Pdf downloaden
Pdf downloaden
Bilirubine is een afvalstof die voornamelijk vrijkomt bij de afbraak van oude rode bloedcellen. De lever is verantwoordelijk voor de afbraak van bilirubine tot een vorm die uitgescheiden kan worden. [1] X Bron Verhoogde bilirubinewaarden in het bloed (hyperbilirubinemie) kunnen geelzucht (gele huid en geel oogwit) veroorzaken en kunnen duiden op problemen met de lever. [2] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Veel baby's hebben de eerste weken van hun leven last van geelzucht. [3] X Bron Volwassenen kunnen ook verhoogde bilirubinewaarden krijgen als ze een leverziekte hebben. [4] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron De behandeling van bilirubine bij baby's en volwassenen verschilt. Door meer te leren over de effecten en oorzaken van bilirubine bij volwassenen en baby's kun je deze aandoening beter herkennen en behandelen.
Stappen
-
Schat het risico op hyperbilirubinemie bij je kind in. Factoren die leiden tot hoge bilirubinewaarden kunnen erfelijk zijn, met de omgeving te maken hebben, of verband houden met andere aandoeningen.
- Baby's die te vroeg zijn geboren kunnen bilirubine vaak minder goed verwerken, omdat de lever dan nog niet goed is ontwikkeld. [5] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Baby's van wie de bloedgroep niet verenigbaar is met de bloedgroep van de moeder -- ABO-antagonisme genoemd -- worden soms geboren met hogere bilirubinewaarden in het bloed. [6] X Bron
- Als de baby erg veel blauwe plekken heeft opgelopen tijdens de geboorte, kunnen door de afbraak van de rode bloedcellen de bilirubinewaarden ook stijgen. [7] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Baby's kunnen door twee oorzaken 'borstvoedingsgeelzucht' krijgen: de aanwezigheid van bepaalde eiwitten in de moedermelk, of de baby krijgt niet voldoende melk binnen waardoor hij uitdroogt. [8] X Betrouwbare bron Centers for Disease Control and Prevention Ga naar de bron
- Sommige baby's hebben problemen met de lever, het bloed, bepaalde enzymen, of een andere medische aandoening waardoor de bilirubinewaarden stijgen. Ook kunnen baby's een infectie hebben die de bilirubinewaarden doet stijgen. [9] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Voed je baby regelmatig. Je arts kan aanraden om een baby met geelzucht wel 12 keer per dag te voeden. [10] X Bron
- Als een baby problemen heeft met het vasthouden en zuigen op de borst krijgt hij misschien te weinig melk. Dan kan het verstandig zijn om de hulp in te schakelen van een lactatiekundige die de moeder kan helpen bij het voeden van de baby. [11] X Bron
- Als de baby meer drinkt, moet hij ook meer poepen, waardoor de bilirubine kan worden uitgescheiden. [12] X Bron
- Als de bilirubinewaarden niet dalen als je je baby meer borstvoeding geeft, zal de huisarts je misschien aanraden om het dieet van je baby aan te vullen met flesvoeding. [13] X Bron
-
Vraag je arts naar lichttherapie. Bij lichttherapie wordt de baby blootgesteld aan licht binnen het blauw-groene spectrum. [14] X Bron De lichtgolven gaan door het lichaam van de baby heen en komen in het bloed terecht, waar het bilirubine omvormt tot stoffen die de baby wel kan uitscheiden. [15] X Betrouwbare bron Michigan Medicine Ga naar de bron
- De baby krijgt een zacht lapje voor de ogen om die te beschermen tegen het licht. Ook mag de baby gewoon een luier omhouden tijdens de therapie.
- Een bijwerking van lichttherapie is zachte, mogelijk groene ontlasting. Dit is normaal en houdt op als de behandeling klaar is. [16] X Betrouwbare bron Michigan Medicine Ga naar de bron
- Hoewel direct, natuurlijk zonlicht ook kan helpen om bilirubinewaarden te verlagen, is dat niet aan te raden als behandeling. Het is moeilijk om de hoeveelheid zonlicht die nodig is te controleren en om de lichaamstemperatuur van de baby goed in de gaten te houden tijdens de blootstelling aan de zon. [17] X Bron
-
Overweeg de 'biliblanket' te gebruiken. De biliblanket is een speciaal matje waarmee lichttherapie kan worden gegeven. [18] X Betrouwbare bron Michigan Medicine Ga naar de bron
- De biliblanket bestaat uit geweven glasvezels, en wordt direct op de baby gelegd om het kind volledig aan het licht bloot te kunnen stellen. De baby kan gewoon vastgehouden en gevoed worden zonder dat de behandeling onderbroken hoeft te worden. [19] X Betrouwbare bron Michigan Medicine Ga naar de bron
- De biliblanket kan de huid van de baby bleken of rood maken, maar dit is normaal en zal verdwijnen als de bilirubinewaarden weer lager zijn geworden. [20] X Betrouwbare bron Michigan Medicine Ga naar de bron
-
Bespreek andere mogelijkheden met je arts. Als de geelzucht is veroorzaakt door een infectie of ander medisch probleem, zoals een verhoogde afbraak van rode bloedcellen, kan de arts een andere behandeling voorstellen, zoals medicatie of zelfs een bloedtransfusie.Advertentie
-
Beoordeel je gezondheid om aandoeningen die verhoogde bilirubinewaarden kunnen veroorzaken te identificeren. De productie van bilirubine kan op een van deze drie momenten in de problemen raken: voor, tijdens of na de productie. Elk van deze problemen kan ontstaan door een aantal gerelateerde aandoeningen:
- Volwassenen kunnen 'ongeconjugeerde geelzucht' krijgen, als het probleem optreedt voordat bilirubine is geproduceerd. Dit wordt meestal veroorzaakt als een grote bloedprop weer in het bloed wordt opgenomen, of door hemolytische anemie. [21] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Tijdens de productie van bilirubine kunnen volwassenen geelzucht krijgen door een virus zoals hepatitis of Epstein-Barr, auto-immuunziektes en overmatige consumptie van alcohol of bepaalde medicijnen zoals paracetamol, orale anticonceptie en steroïden. [22] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
- Als de volwassene geelzucht krijgt door problemen die na de productie van bilirubine zijn ontstaan, kan het probleem veroorzaakt worden door de galblaas of de alvleesklier. [23] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron
-
Ga naar de huisarts. Als je geelzucht hebt, moet je je bilirubinewaarden laten controleren. Geelzucht kan duiden op ernstige gezondheidsproblemen. Meestal zal de arts de oorzaak van de geelzucht proberen te vinden en de complicaties ervan behandelen. De geelzucht zelf wordt meestal niet behandeld. Soms kunnen medicijnen worden gegeven tegen de jeuk, wat een veelvoorkomend symptoom is van geelzucht. [24] X Betrouwbare bron Cleveland Clinic Ga naar de bron [25] X Bron
- Geelzucht gaat vaak gepaard met andere symptomen, die kunnen helpen bij het bepalen van de oorzaak:
- Kortdurende geelzucht, veroorzaakt door een infectie, kan gepaard gaan met rillingen, koorts, buikpijn of andere griepachtige symptomen.
- Geelzucht veroorzaakt door cholestase -- de onderbreking van de galstroom -- kan gepaard gaan met jeuk, gewichtsverlies, donkere urine of lichte ontlasting. [26] X Bron
- Geelzucht gaat vaak gepaard met andere symptomen, die kunnen helpen bij het bepalen van de oorzaak:
-
Probeer erachter te komen of de persoon met hoge bilirubinewaarden wellicht een zeldzame aandoening heeft. Er zijn een paar zeldzame medische aandoeningen die tot verhoogde bilirubinewaarden en geelzucht kunnen leiden.
- Syndroom van Gilbert is een genetische leveraandoening. Patiënten hebben minder van de leverenzymen die nodig zijn om bilirubine af te breken. Hoewel de ziekte al vanaf de geboorte aanwezig is, verschijnen de symptomen, zoals geelzucht, vermoeidheid, zwakte en spijsverteringsproblemen vaak pas als iemand net volwassen is. [27] X Bron
- Het syndroom van Crigler-Najjar is een zeer zeldzame aandoening die ook wordt veroorzaakt door een tekort aan een bepaald enzym. Er zijn twee types van deze ziekte; de vaker voorkomende soort, syndroom van Aria genoemd, kan behandeld worden zodat patiënten een normale of bijna normale levensverwachting hebben. [28] X Bron
- Mensen met sikkelcelanemie of een andere bloedziekte hebben ook een hoger risico op geelzucht.
-
Drink minder alcohol. Alcohol kan de lever beschadigen, wat kan leiden tot verhoogde bilirubinewaarden, dus beperk de hoeveelheid alcohol die je dagelijks drinkt (1-2 drankjes, afhankelijk van je leeftijd). Sommige mensen raden aan om helemaal geen alcohol te drinken. Alcohol kan de lever op drie manieren beschadigen:
- Door overtollig vet in de levercellen achter te laten. Deze aandoening wordt leververvetting genoemd. Veel mensen die deze aandoening hebben, krijgen geen last van symptomen, maar anderen krijgen pijn en raken vermoeid. [29] X Bron
- Doordat het littekenweefsel en ontstekingen aan de lever veroorzaakt. Deze symptomen kunnen duiden op alcoholische hepatitis. Andere symptomen zijn overgeven, buikpijn en koorts. Alcoholische hepatitis kan overgaan als er helemaal geen alcohol meer wordt gedronken. [30] X Bron Dit kan ook door virale hepatitis of auto-immuunhepatitis worden veroorzaakt.
- Doordat het de werking van de lever verstoort. Levercirrose wordt gekenmerkt door ernstige littekens op de lever, de verstoring van het verwerken van voeding en van het verwijderen van schadelijke stoffen uit het bloed. [31] X Bron
-
Zorg voor een gezond gewicht en dieet. Onderzoek heeft aangetoond dat overgewicht schadelijker voor de lever kan zijn dan het drinken van alcohol. [32] X Bron Obesitas kan leververvetting veroorzaken, zelfs bij kinderen.
- Voedingsmiddelen met veel vezels zijn vooral erg goed voor de lever, zoals fruit, groenten en volkorengranen. [33] X Bron
- Bepaalde voeding lijkt de lever meer te beschadigen, zoals producten met veel vet, suiker of zout. Andere dingen die schadelijk kunnen zijn voor de lever zijn onder andere gefrituurde voeding en rauwe of niet gare schaaldieren. [34] X Bron
-
Bescherm jezelf tegen hepatitis. Hepatitis A, B en C zijn allemaal virussen die de lever kunnen beschadigen. Voorkom dat je deze ziekte oploopt door voorzorgsmaatregelen te nemen:
- De hepatitis B-vaccinatie wordt een paar weken na de geboorte aangeboden. Een vaccinatie tegen hepatitis A wordt aanbevolen voor mensen die meer risico lopen of die naar landen met een hoog risico reizen.
- Als je afreist naar gebieden waar veel hepatitis voorkomt, is het goed om je te laten vaccineren voordat je vertrekt.
- Hepatitis kan ook worden opgelopen door riskant gedrag zoals drugs spuiten en onveilige seks. [35] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Wees voorzichtig als je medicijnen gebruikt. Let op dat sommige medicijnen, waaronder zelfzorgmiddelen en bepaalde medicatie op voorschrift zoals cholesterolverlagende medicijnen, antibiotica en steroïden, toxische hepatitis kunnen veroorzaken. Overleg met je huisarts als je bang bent dat de medicijnen die je gebruikt je lever kunnen beschadigen.
- Bepaalde alternatieve medicijnen waarvan wordt gedacht dat ze de gezondheid en functie van de lever kunnen verbeteren, worden juist in verband gebracht met schade aan de lever. Raadpleeg je huisarts voordat je alternatieve medicijnen gaat gebruiken. Enkele veelgebruikte kruiden die de lever kunnen beschadigen zijn groene thee [36] X Bron , kava, smeerwortel, maretak, chaparral, en glidkruid. [37] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron
- De lever is verantwoordelijk voor de afbraak van medicijnen, maar het is ook mogelijk dat hij tijdens dit proces beschadigd raakt. Paracetamol is het meest gebruikte zelfzorgmiddel dat de lever kan beschadigen. [38] X Bron
Advertentie
Bronnen
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003479.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bilirubin/basics/definition/prc-20019986
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/jaundice.html
- ↑ http://www.cdc.gov/ncbddd/jaundice/facts.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/risk-factors/con-20019637
- ↑ http://www.pregnancy.com.au/resources/topics-of-interest/postnatal/abo-incompatibility-in-newborns.shtml
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/risk-factors/con-20019637
- ↑ http://www.cdc.gov/breastfeeding/disease/jaundice.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/basics/risk-factors/con-20019637
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001559.htm
- ↑ http://www.babycenter.com/404_what-do-lactation-consultants-do-and-how-do-i-find-one_8876.bc
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001559.htm
- ↑ http://emedicine.medscape.com/article/973629-treatment#d8
- ↑ http://newborns.stanford.edu/PhototherapyFAQs.html
- ↑ http://www.med.umich.edu/1libr/pa/umphototherapy.htm
- ↑ http://www.med.umich.edu/1libr/pa/umphototherapy.htm
- ↑ http://www.nwh.org/community-health-resources/postpartum-guide/taking-care-baby/jaundice/
- ↑ http://www.med.umich.edu/1libr/pa/umphototherapy.htm
- ↑ http://www.med.umich.edu/1libr/pa/umphototherapy.htm
- ↑ http://www.med.umich.edu/1libr/pa/umphototherapy.htm
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic-Adult-Jaundice-Hyperbilirubinemia
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003479.htm
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/liver-and-gallbladder-disorders/manifestations-of-liver-disease/cholestasis
- ↑ https://rarediseases.org/rare-diseases/gilbert-syndrome
- ↑ http://patient.info/doctor/crigler-najjar-syndrome
- ↑ http://www.liverfoundation.org/abouttheliver/info/alcohol/
- ↑ http://www.liverfoundation.org/abouttheliver/info/alcohol/
- ↑ http://www.liverfoundation.org/abouttheliver/info/alcohol/
- ↑ http://www.medscape.com/viewarticle/804014
- ↑ http://www.liverfoundation.org/education/liverlowdown/ll0813/healthyfoods/
- ↑ http://www.liverfoundation.org/education/liverlowdown/ll0813/healthyfoods/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/liver-problems/basics/prevention/con-20025300
- ↑ http://www.today.com/health/five-surprising-herbs-can-damage-your-liver-1D79828098
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1071652/
- ↑ http://patients.gi.org/topics/medications-and-the-liver/
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
