Pdf downloaden
Pdf downloaden
Het koelen van letsel met ijs is een van de meest gebruikelijke adviezen die je zult krijgen wanneer je letsel hebt opgelopen. Over het algemeen dient het koelen met ijs binnen 48 uur na het oplopen van het letsel plaats te vinden. Bij chronische pijn wordt over het algemeen warmte aangeraden. Het ijs zal de pijn verlichten, een eventuele ontsteking afremmen en het genezingsproces bevorderen. Het koelen met ijs houdt echter niet in dat je simpelweg een zak met ijs kunt pakken om deze vervolgens op het letsel te leggen. Om verdere problemen te voorkomen dien je te leren hoe je het letsel op de juiste wijze kunt koelen met ijs om het genezingsproces spoedig te laten verlopen, zodat je snel weer de oude bent.
Stappen
-
Stel allereerst vast wat voor letsel je hebt opgelopen, voordat je besluit om over te gaan op een bepaalde behandeling. Er bestaat een grote verscheidenheid aan letsels en blessures die gekoeld kunnen worden met een koud kompres (coldpack). Veelal gaat het om kleine bulten of bloeduitstortingen die geen medische hulp vereisen. Sommig letsel, zoals fracturen, ontwrichtingen en hersenschuddingen, dienen daarentegen wel medisch behandeld te worden. Als je twijfelt over de ernst van het letsel, ga dan alsnog naar je huisarts of de Spoedeisende Hulp, zodat daar de juiste diagnose gesteld kan worden en je de juiste behandeling kunt krijgen.
-
Onderzoek jezelf op botfracturen. Een fractuur (breuk) is een medische noodsituatie die onmiddellijk medische behandeling vereist. Je kunt een koud kompres op de breuk leggen om zowel de zwelling als de pijn te verlichten. Je dient dit alleen te doen als je wacht op de hulp van een medische professional, deze tijdelijke oplossing mag niet gezien worden als vervanging voor een medische behandeling. Als je één of meerdere van de hieronder beschreven symptomen waarneemt, dien je ofwel het alarmnummer te bellen (112 in Nederland) of direct naar de Spoedeisende Hulp te gaan. [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [2] X Bron
- Een vervormd of misvormd lichaamsdeel. Een zichtbare vervorming in de onderarm kan bijvoorbeeld wijzen op een gebroken arm.
- Hevige pijn die erger wordt wanneer je het lichaamsdeel beweegt of er druk op uitoefent.
- Verlies van bewegingsfunctie rondom het letsel. Je zult waarschijnlijk een gedeeltelijke of volledige uitval van de bewegingsfunctie ervaren in het gebied onder het bot dat gebroken is. Iemand met een gebroken been kan problemen ondervinden met het bewegen van zijn of haar voet.
- Bot dat de huid heeft doorboord. Sommige fracturen kunnen zeer ernstig zijn, met name als het bot de huid heeft doorboord.
-
Onderzoek jezelf op ontwrichtingen. Bij een ontwrichting schiet een gewricht uit de kom, waardoor het gewricht of het lichaamsdeel vervolgens in een abnormale stand staat. Voor dergelijk letsel dien je waarschijnlijk medische hulp te zoeken. Je zou een koud kompres kunnen aanbrengen op het letsel terwijl je wacht op medische hulp, net als bij een botbreuk. Als je één of meerdere van de volgende symptomen waarneemt, dien je de getroffen ledemaat zo stil mogelijk te houden, een koud kompres aan te brengen en medische hulp te zoeken. [3] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron [4] X Bron
- Een zichtbare, abnormale stand of een gewricht dat uit de kom is geschoten.
- Bloeduitstortingen, verkleuringen of zwelling rondom een gewricht.
- Hevige pijn.
- Niet in staat zijn om het lichaamsdeel te bewegen. Het is vaak moeilijk of zelfs onmogelijk om het gebied onder een ontwrichte ledemaat te bewegen.
-
Probeer vast te stellen of je een hersenschudding hebt opgelopen. Hoewel een koud kompres veelal wordt aangebracht op bulten, builen en bloeduitstortingen op het hoofd, dien je eerst met zekerheid vast te stellen dat je geen hersenschudding hebt opgelopen. Dit is namelijk ernstig letsel en vereist onmiddellijk medische hulp. Symptomen die kunnen wijzen op een hersenschudding zijn verwarring en geheugenverlies, wat in sommige gevallen vooraf wordt gegaan door een verlies van het bewustzijn. Het is wellicht lastig om zelf vast te stellen of je een hersenschudding hebt opgelopen en daarom dient iemand anders je te controleren op de volgende symptomen. Zoek onmiddellijk medische hulp als er sterke vermoedens bestaan dat je een hersenschudding hebt opgelopen. [5] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Verlies van bewustzijn. Zelfs als je je bewustzijn maar voor een paar seconden hebt verloren, aangezien ook dit zou kunnen wijzen op ernstig letsel. Je dient onmiddellijk medische hulp te zoeken.
- Hevige hoofdpijn.
- Verwarring, duizeligheid en desoriëntatie.
- Misselijkheid of braken.
- Suizende oren.
- Spraakstoornissen.
-
Beslis of je gaat behandelen met warmte of ijs. Als je op de juiste wijze het letsel of de blessure hebt onderzocht en er zeker van bent dat je geen medische hulp nodig hebt, kun je bepalen welke behandeling je gaat inzetten. Veel mensen vragen zich bij klein letsel en lichte blessures af of ze gebruik dienen te maken van ijs of warmte. Beide opties zijn erg nuttig in verschillende situaties. [6] X Bron
- Breng het ijs direct aan nadat je het letsel hebt opgelopen. Het koelen met ijs is veelal de beste behandeling binnen 48 uur na het oplopen van het letsel. Het helpt bij het verminderen van zwelling, pijn en ontstekingsverschijnselen.
- Warmte is een goede optie bij spierpijn die niet gerelateerd is aan specifiek letsel. Je kunt de warmte aanbrengen op je spieren voor een activiteit of sport om je spieren los te maken en op te warmen. Doe dit voorafgaande aan activiteiten en sporten waar je vaak spierpijn van ondervindt.
Advertentie
-
Pak een kompres. Je kunt een ijszak of koud kompressen kopen of er zelf één maken.
- Er zijn onder andere koud kompressen in de winkel verkrijgbaar die ijs bevatten op basis van gel. Deze kun je in de vriezer bewaren en kunnen opnieuw gebruikt worden. Er zijn eveneens instant koud kompressen verkrijgbaar. Deze worden direct ijskoud en kunnen maar één keer gebruikt worden. [7] X Bron EHBO-koffers dienen altijd een koud kompres te bevatten, maar is bestaat ook een verscheidenheid aan opties die je zelf thuis kunt maken.
- Probeer een plastic zak met ijsblokjes te vullen. Vul het vervolgens met net genoeg water totdat de ijsblokjes onder water liggen. Laat alle lucht uit de zak lopen voordat je deze afsluit. [8] X Bron
- Een zak met bevroren diepvriesgroenten kan eveneens gebruikt worden als koud kompres. Een goed voorbeeld is een zak met bevroren erwten. Deze zak kan gemakkelijk de vorm van het gebied dat je wilt koelen aannemen en kunnen in en uit de vriezer gehaald worden. [9] X Bron
-
Wikkel het ijs in een handdoek. Je dient namelijk nooit het ijs direct op je blote huid aan te brengen. Dit zou de huid kunnen bevriezen en schade aan je zenuwen kunnen veroorzaken. Om verder letsel te voorkomen, dien je de zak met bevroren diepvriesgroenten in een handdoek te wikkelen, voordat je deze op het letsel aanbrengt. [10] X Bron
-
Houd het gebied met het letsel omhoog. Terwijl je het letsel koelt met ijs, doe je er verstandig aan om het gebied ietwat omhoog te houden. Hierdoor zal het bloed wegstromen uit de buurt van het letsel, waardoor de zwelling kan verminderen. De combinatie van het koelen met ijs en het omhoog houden van de ledemaat met het letsel helpt bij het tegengaan van ontstekingen. [11] X Bron
-
Koel het letsel met ijs. Het koelen met ijs is het meest effectief wanneer dit direct na het oplopen van het letsel of de blessure wordt gedaan, dus je dient snel te handelen. [12] X Bron
- Voer enige druk uit op het kompres om er zeker van te zijn dat het gehele gebied met letsel goed gekoeld wordt. [13] X Bron
- Indien nodig, zou je het kompres vast kunnen maken met behulp van een niet-klevend zwachtel of windsel. Wikkel het verbandmateriaal losjes om het kompres en het gebied met het letsel. Zorg ervoor dat je het geheel niet te strak inwikkelt, aangezien je dan de bloedcirculatie zou kunnen afsnijden. Als de ledemaat blauw/paars begint aan te lopen, heb je het verbandmateriaal te strak aangelegd en moet het onmiddellijk verwijderd worden.
-
Verwijder het ijs na twintig minuten. Je dient het letsel nooit langer dan twintig minuten te koelen met ijs. Dit zou namelijk bevriezing en andere schade aan de huid kunnen veroorzaken. Verwijder het ijs en breng het niet opnieuw aan totdat het gevoel volledig is teruggekeerd in het gebied rondom het letsel. [14] X Bron
- Zorg ervoor dat je nooit in slaap valt tijdens het koelen met ijs. Dit zou ertoe kunnen leiden dat het ijs onbedoeld urenlang op het letsel blijft liggen, waardoor je huid beschadigd zal raken. Zet een wekker of vraag iemand anders om de tijd bij te houden.
-
Koel het letsel twee uur later nogmaals met ijs. Blijf het letsel koelen met ijs voor twintig minuten, met een tussenpauze van twee uur voor drie dagen of totdat de zwelling volledig is verdwenen. [15] X Bron
-
Neem pijnstillers. Als je behoorlijk veel last hebt van pijn als gevolg van het letsel, zou je een pijnstiller, die als zelfzorgmedicijn verkrijgbaar is, kunnen nemen om de pijn te verlichten.
- Een NSAID (non-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddel) is ontworpen om zwelling en ontstekingen tegen te gaan. Voorbeelden van dergelijke geneesmiddelen zijn ibuprofen (Advil) of naproxennatrium (Aleve). [16] X Bron
- Lees de bijsluiter van elk geneesmiddel en gebruik het alleen aan de hand van de gebruiksaanwijzing op de verpakking om een overdosis te voorkomen.
-
Ga naar je huisarts als de symptomen niet lijken te verbeteren. Als je het letsel of de blessure al drie dagen hebt behandeld met ijs en er nog steeds sprake is van zwelling en de pijn niet minder is geworden, heb je wellicht een fractuur of ontwrichting opgelopen die je in eerste instantie niet hebt waargenomen. Ga naar je huisarts om te kijken of er sprake is van ernstiger letsel dan je in eerste instantie had aangenomen.Advertentie
-
Pas de RICE-methode toe. De standaard behandeling voor het merendeel van acuut letsel staat ook wel bekend als de RICE-methode. RICE staat voor Rust, IJs, Compressie en Elevatie. [17] X Bron Het volgen van deze stappen kan een spoedig en efficiënt herstel bevorderen.
-
Geef het letsel voldoende rust. Ledematen met letsel hebben een grotere kans op verder letsel, dus je dient het gebied een aantal dagen niet te belasten tijdens het genezingsproces. Vermijd activiteiten die veel inspanning vereisen, totdat het letsel volledig genezen is. [18] X Bron
- Luister naar je lichaam. Als een bepaalde activiteit pijn veroorzaakt, dien je er onmiddellijk mee te stoppen en de activiteit te vermijden totdat je je beter voelt.
-
Koel het gebied met ijs. Blijf doorgaan met het koelen met ijs voor minstens drie dagen na het oplopen van het letsel. Het veelvuldig koelen met ijs zal ontstekingen tegengaan en de genezing bevorderen. [19] X Bron
-
Pak het letsel in. Wikkel het gebied met het letsel in met elastisch compressieverband om ervoor te zorgen dat het zo weinig mogelijk bewogen wordt. Hiermee voorkom je dat je meer letsel oploopt aan het getroffen gebied. [20] X Bron
- Zorg ervoor dat je het compressieverband niet te strak aanlegt. Als je tintelingen of gevoelloosheid begint waar te nemen onder het compressieverband, heb je het te strak aangelegd. Maak het compressieverband los en leg het vervolgens opnieuw aan, ditmaal minder strak.
-
Houd het letsel omhoog. Door het letsel omhoog te houden, zal de bloedtoevoer in de ledemaat vertragen. Dit zal de zwelling en ontstekingen verminderen, waardoor het letsel sneller kan genezen. [21] X Bron
- Je dient bij voorkeur het letsel boven je hart te houden om de bloedtoevoer zoveel mogelijk te vertragen. Als je rugletsel hebt opgelopen, zou je kunnen gaan liggen met een kussen onder het gebied met het letsel.
Advertentie
Tips
- Het koelen van letsel met ijs is veelal niet erg comfortabel, maar het resultaat dat je kunt behalen met het koelen weegt zwaarder dan het ongemak dat je wellicht zult ervaren.
Advertentie
Waarschuwingen
- Breng ijs nooit direct in contact met de blote huid aangezien dat zou kunnen leiden tot bevriezing en schade aan zenuwen. Verpak het ijs te allen tijde eerst in een handdoek of T-shirt.
- Je dient ervoor te zorgen dat je niet in slaapt valt tijdens het koelen van letsel met ijs.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-fractures/basics/art-20056641
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-fractures-symptoms
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dislocation/basics/symptoms/con-20022264
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-dislocation-treatment
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/concussion/basics/symptoms/con-20019272
- ↑ https://www.marshfieldclinic.org/sports-wrap/ice-or-heat
- ↑ http://www.sportsinjuryclinic.net/blog/?p=843
- ↑ http://www.webmd.com/first-aid/tc/using-ice-and-cold-packs-topic-overview
- ↑ http://www.webmd.com/first-aid/tc/using-ice-and-cold-packs-topic-overview
- ↑ https://www.marshfieldclinic.org/sports-wrap/ice-or-heat
- ↑ http://www.webmd.com/first-aid/tc/rest-ice-compression-and-elevation-rice-topic-overview
- ↑ http://www.active.com/articles/how-to-ice-an-injury-properly
- ↑ http://www.randeye.com/cold-compresses/
- ↑ https://www.marshfieldclinic.org/sports-wrap/ice-or-heat
- ↑ http://www.randeye.com/cold-compresses/
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/painrelievers.html
- ↑ http://www.healthline.com/health/sports-injuries/treatment# RightAway2
- ↑ http://www.healthline.com/health/sports-injuries/treatment# RightAway2
- ↑ http://www.healthline.com/health/sports-injuries/treatment# RightAway2
- ↑ http://www.healthline.com/health/sports-injuries/treatment# RightAway2
- ↑ http://www.healthline.com/health/sports-injuries/treatment# RightAway2
Over dit artikel
Deze pagina is 5.415 keer bekeken.
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
