ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
ข้อเคลื่อน (dislocation) เกิดเมื่อกระดูก 2 ท่อนที่มาบรรจบกันกลายเป็นข้อนั้นเคลื่อนหรือเลื่อนหลุดออกจากตำแหน่งที่ควรจะเป็น อาการข้อเคลื่อนก็เช่น เจ็บปวดรุนแรง ขยับเขยื้อนไม่ได้ และข้อบิดผิดรูป เอาจริงๆ ข้อเคลื่อนก็เกิดขึ้นได้กับแทบจะทุกข้อต่อของร่างกาย รวมถึงไหล่ ศอก เข่า สะโพก แล้วก็ข้อเท้า กระทั่งข้อเล็กๆ อย่างข้อนิ้วมือและนิ้วเท้าก็ไม่เว้น ถึงข้อเคลื่อนจะถือเป็นเรื่องฉุกเฉินที่ต้องถึงมือหมอให้เร็วที่สุด แต่คุณก็ควรรู้ไว้บ้างว่าจะปฐมพยาบาลข้อเคลื่อนได้ยังไง จนกว่าเจ้าหน้าที่ฉุกเฉินจะมาหรือจนกว่าคนเจ็บจะถึงมือหมอ
ขั้นตอน
-
หาอะไรสะอาดๆ มาพันปิดรอบข้อที่เคลื่อน. สำคัญมากว่าต้องรีบป้องกันการติดเชื้อก่อน โดยเฉพาะถ้าแถวๆ ข้อที่เคลื่อนมีแผลถลอก [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- รอจนเจ้าหน้าที่ฉุกเฉินมาก่อน แล้วค่อยลงมือล้างหรือ "ทำความสะอาด" แผลด้วยวิธีไหนก็ตาม (ในกรณีที่มีแผลเปิดหรือแผลถลอกในบริเวณที่ข้อเคลื่อน) [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้าสุ่มสี่สุ่มห้าล้างแผลโดยไม่มีอุปกรณ์สะอาดๆ หรือไม่ได้ผ่านการอบรมทางการแพทย์ อาจทำให้คนเจ็บยิ่งเสี่ยงติดเชื้อ แทนที่จะช่วยให้เขาปลอดภัย
- ระหว่างนี้แค่ปิดแผลไว้ก็ช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อได้แล้ว
-
ยึดข้อไว้ไม่ให้เคลื่อนไหว. [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้ามีแผลเปิด ให้ใช้ผ้าก๊อซแบบไม่เหนียวติด อย่าง Telfa และห้ามพยายามจัดท่าทางหรือดันข้อเข้าที่ไม่ว่าด้วยวิธีไหนเด็ดขาด เพราะจะทำให้คนเจ็บอาการหนักกว่าเดิม แค่ยึดไว้ไม่ให้ข้อที่เคลื่อนของเขาขยับเขยื้อนได้ก็พอ แล้วรอให้เจ้าหน้าที่ฉุกเฉินมาดูแลเองภายหลัง
- ต้องยึดไว้ทั้งเหนือและใต้ข้อที่เคลื่อน คนเจ็บจะได้อยู่นิ่งไม่เสี่ยงบาดเจ็บเพิ่มระหว่างรอความช่วยเหลือ [4] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถ้าข้อเคลื่อนที่ไหล่ ให้ใช้ที่คล้องแขน หรือ sling (หรือหาเศษผ้าชิ้นยาวๆ มาผูกเป็นวงแทน) เพื่อยึดไว้ให้ข้ออยู่กับที่ โดย sling ต้องรองรับแขนและรั้งแนบไว้กับตัวคนเจ็บ อย่าเอาที่พยุงแขนพันไว้รอบคอเฉยๆ แต่ให้พันรอบตัวแล้วค่อยเอามาผูกที่คอ
- ถ้าเป็นข้ออื่น อย่างเข่าหรือศอก ให้ใช้ที่ดาม (splint) จะดีกว่า โดยหาไม้ 2 ท่อนมาประกบเข้าด้วยกันก็ได้ หรืออุปกรณ์สำหรับยึดดามอื่นๆ พร้อมเทปหรือผ้าพันเอาไว้รัดให้เฝือกหรือที่ดามชั่วคราวอยู่กับที่
-
คอยสังเกตแขนขา. จะได้แน่ใจว่าแขนหรือขาไม่ได้ชาหมดความรู้สึก อุณหภูมิเปลี่ยน หรือไม่ค่อยมีชีพจร สัญญาณทั้งหลายที่ว่ามาแปลว่าอาจมีอะไรไปขวางการไหลเวียนของเลือด หรือเส้นประสาทที่ต่อไปยังแขนขาเกิดเสียหาย ถ้าคนเจ็บมีอาการใดก็ตามให้รีบส่งถึงมือหมอให้เร็วที่สุด
- จับชีพจรของแขนขาตรงจุดที่ไกลจากตัวมากที่สุด เช่น ที่ข้อมือในกรณีที่ข้อเคลื่อนตรงแขนหรือไหล่ และที่หลังเท้าหรือหลังกระดูกข้อเท้าในกรณีที่ข้อเคลื่อนที่ขา
-
อย่าให้คนเจ็บกินอะไรระหว่างรักษาข้อเคลื่อน. คุณหมอมักต้องการให้คนเจ็บท้องว่างไว้ตอนรักษา โดยเฉพาะถ้าจำเป็นต้องผ่าตัดขึ้นมา
-
รู้ว่าตอนไหนคนเจ็บต้องถึงมือหมอโดยด่วน. ถ้าคนเจ็บมีอาการหรือสัญญาณดังต่อไปนี้ ให้แจ้งตำรวจหรือเรียกรถพยาบาลทันที [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- เลือดไหลรุนแรง
- มีอาการบาดเจ็บกระทบกระเทือนอื่นๆ
- เป็นไปได้ว่าบาดเจ็บที่หัว คอ หรือสันหลัง (ห้ามเคลื่อนย้ายคนเจ็บเด็ดขาดถ้าคุณสันนิษฐานว่าคนเจ็บกระทบกระเทือนที่คอหรือสันหลัง ไม่งั้นคนเจ็บอาจอาการหนักกว่าเดิม)
- เกิดอาการชาไร้ความรู้สึกที่ข้อและบริเวณที่ต่อออกไป (เช่น นิ้วมือ นิ้วเท้า เป็นต้น)
- แต่ถึงคนเจ็บจะไม่แสดงอาการดังที่ว่า ก็ควรรีบส่งตัวให้ถึงมือหมอโดยเร็วที่สุดอยู่ดี แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ก่อนถึงมือหมอก็ต้องมีการประเมินอาการและปฐมพยาบาลก่อนเสมอ จากนั้นให้รีบขับรถพาไปส่งแผนกฉุกเฉิน ไม่งั้นก็ต้องโทรแจ้งตำรวจหรือเรียกรถพยาบาลให้เร็วที่สุด
โฆษณา
-
ประคบเย็นบรรเทาอาการปวดแถวข้อที่เคลื่อน. [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง จะได้ลดอาการปวดบวมจากข้อเคลื่อน แต่ระวังอย่าประคบเย็นด้วยน้ำแข็งหรือเจลแพ็คโดยตรงที่ผิวหนัง เพราะอาจเป็นอันตรายได้ เอาผ้าห่อไว้ก่อนดีกว่า
- ประคบเย็นไม่เกินครั้งละ 10 – 20 นาที
-
ถ้าปวดมากให้กิน Ibuprofen (Advil) หรือ Acetaminophen (Tylenol). ตามปริมาณที่แนะนำข้างขวด ยา 2 ตัวนี้หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป
-
เตรียมตัวรับการรักษาแต่เนิ่นๆ. พอคนเจ็บถึงมือหมอแล้ว คุณหมอจะจัดกระดูกรอบๆ ข้อซะใหม่ เรียกว่า "reduction" [7] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล ส่วนใหญ่จะใช้วิธี partial sedation คือให้ยาที่ทำให้ชาและคลายเครียด เพราะเวลารักษาจะเจ็บมาก (แต่ผลในระยะยาวคือลดปวดด้วยการเร่งการฟื้นตัว)
- จากนั้นคุณหมอก็จะยึดข้อไว้หลายอาทิตย์ด้วยกัน [8] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล โดยตรึงไว้ในตำแหน่งที่ถูกต้องหลังจัดกระดูกแล้ว จากนั้นร่างกายก็จะรักษาตัวเองต่อไป
- ถ้าคุณหมอจัดกระดูกรอบข้อไม่ได้ก็ต้องผ่าตัด [9] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล ถ้าเป็นแบบนี้ก็ต้องยึดข้อหลังจากผ่าตัดเสร็จ
-
พอข้อเริ่มหายต้องทำกายภาพบำบัด. อาจต้องใช้เวลานานเป็นหลายอาทิตย์ แต่แน่ใจได้ว่าจะกลับมาขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวได้ตามปกติ แถมยังช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อรอบๆ ข้ออีกด้วย ลดความเสี่ยงการเกิดอาการบาดเจ็บซ้ำ
- เริ่มใช้งานแขนขาตามเดิมเฉพาะหลังคุณหมออนุญาตเท่านั้น
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dislocation/basics/treatment/con-20022264
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dislocation/basics/treatment/con-20022264
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dislocation/basics/treatment/con-20022264
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
มีการเข้าถึงหน้านี้ 13,784 ครั้ง
โฆษณา
