Pdf downloaden
Pdf downloaden
Een limerick is een kort, komisch en bijna muzikaal gedicht dat vaak grenst aan het absurde on obscene. Ze werden populair in het Engels door Edward Lear (en daarom wordt Limerick Day gevierd op zijn verjaardag, 12 mei). Het schrijven van een limerick vergt eerst wat oefening, maar al snel zul je verslaafd raken aan het bedenken van deze geestige, speelse versjes.
Stappen
-
Ken de basiskenmerken van een limerick. Hoewel er kleine variaties zijn in deze stijl poëzie, vallen ze allemaal binnen dezelfde ritmische categorie. Een echte limerick heeft vijf regels. De eerste, tweede en vijfde rijmen op elkaar en de derde en vierde rijmen ook op elkaar. Let naast de rijm ook op:
- Aantal lettergrepen. De eerste, tweede en vijfde regel telt acht of negen lettergrepen, terwijl de derde en vierde regel er vijf of zes tellen.
- Metrum. Een limerick heeft een bepaald "ritme" dat ontstaan door hoe lettergrepen worden benadrukt.
- Anapest - twee korte lettergrepen worden gevolgd door een lange (beklemtoonde) lettergreep (da-da-DA, da-da-DA). Hier is een voorbeeld (let op hoe de nadruk van nature ligt op de cursieve lettergrepen): Kan het "zijn" dat de "straat" niet meer "raasde".
- Amfibrachys - een lange (beklemtoonde) lettergreep zit tussen twee korte (da-DA-da, da-DA-da). Voorbeeld: Ons "li"chaam ont"stond" uit de "grond" en uit "plan"ten
- Regels kunnen beginnen met twee, één of soms geen onbeklemtoonde maten. Sommigen geven er de voorkeur aan het ritme van de ene regel naar de volgende door te laten lopen, vooral wanneer een zin over meerdere regel doorloopt, maar dit hoeft niet.
-
Kies een einde voor je eerste regel. Door dit eerst te bepalen, kun je mentaal door rijmwoorden zoeken. Het einde van de eerste regel is vaak een geografische locatie. Neem "Lon"den. Merk op dat de eerste lettergreep van Londen beklemtoond is, waardoor je een korte lettergreep aan het einde van de regel krijgt. Een andere voorbeeld: Pa"rijs". Hier is de tweede lettergreep beklemtoond. Je krijgt zo twee compleet verschillende limericks.
- Door een bijzondere plaatsnaam als Gasselterboerveenschemond of Buttinge te kiezen, maak je het jezelf erg lastig. Hoe vaker de klank voorkomt, hoe meer rijmwoorden je tot je beschikking hebt.
- Je hoeft geen plaats te kiezen! Of de plaats hoeft geen stad te zijn. "Er zat eens een meid in een schoen" spreekt meer tot de verbeelding dan een meisje dat in een gewone stad woont.
- Door een bijzondere plaatsnaam als Gasselterboerveenschemond of Buttinge te kiezen, maak je het jezelf erg lastig. Hoe vaker de klank voorkomt, hoe meer rijmwoorden je tot je beschikking hebt.
-
Bedenk verschillende rijmwoorden bij het einde van je eerste regel. Laat je bij het bedenken van het verhaal en de clou inspireren door de rijmwoorden die je verzint. Tenslotte is een goede limerick samenhangend en slim. Laten we even teruggaan naar "Londen" en "Parijs".
- Omdat bij Londen de nadruk ligt op de eerste lettergreep, moet je rijmen op beide lettergrepen. Denk aan woorden als gewonden, verbonden, gevonden of iets in die richting.
- Omdat bij Parijs de nadruk ligt op de tweede lettergreep, hoef je alleen op die lettergreep te rijmen. Denk aan woorden als ijs, spijs, grijs, sijs of hijs. Maak zelf een uitgebreide lijst.
-
Maak associaties bij rijmwoorden. De twee voorbeelden die we gebruiken beginnen al een richting op te gaan. Bij Londen en de woorden gewonden en verbonden kun je een limerick schrijven over een dokter. Bij Parijs ligt het voor de hand om met woorden als ijs, spijs en hijs een limerick te bedenken over een lekker diner met een heerlijk stukje rookvlees en een toetje.
- Zoek in de lijst die je hebt gemaakt naar kleine verhaaltjes over wat er gebeurd kan zijn en naar hoe je ideeën kunnen samenhangen. De associatie hoeft maar losjes te zijn. Soms is een limerick nóg leuker als hij absurd is. Zo lang als de lezer er zich iets bij kan voorstellen, is je limerick geslaagd.
-
Kies een verhaal dat je aanspreekt. Beslis wie de persoon is of de personen zijn die je in regel 1 wilt introduceren Wat is er belangrijk aan hem of haar? Richt je je op het beroep, de sociale status, de leeftijd, de gezondheid of een bepaalde levensfase?
- Voor de limerick over Londen, kun je gaan voor "zorgzaam". Dat past zeker bij een limerick over gewonden verzorgen.
- Voor de limerick over New York denk je misschien aan "chic" en iets dat daarop voortborduurt.
Advertentie
-
Zorg dat de eerste regel het juiste metrum heeft. Je woordkeuze bepaalt welk type metrum je hanteert. Geen zorgen, je hoort vanzelf wat wel of niet werkt. Laten we verdergaan met onze twee voorbeelden:
- Voorbeeld 1, "zorgzame" en "Londen": bij zorgzame ligt de nadruk op de eerste lettergreep, net als bij Londen. Dit betekent dat we nog een korte lettergreep aan het begin nodig hebben en er tussen "zorgzame" en "Londen" nog plaats is voor een lange en twee korte lettergrepen. Dan krijgen we bijvoorbeeld: "Een zorgzame dokter uit Londen."
- Voorbeeld 2, "chique" en "Parijs": bij chique ligt de nadruk op de eerste lettergreep. In combinatie met "uit Parijs" is er nog ruimte voor twee lettergrepen daartussenin, waarbij de tweede beklemtoond is. Je zou hier een leenwoord uit de Franse taal kunnen nemen: "Een chique madam uit Parijs."
-
Kies een situatie of handeling als uitgangspunt voor je karakter. Vanuit hier start je verhaal of je grap. Gebruik een van de rijmwoorden van je lijst om je tweede regel te schrijven.
- Voorbeeld 1: "Een zorgzame dokter uit Londen, zag tijdens zijn werk veel gewonden." Benieuwd waar dat naar toe gaat?
- Voorbeeld 2: "Een chique madam uit Parijs, had zin in een fris bakje ijs." Let op de tegenstelling tussen het onderwerp in de eerste regel en de rijm in de tweede regel.
-
Denk na over een 'omslag' in je verhaal. Denk tijdens het bedenken van het rijm voor de derde en vierde regel na over de clou die in je laatste regel komt. Het leuke aan een limerick is de overgang van de vierde regel naar de grap aan het eind.
- Limericks zijn vaak een tikkeltje obsceen, dus maak je geen zorgen en wees niet bang dat je te ver gaat. Je kunt best iets insinueren en het toch kindvriendelijk houden.
- Voorbeeld 2: Als we het hebben over ijs, dan kom je misschien wel op het idee dat lekkernij rijmt op blij. Dat past goed bij een ijsje en schept een passend beeld.
-
Slui het verhaal af met een clou. Ga terug naar je lijst met rijmwoorden en zoek een goed woord om alles af te ronden. Dit is het lastigste gedeelte. Maak je niet druk als je eerste paar limericks niet grappig genoeg zijn. Onthoud dat het allereerst een kwestie van smaak is en dat oefening kunst baart . En soms is het ook een kwestie van het vinden van een goed beginwoord om om te gaan rijmen!
- Ons Londen voorbeeld eindigt zo: "Een zorgzame dokter uit Londen zag tijdens zijn werk veel gewonden. Hij lapte ze op, kreeg een schouderklop en zijn rekening stond vol met ponden."
- Die over Parijs sluit zo af: "Een chique madam uit Parijs had zin in een fris bakje ijs. Zo'n bevroren lekkernij maakt haar als een kind zo blij, maar ze verstijfde plots van de prijs."
Advertentie
Tips
- Klap in je handen terwijl je je limericks hardop opzegt. Hiermee kun je het metrum 'voelen' en nagaan of de limerick lekker loopt.
- Kom je vast te zitten, kijk dan eens naar een aantal limericks die door anderen zijn geschreven. Elke schrijver schrijft zijn limericks met een speciaal, eigen "gevoel". Je weet maar nooit welke je inspireert en je blokkade kan doorbreken.
- Er zijn veel rijmwoordenboeken te koop en online te vinden. Je kunt online ook zoeken op woordeindes en volledige woorden (naast lettergrepen, natuurlijk).
- Kies dieren, planten of mensen als onderwerp om mee te beginnen. Begin niet met iets dat te abstract is.
- Als je de basis onder de knie hebt, probeer dan te experimenteren met interne rijm, alliteratie of assonantie om je gedicht nog specialer te maken.
- Lees enkele limericks van Edward Lear en nonsens-gedichten.
- Liefdesgedichten zijn lastiger te schrijven. Limericks zijn grapjes, geen liefdesgedichten.
- Gebruik het alfabet. Hierdoor kun je snel een oneindige hoeveelheid rijmwoorden bedenken. Neem bijvoorbeeld het woord "Wiki" en ga het alfabet langs: blikkie, dikkie... Nadat je alle 26 letters bent langsgegaan, heb je een lijst met bijvoorbeeld hikkie, pikkie, snikkie etc.
- Controleer je spelling altijd voor je publiceert.
Advertentie
Over dit artikel
Deze pagina is 22.398 keer bekeken.
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
