Heb ik relatieangst?

Relatieangst wordt gekenmerkt door gevoelens van onzekerheid, ernstige zorgen, twijfels over de staat van je relatie en de behoefte om constant gerustgesteld te worden door je partner over zijn of haar gevoelens voor je en zijn of haar toewijding aan jullie relatie. Relatieangst kan verschillende oorzaken hebben, en als je erachter kunt komen wat bij jou de oorzaak is, ben je al een heel eind op weg om je angst te overwinnen. Mogelijke oorzaken zijn onder andere:

Angstige hechtingsstijl. Welke hechtingsstijl je hebt, hangt af van de band die je als kind met je ouders of verzorgers had. Op basis van die vroege relaties kan je hechtingsstijl bepalen hoe je later in je leven met andere mensen omgaat en relaties aangaat.

Als je een angstige hechtingsstijl hebt, dan had je als kind waarschijnlijk een moeizame relatie met je ouders of verzorgers. Het kan zijn dat ze het ene moment aardig en liefdevol waren en het andere moment wreed of nalatig, waardoor je wellicht een diepe angst ontwikkeld hebt voor alles wat met relaties en vertrouwen te maken heeft. Mensen met een angstige hechtingsstijl zijn vaak onzeker, weten niet goed wat ze als partner toevoegen aan een relatie en zijn vaak op hun hoede, op zoek naar tekenen dat hun relatie aan het afbrokkelen is (ook al is er niets waar daarop duidt).

Slechte of ongezonde relaties in het verleden. Als je ooit een relatie beëindigd hebt omdat je partner je vertrouwen schond, dan kan die angst en pijn je gemakkelijk bijblijven, zelfs in andere, gezondere relaties. Het kan ook zijn dat je een relatie gehad hebt met een partner die ongezond gedrag vertoonde en je bekritiseerde, je liet twijfelen aan je eigenwaarde en geen affectie toonde om te krijgen wat hij of zij van je wilde hebben. Dat soort gedrag kan zijn sporen nalaten en je laten twijfelen aan de stabiliteit van je huidige relatie.

Laag zelfbeeld. Als je een laag zelfbeeld hebt, kun je gaan twijfelen of je partner wel genoeg van je houdt. Als je je niet geliefd voelt, dan kan het moeilijk voor je zijn om te geloven dat je partner van je houdt, zelfs wanneer hij of zij je vertelt dat hij of zij met hart en ziel van je houdt. Onzekerheid kan je ook doen twijfelen of je partner wel gelooft in de toekomst van jullie relatie, ook al is er geen sprake van waarschuwingssignalen wat betreft zijn of haar gedrag.

Gebrekkige communicatie. In sommige gevallen wordt relatieangst gewoon veroorzaakt door slechte communicatie. Het kan zijn dat jullie beiden moeite hebben met je openstellen voor de ander, je gevoelens aan elkaar te uiten en eerlijke gesprekken te hebben over hoe jullie relatie verloopt en wat jullie plannen zijn voor de toekomst. Als jullie niet duidelijk met elkaar communiceren, kun je gaan twijfelen aan de sterkte van jullie relatie en je angstig gaan voelen als je samen met je partner bent.

Hoe kan ik relatieangst overwinnen?

Het kan moeilijk lijken, maar het overwinnen van relatieangst is zeker een haalbaar doel. Als je je zorgen maakt over je partner en zijn of haar gevoelens, dan kan dit zijn tol eisen in je relatie, en het is bovendien mentaal uitputtend. Gebruik de volgende strategieën om te beginnen met het aanpakken van je angsten:

Zoek de oorzaak van je angst en pak deze aan. Als je weet waarom je je de hele tijd zo angstig voelt, dan kun je je ongegronde angsten gemakkelijker herkennen en aanpakken. De volgende keer dat je je zorgen maakt over je relatie, vraag je je af waarom je je zo voelt en waar die angst vandaan komt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je je zorgen maakt of je wel ‘goed genoeg’ bent voor je partner vanwege nare herinneringen aan een mislukte relatie.

Wanneer je weet wat de oorzaak van je angst is, kun je die enge en nare gedachten herkennen en voorkomen dat ze je negatief beïnvloeden. Als je dus herkent dat een eerdere relatie de oorzaak van je angst is, dan kun je iets tegen jezelf zeggen als ‘Dat was toen en mijn ex die me dat gevoel gaf zat fout, en niet ik’. Als je dus een concrete reden hebt om je angsten te negeren, dan kun je ze ook gemakkelijker negeren.

Communiceer met je partner. Je partner kan een uitstekende bron van aanmoediging en steun zijn als je jezelf openstelt voor hem of haar. In een gezonde relatie is het belangrijk om samen over dingen te praten die voor jullie van betekenis zijn, zoals jullie zorgen, verwachtingen en plannen voor de toekomst van jullie relatie. Praat dus met je partner wanneer je angst op voelt komen en vertel hem of haar hoe je je voelt. Je partner kan je geruststellen, zodat je angsten verdwijnen en je vol vertrouwen verder kunt met je relatie.

Leef in het moment. Soms wordt je relatieangst veroorzaakt door dingen die nog niet gebeurd zijn. Het kan zijn dat je problemen ziet die er niet zijn of je zorgen maakt over wat er in de toekomst zal gebeuren tussen jou en je partner. De waarheid is echter dat je de toekomst niet kunt voorspellen en het dus een verspilling van energie is om je er zorgen over te maken. Probeer in plaats daarvan van het heden te genieten en in het moment te leven. Koester het geluk dat je samen met je partner voelt en stop jezelf als er gedachten bij je opkomen over dingen die wellicht helemaal niet zullen gebeuren.

Doe het langzaamaan in nieuwe relaties. Angst kan nieuwe relaties erg moeilijk maken. Onthoud dat het helemaal niet raar is om in het begin van een relatie een beetje zenuwachtig te zijn. Je kent je partner nog niet zo goed en jullie leren elkaar nog steeds kennen, en daar is niks mis mee.

Doe het rustig aan in een nieuwe relatie door kleine stapjes te zetten, zodat de kans klein is dat je last van angst krijgt. Je zou bijvoorbeeld lid kunnen worden van een datingapp en de eerste paar weken met een potentiële partner kunnen appen of bellen. Als je je overweldigd voelt, wees dan niet bang om een stapje terug te doen en pas weer aan het daten te gaan wanneer je er echt klaar voor bent.

Praat met een therapeut over je angst. Therapie is een erg nuttig hulpmiddel om allerlei soorten angst en onzekerheid te overwinnen. Als je merkt dat je relatieangst van invloed is op je relaties, vraag je huisarts dan om een doorverwijzing naar een therapeut om de angsten onder controle te kunnen houden. Door te praten met een therapeut kun je nieuwe technieken leren om je angstige gedachten onder controle te houden en gezondere, gelukkigere relaties aan te gaan.