PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Als je per ongeluk zout in je suikerpot doet, of suiker in je zoutvaatje, dan kun je het beste het mengsel weggooien en opnieuw beginnen. Ben je echter geïnteresseerd in het scheiden van zout en suiker als wetenschappelijk experiment, dan zijn er manieren om die taak te volbrengen. Maar, voor alle duidelijkheid: van de twee hier beschreven methoden is de ene eenvoudig en veilig maar moeizaam en nooit helemaal tot een goed einde te brengen, terwijl de andere een scheikundig experiment is dat zonder de juiste voorzorgsmaatregelen, knowhow en toezicht uiterst gevaarlijk kan zijn. Probeer de tweede methode niet, tenzij je goed op de hoogte bent van veiligheidsprotocollen en de juiste begeleiding en/of onderricht hierin hebt.

Methode 1
Methode 1 van 2:

Mechanische scheiding proberen

PDF download Pdf downloaden
  1. Op het eerste gezicht lijken keukenzout en kristalsuiker erg op elkaar, ook qua grootte. De kleine verschillen in de gemiddelde korrelgrootte van de twee bieden echter wel een mogelijkheid om te proberen ze te scheiden.
    • Gewoon tafelzout heeft een gemiddelde korrelgrootte van 100 micron, of 0.1 mm. [1] Let op dat andere soorten huishoudzout, zoals koosjer zout of pekelzout, sterk uiteenlopende gemiddelde korrelgroottes kunnen hebben.
    • Normale kristalsuiker heeft een gemiddelde korrelgrootte van 500 micron (0,5 mm), of vijf keer groter dan keukenzout. [2] Ook hier zullen andere suikers, zoals poedersuiker of bruine suiker, heel verschillende gemiddelde groottes hebben.
  2. Zeefjes (of vergietjes) in laboratorium-formaat worden gesorteerd naar de ruimten tussen de mazen. Je wilt er een vinden die groot genoeg is om het zout door te laten, maar klein genoeg om de suiker tegen te houden.
    • Omdat zout 100 micron doorsnee heeft en suiker 500, zou een 250 micron (0.25 mm) zeef een goede tussenkeuze zijn. [3]
  3. Deze methode is echt zo eenvoudig als het lijkt. Doe kleine hoeveelheden van het zout-suikermengsel tegelijk in de zeef (met een kom eronder), en schud, sjok en rammel eraan om langzaam maar zeker een groot deel van het zout door de gaasopeningen en in de kom te sturen. [4]
    • Omdat deze methode berust op het verschil in gemiddelde korrelgrootte, zal het nooit helemaal lukken. Er zullen wat kleinere suikerkorrels doorheen glippen en wat grotere zoutkorrels die blijven zitten, om nog maar te zwijgen van de korrels die aan elkaar kunnen kleven – tenminste tot het moment dat je moe bent van het zeven.
    • Ondanks de beperkingen is zeven echter een legitiem wetenschappelijk middel tot scheiding. [5] Verwacht alleen niet dat je de gescheiden suiker in je koffie kan gebruiken, tenzij je van een zoute kick houdt!
    Advertentie
Methode 2
Methode 2 van 2:

Het mengsel oplossen en verdampen

PDF download Pdf downloaden
  1. Als je les geeft of leert over het scheiden van materialen en/of het maken van oplossingen, denk er dan eens aan om zout en zand als gemengde materialen te gebruiken in plaats van zout en suiker. Het is iets eenvoudiger, veel veiliger, en even interessant.
    • Zout en zand scheiden houdt in dat warm water aan de combinatie wordt toegevoegd om het zout op te lossen, dat het zand eruit gezeefd wordt door het watermengsel door een fijne zeef te gieten, en dat het water dan voorzichtig gekookt wordt om het zout achter te laten. Er komen geen ontvlambare vloeistoffen of potentieel gevaarlijke dampen aan te pas. [6]
    • De veiligheidskwestie is waarschijnlijk de belangrijkste reden waarom het moeilijk is lesplannen of legitieme wetenschappelijke adviezen te vinden over hoe je zout en suiker moet scheiden. Als je er echter op staat dit te doen, neem dan alle nodige voorzorgsmaatregelen. Probeer het niet thuis, tenzij je goed onderlegd bent in scheikunde en alle veiligheidsmaatregelen in acht genomen hebt.
    • Zorg er eerst en vooral altijd voor dat je een werkende brandblusser in de buurt hebt.
  2. Hoe groter de hoeveelheid zout en suiker, hoe meer ethanol je moet gebruiken. Er moet genoeg alcohol in zitten om de suiker op te lossen zonder dat het oververzadigd raakt. [7]
    • Als het enigszins mogelijk is, overweeg dan om slechts een kleine hoeveelheid zout en suiker te gebruiken of de scheiding in batches te verrichten als je een grote hoeveelheid hebt. Ethanol is ontvlambaar en te veel gebruiken verhoogt het risico op brand.
  3. Zodra het mengsel bezinkt, moet het zout op de bodem van het bekerglas zitten.
    • Kristalsuiker is een stof met koolstofmoleculen, die oplosbaar is in alcohol en andere organische oplosmiddelen (zoals aceton, bijvoorbeeld). Tafelzout is echter veel minder oplosbaar in alcohol dan in water, omdat de geringere polariteit van het eerste minder aantrekkingskracht uitoefent op de natrium- en chloorionen van het zout. [8] [9]
  4. De zeef moet alle zoutdeeltjes verzameld hebben. Laat de zeef drogen en giet het zout dan in een apart bakje.
    • Houd in gedachten dat keukenzout een gemiddelde korrelgrootte heeft van 100 micron, dus je hebt een zeefje nodig met kleinere gaatjes dan dat. [10] Je kunt in plaats daarvan een koffiefilter gebruiken die je in de zeef doet.
  5. Om een stoombad te maken zet je een kleine steelpan die voor een kwart gevuld is met water op een verwarmingselement. Zorg dat je een glazen kom direct op de steelpan kunt zetten, zonder dat de bodem van de kom in contact komt met het water in de steelpan.
    • Een stoombad lijkt op een au bain-mariepan die in de keuken gebruikt wordt. [11]
  6. Zet een ventilator of een afzuigkap aan en draag een masker om de alcoholdampen niet in te ademen. [12]
    • Pas nadat je de alcoholoplossing in de bovenste kom gedaan hebt, verwarm je het water tot een laag kookpunt op matig vuur. Het stoombad is bedoeld om de oplossing zachtjes te verwarmen, vanwege de vluchtigheid van de alcohol. Andere methoden kunnen een vonk veroorzaken en de alcohol doen ontvlammen.
    • Laat de alcoholoplossing niet in contact komen met het verwarmingselement of een open vlam.
    • Blijf uit de buurt van de stoom die zich vormt aan de bovenkant van de open kom met suiker en alcohol terwijl hij distilleert.
  7. De suiker blijft achter in de open kom. Giet de suiker in een apart bakje. [13]
    • Breng voorzichtigheid in acht tot en zelfs na de beëindiging van het experiment. Achtergebleven alcoholresten kunnen door het nog hete verwarmingselement aangestoken worden.
    Advertentie

Waarschuwingen

  • Eenmaal gescheiden kunnen de suiker en het zout niet meer geconsumeerd worden. Neem het dus niet in.
Advertentie

Benodigdheden

  • Zout-suikermengsel
  • Ethanol
  • Glazen bekers of maatbekers voor vloeistoffen
  • Kleine steelpan
  • Warmtebron
  • Zeef
  • Kleine bakken
  • Brandblusser
  • Ventilator of afzuigkap
  • Lepel

Over dit artikel

Deze pagina is 3.802 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie