Pdf downloaden
Pdf downloaden
Met een klysma breng je een vloeistof in in de dikke darm via een slangetje. Klysma's worden gebruikt om hevige constipatie tegen te gaan, om vloeistoffen in te brengen bij patiënten die geen vloeistoffen kunnen binnenkrijgen via een infuus, en om medicijnen in een wateroplossing toe te dienen. Als een klysma op de juiste manier wordt toegediend is het veilig en effectief, en bovendien een natuurlijk alternatief voor laxeermiddelen. In dit artikel vind je de stappen voor het toedienen van een klysma.
Stappen
-
Bepaal waar je het klysma wilt toedienen. De drie meest gebruikelijke plekken voor een klysma zijn op bed, op de badkamervloer of in een badkuip.
-
Plaats de steunhaak op de juiste hoogte. De haak moet zo'n 45 tot 60 centimeter boven het oppervlak waar de ontvanger op ligt hangen. De klysmazak hangt dus zo'n 30 tot 45 centimeter boven de anus van de ontvanger. Dit is een goede hoogte om de vloeistof geleidelijk uit de zak te laten stromen.
- Als je de zak te hoog hangt, verhoog je de druk en maak je het onnodig oncomfortabel voor de ontvanger. Hang je de zak te laag, dan zal de vloeistof terug in de zak stromen, waardoor er te weinig vloeistof de darmen in gaat.
-
Bereid je voor op morsingen en lekkages. Als je het klysma toedient op de slaap- of badkamervloer, is het verstandig om een goed absorberende handdoek onder de ontvanger te leggen. Als je het klysma in een badkuip toedient, heb je geen handdoek nodig, maar moet je mogelijk wel gemorst vloeistof schoonmaken van de billen en benen van de ontvanger.Advertentie
-
Kies de juiste watertemperatuur. De meeste klysma's worden toegediend rond lichaamstemperatuur, oftewel tussen 37 °C en 40,5 °C. In de praktijk kunnen klysma's echter worden toegediend met temperaturen tussen de 30 °C en 45 °C. Met water kouder dan 30 °C kun je verkramping veroorzaken, en met water warmer dan 45 °C kun je het rectum verbranden.
-
Voeg indien nodig de oplosstof toe. Voor veel klysma's is kraanwater voldoende, maar in sommige gevallen kan een extra stof het proces effectiever maken. Ook als het klysma een ander doel heeft dan het schoonmaken van de darm is een extra stof soms nodig.
- Als het klysma bedoeld is om constipatie tegen te gaan, kan een milde zeep worden toegevoegd. Klysmazeep is speciaal ontwikkeld om mild genoeg te zijn voor baby's maar om tegelijkertijd de zwaarste constipatie te kunnen oplossen. Klysmazeep kun je verpakt kopen in de meeste winkels met medische apparatuur, en kan vaak ook besteld worden bij een apotheek. Één verpakking is voldoende. (Vloeibaar vaatwasmiddel mag niet worden gebruikt voor een klysma, omdat het de dikke darm irriteert en colitis kan veroorzaken.) Als je geen klysmazeep kunt krijgen, kun je het vervangen door zuiveringszout.
- Zout kan worden toegevoegd als het doel van het klysma is om de ontlasting te verzachten in plaats van meteen uit te drijven. Over het algemeen moet je ongeveer twee theelepels (of 10 milliliter) zout toevoegen aan elke liter water. Minerale olie verzacht ook de ontlasting en smeert bovendien de dikke darm, maar het kan tot 24 uur na het klysma uit de anus blijven lopen.
- Commerciële klysmaoplossingen, bedoeld om de dikke darm schoon te maken voor een colonoscopie of sigmoïdoscopie, bevatten sodiumfosfaat. Dit brengt water uit de bloedstroom naar de dikke darm, maar zorgt vaak ook voor hevige krampen.
- Bepaalde medicijnen die sneller worden opgenomen door de dikke darm kunnen ook aan de oplossing worden toegevoegd, zoals sommige medicijnen voor kanker, artritis, maculadegeneratie, en bepaalde remedies voor misselijkheid.
- Barium wordt toegevoegd aan klysma's die lang moeten worden aangehouden om een röntgenfoto te kunnen maken van de dikke darm.
-
Vul de klysmazak of spuit. De hoeveelheid vloeistof die de ontvanger aankan, hangt af van de grootte van de dikke darm en de hoeveelheid ontlasting. Vanaf ongeveer 11 jaar heeft een kind gemiddeld dezelfde dikke darmcapaciteit als een volwassene.
- Als je een voorverpakte klysmaoplossing gebruikt, kun je aan een kind van 5 tot 10 jaar een volledige kinderdosis geven, en een kind van 2 tot 4 jaar een halve kinderdosis.
-
Verbind de zak met de slang.Advertentie
-
Smeer het uiteinde van de slang in met glijmiddel.
-
Laat de oplossing door de slang stromen, zodat alle lucht eruit wordt gedreven. Hierdoor verminder je krampen tijdens het toedienen van het klysma.
-
Smeer ook de anus en het rectum in met glijmiddel. Het glijmiddel moet zowel aan de buitenkant van de anus als aan de binnenkant (zo ver mogelijk) worden aangebracht, om het inbrengen makkelijker te maken en om de huid rondom het rectum te beschermen. Maak je vinger naderhand schoon met een doekje. (Je kunt natuurlijk ook rubberen of latex handschoenen aandoen voordat je het glijmiddel aanbrengt.)
-
Breng de ontvanger in positie. Er zijn vele posities om het klysma in aan te brengen, maar de drie populairste zijn de Simspositie, de knie-borstpositie en op de rug met gebogen knieën.
- De Simspositie kun je gebruiken als je een klysma door iemand anders toegediend krijgt, maar ook als je het zelf doet. Ga voor de Simspositie op je linkerzij liggen, met je linkerbeen gestrekt en je rechterbeen gebogen. Plaats je linkerarm achter je rug en je rechterhand onder je hoofdkussen. Als je het klysma zelf toedient, moet je ervoor zorgen dat je met je linkerhand de klem kunt bereiken die de vloeistofstroom regelt.
- De knie-borstpositie kan comfortabeler zijn als je het klysma door iemand anders toegediend krijgt. Vooral als de ontvanger zwanger is of in het geval van hevige constipatie kan deze positie van pas komen. In deze positie gaat de ontvanger op de handen en knieën zitten, en worden er een of meerdere kussens onder de borst gelegd. De ontvanger leunt vervolgens op de kussens, draait het hoofd naar de zijkant en rust het hoofd op een ander kussen waar ook de armen omheen gaan. Dit is echter geen goede positie om de vloeistofstroom te regelen als je het zelf doet.
- Op de rug met gebogen knieën is een goede positie als je jezelf een klysma geeft op de badkamervloer of in een badkuip. Leg je hoofd op een kussen en zorg ervoor dat je de klem waarmee je de vloeistofstroom regelt bij de hand hebt.
-
Breng de slang in in het rectum. Draai wat met de slang om het inbrengen makkelijker te maken. De slang moet niet verder dan 7,5 tot 10 centimeter worden ingebracht, zonder het te forceren. De ontvanger kan ook druk zetten, zoals op het toilet, om het proces makkelijker te maken.
-
Laat de oplossing langzaam in de darm stromen. Een goede doorstroomsnelheid is tussen de 100 en 250 milliliter per minuut. Laat de ontvanger langzaam en diep ademen. Hij of zij kan mogelijk het gevoel hebben dat de maag uitzet tijdens het klysma, en de buik en maag kunnen er ook voller uitzien. Stop de doorstroming bij het eerste teken van krampen, en laat de ontvanger snel en oppervlakkig ademen. Ga verder met het proces als het onprettige gevoel weg is. Onderbreek de doorstroming zo vaak als nodig is voor het comfort van de ontvanger. Neem hoogstens 15 minuten de tijd voor een groot klysma.
-
Geef de ontvanger een langzame, diepe buikmassage tegen de klok in. Hiermee help je de oplossing verder door de dikke darm, en het kan ook helpen met het losmaken van ontlasting. Begin linksonder op de buik, werk naar boven naar de ribbenkast en ga dan weer naar beneden over de rechterkant.
-
Knijp de slang dicht als het klysma klaar is. Hiermee zorg je ervoor dat er geen vloeistof terugstroomt.
-
Geef het klysma wat tijd om zijn werk te doen. Een gemiddeld klysma moet zo'n 5 tot 15 minuten binnengehouden worden. Voor constipatie wordt meestal de langere tijd aangehouden. Als de ontvanger voor deze tijd al de noodzaak voelt om zich te verlichten, laat hem of haar dan diep door de mond ademen om tot rust te komen.Advertentie
-
Ga naar het toilet. Als de ontvanger moeite heeft met het inhouden van het klysma, knijp dan de billen samen of druk er met een washandje op om het binnen te houden.
-
Verwijder de klysmaslang.
-
Laat de ontvanger hurken over het toilet. Door te hurken duwen de dijen tegen de buik aan, waardoor er meer vloeistof tegelijk naar buiten kan komen. Als hurken te moeilijk is, laat de ontvanger dan normaal op het toilet zitten.
- Om de vloeistof verder naar buiten te helpen, kun je de ontvanger een buikmassage geven met de klok mee.
-
Verwijder de klysmaoplossing. De oplossing, en verdere afvalmaterie, zouden binnen een paar minuten naar buiten moeten komen. Zo niet, laat dan de ontvanger weer liggen in de Sims- of knie-borstpositie en wacht tot de nood om naar het toilet te gaan terugkomt. Het zal waarschijnlijk meerdere pogingen kosten om alle vloeistof te verwijderen.Advertentie
Tips
- Als je een reeks klysma's geeft, moeten extra stoffen alleen aan het eerste klysma worden toegevoegd. Daaropvolgende klysma's mogen alleen kraanwater bevatten, om de zeep of andere chemische oplossingen van het eerste klysma weg te spoelen en om irritatie van de dikke darm te voorkomen.
- Gebruik geen gedestilleerd water. Dit zal namelijk meer elektrolyten uit je lichaam halen via de dikke darm.
Advertentie
Waarschuwingen
- Het gebruik van te veel klysma's kan zorgen voor een onbalans in elektrolyten. Het gebruik van te veel klysma's met sodiumfosfaat kan de anale holte beschadigen.
- Klysma's zijn niet aanbevolen voor mensen met een risico op intestinale perforatie, of voor mensen met colitis ulcerosa, diverticulitis, de ziekte van Crohn, interne aambeien, of tumoren in het rectum of de dikke darm.
- Een verkeerd uitgevoerd klysma kan leiden tot scheuringen van de dikke darm of het rectum, en daarmee tot inwendige bloedingen. Als je het vermoeden hebt van zo'n scheuring, zoek dan onmiddellijk medische hulp.
Advertentie
Benodigdheden
- Klysmazak
- Klysmaslang (ook wel rectumcanule genoemd)
- Slangklem
- Klysmazeep, zout of zuiveringszout (optioneel)
- Huidglijmiddel (vaseline, plantaardige olie of koelzalf)
- Rubberen of latex handschoenen (optioneel)
- Zakhanger (infuuspaal), haak of spijker
- Goed absorberende handdoek
- Gedestilleerd water (voor plaatsen zonder zuiver kraanwater)
- Thermometer
- Toilet
Bronnen
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
