Een koortslip wordt veroorzaakt door een vorm van het Herpes-simplexvirus, ook wel bekend als HSV-1. Het manifesteert zich als pijnlijke zweren rondom de mond en lippen. Een koortslip wordt ook wel koortsuitslag genoemd, en het komt vaak voor. Het virus lijkt op (maar is niet hetzelfde als) het virus dat genitale herpes veroorzaakt, wat HSV-2 wordt genoemd. Hoewel het verschillende virussen zijn, kun je ze allebei op zowel de lippen als de geslachtsdelen vinden. Mensen die een van beide virussen hebben, kunnen het virus verspreiden door intiem contact tijdens het zoenen, orale seks of andere orale aanraking. [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [3] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
Stappen
-
Eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan lysine. Lysine is een aminozuur waarvan met enkele onderzoeken is aangetoond dat het een koortslip kan genezen en voorkomen doordat het arginine remt, wat een ander aminozuur is dat nodig is voor de groei van het virus. [4] X Bron Wright, EF.Clinical effectiveness of lysine in treating recurrent aphthous ulcers and herpes labialis. Gen Dent. 1994 Jan-Feb;42(1):40-2. [5] X Bron Singh BB, Udani J, Vinjamury SP, Der-Martirosian C, Gandhi S, Khorsan R, Nanjegowda D, Singh V. Safety and effectiveness of an L-lysine, zinc, and herbal-based product on the treatment of facial and circumoral herpes. Altern Med Rev. 2005 Jun;10(2):123-7. [6] X Bron Voedingsmiddelen die rijk zijn aan lysine, zijn onder andere vis, vlees (gevogelte, lam, rundvlees), zuivelproducten, taugé en bonen. [7] X Bron
- Je kunt ook lysinesupplementen nemen. De dosering is meestal 500-1000 mg per dag, en het moet op een lege maag worden ingenomen. De veilige dosis lysine is minder dan 3000 mg per dag, dus neem niet meer dan de aanbevolen dosering. [8] X Bron Agero AL, Verallo-Rowell VM. A randomized double-blind controlled trial comparing extra virgin coconut oil with mineral oil as a moisturizer for mild to moderate xerosis. Dermatitis 2004;15:109-16.
-
Vermijd voedingsmiddelen waar veel arginine in zit. Arginine is ook een aminozuur, maar dit dient als bouwsteen voor het herpesvirus, waardoor het zich kan verspreiden. De hoogste concentratie arginine vind je in volkorengranen, noten en chocolade.
-
Eet geen zure voedingsmiddelen. Dit is vooral belangrijk als het de koortsuitslag raakt wanneer je het eet. Het herpesvirus gedijt in een zure omgeving, dus het is belangrijk om de uitslag niet met zuren aan te raken. Zure voeding die je dient te vermijden is onder andere citrusfruit, tomaten en alles met azijn.
-
Neem dagelijks een zinksupplement. Zink kan het immuunsysteem versterken en een koortslip in het vervolg helpen voorkomen. De aanbevolen dosering om je immuunsysteem te versterken is 10 mg per dag, voor volwassen mannen en vrouwen. [9] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Voor kinderen kun je het beste de huisarts raadplegen.
- Er bestaat ook zinkzalf die je kunt gebruiken. Een voorbeeld hiervan is crème met zinksulfaat. [10] X Bron Deze crème kan tot twaalf dagen gebruikt worden vanaf het eerste moment dat je symptomen van een koortslip voelt opkomen, zodat de genezing wordt versneld.
-
Eet gezond om je immuunsysteem te versterken en om je lichaam te helpen tegen het virus te strijden. Eet veel vers fruit en verse groenten. Enkele van de beste opties om je immuunsysteem te versterken zijn bloemkool, kool, spruiten, broccoli, uien en knoflook.Advertentie
-
Hou de koortslip koud zodra je het voelt opkomen. Breng regelmatig opnieuw iets kouds aan. Het herpesvirus heeft een warme, vochtige omgeving nodig om te kunnen groeien. Hou de koortslip koud en laat het niet opwarmen zodat de plek niet groter kan worden, en zodat de genezing sneller verloopt.
-
Breng citroenmelisse of citroenmelisse-extract aan op de koortslip. [11] X Bron Week een watje in citroenmelisse en dep er 2 tot 3 keer per dag mee op de koortslip.
-
Maak een mengsel van zout, melk en citroensap. Doe een klein beetje melk en ctiroensap bij wat zout. De proteïnen in de melk vormen een buffer tegen het zuur van de citroen, zodat het niet te erg prikt. Maak een balletje van het mengsel. Dep er een keer per dag mee op de koortslip. Smeer na het aanbrengen hiervan een beetje aloë vera op de koortslip.
-
Doe zout op de koortslip. [12] X Bron Maak je vinger vochtig en doop hem dan in gewoon tafelzout. Hou je vinger met zout nu op de koortslip en druk er 30 seconden zachtjes tegenaan zodat het zout erin kan trekken. Was daarna je handen met warm water en zeep.
-
Leg een theezakje op de koortslip. [13] X Bron Week een theezakje in heet water, laat het afkoelen en leg het dan 5 tot 10 minuten op de koortslip. Gebruik elke keer een nieuw theezakje en herhaal het proces elke 1 tot 2 uur.Advertentie
-
Gebruik een olie, zoals lavendel- of citroenmelisse-olie. Van beide soorten is bekend dat ze de genezing van een koortslip versnellen. Breng de olie meerdere keren per dag aan.
-
Gebruik een kruidenremedie.
- Dep meerdere keren per dag met een oplossing van Sint Janskruid op de koortslip, maar volg de instructies op de verpakking nauwkeurig. Te veel van dit kruid kan gevaarlijk zijn.
- Neem 3 keer per dag 1 theelepel een tinctuur van echinaceawortel. Laat het 2 tot 3 minuten rondgaan in je mond en slik het dan door.
- Breng een paar keer per dag kamilletinctuur aan op de koortslip. Of drink kamillethee en hou de hete vloeistof een tijdje tegen de koortslip aan. Kamille bevat bisabolol, een stofje dat zweertjes op de slijmvliezen helpt genezen.
Advertentie
-
Probeer de koortslip niet aan te raken. Naast dat het de koortslip erger kan maken, kun je HSV-1, dat verantwoordelijk is voor de koortslip, ook verspreiden met je vingers. Zo kun je het virus ook op anderen overbrengen. Het virus infecteert de huidcellen waarmee het in contact komt, ook op andere lichaamsdelen. Voorkom deze complicatie door de koortslip zo min mogelijk aan te raken.
-
Was je handen vaak. Zelfs als je heel bewust probeert de koortslip niet aan te raken, zul je op een onbewaakt moment misschien wel eens aan de plek peuteren. Was je handen vaak, vooral als je je realiseert dat je net je mond hebt aangeraakt.
- Dit is vooral belangrijk voor en na het eten.
-
Sla tandenborstels in. Het virus kan een tijd overleven op oppervlakken zoals tandenborstels. Om mogelijke verspreiding van het virus te voorkomen moet je zodra je merkt dat je een koortslip krijgt een nieuwe tandenborstel nemen, en die weer weggooien als de koortslip is genezen.
- Een andere veiligheidsmaatregel is ervoor zorgen dat je tandenborstel de opening van de tube niet aanraakt als je tandpasta op je borstel doet. [14] X Bron
-
Deel geen voorwerpen met anderen. Deel geen handdoeken, scheermesjes, bestek of washandjes met anderen. Zorg dat je alles wat je hebt aangeraakt met je mond in heet water met zeep wordt gewassen.
-
Gebruik zonnebrandcrème met een factor 15 of hoger. Een bekende oorzaak van een koortslip is blootstelling aan de zon. [15] X Betrouwbare bron American Academy of Dermatology Ga naar de bron [16] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Door zonnebrandcrème met factor 15 of hoger te gebruiken kun je de koortslip genezen doordat je je lippen beschermt tegen de schadelijke effecten van de zon.
- Door de omgeving van je mond altijd goed in te smeren, verklein je ook de kans dat je in het vervolg een koortslip krijgt.
- Onthou dat je altijd je handen moet wassen voor en na het aanbrengen van zonnebrandcrème.
-
Gebruik een moisturizer. Je kunt een dun laagje vaseline of propoliscrème aanbrengen met een wattenstaafje. Een natuurlijk vochtinbrengend product met lysine kan ook goed zijn, zoals Natusor lippenbalsem.
- Propolis is een natuurlijke stof die gemaakt wordt door bijen en die vol voedingsstoffen zit.
-
Maak je eigen moisturizer. Als je liever precies weet wat er in je product zit, kun je zelf een natuurlijk moisturizer maken met propolis en etherische olie. Een zalf met 3% propolis blijkt de pijn van een koortslip te verlichten. [17] X Bron Hoheisel O. The effects of Herstat (3% propolis ointment ACF ) application in cold sores: a double-blind placebo-controlled clinical trial. Journal of Clinical Research 2001;4:65-75 Om zelf een zalf te maken neem je een eetlepel propolis en 1300 gram kokosolie, wat een uitstekende moisturizer is. [18] X Bron Agero AL, Verallo-Rowell VM. A randomized double-blind controlled trial comparing extra virgin coconut oil with mineral oil as a moisturizer for mild to moderate xerosis. Dermatitis 2004;15:109-16. Voeg vervolgens een druppel van de volgende soorten olie toe:
- Kamferolie, dat werkt pijnstillend
- Echinacea-olie, dat is een antiviraal kruid waarmee het immuunsysteem kan worden versterkt. [19] X Bron Bockhorst H, Gollnick N, Guran S, et al. [Therapy of herpes simplex in practice. Report on the treatment of herpes simplex labialis with Esberitox]. ZFA.(Stuttgart.) 11-20-1982;58:1795-98. [20] X Bron Senchina, D. S., Shah, N. B., Doty, D. M., Sanderson, C. R., and Hallam, J. E. Herbal supplements and athlete immune function--what's proven, disproven, and unproven? Exerc.Immunol.Rev. 2009;15:66-106.
- Zoethoutolie, wat effectieve bestanddelen bevat tegen HSV-1. [21] X Bron Fiore, C., Eisenhut, M., Krausse, R., Ragazzi, E., Pellati, D., Armanini, D., and Bielenberg, J. Antiviral effects of Glycyrrhiza species. Phytother Res 2008;22(2):141-148.
- Andrographisolie, wat zowel antivirale als ontstekingsremmende eigenschappen heeft. [22] X Bron Lim, J. C., Chan, T. K., Ng, D. S., Sagineedu, S. R., Stanslas, J., and Wong, W. S. Andrographolide and its analogues: versatile bioactive molecules for combating inflammation and cancer. Clin Exp.Pharmacol Physiol 2012;39(3):300-310.
- Salie-olie, wat ook antivirale eigenschappen heeft waardoor de koortslip uitdroogt, en wat een goed alternatief is als je geen Andrographisolie kunt vinden. [23] X Bron Saller R, Buechi S, Meyrat R, Schmidhauser C. Combined herbal preparation for topical treatment of Herpes labialis. Forsch Komplementarmed Klass Naturheilkd 2001;8:373-82.
Advertentie
-
Schat in hoe groot het risico is dat je last krijgt van een koortslip. Veel mensen die positief testen op HSV-1 krijgen geen koortslip, en nog veel meer mensen krijgen na de eerste keer geen last meer van een uitbraak. [24] X Betrouwbare bron World Health Organization Ga naar de bron Mensen die echter wel een hoog risico hebben op een terugkerende koortslip zijn mensen die: [25] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Een verzwakt immuunsysteem hebben, of mensen die immunosuppressiva slikken
- HIV/AIDS hebben, waardoor ook het immuunsysteem wordt onderdrukt
- Eczeem hebben
- Kanker hebben, en chemotherapie ondergaan
- Een orgaantransplantatie hebben ondergaan, wat betekent dat de patiënt immunosuppressiva krijgt om te voorkomen dat het orgaan wordt afgestoten
- Ernstige brandwonden hebben
-
Onderzoek wat voor jou mogelijk een aanleiding kan zijn om een koortslip te krijgen. Bepaalde oorzaken houden verband met de kans dat iemand in het vervolg een uitbraak kan krijgen. Deze oorzaken zijn:
- Koorts (of het nu door een bacteriële of andere virale infectie komt)
- Menstruatie
- Stress (fysiek, mentaal of emotioneel)
- Vermoeidheid
- Blootstelling aan de zon
- Een operatie
-
Zit niet te veel in de zon. Omdat blootstelling aan de zon een oorzaak van een koortslip kan zijn, moet je niet te veel in de zon gaan zitten. Doe ook altijd zonnebrandcrème op om de schadelijke effecten van de zon tot een minimum te beperken.
-
Volg een evenwichtig dieet. Een uitgebalanceerd, voedzaam dieet kan oorzaken zoals vermoeidheid en stress tegengaan. De belangrijkste onderdelen van een gezond dieet zijn:
- Veel vers fruit en verse groenten. Eet veel verschillende soorten fruit (behalve citrusvruchten) en groenten. Zowel groenten als fruit bevatten veel vitaminen, mineralen, proteïnen en vezels, zodat je optimaal gezond blijft.
- Complexe koolhydraten in plaats van eenvoudige suikers. Dat betekent dat je bewerkte en verpakte voeding moet laten staan. Het is vaak makkelijker, maar tijdens de bewerking en verpakking worden allerlei suikers toegevoegd, zoals bijvoorbeeld glucosestroop.
- Deze suikers zijn in verband gebracht met glucose-intolerantie (pre-diabetes), diabetes, obesitas, metabolisch syndroom, en hart- en vaatziektes, naast dat het de samenstelling van de darmbacteriën verandert. [26] X Bron Rippe, JM.,Angelopoulos, TJ.(2013). Sucrose, high-fructose corn syrup, and fructose, their metabolism and potential health effects: what do we really know?Advances In Nutrition, 4(2), 236-245. [27] X Bron Bantle, JP. (2009)Dietary fructose and metabolic syndrome and diabetes. J.Nut. 139(6):1263S-1268S.
- Meer vis en gevogelte (en minder rood vlees).
- Bonen en peulvruchten, wat uitstekende bronnen van vitaminen en mineralen zijn. Ze bevatten wel fytinezuur, maar bij normaal koken komen de meeste mineralen vrij waardoor dit door het lichaam kan worden opgenomen.
- Vergeet niet om veel water te drinken om goed gehydrateerd te blijven. Drink minimaal 6 tot 8 grote glazen water per dag.
-
Slaap voldoende. Door een slecht slaapritme kun je zowel stress als vermoeidheid krijgen. Zorg dat je 7-8 uur per nacht goed slaapt.
-
Voorkom stress. Hoewel het niet altijd te vermijden is, moet je stressvolle situaties op je werk en thuis zoveel mogelijk zien te voorkomen. Dat kan betekent dat je wegloopt uit een situatie, of gewoon even een paar minuten opstaat van je bureau. Andere stappen die je kunt nemen om stress te vermijden of in elk geval in evenwicht te blijven zijn:
- Regelmatig tijd doorbrengen met vrienden [28] X Bron Grant, N., Hamer, M.,Steptoe, A. (2009). Social Isolation and Stress-related Cardiovascular, Lipid, and Cortisol Responses. Ann. Behav. Med. 37(1); 29-37.
- Gaan wandelen of naar de sportschool gaan [29] X Bron Gleeson,M., Nieman, DC., Pedersen, BK. (2004). Exercise, Nutrition and Immune FUnction. J SportsScience. 22(1);115-125.
- Dagelijks diep ademen of mediteren. [30] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron [31] X Bron Homma I, Masaoka Y.. Breathing rhythms and emotions. Exp Physiol (2008) 93:1011–21 Op internet vind je informatie over meditatie- en ademhalingstechnieken.
-
Geef je immuunsyteem een oppepper. Naast dieet en beweging, kun je nog meer dingen doen om je immuunsysteem te versterken. Deze stappen zijn niet roken, met mate alcohol drinken, ziekte en andere infecties voorkomen door regelmatig je handen te wassen en je bloeddruk laten controleren.
-
Ga naar de huisarts. Een koortslip leidt zelden tot complicaties, en meestal hoef je er niet voor naar de huisarts. Als je echter de volgende dingen ervaart, maak dan een afspraak met je huisarts: [32] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Als je vaker dan 2-3 keer per jaar een koortslip hebt
- Als de koortslip niet binnen twee weken over is
- Als je vaak ziek bent, wat kan duiden op een verzwakt immuunsysteem
- Als de koortslip erg pijnlijk is
- Als je ogen geïrriteerd zijn terwijl je een koortslip hebt, want dan kunnen die ook ontstoken zijn
Advertentie
Waarschuwingen
- Er bestaan allerlei andere theorieën over het genezen van een koortslip. Enkele daarvan zijn het opsmeren van dingen zoals nagellakremover of tandpasta. De meeste van deze remedies zijn niet effectief en van sommige dingen kan je huid verbranden of kun je andere complicaties krijgen. Raadpleeg je huisarts voordat je dit soort dingen probeert.
- Veel mensen krijgen HSV-1 als baby of kind. Het virus kan verspreid worden door huid-op-huidcontact; door te zoenen, door met hetzelfde bestek te eten; door een tandenborstel, scheermesje, lippenstift, handdoek of washandje te delen. HSV-2 wordt echter vooral verspreid door seksueel contact. [33] X Betrouwbare bron American Academy of Dermatology Ga naar de bron
- Een koortslip wordt veroorzaakt door een virus en manifesteert zich met name rondom de mond en lippen. Het niet hetzelfde als aften, waarvan de oorzaak niet bekend is en die vooral aan de binnenkant van de mond ontstaan.
- Gebruik geen lysine zonder eerst je huisarts te raadplegen als je zwanger bent of borstvoeding geeft.
Bronnen
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/definition/con-20021310
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/causes/con-20021310
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/risk-factors/con-20021310
- ↑ Wright, EF.Clinical effectiveness of lysine in treating recurrent aphthous ulcers and herpes labialis. Gen Dent. 1994 Jan-Feb;42(1):40-2.
- ↑ Singh BB, Udani J, Vinjamury SP, Der-Martirosian C, Gandhi S, Khorsan R, Nanjegowda D, Singh V. Safety and effectiveness of an L-lysine, zinc, and herbal-based product on the treatment of facial and circumoral herpes. Altern Med Rev. 2005 Jun;10(2):123-7.
- ↑ http://harvardpartnersinternational.staywellsolutionsonline.com/HealthNewsLetters/69,W0307e
- ↑ http://nutritiondata.self.com/foods-000083000000000000000.html
- ↑ Agero AL, Verallo-Rowell VM. A randomized double-blind controlled trial comparing extra virgin coconut oil with mineral oil as a moisturizer for mild to moderate xerosis. Dermatitis 2004;15:109-16.
- ↑ http://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/zinc/dosing/hrb-20060638
- ↑ http://www.drugs.com/dosage/zinc-sulfate.html
- ↑ http://www.disabled-world.com/medical/alternative/homeremedies/cold-sore-remedies.php
- ↑ http://www.disabled-world.com/medical/alternative/homeremedies/cold-sore-remedies.php
- ↑ http://www.disabled-world.com/medical/alternative/homeremedies/cold-sore-remedies.php
- ↑ http://www.doctorslounge.com/dermatology/forums/backup/topic-43740.html
- ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/diseases-and-treatments/e---h/herpes-simplex/who-gets-causes
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/causes/con-20021310
- ↑ Hoheisel O. The effects of Herstat (3% propolis ointment ACF ) application in cold sores: a double-blind placebo-controlled clinical trial. Journal of Clinical Research 2001;4:65-75
- ↑ Agero AL, Verallo-Rowell VM. A randomized double-blind controlled trial comparing extra virgin coconut oil with mineral oil as a moisturizer for mild to moderate xerosis. Dermatitis 2004;15:109-16.
- ↑ Bockhorst H, Gollnick N, Guran S, et al. [Therapy of herpes simplex in practice. Report on the treatment of herpes simplex labialis with Esberitox]. ZFA.(Stuttgart.) 11-20-1982;58:1795-98.
- ↑ Senchina, D. S., Shah, N. B., Doty, D. M., Sanderson, C. R., and Hallam, J. E. Herbal supplements and athlete immune function--what's proven, disproven, and unproven? Exerc.Immunol.Rev. 2009;15:66-106.
- ↑ Fiore, C., Eisenhut, M., Krausse, R., Ragazzi, E., Pellati, D., Armanini, D., and Bielenberg, J. Antiviral effects of Glycyrrhiza species. Phytother Res 2008;22(2):141-148.
- ↑ Lim, J. C., Chan, T. K., Ng, D. S., Sagineedu, S. R., Stanslas, J., and Wong, W. S. Andrographolide and its analogues: versatile bioactive molecules for combating inflammation and cancer. Clin Exp.Pharmacol Physiol 2012;39(3):300-310.
- ↑ Saller R, Buechi S, Meyrat R, Schmidhauser C. Combined herbal preparation for topical treatment of Herpes labialis. Forsch Komplementarmed Klass Naturheilkd 2001;8:373-82.
- ↑ http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs400/en/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/risk-factors/con-20021310
- ↑ Rippe, JM.,Angelopoulos, TJ.(2013). Sucrose, high-fructose corn syrup, and fructose, their metabolism and potential health effects: what do we really know?Advances In Nutrition, 4(2), 236-245.
- ↑ Bantle, JP. (2009)Dietary fructose and metabolic syndrome and diabetes. J.Nut. 139(6):1263S-1268S.
- ↑ Grant, N., Hamer, M.,Steptoe, A. (2009). Social Isolation and Stress-related Cardiovascular, Lipid, and Cortisol Responses. Ann. Behav. Med. 37(1); 29-37.
- ↑ Gleeson,M., Nieman, DC., Pedersen, BK. (2004). Exercise, Nutrition and Immune FUnction. J SportsScience. 22(1);115-125.
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4243490/
- ↑ Homma I, Masaoka Y.. Breathing rhythms and emotions. Exp Physiol (2008) 93:1011–21
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/basics/symptoms/con-20021310
- ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/diseases-and-treatments/e---h/herpes-simplex/who-gets-causes