ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
สวนขวดคือสวนขนาดเล็กในร่มที่ตั้งอยู่ในภาชนะที่ทำจากแก้ว พืชที่อยู่ในสวนขวดนั้นต้องการการดูแลเอาใจใส่น้อย และถือว่าเหมาะกับผู้ที่ไม่มีพรสวรรค์ในการปลูกต้นไม้หรือผู้ที่ไม่มีเวลามาคอยดูแลสวน คุณสามารถใส่พืชหลากหลายสายพันธุ์ลงไปในภาชนะแก้วนั้นได้ สวนขวดยังนำมาประดับตกแต่งให้สวยงามนอกบ้านได้ และยังตั้งไว้บนโต๊ะทำงาน ชั้นวางของข้างหัวเตียง หรือที่ไหนก็ตามที่มีพื้นที่จำกัดก็ได้เช่นกัน
ขั้นตอน
-
เลือกว่าจะปลูกต้นไม้อะไรบ้าง. ไม่ว่าจะเป็นพวกพืชที่ไม่ต้องการการดูแลมากชนิดใดก็สามารถนำมาทำสวนขวดได้ทั้งหมด ให้เลือกพืชที่ปลูกด้วยกันแล้วจะโตได้ดี ต้นไม้ที่มักจะนำมาทำสวนขวดนั้นมีทั้งต้นเฟิร์น ต้นมอส ต้น (แต่ไม่ได้จำกัดไว้แค่ต้นไม้พวกนี้นะ) ไม้อวบน้ำ และพวกต้นกระบองเพชร- เลือกต้นไม้ที่ถึงโตแล้วก็ยังมีขนาดเล็ก คุณจะทำสวนขวดให้ใหญ่พอที่จะใส่ต้นลาเวนเดอร์สักพุ่มลงไปก็ได้ แต่มันจะง่ายกว่าถ้าเลือกแต่ต้นไม้ขนาดเล็ก ให้เลือกต้นไม้ที่จะไม่โตเกินออกมาจากภาชนะที่ไว้ทำสวนขวด
- ต้นไม้ที่ชอบ ร่มเงา นี่แหละดีที่สุด ต้นไม้ที่จะเอาใส่ไว้ในสวนขวดต้องทนต่อการได้รับแสงอ่อนๆ ได้ ถ้าคุณปลูกต้นไม้ที่ชอบแสงแดดไว้ในที่มืด มันจะเกิดความเครียดและตายไปในที่สุด
- เลือกต้นไม้ที่ ทนต่อความชื้นสูงได้ ในสวนขวดนั้น ระดับความชื้นจะพุ่งขึ้นไวมาก ฉะนั้นควรเลือกต้นไม้พวกที่มาจากป่าฝนหรือบริเวณที่เป็นป่าไม้ ที่จะเจริญเติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมเช่นนั้น
- ถ้าคุณยังเป็นมือใหม่ ให้เลือกต้นไม้ที่ ถูกและง่าย ต่อการเจริญเติบโต คือให้เลือกพืชที่ไม่แพง และง่ายต่อการโตนั่นเอง
-
เลือกภาชนะ. คุณต้องใช้ภาชนะทำจากแก้วที่ลึกพอที่รากจะหยั่งลงไปได้ ภาชนะที่ใช้จะเป็นโหลใส่ปลาเก่าๆ หรือภาชนะที่เอาไว้สำหรับปลูกต้นไม้โดยเฉพาะเลยก็ได้
- แก้วครอบ จะมีระดับความชื้นภายในสูง และต้องยกขึ้นบ้างเพื่อให้ต้นไม้ข้างในได้รับอากาศสดชื่น
- ตะเกียงครอบ (Lantern cloches) แม้จะมีความชื้นภายในสูง แต่ก็ระบายอากาศได้ง่าย
- โหลแก้วครอบหรือโหลแก้วใส่ยา (Apothecary jar) เป็นตัวเลือกที่สวยงามสำหรับสวนขวดที่สูงขึ้นมาหน่อย
- เรือนกระจกเล็กๆ (Wardian cases) มีทั้งแบบปิดและแบบเปิดระบายอากาศได้
- ตู้ปลา นำมาทำเป็นภาชนะสวนขวดได้ดีเลยล่ะ และยังเปิดทิ้งเอาไว้ หรือจะใส่แก้วสักชิ้นลงไปก็ได้เช่นกัน
- แจกัน จานก้นลึกมีฝาปิด (Tureen) หรือจานผลไม้ (Compote) สวนขวดยังสามารถปลูกได้ในภาชนะที่เปิดฝาเอาไว้ แม้คุณจะต้องรดน้ำให้ต้นไม้ในภาชนะที่ไม่ระบายอากาศก็ตาม
- ในตัวอย่างนี้ มีทั้งแก้วครอบ โหลแก้วครอบ เรือนกระจกเล็ก (ในรูปภาพ).
-
เลือกว่าจะวางสวนขวดไว้ที่ไหน. เราแทบจะไม่ต้องบำรุงรักษาสวนขวดเลย แต่ก็ยังคงต้องวางไว้ในที่ที่ดีๆ อยู่นะ
- แสงสว่าง : พืชทุกชนิดย่อมต้องการแสงสว่าง และพืชในสวนขวดเหล่านั้นก็ไม่มีข้อยกเว้นในเรื่องนี้ อย่างไรก็ตาม เพราะแก้วมีกำลังในการขยาย และทำให้แสงพุ่งเข้ามาได้อย่างแรง แทนที่จะวางไว้จ่อกับแสง ให้เลือกสถานที่วางที่พืชจะได้รับแสงทางอ้อมแทน หรือจะใช้แสงจากหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์แทนก็ได้ แต่ต้องทำตามคำแนะนำด้านความปลอดภัยตอนที่ซื้อหลอดไฟสำหรับจัดสวนโดยเฉพาะเสมอนะ
- อุณหภูมิ : สวนขวดนั้นควรเก็บไว้ภายในห้องที่อบอุ่น (ส่วนติดประตูทางเข้าบ้าน ระเบียงเย็นๆ หรือห้องแบบอื่น นั้นไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีเท่าไร ยกเว้นว่าคุณจะอยากแช่แข็งสวนขวดของคุณเอาไว้นั่นแหละ) วางสวนขวดเอาไว้ใกล้ๆ กับเครื่องทำความร้อนหรือคอมแอร์ก็ไม่ใช่ตัวเลือกที่ดี สรุปคือให้ระวังอุณหภูมิที่สูงไปหรือต่ำไป หรือการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิกะทันหันก็แล้วกัน
- ตั้งไว้ให้ถูกที่ : เลี่ยงที่จะวางสวนขวดเอาไว้บนเฟอร์นิเจอร์ที่เสียหายได้ง่าย และระวังอย่าวางให้เด็กซนๆ หรือสัตว์เลี้ยงเข้าใกล้ได้
-
เลือกซื้อวัสดุอุปกรณ์. ในการทำสวนขวด คุณต้องมีสิ่งต่อไปนี้:
- ดินปลูก เลือกดินปลูกน้ำหนักเบาที่ระบายน้ำได้ดี และควรมีสแฟกนั่มมอสหรือพีทมอสผสมไว้ด้วย ในการตรวจสอบการระบายน้ำ ให้พรมน้ำเล็กน้อยลงไปในดิน แล้วกำเอาไว้ เมื่อแบมือออก ดินที่มีน้ำหนักมากจะจับเป็นก้อน ส่วนดินน้ำหนักเบาจะแตกออกจากกันแล้วร่วงลงมา
- กรวดหรือหินเล็กๆ เป็นทั้งตัวช่วยการระบายน้ำเมื่อวางปูไว้ใต้ก้นขวด และตกแต่งให้ดูเรียบร้อยเมื่อวางไว้ด้านบนของสวนขวด เลือกหินที่มีขนาด ¼ นิ้วหรือเล็กกว่าเพื่อการระบายน้ำ แต่สำหรับตกแต่งจะเลือกขนาดเท่าไรก็ได้
- ถ่านกัมมันต์ แม้ว่าภาชนะที่ไว้ปลูกต้นไม้จะมีรูระบายน้ำแล้ว แต่ถ้าใช้ถ่านกัมมันต์ที่คุณสามารถซื้อได้จากร้านขายอุปกรณ์เลี้ยงปลาหรือทำสวน มันจะทำให้ดินคงความสดใหม่เอาไว้ได้
- มอสแผ่น เอาไว้ปูบริเวณก้นขวด มันจะทำหน้าที่เป็น"ฟองน้ำ"ในการดูดซับน้ำส่วนเกินเอาไว้
- ถุงมือ เมื่อจะจับมอสแผ่น ก็ควรใส่ถุงมือและเสื้อแขนยาวเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากเห็ดรา ถุงมือก็ช่วยให้คุณจับถ่านกัมมันต์ได้สบายๆ อีกด้วย
- ของตกแต่ง หยิบของตกแต่งที่คุณต้องการเพื่อจะใส่ลงไปในสวนขวด ตราบใดที่มันจะไม่เสียหายเมื่อโดนน้ำ ตัวอย่างก็รวมพวกคนแคระตัวเล็กๆ เปลือกหอย หิน รูปปั้นเล็กๆ หรือของตกแต่งตู้ปลา
- ห้ามใส่"สิ่งมีชีวิต"ลงไปในสวนขวด มันอาจไปสร้างความเสียหายกับต้นไม้หรือแพร่กระจายโรคใส่ได้
โฆษณา
-
ล้างทำความสะอาดภาชนะที่เป็นแก้ว. ถ้าภาชนะนั้นเคยผ่านการใช้งานมาก่อน ให้ล้างให้สะอาดด้วยน้ำสบู่ และล้างน้ำเปล่าเพื่อกำจัดคราบสบู่ออก สวนขวดที่สกปรกจะทำให้แบคทีเรียเจริญเติบโตขึ้นเป็นจำนวนมาก ฉะนั้นให้ใช้สบู่แบบฆ่าเชื้อโรคถ้าเป็นไปได้
-
ใส่หินเพื่อช่วยในการระบายน้ำ. ผสมหินกรวดเข้ากับถ่านขนาดกำมือหนึ่ง แล้วปูเอาไว้สูงขึ้นมาสักหนึ่งนิ้วข้างในภาชนะที่จะทำสวนขวด
-
ใส่ชั้นมอส. มอสจะป้องกันไม่ให้ดินร่วงผ่านลงไปถึงชั้นหิน
-
ใส่ดินลงไป. คุณควรใส่ดินลงไปให้สูงประมาณสองสามนิ้ว ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับขนาดของสวนขวดและความยาวของรากต้นไม้ ค่อยๆ กดดินให้แน่นเพื่อไล่ลมและปรับหน้าดินให้เท่ากัน จากนั้นขุดหลุมเล็กๆ ในที่ที่จะวางต้นไม้ลงไป
-
ใส่ต้นไม้. เอาต้นไม้ออกจากภาชนะก่อนหน้าแล้วขยับรากแยกออกจากกันอย่างเบามือเพื่อเอาดินส่วนเกินออก จากนั้นค่อยๆ ใส่ลงไปในหลุมดินที่ขุดไว้ก่อนหน้านี้ แล้วเพิ่มดินโปะรอบๆ ตบดินเบาๆ ทำแบบนี้กับต้นไม้ที่เหลือทั้งหมด
-
ใส่ของตกแต่ง. คุณจะใส่หินกรวดเพิ่มเพื่อทำให้พื้นผิวด้านบนของสวนขวดดูเรียบร้อยก็ได้
-
ให้ความชุ่มชื้นกับต้นไม้สักหน่อย. รดน้ำลงไปเล็กน้อย เพียงเท่านี้สวนขวดก็เสร็จสมบูรณ์แล้ว! [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิงโฆษณา
-
รดน้ำต้นไม้. ถ้าเป็นสวนขวดแบบเปิด ให้น้ำต้นไม้ในเป็นครั้งคราว นี่อาจจะไม่จำเป็นสำหรับสวนแบบปิด แต่แบบเปิดควรจะรดน้ำครั้งหนึ่งต่อสัปดาห์ ส่วนพวกไม้อวบน้ำและกระบองเพชรต้องการน้ำแค่เดือนละครั้งก็พอ
-
ทำให้ต้นไม้แข็งแรงตลอดเวลา. ถ้าคุณเห็นวัชพืช รา หรือต้นไม้ป่วยใกล้ตาย ให้เอาส่วนตรงนั้นออกในทันที แล้วก็กำจัดส่วนที่เหี่ยวเน่าของต้นไม้ออก อย่างดอกไม้เน่าเก่าๆ เป็นต้น
-
ปล่อยอากาศสดชื่นเข้ามาบ้าง. ถ้าสวนขวดของคุณเป็นแบบปิด ให้เปิดออกบ้าง แม้ปกติมันจะไม่จำเป็นเท่าไร แต่ถ้าต้นไม้ของคุณเหี่ยวหรือเริ่มมีไอน้ำควบแน่นเกาะอยู่ข้างขวด ก็ให้เปิดออกระบายอากาศบ้าง (ตัวอย่างเช่น ระบายอากาศโดยการค้ำหินเอาไว้ใต้ขอบภาชนะให้เปิดออกเล็กน้อย)โฆษณา
เคล็ดลับ
- ต้นไม้หลายชนิดจะเริ่มโตจากรอยตัดหรือใบ ถ้าคุณรู้จักคนที่ปลูกต้นไม้แบบนั้นขึ้นได้ ให้ไปถามถึงการปลูกโดยเริ่มจากจุดเล็กๆ แบบนั้น
- ต้นไม้ในเขตร้อนถือเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด เพราะมันชอบความชื้นและมีสีสันที่สดใส
- อย่านำสวนขวดไปวางไว้ตรงมุมมืดๆ ควรวางไว้ให้โดนแสงทางอ้อมเยอะๆ
- ร้านขายต้นไม้ใหญ่ๆ บางร้านก็มีแผนกต้นไม้สำหรับสวนขวดต้นเล็กๆ แยกไว้เช่นกัน
โฆษณา
คำเตือน
- บทความนี้ให้คำแนะนำในการตกแต่งสวนขวดสำหรับพืช ถ้าคุณต้องการทำสวนขวดเอาไว้ใส่กบ เต่า หรือสัตว์อื่นๆ ให้ไปอ่านเกี่ยวกับการเลี้ยงสัตว์นั้นๆ เพื่อรู้ถึงความต้องการของมัน
- อย่ารดน้ำเยอะเกินไป รดแค่เฉพาะตอนที่ดินและรอบๆ ของขวดเริ่มแห้ง
โฆษณา
สิ่งของที่ใช้
- ดินปลูกน้ำหนักเบา ที่ระบายน้ำได้ดี
- ก้อนกรวดหรือหินเล็กๆ
- ก้อนถ่านกัมมันต์
- มอสแผ่น
- ถุงมือและเสื้อแขนยาว
- ของตกแต่ง (ไม่จำเป็น)
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.gardeners.com/Planting-Terrariums/7545,default,pg.html
- The New Terrarium: Creating Beautiful Displays for Plants and Nature , by Tovah Martin.
โฆษณา
