Pdf downloaden Pdf downloaden

Raadsels zijn al een paar duizend jaar populair. Het is leuk om raadsels te vertellen en nog leuker om ze op te lossen. Maak je raadsels zelf en deel ze met familie en vrienden.

Deel 1
Deel 1 van 2:

Voorbereidingen treffen om een raadsel te verzinnen

Pdf downloaden
  1. Door veel raadsels te lezen, krijg je inzicht over hoe een raadsel eigenlijk werkt. Koop of leen een boek, of zoek online naar raadsels.
    • Er zijn veel culturen die een echte 'raadseltraditie' hebben. In Engelstalige landen hoor je bijvoorbeeld nog steeds veel raadsels uit de tijd van de Vikingen en de Angelsaksische overheersers. Dit terwijl deze raadsels soms al meer dan duizend jaar oud zijn. Dit komt omdat de concepten simpel zijn, maar nog steeds herkenbaar. De oplossing is bijvoorbeeld 'mens’ of 'lucht', maar dan op een verrassende manier gebracht. Veel van deze raadsels zijn online te vinden. [1]
    • Raadsels zijn ook heel populair in de moderne fantasycultuur. Het boek De Hobbit van Tolkien besteedt bijvoorbeeld een heel hoofdstuk (Raadsels in het donker) aan raadsels die twee personages aan elkaar vertellen.
  2. In principe kan een raadsel overal over gaan, maar gebruiksvoorwerpen of iets concreets wat iedereen kent, zijn bekende onderwerpen.
    • Natuurfenomenen zoals onweer, sneeuwstormen of overstromingen zijn goede onderwerpen. Dieren of acties (lopen, rennen, zingen) lenen zich ook goed voor een raadsel.
    • Vermijd abstracte onderwerpen of onderwerpen waar je gespecialiseerde kennis voor nodig hebt om ze te begrijpen.
  3. Sommige raadsels zijn maar een of twee zinnen, terwijl andere bijna een kort verhaal zijn. Maak het zo lang als je wilt, maar bedenk dat het niet zo lang moet zijn dat je publiek de draad kwijtraakt.
    • Het volgende voorbeeld komt uit het Angelsaksische 'Boek van Exeter’. Dit boek stamt uit 900 voor Christus: 'Een mirakel op de golf / water wordt been.' (antwoord: ijs op het meer.)
    • Een iets langer raadsel uit hetzelfde boek: 'Zolang ik leef, spreek ik niet. / Iedereen wil me gevangen nemen en mij onthoofden. / Ze bijten in mijn naakte lichaam. / Toch doe ik niemand kwaad, behalve wanneer ze mij eerst snijden. / Dan breng ik ze meteen aan het huilen.' (antwoord: een ui.)
    Advertentie
Deel 2
Deel 2 van 2:

Een raadsel verzinnen

Pdf downloaden
  1. Wanneer je het antwoord hebt, begin je van daaruit je raadsel in elkaar te zetten. Een bekende techniek is om menselijke eigenschappen toe te dichten aan iets niet-menselijks. Dit noemen we personificatie.
    • 'Een potlood' is bijvoorbeeld een goede oplossing voor een raadsel, omdat iedereen weet wat dat is.
  2. Maak een lijst met deze ideeën. Denk hierbij speciaal aan bijvoeglijke naamwoorden en werkwoorden. Zoek synoniemen van je antwoord en bekijk wat de verschillende betekenissen van deze synoniemen zijn.
    • Op de lijst voor 'potlood' kunnen dingen staan als: 'HB' (een potlood met gemiddelde hardheid van het grafiet), [2] ) ‘twee bomen’, 'hout', 'rubber', 'geel', 'roze hoedje' (het gummetje) en 'ziet eruit als de letter I'.
    • Denk ook aan andere eigenschappen van het potlood. Omdat een potlood bijvoorbeeld geslepen moet worden, wordt het kleiner als het ouder wordt. Dit is een interessante paradox, die je misschien kan gebruiken.
    • Een veelgebruikte truc is om te bedenken wat je item allemaal kan doen. Een potlood is bijvoorbeeld klein, maar kan toch alles doen - hiermee bedoel je dat je er 'alles' mee op kan schrijven.
  3. Raadsels gebruiken metaforen om gewone dingen op een aparte manier te omschrijven. Neem hiervoor de lijst met ideeën die je hebt opgesteld. Wanneer we toewerken naar de oplossing ‘een potlood’, kunnen we bijvoorbeeld een metafoor als 'geel zwaard' gebruiken. In deze beschrijving ligt de oplossing besloten, want 'het woord is vaak scherper dan het zwaard'.
    • Een voorbeeld van een raadsel dat deze metafoor gebruikt is: 'Een halfzacht gouden zwaard met een roze hoed, dat van twee bomen is gemaakt'.
    • Het potlood is een zwaard omdat het aan de onderkant scherp is, terwijl het tegelijkertijd machtiger is dan het zwaard.
    • De ‘twee bomen’ hebben betrekking op het hout waarvan het potlood is gemaakt [3] en op het rubberen gummetje van de rubberboom (het 'roze hoedje').
    • Het zwaard is halfzacht, omdat het potlood de gemiddelde hardheid 'HB' heeft.
  4. Raadsels komen oorspronkelijk uit de traditie van mondelinge overlevering en werden vroeger eigenlijk nooit opgeschreven. Het is dus belangrijk hoe je raadsel klinkt, wanneer je het zegt. Gebruik daarom geen ingewikkelde woorden of abstracte concepten, want daarmee verliest je raadsel aan kracht.
    • Een simpel raadsel over een potlood kan zijn: 'Dit kleine ding kan alles, maar wordt steeds kleiner als je het gebruikt.'
    • Het volgende raadsel komt uit ‘De Hobbit’ en gebruikt eenvoudige, beschrijvende taal: 'Een doos zonder scharnieren, sloten of deksel / Toch verbergt het een gouden schat.' (antwoord: een ei.)
  5. Laat het onderwerp van je raadsel over zichzelf spreken door het raadsel in de ik-vorm te vertellen. Begin het raadsel met 'ik', gevolgd door een werkwoord.
    • In het volgende raadsel gebruiken we zowel personificatie als metaforen: 'Ik heb een roze hoedje, hoewel ik geen hoofd heb. Ik ben scherp, maar kan niet snijden. Ik kan alles zeggen, maar ik spreek nooit.'
  6. Je deelt het raadsel meestal mondeling, dus bedenk goed hoe het klinkt. Gebruik technieken als rijm en alliteratie (beginrijm), zodat het makkelijker te onthouden is en beter klinkt.
    • Het voorbeeld: 'Ik heb een h oedje maar h eb geen h oofd' herhaalt de 'h' voor de alliteratie.
    • Hier is een raadsel dat klinkt als een gedicht: 'Ik drink het bloed van de aarde / en de bomen vrezen mijn gebrul / maar een sterke man mag mij in zijn handen houden.' (antwoord: een kettingzaag.) [4]
    • Met poëtische metaforen kan je iets heel simpels heel bloemrijk beschrijven. Je hebt dan in feite een raadsel in een raadsel. Deze techniek werd veel gebruikt in Oudengelse en Oudnoorse geschriften. Zoek er maar een paar op in de IJslandse Edda. In het vorige raadsel is het 'bloed van de aarde' de olie, die als brandstof wordt gebruikt. [5]
  7. Test je raadsel op familie en vrienden. Alleen zo kom je erachter of het werkt en of ze het antwoord kunnen raden. Misschien maak je ze wel zo enthousiast dat zij ook hun eigen raadsels gaan maken.
  8. Wanneer je familie en vrienden het antwoord meteen raden, is het raadsel te makkelijk. Verbeter het en stop er een paar metaforen in. Wanneer ze het antwoord niet raden, is het te moeilijk. Verbeter het dan door er een of meer hints in te stoppen.
    Advertentie

Tips

  • Schiet niet in de stress - het is de bedoeling dat het leuk blijft. Neem gerust de tijd en zorg dat je er plezier in hebt.
  • Vraag hulp aan een vriend of vriendin. Het is superleuk en inspirerend om samen te brainstormen over een van je ideeën.
  • Gebruik met opzet vage zinnetjes die mensen op het verkeerde been zetten. Dit maakt je raadsel een stuk moeilijker en spannender.
Advertentie

Benodigdheden

  • Een velletje papier of je telefoon
  • Een rijmwoordenboek (mag, maar hoeft niet)
  • Een synoniemenwoordenboek
  • Een pen (niet nodig als je op je telefoon of tablet werkt)

Over dit artikel

Deze pagina is 8.601 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie