Pdf downloaden Pdf downloaden

Het is je al een miljoen keer overkomen. Je loopt op straat en voelt je prima, wanneer een interactie met een vriend of een onbekende, of zelfs een willekeurige gedachte, je in een poel van wanhoop doet belanden. Of misschien ben je lekker aan het chillen met vrienden en ontvlam je in woede na een onschuldige opmerking. Als je regelmatig met stemmingswisselingen te maken hebt die moeilijk in toom te houden zijn, is het tijd om actie te ondernemen.

Deel 1
Deel 1 van 4:

Je perspectief bijstellen

Pdf downloaden
  1. Stemmingswisselingen worden meestal geassocieerd met de aanhoudende verwachting dat er slechte dingen te gebeuren staan—negatieve gedachten, met andere woorden. Je kunt bijvoorbeeld wachten op bericht na een sollicitatie en er na een dag al van uitgaan dat jij het niet geworden bent. Of misschien heeft je moeder je gezegd dat ze je iets moet vertellen, en ga jij er automatisch vanuit dat ze ongeneeslijk ziek is. Deze negatieve gedachten zijn meestal niet alleen onjuist, maar kunnen ook een dramatisch effect op je humeur hebben. Ze kunnen je ontzettend boos of van streek maken, en meestal zonder dat daar een “echte” reden voor is. [1] Er zijn twee verschillende trucs die je kunt proberen om met deze ongezonde automatische gedachten om te springen:
    • Doe een stapje terug en ontspan je. In plaats van steeds van het slechtste uit te gaan, kun je even nadenken over alle andere mogelijke scenario’s. Dit zal je helpen inzien dat het slechtst mogelijke scenario zich waarschijnlijk niet zal voltrekken, en dat het helemaal geen zin heeft om van streek te raken voordat je meer informatie hebt.
    • Je kunt ook even stilstaan bij het slechtst mogelijke scenario en je daarop voorbereiden, voor het geval dat. Door ervoor te zorgen dat je goed voorbereid bent op het slechts denkbare scenario, kun je je aandacht verleggen naar iets anders; in plaats van te lang stil te staan bij de onvoorspelbare gevolgen die het zou kunnen hebben.
  2. Overgeneralisatie is een andere manier waarop je jezelf een slecht humeur kunt aanpraten. Misschien heb je een slechte interactie gehad met een date of een collega. Nou en? Je denkt misschien dat dit betekent dat je nooit ware liefde zult vinden, of dat je ontslagen zult worden, maar denk niet dat deze ene situatie een bepalende factor is voor de rest van je leven. Deze overgeneralisatie zal je geheid humeurig en van streek maken, maar er is een manier waarop je dat kunt bestrijden.
    • Herinner jezelf aan het feit dat wat er gebeurd is een geïsoleerd incident is. In plaats van ervan uit te gaan dat een incident (zoals onenigheid met een date of collega) de hele relatie met die persoon zal tekenen, dien je het te zien zoals het is—een incident: iets dat niet zo vaak voorkomt. Door jezelf te herinneren aan al het succes dat je op dit vlak geboekt hebt, of dat nu over je werkleven of je liefdesleven gaat, zal je in staat stellen om even tot rust te komen—je zult je kunnen realiseren dat je er helemaal niet zo zwaar aan hoeft te tillen.
  3. Alleen in extreme “zwart-wit”-termen denken (zoals perfect vs. rampzalig, of prachtig vs. lelijk, etc.) wordt geassocieerd met zowel stemmingswisselingen als met plotseling schommelingen op het gebied van affect—dat is zelfs bewezen. [2]
    • Het is bewezen dat het vermogen om je te betrekken bij ideeën en emoties die je door de interactie met de wereld opdoet ernstig beperkt wordt als je je te veel op slechts één uitkomst concentreert. [3] Als je alles als zwart of wit ziet (zoals: iemand maakt je gelukkig of ongelukkig, succes of mislukking, prachtig of lelijk) zul je een keur aan ervaringen mislopen.
    • Het is belangrijk om jezelf eraan te herinneren dat de wereld een stuk genuanceerder is dan dit. De wereld is grijs; niet zwart-wit. Er zijn een heleboel andere uitkomsten dan alleen een doorslaand succes of een totale mislukking.
    • Misschien is je laatste zakendeal wel afgeblazen. Zie je jezelf nu een complete mislukking in de zakenwereld? Absoluut niet. Je hebt voldoende succes geboekt en ook een paar tegenslagen gehad. Hier word je juist een echt en evenwichtig mens van. [4]
    • Beschouw het als waardevolle ervaring als iets niet naar jouw zin gaat. Als je een bepaalde baan niet gekregen hebt, betekent dat niet dat je geen vaardigheden hebt. Het betekent dat die baan misschien niet zo goed bij jou paste. De wereld is groot, en er zijn nog hartstikke veel kansen voor je! Laat die ene afwijzing (of die vele afwijzingen) je niet opdragen wie en wat jij bent. Laat afwijzing je niet een donkere emotionele hoek indrijven.
  4. Als het op het beheersen van je stemmingswisselingen aankomt, is een stap terug doen en lachen om jezelf een van de beste dingen die je kunt doen. Mensen die vatbaar zijn voor stemmingswisselingen nemen zichzelf vaak ontzettend serieus, waardoor het moeilijk wordt om de draak met zichzelf te steken, zelfspot te bedrijven, of zelfs kunnen lachen om een debacle waarin ze zich in bevonden hebben. [5] Maar als je je stemmingswisselingen onder controle wilt krijgen, zul je in staat moeten zijn om om jezelf te kunnen lachen. Laat je niet kisten door alle kleine dingetjes die het leven je voorschotelt. [6]
    • Stel dat je je date op gaat halen en er een vogel op je hoofd poept. Je kunt ervoor kiezen om in woede uit te barsten, van streek te raken of gefrustreerd te worden. Je kunt er ook voor kiezen om een stapje terug te doen en te denken, “Wow, hoe groot is de kans dat dit gebeurt?!” Of, “Nou ja, dan kan ik de kinderen in ieder geval een leuk verhaal vertellen over onze eerste date!” Uiteraard zijn er ook situaties waar je absoluut niet om kunt lachen. Maar voor al die andere situaties is het handig om een beetje luchtig te denken. Zo kun je sterk blijven en je stemmingswisselingen in toom houden als je je in netelige situaties bevindt.
  5. Doe een stapje terug en denk eens goed na. Misschien moet je even pauze nemen om je verwachtingen bij te stellen, zodat ze overeenkomen met de werkelijke stand van zaken. Soms kan een naar gevoel je al bekruipen als je een kwartiertje op zoek bent naar een parkeerplaats bij de supermarkt. Hoewel je op dat moment misschien denkt dat dat het einde van de wereld is, kun je beter even nadenken over hetgeen je daadwerkelijk dwars zit. Is het echt zo gek dat het vlak voor etenstijd zo druk is bij de supermarkt? Ben je echt boos om iets nietigs als een parkeerplek, of ben je eigenlijk boos om die onzinnige opmerkingen die je collega eerder vandaag maakte? Vraag jezelf af of het echt een rol van betekenis speelt in het grotere geheel. Misschien ook wel, maar de kans is groot dat je van een mug een olifant maakt.
    • Vaak laten we een stemming de overhand krijgen zonder echt na te denken over de bron. Hoewel je er soms niets aan hebt om te weten dat er geen logische verklaring voor je huidige stemming is, kan het je op andere momenten juist helpen tot rust te komen en af te koelen. Zo kun je inzien dat de zaken er minder slecht voorstaan dan je gevoel doet vermoeden.
    • Denk over je situatie na alsof je iemand anders bent. Wat zou je tegen jezelf zeggen? Zou je denken dat de situatie waar je je in bevindt echt zo’n big deal is?
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 4:

Je stemmingswisselingen ter plekke in toom houden

Pdf downloaden
  1. Houd in je achterhoofd dat het soms het best is om situaties te verlaten als de emoties te hoog oplopen. Excuseer jezelf en loop weg als je opwinding, woede, wrevel of welke andere negatieve emotie dan ook ervaart en je in kunt staan voor wat je gaat doen of zeggen. Je kunt de situatie ook gewoon verlaten zonder iets te zeggen. Hoewel dit misschien niet de oplossing is die je graag zou willen zien, zal het je wel helpen voorkomen iets te doen of zeggen waar je later spijt van zult krijgen.
    • Als de emoties hoog oplopen in een discussie, kun je iets zeggen als, “Het spijt me, maar ik heb een paar minuutjes nodig om mijn gedachten op een rijtje te zetten.” Ga vervolgens op zoek naar een rustig plekje om na te denken over wat er gebeurd is.
    • Als je wegloopt en je ademhaling en denkpatronen weer naar een normale staat terugkeren, zul je in staat zijn om de situatie rationeler te benaderen. Vervolgens kun je overwegen om je weer in de situatie of het conflict te mengen.
  2. Soms moet je gewoon even de pauzeknop indrukken en een paar minuten pakken om tot rust te komen en alles op een rijtje te zetten. Als je de emoties op voelt komen borrelen, of dat nu komt door een e-mailuitwisseling of een vervelende situatie in de supermarkt, dien je even vijf minuten pauze te nemen. Concentreer je op je ademhaling en probeer die weer naar het normale niveau terug te brengen. Wacht tot je je niet langer boos voelt voordat je weer terugkeert naar de situatie. Weet dat je je echt niet hoeft te schamen om even pauze te nemen zodat je met een gerust hoofd terug kunt keren.
    • Probeer tijdens je pauze tot tien te tellen en diep adem te halen. Deze handeling wordt al sinds mensenheugenis toegepast en is zeer effectief. Dat komt omdat het je afleiding biedt en even tijd gunt tussen het incident en de reactie—dit zal ervoor zorgen dat je emoties niet de overhand krijgen. [7]
    • Soms hoef je alleen maar van omgeving te veranderen. Misschien heb je bijvoorbeeld het gevoel de hele dag opgesloten te zijn in je kantoor. Als dat zo is kun je even naar buiten lopen om een luchtje te scheppen. Misschien ben je de hele dag van hot naar her gereden en moet je gewoon even zitten. Wat het ook is, een korte pauze van wat je aan het doen bent kan je humeur op positieve wijze beïnvloeden.
  3. Als je echt een slechte bui hebt waar je maar niet vanaf kunt komen, dan is het soms het best om erover te praten met een goede vriend en vertrouwenspersoon. Je zult je een stuk beter voelen als je je woede, verdriet of frustratie kunt uiten. Ook zul je je een stuk minder alleen voelen. Weten dat er iemand is die je door dik en dun steunt zal je helpen de stemmingswisselingen onder controle krijgen, omdat je troost vindt in het feit dat iemand je van advies en hulp kan voorzien.
    • Houd echter in je achterhoofd dat als je altijd iemand belt als je van streek wordt, en dan continu blijft praten over het incident, dat dat ervoor kan zorgen dat je negatieve gevoelens juist versterkt worden. Leer jezelf kennen en bepaal voor jezelf of het praten met iemand voor jou de beste keuze is.
  4. Iedereen doet iets anders om zijn “rustige plekje” op te zoeken. Experimenteer een beetje om erachter te komen wat voor jou het best werkt. Sommige mensen maken een wandeling om hun hoofd leeg te maken. Anderen gaan lekker in de luie stoel zitten met een kop pepermunt- of kamillethee. Sommigen luisteren graag naar klassieke muziek of jazz, of spelen liever even een paar minuten met hun geliefde huisdier. Probeer erachter te komen waar jij het rustigst van wordt, en wat ervoor zorgt dat jij je emoties in toom kunt houden. Probeer een manier te vinden om jouw “fijne plekje” op te zoeken als je last van een van je buien krijgt.
    • Probeer je kalmerende ritueel te voltooien als je een nare bui op voelt komen. Of probeer in ieder geval zo ver mogelijk te komen. Helaas zul je de dingen die jou rustig of gelukkig maken niet altijd binnen handbereik hebben, maar je moet wel je best proberen te doen. Als kruidenthee jouw ding is, neem dan een pakje thee mee naar je werk. Als je kat je altijd tot rust kan brengen, sla dan een foto van je kat op op je telefoon—zo kun je jezelf altijd laten glimlachen, waar en wanneer dan ook.
  5. Ook dit is een belangrijke regel voor wat betreft het in bedwang houden van je stemmingswisselingen. Het kan zijn dat je een nare bui op voelt komen en iets zegt waardoor iedereen zich slechter gaat voelen—iets zegt waar je spijt van krijgt. Als je voelt dat je driftig wordt, neem dan even de tijd om bij jezelf te rade te gaan. Vraag jezelf af of je hetgeen je wilt zeggen echt behulpzaam en productief voor je zal zijn, of dat er ook andere manieren zijn om jezelf te uiten of je doelen te bereiken. Zelfs een paar seconden pauze kunnen je al helpen jezelf te herpakken, en ervoor zorgen dat je jezelf beter onder controle hebt.
    • Iets zeggen dat je niet echt meent kan reacties uitlokken die de situatie doen escaleren—waarschijnlijk zul jij dan een stuk slechter gaan voelen.
  6. Veel mensen merken dat ze chagrijnig, boos of geïrriteerd wordt als hun bloedsuiker laag is en ze iets moeten eten. Recent onderzoek heeft aangetoond dat basale fysiologische behoeften (zoals de behoefte aan voedsel) invloed uit kan oefenen op hoe we bepaalde situaties waarnemen. Het negeren van deze basale fysiologische behoeften kan ervoor zorgen dat we in onze sociale omgeving dreigingen waarnemen die er misschien niet eens zijn, of die in ieder geval niet als belangrijk beschouwd worden in onze dagelijks leven. [8]
    • Ga na wanneer je voor het laatst een maaltijd genuttigd hebt; misschien kom je erachter dat je een maaltijd hebt overgeslagen, of dat je zonder dat te weten al een paar uur helemaal niets gegeten hebt. Als je merkt dat je humeurig wordt kun je een gezonde snack nemen, zoals een appel, een handje amandelen of yoghurt. Het kan zijn dat je daardoor wat afkoelt. [9]
    • Het is het best om hierop voorbereid te zijn. Zorg ervoor dat je situaties waarin je omwille van de honger chagrijnig wordt kunt voorkomen. Neem altijd een banaan, mueslireep, of een klein zakje nootjes met je mee, zodat je nooit honger hoeft te lijden.
  7. Van wandelen is bewezen dat het mensen kan helpen hun slechte humeur te bestrijden. [10] Een half uurtje in de frisse buitenlucht wandelen kan je al helpen stress te verlichten, en het risico op hart- en vaatzieken, beroerte, obesitas en zelfs sommige typen kanker verlagen. [11]
    • Maak wandelen onderdeel van je dagelijkse routine, en ga ook wandelen als je je merkt dat je korzelig wordt. Concentreer je het op het ritme van je lichaam en het geluid van je ademhaling—je zult merken dat je een van je buien hebt weten te ontvluchten.
    • Je kunt een slechte bui hebben omdat je de hele dag binnen zit, en je je voortdurend druk maakt over je problemen. Door een wandeling te maken zul je zien dat andere mensen ook gewoon hun ding doen; het kan je helpen inzien dat er buiten jou en je problemen om nog een hele wereld voor je open ligt.
  8. Het bijhouden van een dagboek kan je helpen je stemmingswisselingen in kaart te brengen. Het kan je helpen nadenken over hoe jij in bepaalde situaties kunt voorkomen dat je van streek raakt of overdreven emotioneel reageert. Je kunt schrijven over wat je dag overkomen is, en zelfs melding maken van momenten waarop je je gelukkig voelde of juist verdrietig, bang of gefrustreerd. Dit kan je helpen de patronen van jouw stemmingen te doorgronden. Zo kan het zijn dat je bijvoorbeeld ’s avonds humeuriger wordt, of juist als je met bepaalde mensen optrekt. Bijhouden wat je denkt en voelt kan je helpen bewuster te worden van je stemmingen—en zo kun je ze beter onder controle krijgen.
    • Probeer om minstens elke twee dagen in je dagboek te schrijven. Dit zal je helpen een routine te ontwikkelen die je in staat stelt om even rustig te gaan zitten en na te denken; in plaats van dingen te doen zonder eerst na te denken.
  9. Iedereen heeft wel een bepaalde trigger—iets wat ze doet ontbranden en waardoor ze een bui krijgen. Als je weet wat jouw triggers zijn, dan kun je een plan opstellen om ermee om te leren gaan. Idealiter zijn je triggers dingen die je kunt vermijden, zoals een vriend die jou steeds naar beneden haalt, of door bepaalde wijken van je woonplaats rijden. Helaas komt het vaak voor dat je triggers niet kunt ontlopen, en dat je daadwerkelijk om moet leren gaan met de dingen die je dwars zitten en de stemmingsschommelingen teweegbrengen. Het is daarom belangrijk om bepaalde “copingmechanismen” te ontwikkelen, zodat je die triggers kunt leren bedwingen. Zo zul je je stemmingen beter de baas zijn wanneer je je triggers weer tegenkomt. [12]
    • Als files bijvoorbeeld een trigger voor je zijn, dan kun je een rustgevende klassieke of jazz-cd aanzetten in de auto. Als een bepaalde collega je gek maakt, kun je hem/haar proberen waar mogelijk te mijden, of de interactie met die persoon tot een minimum te beperken. Net als met lichamelijke inspanning draait het er hier om dat je je persoonlijke grenzen op zoekt, en dat je jezelf niet te erg forceert.
    • Als je je triggers niet kunt mijden—als je baas bijvoorbeeld een trigger is—dien je het stap voor stap te bekijken. Probeer elke individuele interactie in context te plaatsen, zodat je jezelf kunt herinneren aan waar je wel en geen controle over hebt. Als je baas voortdurend onbeleefd is of jou in ongemakkelijke situaties stelt, dan kun je je opties doornemen om die situatie te verzachten. Zo kun je bijvoorbeeld op zoek gaan naar een andere baan, kun je op gesprek gaan bij de baas van je baas, of kun je hem/haar de feedback direct geven. Herinner jezelf er alleen wel aan dat je alleen JOUW handelingen in eigen hand hebt, en dat je geen controle uit kunt oefenen op wat andere mensen doen of zeggen.
    Advertentie
Deel 3
Deel 3 van 4:

Een evenwichtigere levensstijl ontwikkelen

Pdf downloaden
  1. Slaaptekort kan er ook voor zorgen dat je vatbaar bent voor onbedwingbare of moeilijke stemmingen. [13] Als je routineus te weinig slaapt, dan kan dat ervoor zorgen dat je je lusteloos gaat voelen of geïrriteerd. Het kan je het gevoel geven niet de baas te zijn over eigen lichaam en geest. Hoewel de slaapbehoeften per persoon verschillen, hebben de meeste mensen tussen de zeven en negen uur slaap per nacht nodig. Als je weet hoeveel slaap jij nodig hebt, kun je proberen je daar aan te houden. Zorg ervoor dat je elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip naar bed gaat en opstaat.
    • Het kan zijn dat je niet eens doorhebt dat je slaaptekort hebt, omdat je zo veel cafeïne drinkt om dat tekort te compenseren. Je zult je een stuk beter en minder misnoegd voelen als je minder cafeïne drinkt en meer slaap pakt.
  2. Hoewel veel stappen in deze sectie je kunnen helpen de stress te verlichten, is het bewust worden van je stressniveau’s altijd de eerste stap—pas dan kun je maatregelen treffen om de stress te verminderen. Onze emoties geven aan wanneer er iets fysiek of fysiologisch mis is. Het is daarom belangrijk om goed na te denken over de dingen die jou zoveel stress, angst of zelfs woede bezorgen. Vervolgens dien je manieren te vinden om die dingen aan te pakken. Er zijn veel stappen die je kunt volgen om de stressniveau’s te verlagen en je humeur te verbeteren. [14]
    • Als je agenda te vol is kun je kijken of er sociale aangelegenheden of werkverplichtingen zijn waar je ook buiten kunt. Onderzoek heeft aangetoond dat de stress toeneemt en de productiviteit afneemt als we minder tijd vrijmaken voor vrienden en familie dan we eigenlijk zouden willen. Het is daarom van essentieel belang om genoeg vrije tijd in te plannen voor de omgang met vrienden en familie. [15]
    • Als een bepaalde relatie in je leven je stress bezorgt, dan zul je daaraan moeten werken. Of het nu een gespannen situatie met je ouders of met je partner betreft, het devies luidt altijd hetzelfde: hoe sneller je erover in gesprek gaat, hoe beter.
    • Maak meer tijd vrij voor ontspanning. Ontspanning is er in allerlei soorten in maten, zoals yoga, een warm bad, meditatie of lachen met vrienden. Meditatie is bijvoorbeeld ontzettend eenvoudig uit te voeren, kan de bloeddruk verlagen en symptomen van angst en depressie verlichten. [16]
  3. Als je per dag meer dan de gemiddelde dosis cafeïne (over het algemeen twee, drie kopjes) nuttigt, dan kan dat flink bijdragen aan de stemmingswisselingen. Het kan de ongerustheid en/of bloeddruk namelijk verhogen. [17] Dat gezegd hebbende, sommige mensen hebben helemaal geen last van vier kopjes koffie per dag, terwijl anderen zich al na één kopje anders beginnen te voelen. Als je vermoedt dat cafeïne deels verantwoordelijk is voor je stemmingswisselingen—als je bijvoorbeeld denkt dat de meerderheid van je stemmingswisselingen tijdens of kort na het drinken van cafeïne teweeggebracht wordt—dan dien je je best te doen om geleidelijk aan af te kicken van de cafeïne. Je zult versteld staan van hoeveel beter je je gaat voelen, en hoe meer je het gevoel zult krijgen alles onder controle te hebben.
    • Probeer van koffie over te stappen op thee. Sommige mensen zeggen dat de cafeïne in thee hen anders beïnvloedt dan die in koffie. Overigens kan ook het cafeïnegehalte van verschillende theesoorten variëren. Zo bevat groene thee over het algemeen (bijna de helft) minder cafeïne dan zwarte thee. Experimenteer dus een beetje om erachter te komen wat voor jou het best werkt. [18]
    • Probeer je koffie of thee ook rustiger op te drinken. Je bent vatbaarder voor stemmingswisselingen als je een hele kop koffie opdrinkt in minder dan tien minuten.
    • Mijd energiedranken. Door deze dranken zul je gaan stuiteren, en ze kunnen zelfs stemmingswisselingen veroorzaken bij mensen die daar normaal gesproken geen last van hebben.
  4. Meer dan een glas wijn per dag drinken kan bijdragen aan verhoogde stemmingswisselingen. Het drinken van alcohol, met name vlak voor het slapengaan, kan ervoor zorgen dat je rusteloos slaapt, en ’s morgens vermoeid en chagrijnig wakker wordt. Ook ben je vatbaarder voor stemmingswisselingen als je alcohol drinkt, omdat alcohol een depressivum is. Beperk de alcoholinname tot een minimum, of stop helemaal met het drinken van alcohol.
    • Net als alcohol dien je illegale drugs ook links te laten liggen. Ze kunnen de stemmingswisselingen verergeren en tal van andere fysieke en emotionele problemen veroorzaken.
  5. Maak er een gewoonte van om regelmatig te sporten. Dit kan je helpen overtollige energie te verbranden, en kan je helpen een geschikte uitlaatklep voor je gevoelens te vinden. Hoewel minimaal dertig minuten lichaamsbeweging per dag je niet zal helpen de stemmingswisselingen helemaal in toom te houden, kan het je wel degelijk helpen het gevoel geven meer controle te hebben over je lichaam en geest. Lichaamsbeweging kan bovendien voorkomen dat je gedachten afdwalen, en nodigt je uit om je aandacht even te verlegen naar iets anders. Het is ook belangrijk om te weten dat lichaamsbeweging echte emotionele en fysieke voordelen met zich meebrengt, waaronder het verminderen van stress en het verlagen van de bloeddruk. [19]
    • Ga op zoek naar een routine of schema die/dat bij jou past. Denk bijvoorbeeld aan yoga, zwemmen, dansen, hardlopen, of iets anders dat je in staat stelt om je in het zweet te werken. Als lichamelijke inspanning nieuw voor je is, moet je rustig aan beginnen. Ga zo ver als je aankunt zonder het te overdrijven—je wilt jezelf niet blesseren. Bouw de inspanning geleidelijk aan op. [20]
  6. Een uitlaatklep kan van alles zijn, en helpt je je negatieve en overweldigende emoties in een bepaalde activiteit te storten. De beste uitlaatkleppen zijn vaak dingen als bevredigende hobby’s of passies, zoals fotografie, poëzie of pottenbakken. Probeer iets te vinden dat jou tot rust brengt, en dat je kan helpen de dagelijkse sores te “ontvluchten”. Dit betekent niet dat je kunt “vluchten” voor je stemmingswisselingen, maar dat je ze probeert te minimaliseren door tijd voor jezelf in te ruimen om iets te gaan waar je van houdt.
    • Je uitlaatklep hoeft zich heus niet per se op je creativiteit of talenten toe te spitsen. Je uitlaatklep kan ook een vorm van lichaamsbeweging of “doen” zijn. Je kunt bijvoorbeeld aan vrijwilligerswerk doen of klassieke films kijken. Het gaat erom dat je iets doet dat voor jou werkt en dat jij leuk vindt.
    • Je uitlaatklep kan ook iets zijn waar je naar kunt grijpen als je een periode van stress of stemmingswisselingen tegemoet gaat. Als je een bui op voelt komen, kun je bijvoorbeeld poëzie gaan schrijven, gaan tekenen of iets anders waar je van geniet dat afleiding kan bieden.
  7. Tijd besteden aan het socialiseren met dierbaren kan je helpen je stemmingswisselingen onder controle te krijgen, en kan ervoor zorgen dat je je gelukkiger en voldaan gaat voelen. Hoewel bepaalde sociale interacties er juist voor kunnen zorgen dat je stemming abrupt wisselt, kan tijd doorbrengen met mensen van wie je houdt je gelukkig maken—het kan ervoor zorgen dat jij je gerust en gelukkig gaat voelen. Het zou ook kunnen dat je aan depressie of verdriet lijdt omdat je je geïsoleerd voelt; de omgang met andere mensen kan ervoor zorgen dat je je meer met hen verbonden voelt. Stel jezelf ten doel om je vrienden of familie minstens een paar keer in de week te bezoeken. Als je dat doet zul je je gelukkiger en stabieler voelen.
    • Ook is het belangrijk om tijd voor jezelf vrij te maken. Stemmingswisselingen kunnen ook veroorzaakt worden als je het gevoel krijgt niet genoeg tijd voor jezelf te hebben en je je overweldigd voelt door alles wat je gedaan moeten krijgen. Zorg ervoor dat je genoeg tijd hebt om tot jezelf te komen. In die tijd kun je bijvoorbeeld in een dagboek schrijven, een wandeling maken, of gewoon in stilte denken aan de week die je gehad hebt.
  8. Door je aan een goed uitgebalanceerd dieet te houden, houd je ook lichaam en geest in balans. Eet per dag minstens vijf porties groenen en fruit, mijd overtollige koolhydraten en verwerkte voedingsmiddelen, en probeer voedingsmiddelen met veel suiker waar mogelijk links te laten liggen. Door elke dag gezonde koolhydraten, eiwitten, groenten en fruit te nuttigen, zul je je meer in evenwicht voelen. De kans op hormonale stemmingswisselingen zal zo afnemen. Hier is een aantal voedingsmiddelen dat je stemming kan verbeteren: [21]
    • Omega 3-vetzuren. Deze waardevolle voedingsstoffen vind je onder meer in zalm en sojabonen.
    • Foliumzuur. Onderzoek heeft uitgewezen uit dat mensen die depressief zijn minder foliumzuur binnenkrijgen. Zorg er dus voor dat je elke week voldoende foliumzuur nuttigt. Foliumzuur zit onder meer in bladgroenten.
    • Eiwitten. Eet eieren, vis, magere kalkoen, tofu en andere eiwitten om te voorkomen dat het lichaam crasht. Zorg ervoor dat je de eiwitten met een gezonde dosis koolhydraten neemt om de boel in balans te brengen.
  9. Er is een aantal kruiden, vitaminen en supplementen dat je stemming kan helpen verbeteren of versterken. Het is echter belangrijk om te weten dat er onder experts nogal wat onenigheid is over de potentiële voordelige effecten van deze kruiden en andere supplementen. Er is in het kort gezegd meer onderzoek nodig om de effectiviteit van bepaalde stemmingssupplementen te bevestigen. Raadpleeg altijd eerst de huisarts voor je kruidensupplementen begint te slikken. [22] Hier volgen de meest voorkomende manieren om de stemming middels kruiden en supplementen te verbeteren.
    • Neem sint-janskruid. Sint-janskruid is een van de populairste kruiden die voor het verbeteren van de stemming voorgeschreven worden. Het is een plant met gele bloemen die veel chemische verbindingen bevat die medicinale voordelen kunnen hebben. Weet alleen wel dat je altijd eerst de arts moet raadplegen voor je dit kruid gaat nemen—het kan namelijk een negatief effect hebben op andere medicijnen die je slikt, waaronder de anticonceptiepil, antidepressiva, bloedverdunners en HIV-medicatie. Sint-janskruid is verkrijgbaar in allerlei soorten en maten, van capsules en tabletten tot vloeibaar extract en thee. De standaard dosering sint-janskruid varieert van 900 tot 1200 milligram per dag. Je dient het kruid minstens een tot drie maanden in te nemen om het maximale resultaat te boeken. Raadpleeg je huisarts of homeopaat voor de aanbevolen dosering. [23]
    • Neem S-adenosyl-l-methionine (SAMe). Deze stof wordt verkregen uit een aminozuur en is ook te halen uit bepaalde eiwitbronnen. SAMe is een stemmingsverbeterende stof die in Europa veel gebruikt wordt en grondig onderzocht is. [24] Bij klinische studies naar depressie wordt een dagelijkse dosis van tussen de 800 en 1600 milligram per dag gehanteerd, gedurende maximaal zes weken. Hoewel SAMe amper bijwerkingen heeft, dien je voorzichtig te werk te gaan als je aan een reeds aanwezige medische of psychiatrische aandoening lijdt, zoals diabetes, lage bloedsuiker of een angststoornis. [25]
    • Er zijn ook andere vitaminen en kruiden die mogelijk in staat zijn om je stemmingswisselingen beter onder controle te krijgen. Het bewijs voor de effectiviteit van deze producten is echter minder hard dan voor de twee die hierboven beschreven zijn. Lavendel wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt bij aromatherapie en in etherische oliën en thee, om de ontspanning te bevorderen en ongerustheid in te dammen. Sommige mensen zweren bij valeriaanwortel, dat hen helpt te slapen en de ongerustheid in toom te houden. Overweeg ook om multivitaminen te nemen om ervoor te zorgen dat je genoeg B-vitaminen binnenkrijgt—deze dragen bij aan de groei en stabiliteit van zenuwcellen. Hoewel er weinig bewijs is dat de effectiviteit van vitamine D op stemmingsverbetering onderschrijft, heeft ten minste een studie aangetoond dat vitamine D effectief kan zijn in de bestrijding van winterdepressie. [26]
    Advertentie
Deel 4
Deel 4 van 4:

De oorzaken vaststellen

Pdf downloaden
  1. Bij niemand is de stemming altijd helemaal stabiel. Een slechte dag op het werk of een ruzie met een vriend kunnen invloed uitoefenen op je stemming en op hoe je voelt. Als je echter vaak last hebt van stemmingswisselingen, die schommelingen nogal hevig zijn (als je bijvoorbeeld heel snel van up naar down gaat) en daar geen directe aanleiding toe is (als je bijvoorbeeld een prima dag gehad hebt, zonder moeilijke of nare interacties), dan kan dit blijk geven van een onderliggende fysiologische of psychologische aandoening.
    • Als je bijvoorbeeld een aanhoudende drang hebt om tijdens het autorijden andere auto’s van de weg te rijden, of als je voortdurend boos bent op je collega’s en je je niet van je professionele taken kunt kwijten, dan kan dat erop wijzen dat er op bepaalde gebieden in jouw leven problemen zijn die jouw aandacht vereisen.
    • Het is belangrijk op te merken dat er een aantal mogelijk ernstige psychologische of fysiologische aandoeningen in verband staat met ernstige stemmingswisselingen. Het is daarom belangrijk om een bezoek te brengen aan je huisarts of een andere medische of psychiatrische professional, zodat hij/zij kan vaststellen of jij aan een van die ernstige aandoeningen lijdt. De precieze oorzaken van je stemmingswisselingen bepalen wat het beste plan van aanpak voor jou is op het gebied van het omgaan met en het in toom houden van je stemmingswisselingen.
  2. Er zijn bepaalde fysiologische aandoeningen waarvan bekend is dat ze bij kunnen dragen aan schommelingen op het gebied van stemming en affect. Dit zijn aandoeningen als gevolg van factoren zoaals de levensstijl, waaronder het dieet of een gebrek aan lichaamsbeweging, leeftijds- of hormoongerelateerde aandoeningen, of bijwerkingen van medicijnen. Een medisch arts, zoals een huisarts, zal je advies kunnen geven zodat je meer over deze aandoeningen kunt leren. Hij/zij kan beoordelen of die aandoening(en) bij zouden kunnen dragen aan je stemmingswisselingen. Onder deze fysiologische aandoeningen vallen onder meer:
    • Hoofdletsel of hersentumor - Schade aan de hersenen kan impact hebben op de hormoonregulatie van het lichaam. Dit kan een nadelig effect op je stemmingen en emoties hebben. Als je denkt dat je hoofdletsel opgelopen hebt, of als er reden toe is om te vermoeden dat je een hersentumor hebt, dan dien je onmiddellijk een arts te raadplegen. [27]
    • Dementie - Elke vorm van dementie correleert met ernstige psychologische en fysiologische veranderingen die een drastisch effect kunnen hebben op de stemming en het affect. Raadpleeg je dokter als je ouder dan veertig bent en andere symptomen ervaart, zoals geheugenverlies. [28]
    • Zwangerschap - De zwangerschap kan onmiddellijke en langdurige aanpassingen aan de hormoonwaarden en de hersenchemie als gevolg hebben. Deze kunnen op hun beurt ernstige schommelingen van de stemming en emoties veroorzaken. Zelfs als een een zwangerschap niet helemaal uitgedragen wordt, zoals bij een abortus of een miskraam, kunnen de stemmingswisselingen aanhouden. Dat komt door de hormonale, biologische en fysiologische verandering die de zwangerschap en de postpartumperiode teweegbrengen. Raadpleeg je arts als je stemmingswisselingen ervaart en je reden hebt om te denken dat je zwanger (geweest) bent. [29]
    • Puberteit - Zodra je de adolescentie bereikt kunnen de snelle veranderingen in de biologische en sociale stand van zaken stemmingswisselingen teweegbrengen, en verschuivingen op het gebied van affect en verlangen. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze veranderingen natuurlijke tekenen zijn van de groei en de ervaring van de puberteit. In ernstige gevallen, als er bijvoorbeeld risico is op schade aan zichzelf of anderen, dien je de huisarts te raadplegen. [30]
    • Menopauze - Net als met andere verschuivingen in het leven kan ook de menopauze geassocieerd worden met ernstige stemmingswisselingen en schommelingen van het verlangen en affect. Als deze op welke wijze dan ook onbehandelbaar dreigen te worden, dien je een arts te raadplegen. [31]
    • Voortdurende stress - De aanhoudende stress die veroorzaakt wordt door het dagelijks leven kan mensen soms ook te veel worden. Dit kan zich uiten in licht ontvlambare stemmingswisselingen. Het is het best om deze stressbronnen zo snel mogelijk te bestrijden. Zo voorkom je het soort veranderingen van de hersenchemie op de lange termijn die veroorzaakt kunnen worden door aanhoudend in aanraking te komen met omgevingsstressoren. [32]
  3. Wetenschappers hebben een aantal psychologische en/of sociale aandoeningen ontdekt die bij kunnen dragen aan ernstige stemmingswisselingen of verschuivingen van het affect. Zulke aandoeningen hebben doorgaans een biologische component, zoals ook bij die hierboven het geval is, maar worden effectiever aangepakt door ook de psychologische of sociale behoeften die met jouw dagelijks leven te maken hebben aan te kaarten. Om in te kunnen schatten hoe groot de kans is dat dergelijke aandoeningen verband houden met jouw stemmingswisselingen geniet het de aanbeveling om een klinisch psycholoog of een andere geestelijke gezondheidsprofessional te raadplegen, zoals een therapeut of psycholoog. Deze aandoeningen zijn onder meer:
    • Middelenmisbruik - Het misbruik van middelen heeft de potentie om de hersenchemie en de hormoonspiegel op onvoorspelbare manieren te wijzigen. Schroom niet om een geestelijke gezondheidsinstelling of steungroep te zoeken als je in het verleden met dergelijke kwesties geworsteld hebt, of dat in het heden doet. [33]
    • Attention deficit hyperactive disorder (ADHD) en attention deficit disorder (ADD) - Psychologische stoornissen die gerelateerd zijn aan het onvermogen om op te letten worden ook in verband gebracht met stemmingswisselingen en verschuivingen van het affect. [34]
    • Bipolaire stoornis - Bipolaire stoornis wordt gekenmerkt door snel wisselende stemmingen, en dan vooral door schommelingen van extreme blijheid naar uiterste wanhoop en weer terug in situaties die daar geen aanleiding toe geven. Personen met een bipolaire stoornis kunnen bijvoorbeeld overmatig gelukkig worden als ze een complimentje krijgen van een vriend, om vervolgens na een paar minuten weer ontzettend kwaad op diezelfde vriend te worden. Alleen gediplomeerde geestelijke gezondheidsprofessionals zouden beslissingen mogen maken die met het diagnosticeren van bipolaire stoornis of andere psychische stoornissen van doen hebben. [35]
    • Depressie - Aanhoudende periodes van depressie kunnen vergezeld gaan van extreme stemmingswisselingen, zowel positief als negatief. Als jij aan depressie lijdt en plotseling ongekend gelukkig of enthousiast wordt, let dan goed op verdere verschuivingen van het affect en verlangen. Dit zal je beter leren begrijpen hoe dergelijke stemmingswisselingen verband houden met jouw depressie en het dagelijks leven. [36]
    • Rouw - Bij het verlies van een dierbare komen vaak onvoorspelbare emotionele reacties kijken in situaties waar je je voorheen nooit om bekommerde. Voor sommige mensen is dit een natuurlijk onderdeel van het rouwproces. Als je echter niet met deze stemmingswisselingen om kunt gaan, of als ze situaties opleveren waarin jij een gevaar bent voor jezelf of anderen, is het verstandig om op gesprek te gaan bij de huisarts of een geestelijke gezondheidswerker. Zij kunnen je adviseren over de mogelijke voordelen van medicijnen en andere copingmechanismen die je kunnen helpen verder te gaan. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn bij voortijdig beëindigde zwangerschappen. De emotionele tol die het verlies van een ongeboren kind eist kan iemand te veel worden en kan problemen veroorzaken, zelfs als er geen onmiddellijke biologische veranderingen waar te nemen zijn. [37]
    • Stress door ingrijpende levensgebeurtenissen - Ingrijpende gebeurtenissen, zoals een nieuwe baan, een verhuizing, of het krijgen van kinderen, kunnen correleren met onvoorspelbare stemmingswisselingen. Het is helemaal niet vreemd als jou onlangs een dergelijke gebeurtenis overkomen is en je sindsdien onverklaarbare stemmingswisselingen ervaart. Echter, net als bij veel van de beschrijvingen hierboven dien je een arts of geestelijk gezondheidswerker te raadplegen als de stemmingsschommelingen uit de hand dreigen te lopen. [38]
  4. Raadpleeg een professional als je denkt dat een van bovenstaande fysiologische of psychologische aandoeningen op jou van toepassing is. Breng een bezoek aan de huisarts als je vermoedt dat er sprake is van een fysiologische of biologische aandoening. Stap naar een geestelijke gezondheidsprofessional als je denkt dat een psychologische kwestie je parten speelt (in sommige gevallen heb je hiervoor een doorverwijjzing van de huisarts nodig).
    • Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken als je het gevoel bekruipt dat ernstige stemmingswisselingen jou in hun greep hebben en/of jij je machteloos voelt ten opzichte van deze schommelingen. [39]
    • Dit houdt overigens niet in dat een arts of medicatie altijd de beste optie is als het op stemmingswisselingen aankomt. Maar als je stemmingswisselingen gematigd tot ernstig zijn, is het verstandig om al je opties door te nemen voor je de schommelingen in je eentje probeert te bestrijden. Sommige mensen bij wie een stemmingsstoornis vastgesteld is pakken hun problemen aan zonder de hulp van medicijnen. Van die mensen zijn er verscheidene die een bepaalde mate van succes boeken, daar waar medicatie geen uitkomst zou bieden. [40]
    Advertentie

Waarschuwingen

  • Stemmingswisselingen kunnen zich om meerdere redenen voordoen. Afhankelijk van hoe je dag verloopt kan je stemming zelfs per dag schommelen. Aanhoudende en wispelturige stemmingswisselingen kunnen echter wijzen op een ernstigere fysieke, fysiologische of psychologische aandoening. Raadpleeg je arts als de stemmingswisselingen steeds vaker voorkomen, en ze dat niet alleen doen omdat je een slechte dag op school of werk gehad hebt.
Advertentie

Bronnen

  1. Melemis, S. M. (2010). I Want to Change My Life: How to Overcome Anxiety, Depression and Addiction. Toronto: Modern Therapies.
  2. Stange, J. P., Sylvia, L. G., Magalhães, P. V. da S., Frank, E., Otto, M. W., Miklowitz, D. J., … Deckersbach, T. (2013). Extreme attributions predict transition from depression to mania or hypomania in bipolar disorder. Journal of Psychiatric Research, 47, 1329–1336. http://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2013.05.016
  3. Layton, R. L., & Muraven, M. (2014). Self-control linked with restricted emotional extremes. Personality and Individual Differences, 58, 48–53. http://doi.org/10.1016/j.paid.2013.10.004
  4. McGonigal, K. (2011). The Willpower Instinct: How Self-Control Works, Why It Matters, and What You Can Do To Get More of It (1 edition). New York: Avery.
  5. Bell, J.-P. (2010). Laughter is the best medicine. Sydney: Hachette Australia.
  6. Lyle, L., & Kataria, D. M. (2014). Laugh Your Way to Happiness: The Science of Laughter for Total Well-Being. London: Watkins Publishing.
  7. http://www.webmd.com/sex-relationships/features/anger-management-counting-to-ten
  8. Xiuping Li, & Meng Zhang. (2014). The Effects of Heightened Physiological Needs on Perception of Psychological Connectedness. Journal of Consumer Research, 41(4), 1078–1088. http://doi.org/10.1086/678051
  9. http://www.huffingtonpost.com/2013/09/06/grumpy-hungry-angry-hunger-ask-healthy-living_n_3824775.html
  1. Fenton, M. (2001). Walking Magazine The Complete Guide To Walking: for Health, Fitness, and Weight Loss (1st edition). New York: Lyons Press.
  2. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/17164.htm
  3. prinson, J. S., & Berrick, K. (2010). Unconditional Care: Relationship-Based, Behavioral Intervention with Vulnerable Children and Families (1 edition). Oxford ; New York: Oxford University Press.
  4. https://nccih.nih.gov/health/providers/digest/sleep-disorders-science
  5. http://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/StressManagement/FightStressWithHealthyHabits/What-Is-Stress-Management_UCM_321076_Article.jsp
  6. Dahm, P. C., Glomb, T. M., Manchester, C. F., & Leroy, S. (2015). Work–family conflict and self-discrepant time allocation at work. Journal of Applied Psychology, 100(3), 767–792. http://doi.org/10.1037/a0038542
  7. https://nccih.nih.gov/health/meditation/overview.htm
  8. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002445.htm
  9. http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/caffeine/art-20049372
  10. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/exerciseandphysicalfitness.html
  11. http://www.health.gov/paguidelines/pdf/adultguide.pdf
  12. http://www.psychologytoday.com/blog/prescriptions-life/200907/how-food-can-improve-your-mood
  13. http://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/lifestyle-guide-11/herbs-vitamins-and-supplements-used-to-enhance-mood
  14. http://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/lifestyle-guide-11/herbs-vitamins-and-supplements-used-to-enhance-mood?page=2
  15. http://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/lifestyle-guide-11/herbs-vitamins-and-supplements-used-to-enhance-mood
  16. http://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/lifestyle-guide-11/herbs-vitamins-and-supplements-used-to-enhance-mood?page=3
  17. http://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/lifestyle-guide-11/herbs-vitamins-and-supplements-used-to-enhance-mood?page=2
  18. Valk-Kleibeuker, L., Heijenbrok-Kal, M. H., & Ribbers, G. M. (2014). Mood after Moderate and Severe Traumatic Brain Injury: A Prospective Cohort Study. PLoS ONE, 9(2), 1–7. http://doi.org/10.1371/journal.pone.0087414
  19. Valk-Kleibeuker, L., Heijenbrok-Kal, M. H., & Ribbers, G. M. (2014). Mood after Moderate and Severe Traumatic Brain Injury: A Prospective Cohort Study. PLoS ONE, 9(2), 1–7. http://doi.org/10.1371/journal.pone.0087414
  20. Bei, B., Coo, S., & Trinder, J. (2015). Sleep and Mood During Pregnancy and the Postpartum Period. Sleep Medicine Clinics, 10, 25–33. http://doi.org/10.1016/j.jsmc.2014.11.011
  21. http://www.goodhealth.com.au/239/general-health/15-common-causes-of-mood-swings/
  22. Adam, E. K., Till Hoyt, L., & Granger, D. A. (2011). Diurnal alpha amylase patterns in adolescents: Associations with puberty and momentary mood states. Biological Psychology, 88, 170–173.
  23. Giles, G. E., Mahoney, C. R., Brunyé, T. T., Taylor, H. A., & Kanarek, R. B. (2014). Stress Effects on Mood, HPA Axis, and Autonomic Response: Comparison of Three Psychosocial Stress Paradigms. PLoS ONE, 9(12), 1–19. http://doi.org/10.1371/journal.pone.0113618
  24. Pearson, A. l., Bowie, C., & Thornton, L. e. (2014). Original Research: Is access to alcohol associated with alcohol/substance abuse among people diagnosed with anxiety/mood disorder? Public Health, 128, 968–976. http://doi.org/10.1016/j.puhe.2014.07.008
  25. Uran, P., & Kılıç, B. (2015). Comparison of neuropsychological performances and behavioral patterns of children with attention deficit hyperactivity disorder and severe mood dysregulation. European Child & Adolescent Psychiatry, 24(1), 21–30. http://doi.org/10.1007/s00787-014-0529-8
  26. Päären, A., Bohman, H., von Knorring, L., Olsson, G., von Knorring, A.-L., & Jonsson, U. (2014). Early risk factors for adult bipolar disorder in adolescents with mood disorders: a 15-year follow-up of a community sample. BMC Psychiatry, 14(1), 1–29. http://doi.org/10.1186/s12888-014-0363-z
  27. Mondimore, F. M. (2006). Depression, the mood disease [electronic resource] / Francis Mark Mondimore. Baltimore : The Johns Hopkins University Press, 2006.
  28. Carmassi, C., Gesi, C., Corsi, M., Pergentini, I., Cremone, I. m., Conversano, C., … Dell’Osso, L. (2015). Adult separation anxiety differentiates patients with complicated grief and/or major depression and is related to lifetime mood spectrum symptoms. Comprehensive Psychiatry, 58, 45–49. http://doi.org/10.1016/j.comppsych.2014.11.012
  29. Mandelli, L., Nearchou, F. A., Vaiopoulos, C., Stefanis, C. N., Vitoratou, S., Serretti, A., & Stefanis, N. C. (2015). Neuroticism, social network, stressful life events: Association with mood disorders, depressive symptoms and suicidal ideation in a community sample of women. Psychiatry Research, 226, 38–44. http://doi.org/10.1016/j.psychres.2014.11.001
  30. http://psychcentral.com/lib/all-about-mood-swings/000920
  31. Cappleman, R., Smith, I., & Lobban, F. (2015). Research Report: Managing bipolar moods without medication: A qualitative investigation. Journal of Affective Disorders, 174, 241–249. http://doi.org/10.1016/j.jad.2014.11.055

Over dit artikel

Deze pagina is 6.557 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie