Pdf downloaden
Pdf downloaden
Orchideeën zijn al heel lang een symbool van liefde en schoonheid. Ze worden door liefhebbers gekweekt voor hun pure elegantie, ze worden graag gebruikt als corsage op een pak, of als armcorsage voor een speciale gebeurtenis. Bij vele gelegenheden, van bruiloften tot conferenties sieren strengen orchideeën de tafels als decoratie.
Met meer dan 750 geslachten orchideeën en meer dan 30.000 kruisingen waarvan er elk jaar meer bij komen, is er een enorme variatie om uit te kiezen voor de liefhebber. De orchidee groeit inderdaad op alle continenten behalve Antarctica, dus de kweker kan kiezen uit inheemse en uitheemse soorten, afhankelijk van verkrijgbaarheid en geschiktheid. En hoewel de echte orchideeënliefhebber zich geruime tijd kan (en zou moeten) verdiepen in boekdelen over de groei en verzorging van orchideeën, moet de beginnend kweker toch ergens beginnen. In dit artikel leer je de basis van het verzorgen van orchideeën die over het algemeen sterk en makkelijk te verzorgen zijn. Als je de basis eenmaal onder de knie hebt en je passie voor orchideeën nog steeds sterk is kun je je gaan verdiepen in wat meer uitdagendere soorten, zodra je wat meer zelfvertrouwen op dit gebied hebt.
Stappen
-
Zoek de juiste orchidee voor jouw huis. Het goed verzorgen van orchideeën begint met het uitkiezen van planten die geschikt zijn voor jouw specifieke omgeving. De orchideeën die we in dit artikel bespreken zijn bedoeld om in huis te groeien vanwege hun aanpassingsvermogen aan de meeste omstandigheden, hun gemakkelijke groei, goede verkrijgbaarheid en hun prachtige bloemen. Als je merkt dat je je hierna wilt richten op de wat minder makkelijke soorten, is het aan te raden veel onderzoek te doen naar de specifieke behoeften van de delicatere en kieskeurigere variëteiten. Hier zijn wat dingen om in je achterhoofd te houden als je een orchidee uitkiest:
- Heeft de orchidee genoeg ruimte als hij is uitgegroeid? Of moet de plant dan verplaatst worden? Sommige orchideeën kunnen enorm groot worden als ze zijn volgroeid, en kunnen het beste in een kas of serre staan.
- Kun je voor de juiste temperatuur zorgen die de orchidee nodig heeft? Orchideeën kunnen worden verdeeld in drie typen wat betreft temperatuurvereisten --koud, middelmatig en warm, wat betekent dat ze een bepaalde minimum-nachttemperatuur vereisen om goed te kunnen groeien.
- Heb je een kas of serre als dat nodig is? Veel orchideeën gedijen beter in zo'n soort omgeving dan zomaar in huis. Als je dit niet hebt, neem dan een orchidee die het goed binnen doet (zie onderstaande lijst).
-
Koop planten die al bloeien. De planten die al bloemen hebben zijn een goede koop, omdat het tot vijf jaar kan duren voordat een zaailing de eerste bloemen voortbrengt. Dus behalve als je extreem geduldig bent, of al een kas vol orchideeën hebt staan, heb je vast geen zin om zo lang te wachten.
-
Ga jouw groeiomstandigheden na. Selecteer een orchidee op basis van de omstandigheden in jouw huis. Dit is belangrijk omdat elk type orchidee verschillende vereisten heeft, afhankelijk van waar de orchidee oorspronkelijk vandaan komt. Lees altijd het label met instructies aan de plant zodat je zeker weet dat deze geschikt is voor jouw huis of tuin. Hier zijn wat veel voorkomende soorten van orchideeën die normaal gesproken goed in of om het huis kunnen groeien:
- Phalaenopsis : Wordt meestal "vlinderorchidee" genoemd en is een elegante orchidee om binnen te houden. Hun lange strengen met kleurige bloemen blijven maandenlang mooi. De bloei begint in de winter of vroege lente. Deze orchidee heeft meestal minder licht nodig dan de cattleya en doet het goed in de meeste omstandigheden binnenshuis.
- Cattleya : Deze orchidee wordt vaak in corsages gebruikt en heeft een bloem die twee tot zes weken bloeit. Ze bloeien meestal eens per jaar in de lente of herfst, maar hebben wel twee keer zo veel licht nodig dan de meeste binnenorchideeën.
- Dendrobium
: Deze prachtige orchidee produceert lange, sierlijke strengen met bloemen die meestal wit, lavendelkleurig of een combinatie van die twee zijn, in de herfst en winter. De bloemen kunnen drie tot vier weken openblijven en het is één van de gemakkelijkst te verzorgen planten.
- Paphiopedilum : De populaire benaming voor deze orchidee is Venusschoentje, omdat het derde kroonblad een buideltje vormt dat precies op een damesschoentje lijkt. Het buideltje is bedoeld om insecten te vangen zodat ze gedwongen worden langs de meeldraad te klimmen waarbij ze pollen meenemen of achterlaten. De bladeren zijn meestal heel mooi met groen of gevlekt groen en wit. Deze orchidee heeft veel licht nodig, maar geen directe zon. Thuis staan ze het beste aan een raam op het oosten, westen of (met een beetje schaduw) zuiden. Het blad moet op natuurlijke wijze half rechtopstaan en stevig zijn, niet hangend. Kamertemperatuur is ideaal voor hun groei.
Advertentie
-
Leer hoe je je orchideeën water moet geven. Orchideeën zijn één van de grootste bloemdragende plantenfamilies met vele subfamilies en variaties, die allemaal verschillende vereisten hebben wat betreft bewateren. Wat bij de ene soort leidt tot verdroging, kan bij de andere tot verdrinking leiden. Over het algemeen geef je je orchideeën om de vijf tot twaalf dagen water, afhankelijk van welk soort je hebt, welke temperatuur het is, en welk jaargetijde. Je kweker of bloemist kan je specifiekere informatie geven, maar hier is alvast een algemene lijst om je te helpen beslissen hoeveel water jouw orchideeën nodig hebben:
- Hou deze soorten altijd gelijkmatig vochtig (niet nat):
- Paphiopedilum
- Miltonia
- Cymbidium
- Dontoglossum.
- Hou deze soorten gelijkmatig vochtig tijdens de actieve groeiperiode, maar laat ze tussendoor uitdrogen als ze niet groeien
- Cattleya
- Oncidium
- Brassia
- Dendrobium
- Laat deze soorten tussen het bewateren een beetje uitdrogen:
- Phalaenopsis
- Vanda
- Ascocenda
- Let op dat je de bladeren niet natmaakt als je je orchidee water geeft. Als ze wel nat worden, droog ze dan voorzichtig af met een tissue of watje.
- Hou deze soorten altijd gelijkmatig vochtig (niet nat):
-
Onderhoud het groeimedium. Haal de binnenpot uit de decoratieve pot en zet hem in het aanrecht of de badkuip. Doe orchideeënvoeding in een gieter of bak en doordrenk de hele aarde hiermee. Laat de aarde volledig volzuigen voordat je hem weer in de decoratieve pot zet. Laat hem niet in het water staan, daarvan gaat de plant dood.
- Let op: Epifytische soorten groeien van nature tegen bomen of rotsen aan. Zij horen niet in de aarde te groeien, maar bijvoorbeeld in de schil van een kokosnoot, een rieten mand, een stuk schors of kurk. Epifyten hebben de eigenschap dat ze wortels maken boven de grond in de lucht. Deze wortels heeft de plant nodig om water en licht op te nemen voor de groei. Knip deze wortels niet weg.
-
Voed de orchidee. Over het algemeen wordt aangeraden één keer per maand voeding te geven. Zoek voeding die stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) bevat, plus sporenelementen zoals ijzer (Fe). Als er nieuwe stengels uitkomen, neem dan voeding met een hoger percentage stikstof, en voeding met meer fosfor en kalium later in het seizoen. Overvoed de orchideeën niet, dit kan ze beschadigen.
- Als jouw orchidee op schors groeit, gebruik dan een voeding die veel meer stikstof bevat (in de verhouding 30(N) -10(P) - 10(K)). De bacteriën in de composterende schors hebben veel stikstof nodig.
- Geef je orchidee goed water voor je ze voedt.
Advertentie
-
Begrijp de verschillende behoeften van epifyten en terrestrische soorten (die in de aarde groeien). Veel orchideeën zijn epifytisch en vereisen een ander soort groeiondergrond dan de terrestrische orchidee; het klopt dat de meeste orchideeën dood zullen gaan als je ze in de aarde plant terwijl ze normaal niet zo groeien. Epifyten hebben dikke vlezige wortels waarmee ze zich normaal aan bomen of schors kunnen hechten om water en voeding te absorberen; andere hebben luchtwortels die gewoon loshangen. Epifyten groeien het best in een mengsel van boomschors en turfbrokjes, of gewoon op een stuk schors of kurk. Epifyten hebben een basis nodig die heel goed doorlucht en gedraineerd is.
-
Zorg voor een geschikt groeimedium. Veel voorkomende media zijn onder andere sparrenbast, kokosschillen, veenmos, varenvezels, perliet of een mengsel hiervan. Maar het groeimedium hangt af van het type orchidee -- terrestrische soorten moeten een medium hebben dat bestaat uit voornamelijk leem met gelijke delen van materie als veenmos, vochtige turf of grof zand. Epifyten hebben een groeimedium nodig dat bestaat uit gelijke delen veenmos, fijngemalen schors, vermiculiet en vochtige turf. Het is het makkelijkst om een kant-en-klare mix te kopen speciaal geschikt voor jouw type orchidee, maar zorg dan wel dat je precies weet wat jouw soort nodig heeft.
- Kant-en-klare orchideeënpotgrond is verkrijgbaar bij het tuincentrum, of je kunt misschien een mix laten klaarmaken die varenvezels, vulkanisch gesteente, houtskool, een beetje turf of sparrenbast bevat.
-
Verpot als dat nodig is. Je zult af en toe moeten verpotten, zowel om het groeimedium te verversen als om de groei te bevorderen. De lente is gewoonlijk de beste tijd om orchideeën te verpotten. Hier volgen wat dingen om aan te denken:
- Orchideeën die op schors groeien moeten over het algemeen elke 18 tot 24 maanden worden verpot.
- Selecteer de grootte van de pot op basis van de grootte van de wortelmassa. Orchideeën houden van kleine potten. Als je een grote pot neemt zal de orchidee veel van zijn energie gebruiken om wortels te maken, terwijl hij verder een paar maanden niet meer groeit, dus hou de pot klein. Alle orchideeën vinden het prettiger om bij de wortels een beetje te worden ingebonden, waarbij de wortels hier en daar boven de groeimedia uitsteken (of luchtwortels die gewoon los hangen). Maar als je plant uiteindelijk meer stengels gaat produceren kan hij eventueel uit zijn pot groeien.
- De pot bepaalt hoe je water geeft. Een orchidee die in een poreuze pot staat, zoals van klei (wat goed is voor orchideeën) zullen vaker water nodig hebben dan orchideeën in plastic potten.
- Gebruik altijd een pot met een afwateringsgaatje. Als er water in de pot blijft staan zullen de wortels van de orchidee gaan rotten.
- In grotere potten zal het langer duren voor de media in het midden uitdroogt --wat niet goed is voor je orchidee. Om dit te voorkomen kun je scherven van bloempotten van klei op de bodem van de pot leggen om drainage te bevorderen.
- Als je een pot van klei gebruikt, maak het afwateringsgat dan groter, of maak extra gaatjes aan de zijkant (vlak bij de bodem) van de pot.
-
Verpot de orchidee afhankelijk van het type. Verpot de plant voorzichtig in een iets grotere pot waarbij je de geschikte poreuze media gebruikt die hierboven worden aangeraden. Zorg altijd voor goede afwatering.
- Voor een terrestrische orchidee: Haal de plant uit de originele pot. Haal voorzichtig de oude media weg. Zet de plant in een schone pot en sprenkel nieuw medium om de wortels heen. Druk hem op zijn plek met een pootstok of andere kleine stok. Laat een beetje ruimte tussen de media en de rand om makkelijk water te kunnen geven. Ongeveer 12mm is genoeg.
- Voor een epifytische orchidee: Haal het losse oude medium weg. Knip dode wortels af en gooi ze weg. Hou de orchidee ondersteboven en wikkel nieuw medium om de wortels heen zodat er een stevige bal ontstaat. Draai de orchidee weer rechtop en zet hem terug in de uitgekozen bak. Een verpotte epifyt moet je een week geen water geven, zodat hij zijn wortels weer in vorm kan krijgen. Geef daarna spaarzaam water om ervoor te zorgen dat de nieuwe wortels niet beschadigd raken.
-
Na het verpotten hou je het medium weer vochtig zoals het hoort. Dit is vooral belangrijk van de late lente tot en met de zomer.Advertentie
-
Onderhoud de bloemen. Het hoogtepunt van de bloei begint eind van de winter, hoofdzakelijk februari en maart. De bloei duurt normaal zo'n vier tot twaalf weken. Als de bloemen uitgebloeid zijn, knip dan de stengel zo'n 12mm boven het punt waar hij aan de basis van de plant is verschenen. Snij ook dode bladeren en weefsel weg, zoals oude bloemstengels, oude bladeren, alles wat rot, dode wortels, etc.
- In het geval van schimmel of ziekte, snij dan een beetje verder dan het aangetaste stuk om verdere infectie te voorkomen.
-
Snoei een orchidee niet als een struik. Als je een stuk van een blad afsnijdt, zal de rest van de bladeren misschien ook doodgaan, en ook het snijden in een schijnknol kan je orchidee ernstig beschadigen.
-
Gebruik steriel gereedschap als je orchideeën snijdt en snoeit. Dit zal het verpreiden van ziekten tegengaan. Het is aan te raden je gereedschappen in bleekwater te weken tussen verschillende knipbeurten door, of een wegwerp (scheer)mes te gebruiken.
-
Kijk uit naar nieuwe groei. Dat kan zijn in de vorm van een nieuwe stengel vanaf de basis van oude. Als de omstandigheden goed zijn, kan de nieuwe stengel langer worden dan de moeder voordat hij gaat bloeien.
- Lage nachttemperaturen kunnen de bloei helpen inzetten. Met de juiste zorg afhankelijk van de speciale vereisten van de soort, zou een orchidee elk jaar moeten groeien en bloeien.
Advertentie
-
Hou de juiste temperatuur aan. 18-30ºC is het beste. Voor korte perioden kan een orchidee temperaturen tussen de 16-37ºC aan, maar ze houden niet van plotselinge temperatuurschommelingen. Als het te koud is kunnen de bladeren geel worden en uiteindelijk afvallen. Als dit gebeurt, haal de gele bladeren er dan af en verzorg de plant weer als normaal.
-
Zorg voor goede ventilatie. Een goede ventilatie is belangrijk voor een orchidee. Het helpt de orchidee herstellen als hij een schimmel of andere infectie heeft die behandeld moet worden. Ventilatie is ook de beste preventie van deze bedreigingen omdat de bladeren en bloemen daardoor droger blijven.
- Zet in de zomer de ramen open zodat er een natuurlijke luchtstroom is. Dit zorgt dat het water kan verdampen en er verse CO2 wordt aangevoerd. Een zachte bries zorgt er ook voor dat de orchidee fel zonlicht aankan zonder dat de bladeren verschroeien.
- In de winter (of in de zomer op windstille dagen) kun je een ventilator gebruiken om de lucht zachtjes te doen bewegen. Zet hem wel steeds op een andere plek zodat er niet een kant van de orchidee constant wind heeft.
Advertentie
Tips
- Eén van de snelste manieren om je orchidee dood te laten gaan is door hem in een te natte pot te laten staan. De hoeveelheid water die hij nodig heeft hangt af van het soort orchidee, de media, hoeveelheid licht, kenmerken van de pot en temperatuur.
- Na de bloei, als het blad niet meer groeit, geef je minder water en voeding totdat het blad weer gaat groeien.
- Water is vooral van kritiek belang voor de phalaenopsis , omdat zij geen organen hebben om water op te slaan (schijnknollen). Laat de phalaenopsis niet helemaal uitdrogen . Geef ze goed water, en wacht dan tot de aarde bijna droog is. Zorg dat er geen water op de bladeren blijft liggen, hiervan krijgt hij ziektes en gaat hij dood.
- Planten die in een pot van klei staan, of in een kleine pot hebben misschien vaker water nodig. Geef deze twee keer per week water. Na de bloei rusten orchideeën; geef ze dan minder water.
- Voeding: orchideeën hebben regelmatig voeding nodig om te groeien en bloeien, maar te veel voeding kan de plant beschadigen. Speciale orchideeënvoeding die in water op te lossen is kun je bij de meeste tuincentra krijgen en is handig in gebruik.
- Geef elke maand oplosbare voeding, volg de aanwijzingen op het label. Tijdens het groeiseizoen kan elke week verdunde voeding worden gegeven. Geef elke maand zuiver water om opgehoopte voedingsstoffen weg te spoelen.
- Orchideeën die op schors groeien hebben een voeding nodig die veel meer stikstof bevat (in de verhouding 30(N) -10(P) - 10(K)), of 15-5-5. Gemonteerde orchideeën en de soorten die niet op schors groeien doen het goed met een voeding met gelijke verhoudingen, zoals 20-20-20. Een bloeiversterkende formule kan in de herfst worden gebruikt, daar zit meer fosfor in (het middelste getal), zoals 10-30-20.
Advertentie
Waarschuwingen
- Veel voorkomende insectenplagen zijn onder anderen wolluis, spinmijt, bladluis en schildluis. Schildluizen zitten vaak aan de onderkant van het blad, en hevig aangetaste planten moet je weg doen.
- Ziekten die veel voorkomen bij orchideeën zijn onder andere bladvlekken, bloembladpokken en verschillende soorten schimmels zoals zwartrot. Een ander veel voorkomend probleem is het onvermogen om te bloeien, wat meestal door slechte omstandigheden komt, vooral onvoldoende licht of voeding.
- Het stuk voor stuk eraf halen van schildluizen en daarna behandelen met chemisch bestrijdingsmiddel kan een licht aangetaste plant redden. Slakken eten de knoppen, bloemen, bladeren en zachte stengels.
- Orchideeën zijn vatbaar voor veel insectenplagen en ziekten.
- Op het moment zijn virussen een niet te behandelen probleem, en ze zijn vaak moeilijk te onderscheiden van schimmelinfecties. Vraag een second opinion aan een professional als je het niet zeker weet. Als je orchidee een virus heeft, gooi hem dan meteen weg en desinfecteer de pot als je hem wilt hergebruiken.
Advertentie
Bronnen
- http://www.kerrys.com/ Kerry's Orchids – originele bron van informatie, gebruikt met toestemming
- http://hgic.clemson.edu/factsheets/hgic1560.htm Clemson.edu – originele bron van informatie, gebruikt met toestemming
- http://www.orchidcare.ca/ OrchidCare.ca – gedeeltelijke bron van informatie, gebruikt met toestemming door www.orchidcare.ca
- http://www.beautifulorchids.com/ Beautiful Orchids.com
- http://www.orchid-care-tips.com/ Orchid Care Tips
- David Squire, The Little Book of Orchids , (1993), ISBN 1-85833-100-5
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
