ต่อมไทรอยด์อยู่บริเวณฐานของลำคอ มีรูปทรงคล้ายโบว์หูกระต่ายหรือผีเสื้อที่โอบล้อมด้านล่างลำคอไว้ ต่อมไทรอยด์มีความสำคัญมาก มันผลิตฮอร์โมนไทร็อกซิน ซึ่งช่วยควบคุมกระบวนการเผาผลาญในร่างกาย อัตราการเต้นของหัวใจ และการเจริญเติบโตและพัฒนาการในเด็ก [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง การที่ต่อมไทรอยด์เสียสมดุลจะทำให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ หรือภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินได้ คุณสามารถเสริมการทำงานของต่อมไทรอยด์ได้ด้วยการกินอาหารที่เหมาะสม ออกกำลังกาย พักผ่อน และกำจัดความเครียด
ขั้นตอน
-
เข้าใจความสัมพันธ์ของโภชนาการกับการทำงานของต่อมไทรอยด์. การที่ต่อมไทรอยด์จะทำงานได้ดีนั้นขึ้นอยู่กับการกินอาหารด้วย ต้องได้รับไอโอดีน ซีลีเนียม และวิตามินที่ต้องการ ถ้าโภชนาการไม่สมดุล ต่อมไทรอยด์ก็จะทำงานได้ไม่เต็มที่
- ใส่ใจเรื่องโภชนาการ แม้จะไม่ใช่เรื่องง่ายนัก แต่การทำอาหารเองจะทำให้คุณและครอบครัวได้ประโยชน์ และเป็นการสนับสนุนให้คนในครอบครัวกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
-
ลดการบริโภคอาหารแปรรูปและอาหารสำเร็จรูป. กระบวนการแปรรูปอาหารโดยทั่วไปมักจะใส่น้ำตาลลงไป ซึ่งจะทำให้ปัญหาไทรอยด์ยิ่งแย่ลงได้ มันอาจต้องอาศัยการฝึกฝนและวางแผน แต่ยิ่งคุณเตรียมอาหารเองได้มากเท่าไหร่ก็ยิ่งดี การปรุงอาหารโดยไม่ใช้อาหารแปรรูปจะช่วยคงวิตามิน แร่ธาตุ และสารอาหารอื่นๆ เอาไว้ได้
- หลักการง่ายๆ อย่างหนึ่งคือ ถ้าอาหารนั้นมีสีขาวเกิน เช่น ขนมปังขาว ข้าวขาว พาสต้าสีขาว แสดงว่ามันผ่านกระบวนการแปรรูปมามาก ควรเลือกกินขนมปังโฮลเกรน ข้าวกล้องไม่ขัดสี และพาสต้าโฮลเกรนแทน
-
เพิ่มผักและผลไม้ในมื้ออาหาร. พยายามเลือกกินพืชผักออร์แกนิกท้องถิ่นตามฤดูกาล ยิ่งสดเท่าไหร่ก็ยิ่งดี ไม่ต้องกังวลเรื่องการสรรหามานัก เพราะการกินผักผลไม้อะไรก็ได้ย่อมดีกว่าไม่กินเลย แม้แต่ผักผลไม้แช่แข็งก็ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพ
-
จำกัดปริมาณการบริโภคเนื้อ. พยายามกินเนื้อให้น้อยลง โดยเฉพาะเนื้อแดง [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้าจะกินเนื้อ ควรเป็นเนื้อไม่ติดมัน (ควรเป็นวัวที่กินหญ้า เพราะเนื้อจะมีปริมาณไขมันโอเมก้า 3 และ 6 จากธรรมชาติมากกว่า) และถ้าเป็นเนื้อสัตว์ปีกให้เอาหนังออก
- เนื้อทุกชนิดที่บริโภคต้องมาจากสัตว์ที่เลี้ยงโดยไม่ใช้ฮอร์โมนและยาปฏิชีวนะ เนื้อสัตว์ส่วนมากจะระบุไว้ที่บรรจุภัณฑ์ว่าปลอดฮอร์โมน ถ้าไม่ระบุไว้ก็อาจแปลว่าใช้ฮอร์โมน ลองดูตามแผนกสินค้าออร์แกนิกเพื่อเลือกซื้อเนื้อปลอดฮอร์โมน
-
กินถั่วและถั่วเมล็ดแห้งต่างๆ. ถั่วเมล็ดแห้งรวมถึงพวกถั่วเลนทิลด้วย ซึ่งมีวิตามินและแร่ธาตุมากมายที่ต่อมไทรอยด์ต้องการใช้เพื่อผลิตไทรอยด์ฮอร์โมน นอกจากนี้ถั่วยังเป็นแหล่งโปรตีนชั้นยอดสำหรับผู้ที่กำลังควบคุมการกินเนื้อหรือผู้ที่ไม่กินเนื้อ
-
ลดการบริโภคน้ำตาล. เลือกกินคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนอย่างธัญพืชเต็มเมล็ดเพื่อรักษาระดับน้ำตาลให้ต่ำ หลีกเลี่ยงน้ำตาลและสารให้ความหวานแทนน้ำตาล น้ำตาลธรรมดาๆ ไม่ว่าจะน้ำตาลทราย หรือน้ำเชื่อมข้าวโพดฟรุกโตสสูง ล้วนเปรียบเสมือนสิ่งเสพติด [5] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล ถ้าคุณเลิกกินของหวานไม่ได้จริงๆ ลองใช้หญ้าหวานเป็นสารให้ความหวานแทนน้ำตาล
- ผู้ป่วยโรคเบาหวานต้องรับการตรวจไทรอยด์ ส่วนผู้ป่วยไทรอยด์ก็ต้องควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เพราะสองโรคนี้ (โรคเบาหวานและโรคเกี่ยวกับไทรอยด์) มักจะมาคู่กัน
-
กินไอโอดีนให้เพียงพอ. ถ้าคุณกินอาหารที่มีเกลือในปริมาณที่พอเหมาะ และกินเนื้อแดงบ้าง คุณก็จะได้รับไอโอดีนปริมาณมากแล้ว แต่ถ้าคุณไม่กินเกลือเพราะต้องการควบคุมความดันโลหิต คุณควรมีแหล่งไอโอดีนอื่นเผื่อไว้ด้วย ต่อมไทรอยด์ต้องการสารไอโอดีนเพื่อช่วยในการทำงาน ถ้าจำเป็น ให้กินอาหารเสริมคุณภาพดีที่มีไอโอดีนอย่างน้อย 50 เปอร์เซ็นต์ของปริมาณที่ต้องการต่อวัน คุณสามารถกินอาหารที่เป็นแหล่งไอโอดีนเหล่านี้เพิ่มด้วยก็ได้ [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- สาหร่ายทะเลสีน้ำตาล (เคลป์ วากาเมะ และโดส)
- อาหารทะเลและปลา
- โยเกิร์ต
- นม
- ไข่
-
ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับอาหารเสริม. พูดคุยกับแพทย์เกี่ยวกับข้อดีของการกินอาหารเสริมที่มีธาตุซิงค์และซีลีเนียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุจำเป็นที่ช่วยให้ต่อมไทรอยด์ทำงานได้เป็นปกติ และปรึกษาเกี่ยวกับการกินวิตามินดี 3 เสริม (2,000 ไอยู ทุกวัน) [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเองจะสัมพันธ์กับการได้รับวิตามินดีต่ำ
-
ดื่มน้ำเยอะๆ. รักษาความชุ่มชื้นให้ร่างกายด้วยการดื่มน้ำ มันจะช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างปกติและทำให้สุขภาพโดยรวมดีโฆษณา
-
เข้าใจความสำคัญของการออกกำลังกายกับการทำงานของต่อมไทรอยด์. ออกกำลังกายทุกวัน วันละ 30 นาที คุณไม่จำเป็นต้องเข้มงวดมากหรือต้องไปเข้ายิมเท่านั้น แค่เดินเร็ว 30 นาทีต่อวันก็เพียงพอที่จะสร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับสุขภาพของคุณได้แล้ว ถ้ารู้สึกว่าต้องการออกกำลังให้เข้มข้นขึ้น คุณอาจจะเพิ่มความเร็วหรือระยะทางก็ได้
-
ลองเข้าคลาสออกกำลังกาย. ถ้าคุณมีปัญหากับการกระตุ้นตัวเองให้ออกกำลังกาย ลองเข้าร่วมกลุ่มออกกำลังดู มีหลายวิธีที่จะเสริมสร้างสุขภาพที่ดีได้ เช่น โยคะ ไทชิ และชี่กง ซึ่งล้วนแต่เป็นทางเลือกที่ดีที่จะช่วยเพิ่มพลังให้ร่างกายและปกป้องต่อมไทรอยด์
- การออกกำลังกายทำให้เลือดหมุนเวียนดี ซึ่งจะช่วยให้ไทรอยด์ฮอร์โมนเข้าถึงทุกๆ เซลล์ [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ลดระดับความเครียด. กำหนดขอบเขตความเครียดในชีวิตและการทำงานเพื่อลดผลกระทบของมัน คุณอาจต้องตัดข้อผูกมัดหรือหน้าที่บางอย่างไปเพื่อรักษาสุขภาพของตัวเอง ลองฝึกสมาธิด้วยการฝึกหายใจ ฝึกสร้างภาพในใจ หรือฝึกนับลมหายใจ
-
สร้างภาพจักระขึ้นมา. นั่งในที่เงียบสงบและจินตนาการถึงแสงสีฟ้าที่เข้าไปในร่างกายตรงตำแหน่งของต่อมไทรอยด์ ทุกครั้งที่หายใจเข้า แสงนั้นจะสว่างขึ้นและสีชัดขึ้น เมื่อหายใจออก แสงจะจางลง คิดภาพแบบนี้ไปเรื่อยๆ ติดต่อกันให้นานเท่าที่ทำได้ พยายามทำให้ได้อย่างน้อยวันละ 5 นาที
- ตามความเชื่อโบราณเรื่องพลังจักระ ต่อมไทรอยด์ตรงกับตำแหน่งของจักระที่ 5 (วิสุทธิจักระ) และแทนด้วยสีน้ำเงินหรือฟ้า [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ให้เวลาร่างกายได้พักผ่อน. ควรนอนหลับอย่างเพียงพอในช่วงกลางคืน และพักผ่อนระหว่างวันบ้าง ต่อมไทรอยด์นั้นไวต่อความเครียดมาก เพราะมันเป็นหนึ่งในต่อมที่ตอบสนองต่อความเครียด ด้วยเหตุนี้มันจึงต้องการเวลาพัก การพักและผ่อนคลายจะเป็นการให้เวลากับต่อมไทรอยด์ด้วยโฆษณา
-
รู้จักภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน หรือภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ (hypothyroidism). ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนอาจเกิดได้จากการติดเชื้อไวรัส ความเสียหายจากการฉายรังสี การใช้ยาบางตัว การตั้งครรภ์ และสาเหตุอื่นๆ ที่พบไม่มาก ส่วนใหญ่แล้วมักจะเกิดจากการที่ร่างกายได้รับไอโอดีนน้อยเกินไป ภาวะนี้สามารถวินิจฉัยได้โดยดูจากอาการและทำการตรวจ (เช่น ไทรอยด์สติมิวเลติงฮอร์โมน หรือ TSH สูง) อาการของภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนมีดังนี้
- อ่อนเพลีย
- รอบเดือนคลาดเคลื่อน
- ท้องผูก
- ซึมเศร้า
- ผมแห้งหยาบ
- ผมร่วง
- ผิวแห้ง
- นอนไม่ค่อยหลับ นอนได้น้อยกว่าปกติ
- ทนความเย็นไม่ได้
- อัตราการเต้นของหัวใจลดลง
- ต่อมไทรอยด์โต (โรคคอพอก)
- น้ำหนักขึ้นอย่างไม่ทราบสาเหตุ หรือลดน้ำหนักยาก
-
รู้จักภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (hyperthyroidism). ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน มักจะพบในโรคเกรฟส์ (Grave’s disease) และอาจเกิดจากปุ่มเนื้อที่เกิดในต่อมไทรอยด์ได้ด้วย ภาวะนี้สามารถวินิจฉัยได้โดยดูจากอาการและทำการตรวจ (เช่น TSH ต่ำ) หากไม่ได้รับการรักษาหรือรักษาไม่ถูกต้อง ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินนี้อาจทำให้มีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ กระดูก และภาวะร้ายแรงอย่างไทรอยด์เป็นพิษขั้นวิกฤตได้ อาการของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินมีดังนี้
- อัตราการเต้นของหัวใจถี่
- อัตราการหายใจสูงขึ้น
- ถ่ายอุจจาระบ่อยและถ่ายเหลว
- สุขภาพผมปกติ แต่อาจขาดหลุดร่วง
- น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
- มีอาการตื่นตัว รู้สึกมีแรง
- หงุดหงิดง่าย
- ทนความร้อนไม่ได้
- เหงื่อออกมาก
- ผิวหนังมีผื่นแดงและอาจคัน
-
ไปพบแพทย์ถ้าคุณมีอาการไทรอยด์. ถึงแม้คุณจะเปลี่ยนอาหารหรือไลฟ์สไตล์เพื่อให้ไทรอยด์แข็งแรงขึ้น ทางที่ดีควรจะไปพบแพทย์หากคิดว่าตนเองมีภาวะขาดไทรอยด์หรือต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน หากอาการเหล่านี้ไม่ได้รับการรักษา อาจจะพัฒนาถึงขั้นเรื้อรังได้ อย่างไรก็ตาม แพทย์สามารถลดความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นโดยการวินิจฉัยที่แม่นยำกว่าเพื่อคุณจะได้รับการรักษาที่ถูก [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- บอกอาการกับแพทย์อย่างละเอียด
- บอกความกังวลเรื่องไทรอยด์ให้แพทย์รับรู้ เพื่อเขาได้รู้ว่าคุณคิดว่าไทรอยด์คือต้นเหตุของปัญหา
-
4ตรวจเลือดเพื่อวัดระดับของ TSH และไทร็อกซิน. แพทย์จะทำการเจาะเลือดเอาตัวอย่าง ส่งไปหาระดับค่าของ TSH และไทร็อกซิน ไทร็อกซินที่ต่ำและ TSH ที่สูงหมายถึงคุณอาจเป็นภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ [11] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล ในทางตรงข้าม ถ้าไทร็อกซินสูงและ TSH ต่ำ อาจหมายถึงคุณมีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน [12] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- แพทย์มักจะทำการตรวจ TSH ก่อน แล้วคอยทดสอบครั้งที่สองหากสงสัยว่าคุณมีภาวะไทรอยด์
ความเป็นไปได้อื่นๆ: หากผลเลือดแสดงว่าคุณมีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน แพทย์อาจตรวจเพิ่มเพื่อหาตัวต้นเหตุ นั่นอาจหมายถึงการอัลตราซาวนด์ไทรอยด์ สแกนไทรอยด์ หรือใช้เรดิโอไอโอดีนที่จะวัดว่าไอโอดีนที่คุณทานเข้าไปจะสะสมอยู่ในไทรอยด์ภายในช่วง 24 ชั่วโมงมากแค่ไหน
-
5ปรึกษาแพทย์เรื่องฮอร์โมนสังเคราะห์เพื่อบรรเทาภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ. วิธีรักษาภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำที่ง่ายที่สุดคือใช้ยาสร้างสมดุลของระดับไทรอยด์ คุณจะรู้สึกดีขึ้นไม่นานหลังเข้ารับการรักษาครั้งแรก ให้ทำตามคำแนะนำของแพทย์ระหว่างใช้ยา [13] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- ปกติแพทย์จะสั่งจ่ายฮอร์โมนไทรอยด์ชดเชยเลโวไทร็อกซิน (levothyroxine) อย่าง Levo-T, Synthroid ซึ่งเป็นฮอร์โมนสังเคราะห์ มันจะช่วยทำให้ระับไทรอยด์สมดุล
- แพทย์จะนัดให้คุณมาตรวจอาการเรื่อยๆ เพื่อจะได้ตรวจวัดระดับฮอร์โมนของคุณ
-
6ถามถึงการรักษาที่จะลดไทรอยด์ถ้าคุณมีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน. แพทย์มักแนะนำให้ใช้ยา เช่น ไอโอดีนรังสี เมธิมาโซน (methimazole) อย่าง Tapazole หรือโพรพีลลิธิอูราซิล (propylithiouracil) เพื่อหดไทรอยด์ลง นอกจากนั้นก็ใช้ยาควบคู่ในการลดอาการ อย่างยาต้านเบต้า (beta-blockers) สำหรับอาการหัวใจเต้นผิดปกติ [14] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- คุณควรรู้สึกดีขึ้นไม่นานหลังเข้ารับการรักษาครั้งแรก
- ในกรณีที่หาได้ยาก แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดเพื่อเอาไทรอยด์ออกบางส่วน กระนั้น ส่วนใหญ่แพทย์จะแนะนำการผ่าตัดก็ต่อเมื่อเป็นทางเลือกสุดท้ายหลังวิธีอื่นๆ ล้มเหลวเท่านั้น
-
รักษาสุขภาพที่ดีต่อไป. ถ้าต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ คุณก็ควรทำตามคำแนะนำเรื่องอาหาร การออกกำลังกาย และการพักผ่อนตามที่บอกไว้ในบทความนี้ต่อไปด้วยเพื่อช่วยเสริมสร้างการทำงานของต่อมไทรอยด์ที่ดี พูดคุยปรึกษากับแพทย์เกี่ยวกับวิธีเหล่านี้ด้วยก็ได้โฆษณา
เคล็ดลับ
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำมักจะมาในรูปของโรคต่อมไทรอยด์อักเสบฮาชิโมโต (Hashimoto’s thyroiditis) เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง ระบบภูมิคุ้มกันจะเกิดความผิดปกติและเริ่มทำลายเซลล์ในร่างกาย ซึ่งในที่นี้ก็คือเซลล์ในต่อมไทรอยด์ หากปล่อยไว้โดยไม่รักษาหรือไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำอาจทำให้เป็นโรคหัวใจ เป็นหมัน หรือเป็นโรคอ้วน และเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองโรคอื่นๆ ได้
- คุณอาจเคยได้ยินว่าถ้ามีภาวะขาดฮอร์โมนไทรอยด์ ต้องหลีกเลี่ยงการกินบร็อคโคลี่ กะหล่ำปลี กะหล่ำดาว ลูกพีช และลูกแพร์ เพราะมันมีสารกอยโตรเจน (goitrogens) ซึ่งจะไปลดการผลิตฮอร์โมน T4 แต่ถ้าคุณกินในปริมาณที่พอดี ไม่มากเกินไป ประโยชน์ของมันจะมีมากกว่าโทษเสียอีก
- ถ้าคุณสนใจเรื่องการใช้สมุนไพรช่วยรักษาไทรอยด์ ลองปรึกษาแพทย์ธรรมชาติบำบัดหรือแพทย์สมุนไพร พวกเขาจะสามารถให้คำแนะนำเกี่ยวกับสมุนไพรที่ดีที่สุดสำหรับคุณได้
- ลองใช้หม้อตุ๋นทำอาหารเพื่อสุขภาพแบบง่ายๆ ช้าๆ หรือทำให้สุกก่อนนำไปปรุง หรือเมนูข้าวกล้อง ถั่วต่างๆ
- อบหรือนึ่งผักแทนการต้มเพื่อคงคุณค่าทางโภชนาการ
คำเตือน
- ถ้าคุณมี อาการใดอาการหนึ่ง ตามที่กล่าวข้างต้น ควรโทรนัดพบแพทย์เพื่อขอรับการตรวจไทรอยด์ ถ้าตรวจแค่ระดับ TSH แล้วผลทุกอย่างออกมาดีหรือเป็นปกติ แต่คุณยังมีอาการเหล่านั้นอยู่ ลองตรวจระดับฮอร์โมน T4 (ไทร็อกซิน) และ T3 (ไตรไอโอโดไธโรนีน) กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางดู บางคนอาจจะมีระดับ TSH อยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่แปลงฮอร์โมน T4 เป็น T3 (ฮอร์โมนที่ทำงานดีกว่า) ได้ไม่ดีนัก แบบนี้เรียกว่าภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำแบบไม่มีอาการ
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=5778
- ↑ http://www.md-health.com/Foods-To-Be-Avoided-By-Hypothyroid-Patients.html
- ↑ http://renegadehealth.com/blog/2011/06/22/the-thyroid-diet-connection
- ↑ http://lowthyroiddiet.com/foods-to-eat.htm
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23719144
- ↑ http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=69
- ↑ http://www.todaysdietitian.com/newarchives/070112p40.shtml
- ↑ http://www.todaysdietitian.com/newarchives/070112p40.shtml
- ↑ http://www.yogitimes.com/article/open-5th-fith-chakra-expression-speaking-talking-thyroid-problems-confidence-unblock-throat
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothyroidism/symptoms-causes/syc-20350284
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothyroidism/diagnosis-treatment/drc-20350289
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hyperthyroidism/diagnosis-treatment/drc-20373665
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothyroidism/diagnosis-treatment/drc-20350289
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hyperthyroidism/diagnosis-treatment/drc-20373665