PDF download Pdf downloaden PDF download Pdf downloaden

Gist is een eencellig organisme dat van vitaal belang is voor de meeste bakkers en brouwers over de hele wereld, vanwege het vermogen ervan om suikers om te zetten in kooldioxide en alcohol. Je kunt je eigen met giststarter of desemstarter maken met niets meer dan bloem, water en regelmatige aandacht. Het kweken van biergist is complexer vanwege de noodzaak van een steriele omgeving, maar dit proces is ook opgenomen voor ervaren of ambitieuze thuisbrouwers. Beide soorten gistculturen kunnen gemakkelijk maanden in de koelkast bewaard worden, zodat je dat perfecte brood of bier vele malen opnieuw kunt maken. Als je wilt weten hoe je gist moet bereiden voordat je gaat bakken, kun je in plaats daarvan misschien beter zoeken naar artikelen over het activeren van gist .

Methode 1
Methode 1 van 2:

Gist kweken van een starter

PDF download Pdf downloaden
  1. Gebruik bij voorkeur een glazen pot met een inhoud van ten minste twee liter, omdat de giststarter snel zal groeien en je een teveel aan gist moet weggooien als de pot te klein is. Plastic, aardewerk of aardewerken potten zijn ook bruikbaar, maar glas is het gemakkelijkst schoon te maken en maakt het gemakkelijk om de giststarter te zien. Het steriliseren van de pot in kokend water wordt aanbevolen als je pot hittebestendig is. De pot in een heet sopje afwassen en daarna afspoelen kan echter ook voldoende zijn.
  2. Als je leidingwater met chloor is behandeld, kun je ontchloreringstabletten kopen om het chloor te verwijderen, of het water 24 uur laten staan. De mineralen in 'hard' water kunnen de gistcultuur helpen ontwikkelen, dus wordt gedestilleerd water niet aanbevolen.
    • Als je geen toegang hebt tot water met ideale eigenschappen, gebruik dan water dat veilig is om te drinken.
  3. Gebruik ongebleekt bloem als je je starter gebruikt om wittebrood te maken, of volkorenmeel om bruinbrood te maken. Bloem en meel bevatten van nature wilde gist, een micro-organisme dat de kooldioxide en andere stoffen produceert die brood doen rijzen en extra smaak geven.
    • Roer krachtig om lucht toe te voegen aan het mengsel.
    • Vele andere meelsoorten kunnen worden gebruikt om verschillende smaken gist te maken, waaronder bruine rijstmeel en speltmeel.
  4. Als je bloem gebruikt in plaats van volkorenmeel, dan kan het zijn dat je starter bepaalde soorten gist niet bevat die een pittige, zuurdesem smaak zouden kunnen produceren. Optioneel kun je dit proberen te corrigeren door een beetje fruit, meestal een handvol druiven, aan het mengsel toe te voegen. Gebruik biologische druiven die niet zijn behandeld met pesticiden of was, zodat je ze ongewassen aan het mengsel kunt toevoegen.
    • Hoewel druiven zeker giststammen bevatten, wordt betwist hoe goed ze gedijen in een giststarter. Sommige bakkers raden deze stap aan, terwijl andere zich afvragen hoeveel effect het heeft. [1]
  5. Vermijd een luchtdicht deksel, omdat een succesvolle starter gas zal produceren dat het deksel zou kunnen breken, en misschien extra zuurstof nodig heeft om te gedijen. Bedek het in plaats daarvan met een kaasdoek, een papieren handdoek of een schone theedoek die je met een elastiekje vastbindt, of gebruik een los deksel dat niet helemaal dicht zit.
  6. Om de gist te activeren, moet je de nieuwe giststarter in een warme omgeving bewaren bij ten minste 21ºC. Na twee dagen kan het mengsel er borrelend of schuimig uitzien en een kenmerkende geur krijgen. Sommige starters hebben echter meer tijd nodig om op gang te komen, dus maak je geen zorgen als je nog geen veranderingen opmerkt.
    • Als je huis koud is, bewaar de gist dan in de buurt van de kachel of verwarming, maar niet zo dichtbij dat het gaat koken of heet of dampend wordt. Gist gedijt in een warme omgeving, maar sterft als het te warm wordt.
  7. Roer er hetzelfde soort water en bloem door, in kleinere hoeveelheden, tot het goed gemengd is. Dek af en laat nog 24 uur staan terwijl de gist zijn nieuwe voedsel eet.
  8. Verwijder elke dag een deel van de giststarter en laat ten minste 1/2 kopje (120 ml) in de pot zitten. De starter is nog niet veilig en effectief om in recepten te gebruiken, dus gooi het verwijderde deel weg. Voeg meer water en bloem toe om de starter te vervangen - de exacte hoeveelheid is niet belangrijk, zolang je maar drie delen bloem op twee delen water gebruikt. Probeer niet meer toe te voegen dan het drievoudige van de huidige omvang van het mengsel.
  9. In het begin kan de starter een gelige vloeistof produceren aan de bovenkant, of naar alcohol ruiken. Hopelijk verdwijnt dit binnen een week, als de gistkolonie groeit en een meer broodachtige geur produceert. Als de gist eenmaal gevestigd is, moet het mengsel consequent uitzetten tot het dubbele van zijn grootte tussen elke voeding. Ga door met voeden tot dit is bereikt, en ten minste een volle week om de kans te minimaliseren dat concurrerende micro-organismen het overnemen. [2] Sommige starters kunnen pas na een maand of langer klaar zijn.
    • Als het mengsel in plaats daarvan een donkerbruine vloeistof produceert, is dit een teken dat het voedsel opraakt. Giet de vloeistof af en voer vaker, of met grotere hoeveelheden bloem en water per voeding.
  10. Zodra het mengsel minstens drie dagen lang elke dag in omvang verdubbelt en geen onaangename (niet-broodachtige) aroma's of vloeistoffen produceert, dek je het goed af en verplaats je het naar de koelkast. De gist zal gaan sluimeren, of op zijn minst vertragen, en je hoeft het slechts eenmaal per week te voeden met meel en water, waarbij je een deel weggooit indien nodig om overvloed te voorkomen. Zolang je eraan denkt om het te voeden, kan de giststarter voor onbepaalde tijd in de koelkast worden bewaard, en maanden of zelfs jaren broodgist produceren.
    • Bruine rijstmeelstarters moeten om de paar dagen gevoed worden, zelfs in de koelkast.
  11. Voordat je een deel van de giststarter (in plaats van bakkersgist) in een brooddeegrecept gebruikt, maakt je hem weer actief door hem op kamertemperatuur te brengen, losjes af te dekken met een papieren handdoek of kaasdoek, en hem ten minste drie keer te voeden met tussenpozen van 8-12 uur. Kneed het brooddeeg grondig tot de gluten geactiveerd zijn, waardoor een deeg ontstaat dat dun genoeg kan worden uitgerekt om er licht doorheen te laten schijnen zonder dat het deeg breekt. Omdat wilde gist de neiging heeft langzamer te werken dan commerciële giststammen, laat je het brooddeeg vier tot 12 uur rijzen, of zelfs 24 uur voor een zuurder brood.
    • Verhit het brooddeeg niet te heet, want dat kan de gist doden. Raak het brooddeeg af en toe aan als je het kneedt in een mixer, omdat deze het deeg kan oververhitten.
    • Je kan zuurdesem ook gebruiken in andere recepten met bloem, maar wees je ervan bewust dat het een pittige zuurdesem smaak zal geven. Veel mensen maken zuurdesempannenkoeken om extra zuurdesem te gebruiken dat anders weggegooid zou worden tijdens het voeden.
    Advertentie
Methode 2
Methode 2 van 2:

Brouwersgist kweken

PDF download Pdf downloaden
  1. Hoewel je een gistcultuur kunt beginnen met in de winkel gekochte vloeibare biergist, is het opkweken ervan meestal te moeilijk en tijdrovend als je alleen met een algemeen verkrijgbare stam begint. Thuisbrouwers beginnen meestal met het opkweken van gist van een bijzonder succesvol thuisbrouwsel, een favoriete brouwerij, of een andere zeldzame of dure stam die ze willen opkweken voor herhaaldelijk gebruik.
    • Het langdurig kweken van je eigen gistculturen kan veel tijd en moeite kosten. Het is niet nodig om thuis bier te brouwen , alleen om bepaalde favoriete giststammen te behouden.
    • Weet dat het gistbezinksel in een bierfles mogelijk niet hetzelfde is als de gist gebruikt bij de primaire (initiële) gisting, en het resultaat mogelijk niet is wat je verwacht.
  2. Verontreinigingen in de lucht kunnen de gistculturen ruïneren, net als bacteriën. Vermijd vochtige ruimtes of plaatsen waar voedsel wordt bereid, zoals keukens en kelders. Sluit ramen van je gistkweekruimte, vooral bij warm weer. [3]
    • Was altijd je handen met antibacteriële zeep voordat je de gistculturen aanraakt.
  3. Was een aanrecht of tafel zo grondig mogelijk. Dood de meeste overgebleven micro-organismen met een ontsmettingsmiddel zoals alcohol. Laat het eerst drogen.
  4. De eenvoudigste manier om aan de benodigde apparatuur te komen is de aankoop van een brouwerspakket, dat al dan niet wordt geleverd met startergist en instructies. Als je de apparatuur stuk voor stuk aanschaft, of als je wilt controleren of de kit alles bevat, raadpleeg dan de sectie 'Benodigheden', voor een volledige lijst. Probeer apotheken, of zoek naar leveranciers van laboratoriumbenodigdheden in het telefoonboek of online.
    • Het bestellen van laboratoriumbenodigdheden kan enige vertraging oplopen of vragen van overheidsinstanties met zich meebrengen. [4]
    • Agar-poeder is verkrijgbaar in veel Aziatische kruidenierswinkels. Als je dat niet kunt vinden, gebruik dan niet-gearomatiseerd gelatinepoeder, maar wees je ervan bewust dat culturen op gelatinebasis op koelere plaatsen moeten worden bewaard, om smelten te voorkomen. [5]
  5. Stoom hittebestendige, glazen containers en hun deksels in een snelkookpan gedurende ten minste 10 minuten, om bronnen van besmetting te doden. Vaak worden petrischalen of 'borden' gebruikt, maar je kunt elk klein glas gebruiken. 'Starterbuisjes' worden voor dit doel soms meegeleverd met brouwpakketten.
    • Als je geen snelkookpan hebt, dompel je de potjes onder in water en kook je ze 30 minuten. Dit is echter lang niet zo effectief in het doden van verontreinigingen, wat waarschijnlijk zal resulteren in een groter aantal gistculturen dat niet groeit of onbruikbaar wordt door schimmel.
    • Als je gesteriliseerde plastic zakken hebt om de potjes in te bewaren, kun je de potjes van tevoren klaarmaken.
  6. Omdat sterilisatie zo belangrijk is voor biergistculturen om te voorkomen dat andere micro-organismen ze overnemen, wordt deze stap aanbevolen als aanvulling op de bovenstaande. Gebruik een propaanbrander of een andere draagbare vlam met een hoge temperatuur (geen gewone aansteker) en laat het uiteinde van de vlam over de lippen van het bakje gaan.
  7. Als het leidingwater in je omgeving 'hard' is, wat betekent dat het een grote hoeveelheid krijtachtige, carbonaatmineralen bevat, kan het bacteriële groei in je gistcultuur veroorzaken. Gebruik voor de zekerheid gedestilleerd water, of meet de pH van het water en gebruik het alleen als die 5,3 of lager is. [6]
  8. Verwarm het water indien mogelijk in een snelkookpan om overkoken te voorkomen, of gebruik een schone Pyrex kolf of steelpan. Voeg het gedroogde moutextract toe en roer om het op te lossen. Breng het 15 minuten aan de kook en zet het vuur laag als het dreigt over te koken.
    • Dit wordt een 'starterwort' genoemd.
  9. De starterwort bevat al de voedingsstoffen die de brouwersgistcultures nodig hebben om te gedijen, maar het agar-poeder zal het mengsel uiteindelijk indikken tot een gelatineachtige basis waar de gist op kan rusten. Merk op dat tijdens deze stap het indikken niet zal gebeuren.
    • Gebruik alleen niet-gearomatiseerd gelatinepoeder als je geen agar-poeder kunt krijgen, omdat gekookte gelatine kan smelten in een warme kamer.
  10. Kook nog eens 15 minuten. Nogmaals, houd het goed in de gaten zodat het niet overkookt.
  11. Laat het mengsel afkoelen tot 50ºC of lager, of iets koeler als je gelatine in plaats van agar gebruikt. Het mengsel moet dikker worden, maar mag niet volledig stollen.
  12. Neem je gesteriliseerde potjes en vul ze elk met een beetje van het gekookte mengsel (de starterwort). Petrischalen moeten voor ongeveer 1/4 gevuld worden; grotere potten hebben geen dikkere laag nodig.
  13. Doe de deksels op de bakjes of potjes, of dek ze af met plasticfolie. Laat ze ongeveer een half uur afkoelen en kijk hoe de wort stolt door het agar-poeder. Zodra de potjes gekanteld kunnen worden zonder dat het mengsel loopt, zijn ze klaar.
  14. De inoculatielus, verkrijgbaar bij laboratoriumwinkels, is een kleine draadlus aan het eind van een staaf, die wordt gebruikt voor het overbrengen van micro-organismen zoals gist. Steriliseer het uiteinde van de lus door het in een vlam te verhitten totdat de hele lus oranje of rood wordt. [7] Koel de lus af tot kamertemperatuur of iets warmer, door hem in een ondiep schaaltje met isopropylalcohol te leggen, of door hem af te vegen met een in alcohol gedrenkt wattenbolletje.
    • Als je de lus niet afkoelt, kan de hitte de gist doden.
    • Koelen in water of lucht verhoogt de kans op besmetting met micro-organismen, die door de alcohol gedood zouden moeten worden.
  15. Probeer niet om een zichtbare hoeveelheid gist op te nemen. Het enige wat je moet doen is de lus lichtjes door het sediment trekken dat zich boven op de vloeistof heeft verzameld. [8]
  16. Laat het deksel zo kort mogelijk eraf en beweeg de inoculatielus (entingslus) lichtjes over het oppervlak van het stamwort in een van je containers. Hierdoor wordt de gist overgebracht op de hopelijk kiemvrije en voedselrijke wort. Om de kans op besmetting zo klein mogelijk te houden, bevestig je onmiddellijk het deksel weer. Zet petrischaaltjes op hun kop, of dek starterbuisjes tot die ongeveer voor driekwart dicht zit. [9] [10]
    • Het proces van het toevoegen van een micro-organisme aan het bord wordt door microbiologen 'streaking' genoemd.
  17. Gebruik hetzelfde proces om gist aan elk potje toe te voegen, maar denk eraan de inoculatielus te verhitten om hem te steriliseren tussen elke overdracht, en hem dan af te koelen in alcohol. Thuis opgekweekte gistculturen hebben een relatief hoge kans op besmetting, dus het gebruik van meerdere, apart opgekweekte culturen verhoogt de kans dat sommige van je culturen uiteindelijk bruikbaar zijn.
  18. Bewaar de potjes bij 21-26ºC, de ideale temperatuur voor actieve gistgroei. Gooi alle culturen weg die pluizen of schimmelbolletjes laten groeien, of na enkele dagen geen zichtbare gist meer laten groeien. Succesvolle gistkweken produceren een melkachtige laag over het oppervlak, en je kunt individuele gistkolonies zien die sporen van stippen vormen over het oppervlak. [11]
  19. Nu de succesvolle culturen zijn geactiveerd, wikkel je de containers volledig in elektrische tape of een ander lichtdicht materiaal, aangezien licht gistkolonies kan vernietigen of beschadigen. Bewaar deze in de koelkast, bij voorkeur op 1-2ºC of iets warmer, om hun groei te vertragen en te voorkomen dat ze zonder voedingsstoffen komen te zitten. [12] Wanneer je er een in een brouwsel wilt gebruiken, haal ze dan van tevoren uit de koelkast om ze op kamertemperatuur te brengen, voordat je ze aan de wort toevoegt (het pitchen).
    Advertentie

Tips

  • Je kunt ook een giststarter kweken in een pot met fruit en water, of met aardappel, suiker en water.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Het volledig afsluiten van de giststarter in een fles of pot kan leiden tot het exploderen ervan door de ophoping van het gas CO 2 . In het geval van glazen potten kan dit glassplinters in alle richtingen doen schieten.
  • Laat de pot met giststarter na elke voeding halfvol met zuursel of minder, omdat het sterk in omvang zal toenemen.
Advertentie

Benodigdheden

Giststarter :

  • Grote pot
  • Los deksel, doek, of papieren handdoek
  • Meel/bloem
  • Water
  • Koelkast

Biergistcultuur :

  • Brouwersgist
  • Propaanbrander of andere draagbare hoge-temperatuurvlam
  • Inoculatielus
  • Agar-poeder
  • Snelkookpan
  • Zacht of gedestilleerd water
  • Pyrex kolf
  • Gedroogd moutextract (of andere gistvoeding)
  • Kleine, glazen potjes met deksel (meestal petrischaaltjes, een 'slant' of starterbuisje)
  • Isopropylalcohol
  • Elektrisch plakband
  • Koelkast

Over dit artikel

Deze pagina is 6.047 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie