Wat is mijn menselijke emotie?

Subjectieve ervaring: In veel opzichten zijn emoties eigenlijk helemaal niet zo mysterieus. Er gebeurt iets in onze externe wereld, en we reageren daar van nature op met een emotie die vanbinnen komt. Dat is volkomen logisch. Tegelijkertijd is ons gevoelsleven toch subjectief, en soms onvoorspelbaar. Niet iedereen begint te huilen, te lachen of te bibberen als reactie op dezelfde dingen. Als twee mensen wakker worden bij regenachtig weer, raakt de ene persoon misschien ontmoedigd, terwijl de ander er volkomen kalm bij blijft.

Fysiologische reacties: Soms zijn de emotionele processen die we doormaken meetbaar en overduidelijk. De fysiologie in ons lichaam registreert en meet gevoelens op duidelijke manieren; als je bang bent, klopt je hart sneller. Als je je tot iemand aangetrokken voelt, kan het zijn dat je pupillen groter worden. Fysiologische reacties zijn niet alleen iets wat bijna iedereen laat zien, ze onthullen ook wat we vanbinnen voelen.

Basisgevoelens: Psychologen onderscheiden zes automatische basisgevoelens die wereldwijd in verband worden gebracht met herkenbare gezichtsuitdrukkingen, namelijk: vreugde, verdriet, verbazing, angst, afschuw en woede. Het feit dat ze universeel zijn geeft aan dat deze emoties zich in de loop der tijd ontwikkelen en dat ze op bepaalde manieren hebben bijgedragen aan het overleven van de mens als soort.

Hoe ervaren we emoties precies? Hierover zijn psychologen nog steeds in debat. Kort gezegd bestaan er voor wat betreft emoties vijf beroemde theorieën.

De theorie van James Lange: Deze theorie gaat uit van de stelling dat fysiologische reacties (een versnelde hartslag, een snelle ademhaling) zich als eerste voordoen. Dit stimuleert vervolgens het autonome zenuwstelsel, wat datgene creëert wat we mentaal interpreteren als een emotie.

De theorie van gezichtsfeedback: Volgens de theorie van de gezichtsfeedback worden onze emoties vooral beïnvloed door gezichtsuitdrukkingen. Een glimlach of een frons leidt dus rechtstreeks tot het bijbehorende gevoel.

De theorie van Cannon Bard: Deze theorie suggereert dat fysiologische en emotionele reacties zich tegelijkertijd voordoen. Nadat de externe prikkel is waargenomen, ontvangen je fysieke lichaam en je emotionele controlesysteem berichten, zowel los van elkaar als tegelijkertijd.

De theorie van Schachter Singer: De theorie van Schachter Singer veronderstelt dat we eerst fysiologische reacties ervaren. Vervolgens proberen we, terwijl we die reacties registreren, de reactie te benoemen met een emotie (“Oh, wat klopt mijn hart snel. Ik ben zeker bang”).

De theorie van de cognitieve waardering: Deze theorie suggereert dat we altijd eerst moeten denken voordat we emotionele of fysiologische reacties kunnen hebben. Je neemt dus eerst je situatie waar. Vervolgens besluit je wat je voelt, waarna je een emotionele en een fysiologische reactie hebt.