Het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) is een aandoening waarbij de hormoonbalans is verstoord, en het komt voor bij ongeveer 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vrouwen met PCOS ervaren meestal een onregelmatige cyclus, acne, vruchtbaarheidsproblemen, komen aan, of vertonen andere symptomen. Ook bevinden zich vaak goedaardige cysten op de eierstokken, die met behulp van een echo kunnen worden aangetoond. PCOS kan al ontstaan als een meisje elf jaar is, maar het kan ook pas later komen, als een vrouw twintig is, of ouder. Omdat de aandoening de hormoonwaarden, de cyclus, het uiterlijk en de vruchtbaarheid ernstig kan verstoren, is een vroege diagnose heel belangrijk. Als PCOS snel wordt ontdekt en behandeld, kunnen complicaties op de lange termijn misschien voorkomen worden.
Stappen
-
Hou je cyclus bij. Als je PCOS hebt, zul je waarschijnlijk onregelmatige, niet frequente of uitblijvende menstruaties hebben. Let op of je cyclus opvallend onregelmatig is, met lange intervallen tussen twee menstruaties, regelmatig uitblijven van de menstruatie of bloedingen tussen twee menstruaties in. Controleer of je de volgende dingen opmerkt: [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Er zit langer dan 35 dagen tussen twee menstruaties.
- Je bent minder dan 8 keer per jaar ongesteld.
- Je bent 4 maanden of langer niet ongesteld geweest.
- Je hebt langere tijd heel lichte of heel zware menstruaties.
- Onderzoek heeft uitgewezen dat ongeveer 50% van de vrouwen met PCOS lange intervallen hebben tussen twee menstruaties (dit wordt oligomenorroe genoemd). Ongeveer 20% van de vrouwen met PCOS wordt helemaal niet ongesteld (dit wordt amenorroe genoemd). Niet frequente of onregelmatige ovulatie wordt oligo-ovulatie genoemd. Anovulatie is het volledig ontbreken van de eisprong. Als je vermoedt dat je geen eisprong hebt - of de oorzaak nu PCOS is, of iets anders - ga dan naar de huisarts.
-
Let op of je meer lichaams- en gezichtshaar krijgt. Gezonde vrouwen hebben kleine hoeveelheden androgenen (‘mannelijke’ hormonen) in hun lichaam. Vrouwen met PCOS produceren vaak grotere hoeveelheden androgenen omdat ze meer van het luteïniserend hormoon (normale waarden van dit hormoon reguleren de menstruatiecyclus en de productie van eitjes) en insuline hebben. [2] X Bron . Dit probleem kan zorgen voor vervelende symptomen, waaronder ook meer gezichts- en lichaamshaar. Dit wordt ook wel hirsutisme genoemd. [3] X Betrouwbare bron US Office on Women's Health Ga naar de bron
- Er kan meer haar op het gezicht, de buik, tenen, duimen, borst of rug groeien.
-
Kijk uit voor haarverlies en kaalheid. Als het lichaam meer androgenen aanmaakt, kan er ook haaruitval, dunner wordend haar of mannelijke kaalheid ontstaan. Je kunt het haar geleidelijk aan verliezen. Let op of je meer haar dan normaal in het doucheputje vindt.
-
Let op een vette huid, acne of roos. Hyperandrogenisme (te veel androgenen) kan een vette huid veroorzaken, met acne. Je kunt ook roos krijgen, een aandoening aan de hoofdhuid waarbij de huid afschilfert. [4] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Vraag je huisarts of je een polycysteus ovarium hebt. Een polycysteus ovarium is een eierstok met meer dan 12 cysten erop, die elk 2 tot 9 mm in doorsnede zijn. De cysten bevinden zich op de buitenkant van de eierstok, waardoor deze in omvang toeneemt. In sommige gevallen moeten de cysten operatief verwijderd worden. Om te bepalen of je cysten hebt op je eierstokken, kan de arts een echo laten maken. [5] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Een endocrinoloog moet de resultaten van de echo beoordelen. Deze arts moet gespecialiseerd zijn in voortplantings- en vruchtbaarheidsproblemen, zoals PCOS, endometriose, IVF en afwijkingen aan de baarmoeder. [6] X Bron Als de echo niet door een specialist wordt beoordeeld, wordt een eierstok met cysten vaak als ‘normaal’ aangemerkt, wat betekent dat er geen tumoren zijn gezien. Dat komt omdat deze arts niet is getraind om specifieke afwijkingen te zien. Soms stelt een arts de verkeerde diagnose, of stelt voor dat de patiënt meer moet bewegen om af te vallen, terwijl die te zwaar is door PCOS. [7] X Bron
Advertentie
-
Let op hyperinsulinemie. Hyperinsulinemie is een te hoog insulineniveau. Het wordt soms verward met diabetes of hypoglycemie, maar dat zijn andere aandoeningen. Voor vrouwen met PCOS betekent dit dat het lichaam de neiging heeft zich te verzetten tegen de effecten van insuline. [8] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Ga naar de huisarts als je enkele van de volgende symptomen ervaart: [9] X Bron
- Gewichtstoename
- Hunkering naar zoetigheid
- Heel vaak of een intens hongergevoel hebben
- Moeite met concentreren of gemotiveerd blijven
- Angstig zijn of paniekaanvallen hebben
- Vermoeid zijn
- Als hyperinsulinemie een symptoom is van PCOS wordt het in verband gebracht met een verhoogde productie van androgenen. Dit kan een vette huid, acne, meer gezichtshaar of lichaamshaar veroorzaken. Ook kun je veel aankomen rondom de buik.
- Als je huisarts vermoedt dat je hyperinsulinemie hebt, zal hij/zij je waarschijnlijk een glucosetolerantietest laten doen.
- Behandeling van hyperinsulinemie houdt meestal een dieet-, en bewegingsplan in, en soms wordt het medicijn Metformine voorgeschreven, wat de bloedglucose kan verlagen. Of je huisarts nu Metformine voorschrijft of niet, vraag altijd of je ook kan worden doorverwezen naar een diëtist. Een goed dieet is een cruciaal onderdeel van de behandeling. [10] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Controleer de insuline-, glucose-, hemoglobine A1c- en c-peptidewaarden. Hoewel er geen definitieve test is om insulineresistentie vast te stellen, zijn deze waarden vaak hoger dan normaal bij PCOS-patiënten met insulineresistentie.
-
Let op onvruchtbaarheid. Als je moeite hebt om zwanger te worden en een onregelmatige cyclus hebt, heb je misschien PCOS. PCOS is zelfs de meest voorkomende oorzaak van onvruchtbaarheid. Onregelmatige of uitblijvende ovulaties maken het moeilijk of onmogelijk om zwanger te raken.
- Verhoogde hormoonwaarden vergroten het risico op een miskraam bij vrouwen met PCOS als ze toch zwanger raken. Ga naar je huisarts als het niet lukt om zwanger te worden.
-
Neem overgewicht serieus. Overgewicht is altijd een gezondheidsrisico, maar het kan ook een teken zijn van PCOS. Door de verhoogde insulinewaarden, slaan vrouwen met PCOS vaak vet op rondom het middel, en krijgen een peerfiguur, en meestal is het heel moeilijk voor ze om af te vallen. [11] X Betrouwbare bron US Office on Women's Health Ga naar de bron
- Ongeveer 38% van de vrouwen met PCOS heeft obesitas. Een volwassene met obesitas heeft een BMI van 30 of hoger. [12] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron
-
Let op veranderingen van de huid. Als je PCOS hebt, kun je fluweelachtige, lichtbruine of zwarte vlekken op de hals, oksels, dijen en borsten krijgen (dit wordt acanthosis nigricans genoemd). Je kunt ook goedaardige gezwelletjes krijgen. Dit zijn kleine aanhangsels aan de huid, vaak onder de oksels of op de hals.
-
Let op pijn in het bekkengebied en de onderbuik. Sommige vrouwen met PCOS hebben pijn of een vervelend gevoel in het bekken, de onderbuik of de onderrug. De pijn kan dof of stekend zijn, en het kan variëren van mild tot ernstig. De pijn kan vergelijkbaar zijn met menstruatiepijn. [13] X Betrouwbare bron US Office on Women's Health Ga naar de bron
-
Hou de kwaliteit van de slaap in de gaten. Sommige vrouwen met PCOS hebben slaapapneu, een aandoening waarbij je snurkt en af en toe stopt met ademen terwijl je slaapt. Dit kan het gevolg zijn van verhoogde oestrogeen- en testosteronwaarden, of van obesitas, wat allebei in verband wordt gebracht met PCOS.
-
Wees je bewust van psychische symptomen. Vrouwen met PCOS zijn vaak vatbaar voor angsten en depressies. Deze symptomen kunnen fysieke oorzaken hebben, zoals hormonale disbalans. Het kan ook een reactie zijn op de andere symptomen, vooral onvruchtbaarheid.
-
Ga je familiegeschiedenis na. PCOS kan een erfelijke aandoening zijn. Als je moeder of zus PCOS heeft, loop jij ook risico om het te krijgen. Ga je familiegeschiedenis na om te bepalen of je kans loopt op PCOS. [14] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Vrouwen met PCOS hebben vaak familieleden met diabetes.
- Vrouwen met PCOS waren bij hun geboorte vaak ongewoon kleine of ongewoon grote baby's.
Advertentie
-
Ga naar je huisarts. Als je vermoedt dat je PCOS hebt, ga dan naar je huisarts of gynaecoloog om je te laten onderzoeken. Je huisarts kan de situatie beoordelen, je vragen naar symptomen en je medische geschiedenis. [15] X Betrouwbare bron US Office on Women's Health Ga naar de bron [16] X Bron
- Medische geschiedenis: Je huisarts praat met je over je familiegeschiedenis en je gewoontes zoals beweging, roken, dieet en stress. Hij/zij kan je ook vragen of je probeert zwanger te raken.
- Fysiek- en bekkenonderzoek: Je huisarts zal je wegen en je BMI controleren. Hij/zij kan je bloeddruk meten, je klieren onderzoeken en een inwendig onderzoek uitvoeren.
- Bloedonderzoek: Je zult een aantal bloedtesten krijgen. Daarbij wordt gekeken naar glucose, insuline, cholesterol en androgenen, en misschien nog naar wat andere waarden.
- Vaginale echo: Je kunt een echo krijgen om te bepalen of je cysten op je eierstokken hebt.
-
Blijf op goed gewicht. Als je te zwaar bent, heb je misschien meer last van symptomen van PCOS. Een gezonde leefstijl kan je helpen om de ergste consequenties van PCOS te voorkomen.
- Eet gezonde voeding, laat fastfood staan, beweeg voldoende, en rook niet.
- Maak je bekend met de glycemische index. Dit is een getal dat correspondeert met de mate waarin voeding de bloedsuikerspiegel doet stijgen als je het eet. Je moet meer voeding met een lage glycemische index eten, en dingen met een hoge glycemische index laten staan. hier vind je een lijst van voedingsmiddelen met hun glycemische index.
-
Let op je bloeddruk. Een hoge bloeddruk komt veel voor bij vrouwen met PCOS. Laat je bloeddruk regelmatig controleren.
- Een gezonde bloeddruk voor vrouwen is een bovendruk van 120 en een onderdruk van 80. [17] X Betrouwbare bron American Heart Association Ga naar de bron
-
Pas op voor problemen met de bloedvaten. Vrouwen met PCOS lopen een groter risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Zorg dat je je regelmatig laat controleren, ook op hart- en vaatziekten.
- Een gezond dieet, beweging en afvallen kunnen het risico op hart- en vaatziekten verkleinen.
-
Wees alert op tekenen van diabetes. Vrouwen met PCOS hebben meer risico op het ontwikkelen van diabetes. Enkele veelvoorkomende symptomen van diabetes zijn: [18] X Betrouwbare bron American Diabetes Association Ga naar de bron
- Vaak moeten plassen
- Erg veel honger of dorst hebben
- Extreme vermoeidheid
- Langzaam genezende wondjes of blauwe plekken
- Vertroebeld zicht
- Tinteling, verdoofd gevoel of pijn in handen en voeten
-
Wees je bewust van het risico op kanker. Als je PCOS hebt, loop je meer risico om baarmoederkanker te krijgen, vooral als je onregelmatige of uitblijvende menstruaties hebt, die je niet aan de huisarts hebt gemeld. Als de hormoonwaarden abnormaal zijn, loopt een vrouw mogelijk meer kans op kanker. Deze hormonen kunnen verhoogde oestrogeen- of androgeenwaarden zijn, en een te lage progesteronwaarde. [19] X Bron [20] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- Dit risico kan worden verkleind door voor een regelmatige cyclus te zorgen met behulp van de pil of door het slikken van een synthetische vorm van progesteron om de menstruatie op te wekken. Dit kan ook gedaan worden door een spiraaltje dat progestageen bevat te plaatsen, zoals Mirena.
Advertentie
Tips
- Als je gediagnostiseerd bent met PCOS, kijk dan voor meer informatie op deze website.
- Een vroege diagnose kan de ergste symptomen van PCOS wellicht voorkomen. Als je tekenen opmerkt, schakel dan meteen medische hulp in. Vertel je huisarts alle symptomen. Richt je niet op een ding, zoals onvruchtbaarheid of overgewicht. Geef je huisarts een volledige beschrijving wat betreft je gezondheid.
- Vrouwen met PCOS (of die vermoeden dat ze het hebben) voelen zich soms beschaamd, depressief of bezorgd als ze symptomen hebben. Probeer die gevoelens de behandeling niet in de weg te laten staan en leef je leven ten volste. Als je je erg depressief of angstig voelt, praat dan met je huisarts of psycholoog.
Bronnen
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/basics/symptoms/con-20028841
- ↑ http://www.webmd.com/women/luteinizing-hormone
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/polycystic-ovary-syndrome.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dandruff/basics/definition/con-20023690
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/basics/symptoms/con-20028841
- ↑ http://www.rmact.com/about/our-fertility-doctors-ct-ny/what-is-a-reproductive-endocrinologist
- ↑ http://www.cnn.com/2009/HEALTH/10/19/undiagnosed.women.problem/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9165656
- ↑ http://www.diabetes.co.uk/hyperinsulinemia.html
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16599037
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/polycystic-ovary-syndrome.html
- ↑ http://www.cdc.gov/obesity/adult/defining.html
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/polycystic-ovary-syndrome.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/basics/causes/con-20028841
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/polycystic-ovary-syndrome.html
- ↑ http://www.webmd.com/women/tc/polycystic-ovary-syndrome-pcos-exams-and-tests
- ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/HighBloodPressure/AboutHighBloodPressure/Understanding-Blood-Pressure-Readings_UCM_301764_Article.jsp
- ↑ http://www.diabetes.org/diabetes-basics/symptoms/
- ↑ http://www.everydayhealth.com/uterine-cancer/pcos-and-endometrial-cancer-risk.aspx
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2683463/