Pdf downloaden Pdf downloaden

Hoe haal je het zout uit zoutwater? Eeuwenlang heeft deze vraag zeelieden die op zee zijn gestrand en studenten die op wetenschapsbeurzen zijn vastgelopen, verbijsterd. Het antwoord is simpel: verdamping. Als je zoutwater laat verdampen (op een natuurlijke manier of met kunstmatige warmte), vormt alleen het water waterdamp – het zout blijft achter. Met deze kennis is het vrij eenvoudig om zout van water te scheiden met gewone materialen die je misschien thuis hebt.

Methode 1
Methode 1 van 3:

Een eenvoudig verdampingsexperiment uitvoeren

Pdf downloaden
  1. Het is gemakkelijk om de principes van verdamping in actie te zien door dit eenvoudige experiment uit te voeren. Om te beginnen heb je alleen een beetje keukenzout nodig, een beetje water, een steelpan, een stuk zwart vouwpapier en een fornuis. Doe 500 ml water in de pan en zet het op een hete brander. Wacht tot het water is opgewarmd – het hoeft niet per se te koken, maar hoe heter het wordt, hoe sneller het zout door het water zal worden opgelost.
    • De reden dat heet water het beste is om zout (en andere chemicaliën) op te lossen, heeft te maken met de beweging van de moleculen waaruit het water bestaat. Wanneer het water heet wordt, neemt de moleculaire beweging toe, waardoor ze meer zoutmoleculen tegenkomen en de bindingen gemakkelijker uit elkaar kunnen worden getrokken. [1]
  2. Blijf kleine lepels zout toevoegen en roer om ze op te lossen. Uiteindelijk bereik je een punt waarop het zout niet meer oplost, hoe heet het water ook is. Dit wordt het verzadigingspunt van het water genoemd. Zet het fornuis uit en laat het water een beetje afkoelen.
    • Wanneer het water zijn verzadigingspunt bereikt, heeft het geen mogelijkheid meer om zout op moleculair niveau op te lossen – er is dan zoveel zout opgelost dat er geen chemisch potentieel meer is voor het water om nieuwe zoutkristallen uit elkaar te trekken. [2]
  3. Giet met een lepel of pollepel een beetje zoutwater op een donkergekleurd stuk vouwpapier. Leg het papier op een bord om te voorkomen dat het aanrecht of werkblad eronder nat wordt. Nu hoef je alleen maar te wachten tot het water is verdampt. Dit proces gaat iets sneller als je het papier ergens laat liggen waar de zon direct op kan schijnen.
    • Verspil het overgebleven zoutwater niet – er zijn talloze dingen waar je het voor kunt gebruiken. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken om een ei te pocheren, aardappelen te koken, spinazie te bewaren en zelfs om noten te schillen! [3]
  4. Terwijl het water verdampt, moeten er kleine zoutkristallen achterblijven. Deze moeten eruit zien als kleine, glanzende, witte of doorschijnende vlokken op het oppervlak van het papier. Gefeliciteerd! Je hebt zojuist zout van water gescheiden.
    • Je kunt gerust een beetje zout van het papier schrapen om je eten op smaak te brengen – het moet volkomen veilig zijn om te eten. Pas echter op dat je geen papiersnippers in het eten krijgt!
    Advertentie
Methode 2
Methode 2 van 3:

Een distilleerder maken

Pdf downloaden
  1. Het eenvoudige experiment hierboven liet zien hoe je het zout uit water kunt halen, maar wat als je ook het water zonder zout wilt behouden? Het antwoord hierop is: destillatie. Destillatie is het proces waarbij stoffen met verschillende kookpunten worden verhit om ze te scheiden en vervolgens de condensatie op te vangen, die relatief 'zuiver' zou moeten zijn. In dit geval beginnen we met het maken van een halve liter zoutwater (zie de aanwijzingen hierboven) en verhitten dit op het fornuis tot het kookt.
  2. Zoek vervolgens een deksel voor de pan (deze hoeft niet per se perfect te passen). Breng het deksel op de pan in evenwicht zodat een deel ervan over de rand hangt. Probeer het deksel zo te plaatsen dat het gedeelte dat van de rand afhangt het laagste punt van het deksel is. Kijk hoe de condensatie zich op de onderkant van het deksel vormt en begint te sijpelen.
    • Als het zoutwater kookt, verandert het water (minus het zout) in stoom en stijgt het op uit de pan. Wanneer het water het deksel raakt, zal het iets afkoelen en vloeibare condensatie (water) vormen aan de onderkant van het deksel. Dit water bevat geen zout, dus alles wat we hoeven te doen is het verzamelen om water zonder zout te hebben.
  3. Omdat het water naar beneden loopt, zal de condensatie aan de onderkant van het deksel zich op natuurlijke wijze verzamelen op het laagste punt van het deksel. Zodra zich hier voldoende condensatie verzamelt, zal het druppels gaan vormen en vallen. Zet een kom onder deze plek om de druppels gedestilleerd water op te vangen als ze vallen.
    • Als je wilt, kun je ook een lang en dun metalen of glazen voorwerp (zoals een roerstaafje of thermometer) van de kom naar het laagste punt op het deksel halen – het water moet dan via dit voorwerp in de kom lopen.
  4. Terwijl het zoutwater in de pan kookt, zou er steeds meer gedestilleerd water in de kom moeten vallen. Dit water heeft nu het grootste deel van zijn zout verwijderd. In sommige situaties kan er echter een kleine hoeveelheid zout achterblijven. In dat geval wil je misschien een dubbele destillatie uitvoeren. Dit doe je door het gedestilleerde water dat je hebt verzameld op dezelfde manier te koken als wanneer je het zoutwater kookte om eventueel achtergebleven zout te verwijderen.
    • Technisch gezien moet het veilig zijn om dit water te drinken. Maar tenzij je zeker weet dat zowel het deksel van de pan als de kom waarin je het water hebt opgevangen (en de dunne metalen of glazen staaf, als je er een hebt gebruikt) schoon zijn, is het misschien geen goed idee.
    Advertentie
Methode 3
Methode 3 van 3:

Ongewone methoden gebruiken

Pdf downloaden
  1. De bovenstaande methoden zijn niet de enige manieren om zout van water te scheiden, ze zijn gewoon het handigst voor de meeste mensen die dat thuis willen doen. Het is ook mogelijk om zout van water te scheiden met andere methoden waarbij gespecialiseerde materialen nodig zijn. Een techniek genaamd omgekeerde osmose kan bijvoorbeeld zout uit zoutwater verwijderen door het water door een doorlaatbaar membraan te persen. Dit membraan dient als filter, waar alleen watermoleculen door kunnen passeren en opgeloste verontreinigingen (zoals zout) buiten blijven. [4]
    • Omgekeerde osmosepompen worden soms verkocht voor huishoudelijk gebruik, maar worden ook vaak gebruikt voor recreatieve doeleinden zoals kamperen. Deze pompen zijn wel duur, ze kosten meestal enkele honderden euro's. [5]
  2. Een andere manier om zout en water te scheiden is via een chemische reactie. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat het behandelen van zoutwater met een chemische stof genaamd decaanzuur een betrouwbare manier is om het zout te verwijderen. [6] Na het toevoegen van het zuur en het lichtjes te verwarmen om vervolgens te laten afkoelen, bezinken het zout en andere onzuiverheden (dat wil zeggen, stollen en zinken naar de bodem). Wanneer de reactie is voltooid, zitten het water en het zout in twee volledig gescheiden lagen, waardoor het water gemakkelijk kan worden verwijderd.
    • Decaanzuur is verkrijgbaar bij winkels voor chemische producten – de prijs ligt rond de € 20 - € 30 per fles.
  3. Met behulp van elektriciteit is het mogelijk om deeltjes zoals zout uit water te verwijderen. Dit wordt gedaan door een negatief geladen kathode en een positief geladen anode onder te dompelen in water en deze te scheiden met een poreus membraan. De elektrische lading van de anode en kathode 'trekt' in wezen opgeloste ionen (zoals die waaruit zout bestaat) als magneten naar zich toe, waardoor er relatief zuiver water overblijft. [7]
    • Houd er rekening mee dat dit proces niet noodzakelijk bacteriën of andere verontreinigingen uit het water verwijdert, waardoor er een verdere behandeling nodig kan zijn om drinkbaar water met deze methode in het wild te krijgen. Recent onderzoek is echter veelbelovend en suggereert nieuwe technieken die bacteriën wel doden als onderdeel van het proces. [8]
    Advertentie

Tips

  • Gebruik geen zeewater, tenzij je niet anders kunt. Naast zout kan het ook mineralen, organisch materiaal en andere verontreinigingen bevatten die het moeilijker kunnen maken om volledig te worden gezuiverd.
  • Je kunt ook een zonnepaneel gebruiken waarvoor helemaal geen fornuis nodig is. Het enige wat je nodig hebt is een gat in de grond, wat plasticfolie, stenen en een kleine kom of beker.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Wees voorzichtig als je water op het fornuis kookt. Als je de hete pan moet aanraken, gebruik dan een ovenwant of een handdoek om jezelf te beschermen.
  • Drink geen zoutwater als je verdwaald bent in de wildernis. Ons lichaam heeft meer water nodig om het zout kwijt te raken dan de hoeveelheid water dat je drinkt, dus zoutwater kan iemand nog verder uitdrogen. [9]
Advertentie

Over dit artikel

Deze pagina is 4.186 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie