband tussen het hebben van een depressie en het overmatig gebruik van verslavende middelen, zoals het overmatig consumeren van alcohol of drugs. [53] X Bron
- Bepaalde studies lijken aan te tonen dat homo´s, lesbiennes en bisexuelen een grotere kans lijken te hebben op het krijgen van een depressie. Dit zou te maken kunnen hebben met een gebrek aan sociale en persoonlijke opvangsystemen. [54] X Betrouwbare bron American Psychological Association Ga naar de bron
-
Praat met je huisarts. Als je last hebt van symptomen die op een depressie zouden kunnen duiden en die je hinderen in je dagelijks functioneren, overweeg dan een afspraak te maken met je huisarts. Hij of zij kan je antidepressiva voorschrijven die ervoor kunnen zorgen dat de hormonen in je hersenen die van invloed zijn op je stemming weer in balans komen. [55] X Bron
- Zorg ervoor dat je heel eerlijk en precies alle symptomen die je hebt aan de huisarts beschrijft. Er bestaan verschillende soorten antidepressiva. Aan de hand van de symptomen die jij beschrjft kan je huisarts beter bepalen welk geneesmiddel op jou de beste uitwerking zal hebben.
- Het is alleen wel mogelijk dat jouw persoonlijke lichaamschemie heel anders op bepaalde geneesmiddelen reageert. Het kan zijn dat jij en je huisarts een aantal verschillende antidepressiva moeten uitproberen voordat jullie een geneesmiddel vinden dat voor jou werkt. Als je na een paar maanden het gevoel hebt dat het voorgeschreven middel niet helpt, ga dan opnieuw met je huisarts praten. [56] X Bron [57] X Bron
- Schakel niet ineens over op een ander soort antidepressiva en stop niet met het gebruik van de geneesmiddelen zonder dit met je huisarts te overleggen. Zonder overleg stoppen of overschakelen op een ander type antidepressiva kan leiden tot ernstige gezondheids- en stemmingsproblemen. [58] X Bron
- Als je problemen blijft hebben met je antidepressiva, overweeg dan een afspraak te maken met een psychiater. Een psychiater is een arts die gespecialiseerd is in de psychiatrische geneeskunde. Hij of zij kan mogelijk helpen je medicatie te verfijnen en op die manier de juiste behandeling voor je vinden. [59] X Bron
-
Vraag hulp aan een professional die gespecialiseerd is in psychische stoornissen. Omdat een depressie door zo veel verschillende factoren wordt beïnvloed is het noodzakelijk dat je professionele hulp inschakelt. Een professional die gespecialiseerd is in psychische stoornissen kan je helpen je emoties te begrijpen en te sturen. Een behandeling die bestaat uit een combinatie van psychotherapie naast het gebruik van antidepressiva is vaak effectiever dan het gebruik van alleen maar medicijnen. [60] X Bron
- Er bestaan twee veel gehoorde mythes over het hebben van een depressie. Een daarvan is dat je er gewoon 'uit moet stappen'. De andere is dat het zoeken van hulp een teken van zwakte is. Beide zijn niet waar. Door toe te geven dat je hulp nodig hebt om voor je gezondheid te zorgen laat je zien dat je sterk bent en om jezelf geeft. [61] X Bron
- Er bestaan veel verschillende soorten professionals binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Psyciaters en praktijkondersteuners GGZ zijn over het algemeen degenen die medicijnen voor mogen schrijven. Zij geven soms ook therapie. [62] X Bron
- Psychologen zijn afgestudeerd in de psychologie (bijvoorbeeld in de klinische of educatieve psychologie of in de psychologische hulpverlening) en hebben een gespecialiseerde opleiding genoten op het gebied van therapie. Psychologen vragen over het algemeen minder voor hun diensten dan psychiaters, maar meer dan de overige hier genoemde opties.
- Een gediplomeerd klinisch maatschappelijk werker beschikt over een masterdiploma in Maatschappelijk Werk. Zij mogen diensten aanbieden op het gebied van psychotherapie. Zij kunnen je over het algemeen ook helpen bij het zoeken naar andere hulpmiddelen bij jou in de buurt. Gediplomeerde klinisch maatschappelijk werkers zijn vaak werkzaam in verpleeghuizen of psychiatrische klinieken, maar ook op scholen, in opvangcentra voor bijvoorbeeld asielzoekers of op de afdeling Sociale Zaken bij een gemeente.
- Gecertificeerde relatie- en familietherapeuten zijn gespecialiseerd in het behandelen van relatie- en familieproblemen. Ze geven daarnaast al dan niet ook individuele psychotherapie.
- Gediplomeerde psychische hulpverleners beschikken over een masterdiploma in psychische hulpverlening. Zij hebben meestal een opleiding onder toezicht in het verlenen van diensten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg gevolgd. Gediplomeerde psychische hulpverleners werken bijvoorbeeld in psychiatrische klinieken, in de bejaardenzorg, in opvangcentra voor vluchtelingen of asielzoekers, maar ook op de afdeling Sociale Zaken bij een gemeente.
-
Neem contact op met je zorgverzekeraar. Vraag na bij je zorgverzekeringsmaatschappij om meer te weten te komen over welke soorten geestelijke gezondheidszorg door je verzekering gedekt worden. Meestal zul je door je huisarts eerst doorverwezen moeten worden en het kan zijn dat je zorgverzekeraar alleen de behandeling van bepaalde specifieke geestelijke gezondheidsverleners dekt.
-
Houd contact met je familie en vrienden. Mensen met een depressie hebben de neiging zich te isoleren, maar de kans dat je je beter gaat voelen is veel groter als je contact zoekt met de mensen die je graag mag. Zij kunnen je steun en liefde geven. [63] X Betrouwbare bron HelpGuide Ga naar de bron
- Het kan zijn dat je 'geen zin hebt' om andere mensen te zien of om dingen samen met anderen te doen. Toch is het belangrijk dat je jezelf aanmoedigt om het wel te doen. Door jezelf te isoleren kun je je depressie verergeren. [64] X Bron
-
Eet gezond. Je kunt je depressie niet 'genezen' door simpelweg je eetpatroon aan te passsen, maar je kunt er wel voor kiezen om voedingsmiddelen te eten die ervoor zorgen dat je je beter gaat voelen.
- Kies voor complexe koolhydraten. Volkoren graanproducten, zilvervliesrijst, bonen en linzen zijn goede bronnen van complexe koolhydraten. Dergelijke koolhydraten geven je langer een verzadigd gevoel en helpen je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. [65] X Bron
- Vermijd suiker en snelle koolhydraten. Suiker en snelle koolhydraten geven je misschien wel een tijdelijk 'high' gevoel, maar de inzinking die erop volgt kan depressieve klachten verergeren. [66] X Bron
- Eet groente en fruit. Groente en fruit zijn rijk aan essentiële voedingsstoffen als vitamine C en bètacaroteen. Deze antioxidanten kunnen helpen bij het bestrijden van vrije radicalen die het functioneren van je lichaam verstoren. Probeer daarom het grootste deel van je maaltijden te verrijken met verse groente en vers fruit. [67] X Bron
- Zorg dat je voldoende eiwitten binnenkrijgt. Diverse studies hebben aangetoond dat een verhoogde inname van eiwit je alerter kan maken. [68] X Bron Daarnaast kan meer eiwit je in een betere stemming brengen. [69] X Bron
- Voeg omega 3-vetzuren aan je eetpatroon toe. Omega 3-vetzuren zitten in diverse soorten noten, in bepaalde soorten olie, zoals lijnzaadolie en sojaolie en in donker gekleurde groene bladgroente. Daarnaast zitten ze in vette vissoorten als tonijn, zalm en sardientjes. Uit bepaalde studies gebleken dat het eten van meer vetzuren mogelijk een lichte bescherming tegen depressie biedt. [70] X Bron
-
Probeer goed te slapen. Een depressie verstoort vaak je slaapritme. Het is belangrijk dat je ongeveer acht uur slaap per nacht krijgt. [71] X Betrouwbare bron HelpGuide Ga naar de bron Probeer beter te slapen en probeer jezelf betere slaapgewoontes aan te wennen, zoals altijd rond dezelfde tijd naar bed gaan en minder televisie kijken voordat je naar bed gaat.
- Mensen die aan chronische slapeloosheid lijden maken een veel hogere kans een klinische depressieve te ontwikkelen. [72] X Bron
- Ook het slaapapneusyndroom (vaak afgekort tot slaapapneu), een stoornis die je adem blokkeert tijdens je slaap, is gerelateerd aan het hebben van een klinische depressie. [73] X Bron
-
Doe aan lichaamsbeweging. Als je depressief bent kan het zijn dat je geen zin hebt om naar buiten te gaan en aan lichaamsbeweging te doen, maar veel studies hebben aangetoond dat lichaamsbeweging je stemming verbetert. Probeer om dagelijks te zorgen voor minstens een half uur matige lichaamsbeweging. [74] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Minimaal twee keer per week aan krachttraining doen helpt ook. [75] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Bepaalde onderzoeken hebben aangetoond dat de dat je gedeprimeerd raakt kans kleiner is als je regelmatig beweegt. [76] X Bron
- Mensen met ernstig overgewicht hebben eerder de neiging depressief te worden. Wetenschappers begrijpen nog niet helemaal wat precies het verband is tussen overgewicht en depressiviteit, maar lichaamsbeweging kan in ieder geval helpen zowel overgewicht als depressieve gevoelens tegen te gaan. [77] X Bron
Advertentie
-
Herken de symptomen van een winterdepressie. De officiële naam van een winterdepressie is een Seizoensafhankelijke Depressie, wat wordt afgekort tot SAD. Het is een type depressie dat veroorzaakt wordt doordat als gevolg van de wisselende seizoenen de biochemie van je lichaam uit balans is. Bepaalde plekken op aarde, meestal plaatsen die verder van de evenaar af liggen, krijgen in de herfst- en wintermaanden minder zonlicht. Dit kan de chemie van je lichaam veranderen en klachten veroorzaken die erg lijken op die van een klinische depressie. [78] X Bron Deze symptomen zijn: [79] X Bron
- Gebrek een energie of vermoeidheid
- Moeite je te concentreren
- Grotere eetlust
- Behoefte om geïsoleerd of alleen te zijn
- Verstoorde slaappatronen, je heel erg slaperig voelen
- SAD begint bij mensen meestal wanneer ze tussen de 18 en 30 jaar oud zijn.
- Als je last hebt van SAD kan het zijn dat je vaker onbedwingbare trekt krijgt in koolhydraten. [80] X Bron Daardoor kun je dikker worden.
-
Zoek professionele hulp. De behandeling van SAD lijkt erg op de behandeling van een klinische depressie. Meestal kan SAD behandeld worden met antidepressiva en professionele therapie. [81] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Probeer lichttherapie. Lichttherapie kan helpen de interne klok van je lichaam te reguleren. Je kunt apparaten voor lichttherapie in een groot aantal winkels en via internet kopen. De lamp die je gebruikt bij de lichttherapie zou een sterkte moeten hebben van 10.000 lux. (Het aantal lux geeft aan hoe intens het licht is.) [82] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Vraag voor de zekerheid bij de fabrikant na of de lamp die je voor je lichttherapie gekocht hebt wel speciaal ontworpen is voor het behandelen van SAD. Bepaalde lichtbakken die gebruikt worden voor het behandelen van huidziektes geven meer ultraviolet licht af en kunnen schadelijk zijn voor je ogen. [83] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Lichttherapie is voor de meeste mensen veilig. Alleen als je last hebt van een bipolaire affectieve stoornis moet je eerst met je huisarts overleggen voordat je met lichttherapie begint.
- Lichttherapie kan ook complicaties veroorzaken bij mensen die lijden aan lupus of huidkanker en bij mensen met oogklachten. [84] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron
-
Zorg dat je meer zonlicht krijgt. Jezelf blootstellen aan natuurlijk zonlicht kan helpen je humeur te verbeteren. [85] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Doe de gordijnen en jaloezieën open. Probeer als het even kan meer buiten te zijn.
-
Zorg voor lichtere ruimtes. Door de muren in lichtere kleuren te verven kun je ervoor zorgen dat het natuurlijke licht beter weerkaatst wordt. [86] X Bron Een vrolijk, licht interieur kan ook helpen je stemming te verbeteren.
-
Geniet van de winter. Grijp elke kans aan om de leuke kanten van de winter te benadrukken. Ga als je een openhaard hebt gezellig bij het vuur zitten. Rooster wat marshmallows en drink warme chocolademelk (met mate, uiteraard). [87] X Bron
-
Doe aan lichaamsbeweging. Net als bij een klinische depressie kun je de symptomen van SAD verminderen door aan lichaamsbeweging te doen. [88] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Probeer in de winter als het maar even kan mee te doen aan winterse sporten zoals schaatsen, langlaufen of wandelen. En met de juiste kleding kun je ook een sport als hardlopen in de winter prima blijven beoefenen.
-
Overweeg het gebruik van homeopathische geneesmiddelen. Overleg voordat je een homeopathisch geneesmiddel besluit te nemen altijd eerst met je huisarts. Bepaalde geneesmiddelen kunnen een reactie aangaan met de andere medicijnen die je neemt of kunnen bestaande medische klachten verergeren. [89] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Probeer melatonine om je slaap te reguleren. Melatoninesupplementen kunnen helpen je slaapcycli te reguleren als die als gevolg van een winterdepressie zijn verstoord.
- Probeer Sint-Janskruid. Er zijn bepaalde aanwijzingen dat Sint Janskruid kan helpen lichte depressieve klachten te verminderen. [90] X Bron Sint-Janskruid kan de werking van op recept verkrijgbare geneesmiddelen verminderen, waaronder ook de werking van anticonceptiepillen en van geneesmiddelen tegen hartklachten en kanker. [91] X Bron Sint-Janskruid mag niet worden ingenomen in combinatie met SSRI´s, oftewel selectieve serotonine-heropnameremmers, tricyclische antidepressiva of andere soorten antidepressiva. In combinatie met bovengenoemde geneesmiddelen kan het gebruik van Sint-Janskruid het serotoninesyndroom veroorzaken. [92] X Bron Gebruik Sint-Janskruid alleen in overleg met je huisarts of specialist.
-
Boek een vakantie in de zon. Als je ergens woont waar je in de winter weinig natuurlijk zonlicht krijgt, denk er dan over om een vakantie ergens in de zon te boeken. Bestemmingen als Zuid-Europa, de Canarische Eilanden en het Caribisch gebied bieden vaak ook in de winter een groot aantal uren felle zon. [93] X BronAdvertentie
Tips
- Om ervoor te zorgen dat je je beter gaat voelen is het absoluut noodzakelijk dat je jezelf ontspant en dat je tijd vrijmaakt voor leuke dingen.
- Help anderen met dingen die iets voor die mensen betekenen. Wanneer je andere mensen helpt voel jij bijna altijd ook een beetje van hun geluk. Geven is een van de beste manieren om een glimlach op je gezicht te toveren.
- Als je gelovig of spiritueel ingesteld bent, put dan troost uit je rituelen. Je rituelen en tradities kunnen je helpen over je verdriet heen te komen.
- Probeer altijd positief en ruimdenkend te zijn. Ga niet over de details zitten nadenken. Probeer meer te geven dan te nemen.
Advertentie
Waarschuwingen
- Stop niet met je antidepressiva en schakel niet ineens over op andere medicijnen tegen depressie zonder het daar eerst met je arts over te hebben. Plotseling stoppen met antidepressiva of overschakelen op andere medicijnen zonder overleg met je huisarts of psyciater kan leiden tot ernstige medische aandoeningen of zelfs zelfmoordgedachten.
- Als je er door je depressie over begint te denken om jezelf of anderen schade toe te brengen, of als je rondloopt met zelfmoordgedachten of –plannen, zoek dan onmiddellijk hulp. Je kunt daarvoor op veel verschillende plaatsen terecht. Het telefoonnummer van de website Online Zelfmoordpreventie is 0900 - 0113. Je kunt ook het noodnummer bellen. Binnen Europa is dat 112. [94] X Betrouwbare bron National Suicide Prevention Lifeline Ga naar de bron
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.medicalnewstoday.com/articles/284741.php
- ↑ http://openhealthpsychology.net/ehp/issues/2007/v9iss4_December2007/EHP_Dec_2007_Vingerhoets.pdf
- ↑ http://www.webmd.com/balance/features/why-we-cry-the-truth-about-tearing-up?page=2
- ↑ http://openhealthpsychology.net/ehp/issues/2007/v9iss4_December2007/EHP_Dec_2007_Vingerhoets.pdf
- ↑ http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02699930143000149
- ↑ http://jhn.sagepub.com/content/29/3/167.short
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/in-depth/depression-and-exercise/art-20046495
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20479481
- ↑ http://www.psychologicalscience.org/index.php/news/releases/smiling-facilitates-stress-recovery.html
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article/smile-it-could-make-you-happier/?page=1
- ↑ http://www.sciencedaily.com/releases/2013/07/130711135459.htm
- ↑ http://pom.sagepub.com/content/early/2014/01/29/0305735613517410
- ↑ http://www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140219095507.htm
- ↑ http://www.ryot.org/scientists-create-relaxing-song-world/375837
- ↑ http://journal.frontiersin.org/researchtopic/1627
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article/negative-emotions-key-well-being/
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article/negative-emotions-key-well-being/?page=2
- ↑ http://cpx.sagepub.com/content/3/1/15
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11861707
- ↑ http://www.stateofmind.it/wp-content/uploads/2012/05/APT-2002-Williams-172-9.pdf
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/depression-traps-and-pitfalls
- ↑ http://psycnet.apa.org/journals/emo/10/1/25/
- ↑ http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/11/meditations-positive-residual-effects/
- ↑ http://www.helpguide.org/harvard/benefits-of-mindfulness.htm
- ↑ http://westminsterresearch.wmin.ac.uk/1610/1/Pilkington_Kirkwood_Rampes_Richardson_2005_final.pdf
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3023168/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/patient-visitor-guide/support-groups/what-is-grief
- ↑ http://cmhc.utexas.edu/griefloss.html
- ↑ http://www.crisissupport.org/grief/common_reactions
- ↑ http://www.helpguide.org/articles/grief-loss/coping-with-grief-and-loss.htm
- ↑ http://goaskalice.columbia.edu/grief-over-loss-pet
- ↑ http://www.washingtonpost.com/national/health-science/the-death-of-pet-can-hurt-as-much-as-the-loss-of-a-relative/2012/02/21/gIQALXTXcS_story.html
- ↑ http://psychcentral.com/lib/the-5-stages-of-loss-and-grief/000617
- ↑ http://cmhc.utexas.edu/griefloss.html
- ↑ http://www.ekrfoundation.org/five-stages-of-grief/
- ↑ http://psychcentral.com/lib/the-5-stages-of-loss-and-grief/000617
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/depression-grief
- ↑ http://www.hsccs.org/poc/view_doc.php?type=doc&id=5814&cn=116
- ↑ http://www.apa.org/helpcenter/recognize-anger.aspx
- ↑ http://www.helpguide.org/articles/grief-loss/coping-with-grief-and-loss.htm
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/depression-grief
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/detecting-depression
- ↑ http://www.nimh.nih.gov/health/topics/depression/men-and-depression/signs-and-symptoms-of-depression/index.shtml
- ↑ http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14792779243000078#.VRChVfnF-V4
- ↑ http://www.mayoclinic.org/patient-visitor-guide/support-groups/what-is-grief
- ↑ http://www.nami.org/Learn-More/Mental-Health-Conditions/Depression
- ↑ http://www.healthline.com/health-blogs/bipolar-bites/whats-difference-between-sadness-depression
- ↑ http://www.webmd.com/depression/is-it-depression-or-the-blues
- ↑ http://www.webmd.com/depression/is-it-depression-or-the-blues
- ↑ http://www.nami.org/Learn-More/Mental-Health-Conditions/Depression
- ↑ http://www.nami.org/Learn-More/Mental-Health-Conditions/Depression
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article/is-depression-just-bad-chemistry/
- ↑ http://www.webmd.com/depression/alcohol-and-depresssion
- ↑ http://www.apa.org/monitor/feb02/newdata.aspx
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/antidepressants
- ↑ http://psychcentral.com/lib/depression-medications-antidepressants/000916
- ↑ http://www.everydayhealth.com/depression/signs-your-antidepressant-isnt-working.aspx
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/unhappy-with-your-antidepressant
- ↑ http://www2.nami.org/Content/ContentGroups/Helpline1/Mental_Health_Professionals_Who_They_Are_and_How_to_Find_One.htm
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/unhappy-with-your-antidepressant
- ↑ http://psychcentral.com/lib/who-needs-counseling-10-therapy-myths-dispelled/00018901
- ↑ http://www2.nami.org/Content/ContentGroups/Helpline1/Mental_Health_Professionals_Who_They_Are_and_How_to_Find_One.htm
- ↑ http://www.helpguide.org/articles/depression/dealing-with-depression.htm
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/depression-traps-and-pitfalls
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/diet-recovery
- ↑ http://www.webmd.com/depression/features/depression-traps-and-pitfalls?page=3
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/diet-recovery
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/diet-recovery?page=2
- ↑ http://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=5329
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/diet-recovery?page=2
- ↑ http://www.helpguide.org/articles/depression/dealing-with-depression.htm
- ↑ http://sleepfoundation.org/sleep-disorders-problems/depression-and-sleep
- ↑ http://sleepfoundation.org/sleep-disorders-problems/depression-and-sleep
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/in-depth/depression-and-exercise/art-20046495
- ↑ http://www.mayoclinic.org/healthy-living/fitness/expert-answers/exercise/faq-20057916
- ↑ http://well.blogs.nytimes.com/2014/10/01/how-exercise-may-protect-against-depression/?_r=0
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/diet-recovery?page=3
- ↑ http://www.psychiatry.org/seasonal-affective-disorder
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/seasonal-affective-disorder
- ↑ http://www.psychiatry.org/seasonal-affective-disorder
- ↑ http://my.clevelandclinic.org/services/neurological_institute/center-for-behavorial-health/disease-conditions/hic-seasonal-depression
- ↑ http://my.clevelandclinic.org/services/neurological_institute/center-for-behavorial-health/disease-conditions/hic-seasonal-depression
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/in-depth/seasonal-affective-disorder-treatment/art-20048298
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/seasonal-affective-disorder/pages/treatment.aspx
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/basics/treatment/con-20021047
- ↑ http://www.webmd.com/depression/understanding-seasonal-affective-disorder-treatment?page=2
- ↑ http://www.webmd.com/depression/understanding-seasonal-affective-disorder-treatment?page=2
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/basics/lifestyle-home-remedies/con-20021047
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/basics/alternative-medicine/con-20021047
- ↑ http://www.webmd.com/depression/guide/st-johns-wort
- ↑ https://nccih.nih.gov/health/stjohnswort/sjw-and-depression.htm
- ↑ http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-329-st%20john%27s%20wort.aspx?activeingredientid=329&activeingredientname=st%20john%27s%20wort
- ↑ http://www.medicinenet.com/seasonal_affective_disorder_sad/page2.htm#what_is_the_treatment_for_seasonal_affective_disorder
- ↑ http://www.suicidepreventionlifeline.org/
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
