PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Goed leren schaken kost een aantal jaar tijd, maar als je weet hoe het spel werkt, hoef je geen schaakmeester te zijn om vaker een schaakpartij te winnen. Door bepaalde zetten te leren herkennen en je tegenstander te lezen kun je je koning beschermen, die van je tegenstander aanvallen en bijna elke keer eindigen als winnaar.

Deel 1
Deel 1 van 3:

Winnen als beginner

PDF download Pdf downloaden
  1. Je koning is vanzelfsprekend het meest belangrijke stuk op het schaakbord, aangezien je verliest als die wordt gepakt. De rest van je stukken zijn echter geen kanonnenvoer. Gebaseerd op de wiskunde en geometrie van het schaakbord, zijn sommige stukken altijd waardevoller dan andere. Onthoud deze rangorde wanneer je stukken pakt. Je wilt bijvoorbeeld niet een waardevolle toren riskeren om het paard van je tegenstander te pakken.
    • Pion=1 punt
    • Paard=3 punten
    • Loper=3 punten
    • Toren=5 punten
    • Dame=9 [1]
    • Schaakstukken worden soms ook wel materiaal genoemd. Je wilt een hoop materiaal van hoge kwaliteit hebben om elke schaakpartij te kunnen winnen.
  2. Schaakopeningen zijn de eerste paar zetten in het spel, en ze bepalen je algemene strategie en positie voor de rest van de match. Wanneer je opent is je doel om zoveel mogelijk sterke stukken te ontwikkelen, of van de achterlijn te halen. Er zijn een aantal belangrijke overwegingen voor een goede opening: [2]
    • Plaats je pionnen richting het centrum van het bord, zodat je je sterke stukken de ruimte geeft om te ontwikkelen. De meest gebruikelijke en erg efficiënte manier is om de koningspion 2 velden vooruit te zetten en dan je damepion 2 velden vooruit, mits die niet in gevaar komt na de zet van je tegenstander. Deze opening ontwikkelt je lopers, wat een snelle rokade mogelijk maakt, en met de juiste zetten schaak je meer defensief dan offensief.
    • Je openingszetten zijn ook afhankelijk van de kleur die je speelt, zwart of wit. Aangezien wit eerst begint, moet je de aanval inzetten en controle over de partij proberen te houden. Zwart moet zich iets inhouden en afwachten, en wit zich bloot laten geven met een fout in de aanval.
    • Verplaats nooit hetzelfde stuk twee keer achter elkaar, tenzij het in gevaar is en het gepakt kan worden. Hoe meer stukken je kunt verplaatsen, hoe meer je tegenstander op je moet reageren.
    • Met deze principes in je achterhoofd, bekijk de lijst van openingszetten die gebruikt wordt door grootmeesters tijdens moderne toernooien.
  3. Om te winnen met schaken, moet je constant een paar zetten vooruitdenken en langere ingewikkeldere aanvallen opstellen om je tegenstander te slim af te zijn. Je eerste zet moet de rest van de partij bepalen, waarmee je opbouwt naar je eerste aanval of de controle over bepaalde gedeeltes van het bord. De beste manier voor een beginner om vooruit te leren plannen is om wat algemene openingscombinaties te oefenen:
    • De Spaanse opening is een klassieke opening om de lopers te ontwikkelen en aan te vallen. Zet de koningspion twee velden vooruit, en zet dan je paard op f3 (witspelers). Zet dan de loper aan de kant van je koning helemaal vooruit totdat het op één veld van de pion van je tegenstander staat (b5). [3]
    • De Engelse opening is een langzame, flexibele opening. Verplaats de pion op c2 1 veld vooruit, volg dan met de pion op g2 om de loper aan de kant van je koning te ontwikkelen (als zwart zich naar het centrum beweegt), of het paard aan de kant van je dame (als zwart zich aan de zijkant begeeft). [4]
    • Probeer het avontuurlijke koningsgambiet . Gebruikt door grootmeesters sinds Bobby Fisher, kan deze spannende opening beginners vroegtijdig van stuk brengen. Verplaats beide koningspionnen (e2 & f2) twee velden vooruit bij de openingszet. Zwart zal vaak vroegtijdig aanvallen, denkend dat ze een opening hebben aan jouw kant, maar je muur van pionnen brengt ze snel in de problemen. [5]
    • Probeer het damegambiet om controle te krijgen over het centrum van het bord. Wit verplaatst de damepion naar d4, waardoor het de pion van zwart naar d5 lokt. Wit slaat doorgaans terug door de pion van de loper naar c4 te verplaatsen. Deze manoeuvre brengt het spel naar het centrum en geeft ruimte aan je dame en loper om zich te verplaatsen. [6]
      • Een goede verdediging tegen het damegambiet is de Franse Verdediging . Als zwartspeler beweeg je je koningspion naar e6. Wit verplaatst dan doorgaans zijn damepion naar d4, waardoor je terug kunt slaan met je damepion naar d5. Je hebt nu een opening gegeven aan je loper om aan te vallen. Als wit je damepion pakt op e6, laat hij zijn koning onbeschermd, dus hij verplaatst waarschijnlijk zijn paard naar c3. Je kunt nu je loper naar b4 verplaatsen, waardoor je het paard vastzet.
  4. Deze truc werkt maar één keer per speler, aangezien een snuggere speler de zet herkent en hem uit de weg gaat. Dat gezegd hebbende, is herdersmat een goede manier om een beginnende tegenspeler op het verkeerde been te zetten en het spel snel onder ze vandaan te trekken.
    • Witspelers : koningspion 1 veld vooruit (e7-e6); loper naar c5; dame naar f6; dame naar f2.
    • Zwartspelers : koningspion 1 veld vooruit (e2-e3); loper naar c4; dame naar f3; dame naar f7. [7]
    • Herdersmat counteren : gebruik je paarden als blokkades wanneer je herdersmat herkent - de kans is groot dat ze niet een dame zullen opofferen om je paard te pakken. De andere optie is om een bijna identieke zet te gebruiken, maar in plaats van dat je je dame vooruit zet, houd je haar op e7, voor je koning.
  5. Je grootste zorg wanneer je schaak speelt is om het centrum onder controle te houden, in het bijzonder de 4 velden in het midden. Dit is omdat je vanuit het centrum van het bord elke kant kunt aanvallen, waardoor je de snelheid en de richting van het spel onder controle houdt. Het paard heeft bijvoorbeeld acht potentiële zetten in het centrum van het bord, maar slechts 1-2 aan de rand van het bord. Er zijn twee algemene manieren om dit te doen.
    • Ondersteund midden is wanneer je je langzaam naar het centrum van het bord beweegt met verschillende stukken. Paarden en lopers ondersteunen vanuit de randen van het bord, klaar om in te grijpen en stukken te pakken als je wordt aangevallen. In het algemeen komt deze langzame ontwikkeling het meest voor.
    • De zijkanten gebruiken is een erg moderne speelstijl dat het centrum vanaf de randen onder controle houdt. Je torens, dame en paarden begeven zich over beide kanten van het bord, waardoor het onmogelijk is voor je tegenstander om zich naar het centrum te begeven zonder gepakt te worden.
  6. Zodra je je openingszetten hebt gedaan, is het tijd om een aanvallende houding aan te nemen. Je wilt elk stuk de best mogelijke ruimte geven om zich te bewegen, en je stukken van de achterlijn halen. [8]
    • Tenzij je er toe wordt gedwongen, is de beste methode om je stukken om de beurt te verplaatsen. Gebruik hetzelfde stuk niet twee keer achter elkaar, tenzij je het moet verdedigen tegen een onverwachte aanval, of je een cruciale aanval maakt.
    • Je hoeft echter niet elk stuk te bewegen. Al je pionnen naar voren brengen helpt je niet om te winnen, aangezien het de cruciale verdedigingslinie van je koning vernietigt.
  7. Een rokade is wanneer je koning over een toren springt, waardoor je je toren effectief gebruikt om een muur te vormen tegen een aanval. Voor de koning heb je nog steeds een rij pionnen waarachter je hem kan verschuilen. Dit is een ongelooflijk effectieve tactiek, zeker voor beginners die het spel moeten leren. Om het te doen:
    • Maak de baan tussen je koning en je toren vrij door je loper en je paard te verplaatsen (en mogelijk je dame). Probeer zoveel mogelijk pionnen op hun plek te houden. Je kan dit aan beide kanten doen.
    • In dezelfde beurt, beweeg je toren en je koning samen, en wissel ze van positie. Dus als je rokeert aan de kant van de koning, eindig je met je koning op g1 en je toren op f1. [9]
    • Let op dat de koning en de toren niet hebben bewogen voordat je rokeert. Als ze dat wel hebben gedaan, is de zet niet langer toegestaan.
    • Onderdeel van een schaakpartij winnen is je vermogen om je tegenstander te kunnen lezen, zonder hen jou te laten lezen. Begin je zet pas wanneer je zeker bent dat het de juiste is.
    • Je moet altijd een paar zetten vooruitdenken. Dit betekent dat je moet weten waar elk stuk naar toe beweegt in wat voor soort situatie dan ook, en kunt voorspellen hoe je tegenstander reageert op jouw zetten. Deze vaardigheid is niet altijd makkelijk om te leren en heeft oefening nodig.
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 3:

Winnen als gevorderde

PDF download Pdf downloaden
  1. Welke stukken ontwikkelen ze, en aan welke kant van het bord geven ze de voorkeur? Als je hen was, wat voor soort langetermijnstrategie zou je gebruiken? Zodra je de basics van je eigen spel hebt bepaald, moet je constant aanpassen naar het spel van je tegenstander. Als hij zich inhoudt en de stukken aan zijn kant houdt voor een aanval, vraag jezelf dan af wat zijn einddoel is. Zijn er manieren waarop je zijn plan kunt verstoren of kunt ophouden? Heeft hij een voordeel, en moet je terugvallen en sommige stukken verdedigen om een groot verlies aan materiaal te voorkomen, of kun je hem onder druk zetten? [10]
  2. Stukken ruilen is vanzelfsprekend wanneer je eindigt met een materiaalvoorsprong, zoals het opgeven van je paard om hun dame te krijgen, maar het is veel lastiger wanneer je gelijke stukken moet ruilen. In het algemeen wil je geen stukken ruilen wanneer:
    • Je voorsprong hebt in positie en ontwikkeling, en controle hebt over het centrum. Hoe minder stukken er in totaal op het bord zijn, hoe minder voordeel je hebt en hoe makkelijker je tegenstander zich tegen jou kan verdedigen.
    • De tegenstander vastzit in een hoek. Wanneer je ze vast hebt zitten in een hoek van het bord, is het moeilijker voor hen om te bewegen of veel stukken te verplaatsen, maar met een minder aantal stukken kunnen ze beter ontsnappen.
    • Je minder stukken dan je tegenstander hebt. Als je meer stukken hebt dan hen en de materiaalwinst is gelijk, begin dan met stukken pakken. Je zult nieuwe aanvalsbanen vrijmaken.
    • Je dubbele pionnen krijgt. Een dubbele pion is wanneer je een pion voor een andere pion hebt staan. Dit maakt ze beiden minder bruikbaar en verstopt jouw kant van het bord. Als je echter je tegenstander dubbele pionnen laat krijgen als bijeffect van een gelijke ruil, dan kan dit een bruikbare zet zijn. [11]
  3. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, maar je moet langetermijndenken om regelmatig schaakpartijen te kunnen winnen. Elk stuk dat je beweegt moet gedaan worden met drie algemene doelen in gedachten. Als je deze punten in je achterhoofd houdt, kun je makkelijk beginnen met het improviseren van plannen met meervoudige zetten om de partij te winnen:
    • Ontwikkel meerdere stukken (torens, paarden, dame, loper) vroegtijdig en vaak. Haal ze vanuit de achterlijn om je opties te openen.
    • Houd het centrum onder controle. Het centrum van het bord is waar de actie plaatsvindt.
    • Bescherm je koning. Je kunt de beste aanval ter wereld hebben, maar als je je koning onbeschermd laat, verlies je gegarandeerd in de laatste minuut. [12]
  4. Schaak gaat om momentum, en als je het hebt moet je het houden. Als je tegenstander puur op jou reageert, en stukken vaak uit de weg haalt en niet in staat is om een aanval te verdedigen, neem dan je tijd en haal ze naar beneden. Vergeet niet dat je een match-up kunt winnen, maar nog steeds de partij kunt verliezen. Val niet aan als je je opent voor een tegenaanval. Pak in plaats daarvan hun verdedigende stukken, neem volledige controle over het centrum van het bord en wacht met de aanval tot het laatste moment.
  5. Stukken vastzetten, ze in de val lokken of gegijzeld houden zorgt ervoor dat je tegenstander ze minder effectief kan gebruiken zonder ze te verliezen. Deze passieve soort oorlogsvoering is een goede manier om het spel onder controle te houden en helpt je om je tegenstander te overmeesteren. Kijk waar een stuk naar toe kan gaan. Meestal zijn stukken met beperkte opties je beste keuze. Stel je schaakstuk dan in plaats van aan te vallen zo op dat je ze kunt pakken waar ze dan ook naar toe bewegen, waardoor je die stukken voor lange tijd onbruikbaar maakt.
    • Een stuk gijzelen is wanneer je je tegenstander de mogelijkheid geeft om jouw stuk te pakken. Het enige punt is dat je weet dat je in ruil hun stuk kunt pakken. Ze kunnen hem pakken of niet - het belangrijkste is dat jij in controle bent. [13]
  6. Je moet naar het hele schaakbord kijken en elke mogelijke zet die je hebt evalueren. Maak geen zet omdat je het moet - neem in plaats daarvan de tijd om bij elke beurt te kijken naar de best mogelijke zet. Wat een zet goed maakt, hangt puur af van de context, maar er zijn een paar vragen die je jezelf kunt stellen voor elke zet om te kijken of het de juiste is:
    • Ben ik veiliger waar ik eerder was?
    • Geef ik mijn stuk bloot, de koning of een ander belangrijk stuk?
    • Kan de vijand mijn stuk snel in gevaar brengen, waardoor ik terug moet gaan en mijn beurt 'verlies'?
    • Zet deze zet de vijand onder druk om op mij te reageren? [14]
  7. Je wilt controle blijven houden over het centrum, maar je wilt ook aanvallen als een eenheid. Je stukken zijn als onderdelen van een orkest, elk stuk dient een uniek doel, maar samen werken ze het best. Door de stukken van je tegenstander te elimineren, heb je een grotere kans om zijn koning schaak te zetten zonder dat hij een stuk heeft om zich achter te verschuilen, en door het te doen met 2-3 stukken als ondersteuning zorg je dat je materiaalwinst blijft houden. [15]
  8. Het is niet voor niets het meest sterke stuk, en er zijn zelden goede momenten om het in te ruilen voor een stuk van je tegenstander, zelfs hun dame. Je dame is je meest veelzijdige aanvaller en moet ook zo gebruikt worden. Bescherm en ondersteun altijd je dame, aangezien de meeste spelers zowat elk stuk (behalve hun eigen dame) zullen opofferen om haar te pakken.
    • Een dame kan alleen volledig benut worden met ondersteuning. De meeste spelers letten instinctief op de dame van de tegenstander, dus gebruik de jouwe om stukken naar de lijn van jouw torens, lopers en paarden te dwingen. [16]
  9. Lopers vallen aan over een lange afstand en ze allebei te gebruiken om het bord onder controle te houden is essentieel, zeker in het vroege stadium van een partij. Er zijn veel openingsstrategieën die je kunt leren, maar het algemene doel is om snel ruimte te maken voor de ontwikkeling van je waardevollere stukken.
    • Je pionnen bewegen naar d4/d5 of e4/e5 geeft ruimte aan je lopers om te bewegen en help je het midden van het centrum te overmeesteren. Breng de lopers zo vroeg mogelijk naar voren en gebruik hun lange reikwijdte naar je voordeel terwijl je de toren en dame ontwikkelt. [17]
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 3:

Winnen als expert

PDF download Pdf downloaden
  1. Een schaakpartij heeft meestal drie fases, en ze hangen alle drie sterk samen. De beste schaakspelers denken altijd 10-12 zetten vooruit, ontwikkelen 3-4 strategieën tegelijk, afhankelijk van de zetten van hun tegenstander. Ze weten dat zetten en geruilde stukken in het begin van het spel het einde sterk beïnvloeden, en gebaseerd daarop maken ze hun plannen.
    • Openingszet : dit is waar je de toon van het spel aangeeft. Je eerste 4-5 zetten ontwikkelen snel een groot aantal stukken die vechten om het centrum van het bord. Je kan de aanval inzetten, het gevecht naar ze toe brengen, of je kunt de verdediging aannemen, je inhouden en op hun wachten om de eerste stap te maken.
    • Het middenspel : dit bestaat puur en alleen om je eindspel op te stellen. Je ruilt stukken, neemt het centrum van het bord over en zet 1-2 aanvalsbanen op die je op elk moment in actie kan laten komen. Een ruil kan gunstig lijken, maar je moet weten hoe het verliezen van een stuk je kans op winnen beïnvloedt.
    • Het eindspel : er zijn slechts een paar stukken over en ze zijn allemaal ongelooflijk waardevol. Het eindspel lijkt op het meest dramatische stuk van het spel, maar eigenlijk is het meeste werk al gedaan - de speler die het middenspel 'won' en de meeste materiaalwinst heeft zou het moeten afsluiten met schaakmat.
  2. Al vroeg zijn lopers en paarden grofweg even sterk. In het eindspel kunnen lopers echter snel over het gehele, legere bord bewegen, terwijl paarden nog steeds langzaam zijn. Onthoud dit wanneer je stukken ruilt - de loper is misschien niet heel nuttig op korte termijn, maar ze zijn een troef op het eind.
  3. Pionnen lijken misschien nutteloos, maar ze zijn cruciale stukken op het eind van het spel. Ze kunnen sterkere stukken ondersteunen, het spel onder druk zetten en ze zijn een geweldig schild voor je koning. Dit voordeel raak je echter kwijt als je ze al vroeg verdubbelt (twee pionnen in dezelfde verticale lijn zetten). Houd je pionnen dicht bij elkaar en laat ze elkaar horizontaal ondersteunen. Wanneer er nog maar een paar stukken op het bord over zijn, brengt een zet naar voren je dame terug, waardoor je de partij kunt winnen.
  4. Als je materiaalverlies hebt en je weet dat je geen kans maakt om je tegenstander schaakmat te zetten met de stukken die je overhebt, is het tijd om aan te dringen op gelijkspel. In wedstrijdschaak moet je weten wanneer je de kans hebt verloren om te winnen (je hebt alles behalve je koning nog, een pion en misschien 1-2 andere stukken, je bent continu aan het vluchten etc.) en moet je in plaats daarvan gaan voor gelijkspel. Er zijn verschillende manieren om je verlies te accepteren en voor gelijkspel te gaan, zelfs wanneer het hopeloos lijkt:
    • Eeuwig schaak is wanneer je je tegenstander in een positie dwingt waar ze niet aan schaak kunnen ontkomen. Let op, je hoeft ze niet daadwerkelijk schaakmat te hebben, je hoeft ze enkel in een positie te hebben waar ze voortdurend schaak staan, zonder dat ze dat kunnen verhinderen. Vaak gebeurt dit met een laatste wanhopige aanval op de koning, waardoor de tegenstander vastzit tussen aanval en verdediging.
    • Impasse : wanneer de koning niet schaak staat, maar niet kan bewegen zonder schaak te komen staan. Aangezien een speler niet vrijwillig schaak kan komen te staan, is het gelijkspel.
    • Herhaling of Ongebruikte Zetten : als er 50 zetten zijn gemaakt zonder dat er een stuk is genomen of een speler schaak is gezet, kun je om gelijkspel vragen. Als beide spelers alleen maar precies dezelfde zet 3 keer achter elkaar kunnen maken (omdat ze gedwongen heen en weer bewegen), is het ook gelijkspel.
    • Gebrek aan materiaal Er zijn een paar scenario's waar winnen onmogelijk is:
      • Slechts twee koningen op het bord
      • Koning en loper tegen een koning
      • Koning en paard tegen een koning
      • Koning en twee paarden tegen een koning [18]
  5. Je kunt je schaak skills behoorlijk verbeteren zonder ooit een tegenstander te hebben. Schaakproblemen zijn voorbeeldborden die je vragen om schaakmat te staan met slechts 1 of 2 zetten. Je kunt er honderden oefenen in boeken, op elke computer (Windows 7 heeft 10 levels) of online, en na verloop van tijd begin je geweldige posities voor je stukken te leren en onverwachte geniepige aanvalsmethodes. Hoewel je waarschijnlijk nooit de exacte situatie op het bord ziet, ontwikkelen schaakproblemen je vermogen om alle potentiële aanvalshoeken te zien en hoe je het best je stukken kunt opstellen. [19]
    • Kijk online voor schaakproblemen of zoek in de bibliotheek een boek over schaakstrategieën, die allemaal oefeningen hebben voor schaakproblemen.
    Advertentie

Tips

  • Riskeer nooit je dame, het is het meest waardevolle stuk op het bord.
  • Druk naar voren in groepen. Als je een aanval moet inzetten, zorg dan voor een plan om te hergroeperen.
  • Je kunt bepaalde partijen online spelen die je hints geven hoe je moet bewegen. Let goed op deze hints, aangezien ze waardevol zijn wanneer je wedstrijdschaak speelt.
  • Wanneer je klaar bent, ga dan toernooien spelen of zoek een schaakclub. Het verbetert je skills en geeft je een officiële schaakrating.
  • Ken de waarde van elk stuk en gebruik die om je te helpen:
    • Pionnen zijn 1 punt waard, paarden 3, lopers 3, torens 5 en de dame een kolossale 9. Het kan handig zijn om je loper te ruilen om de toren van je tegenstander te pakken.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Check voordat je 'gratis' stukken pakt. Je tegenstander kan dat stuk misschien opofferen zodat hij een waardevollere van jou kan pakken of het is een afleiding om verder te komen.
  • Gebruik geen goedkope trucs zoals schaakmat in vier zetten. Als je tegenstander die trucjes ook kent, loop je een hoog risico om te verliezen.
  • Het is niet erg als je niet wint! Het heeft heel veel oefening nodig om een expert te worden!
Advertentie

Benodigdheden

  • Mensen om tegen te spelen of een computerprogramma
  • Schaakbord en -stukken
  • Mentor om je vaardigheden te verfijnen (optioneel)
  • Online, downloadbaar of voorgeprogrammeerd schaakprogramma (optioneel)
  • Nationaal of internationaal schaaklidmaatschap (optioneel)
  • Schaakclub om bij te oefenen (optioneel)

Over dit artikel

Deze pagina is 36.850 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie