Pdf downloaden
Pdf downloaden
Het beheersen van emotionele en lichamelijke pijn is het moeilijkste aspect van de zorg rondom het levenseinde. Je kunt je op het het ergste voorbereiden en hier, als het zover is, zo waardig en sierlijk als mogelijk mee omgaan. Tref ruim van tevoren de nodige maatregelen, en maak het meeste van de tijd die je nog heeft. Let op : Dit artikel gaat over zorg rondom het levenseinde. Als je met suïcidale gedachten worstelt, bel dan 0900-0113. Dit is de zelfmoord-hulplijn van Stichting 113Online, een zelfstandige en onafhankelijke zorgaanbieder op het gebied van zelfmoordpreventie.
Stappen
-
Praat met een dokter over je opties wat betreft pijnbestrijding. Het is in de zorg rondom het levenseinde belangrijk dat je jouw lichamelijke comfort hoog op de prioriteitenlijst hebt. Afhankelijkheid van je gezondheid kun je een verscheidenheid aan medicatie toegediend krijgen, of een breed scala aan verschillende behandelingen ondergaan. Het is dus belangrijk om alle mogelijkheden met je dokter te bespreken, om ervoor te zorgen dat je comfort te allen tijde gewaarborgd blijft.
- Terminale patiënten wordt vaak morfine voorgeschreven, soms zelfs op voortdurende basis. Hoewel er wat discussie plaatsheeft over of morfine al dan niet de levensduur verkort, staat de doeltreffendheid van morfine als pijnstiller absoluut niet ter discussie. Als je veel pijn heeft, vraag de dokter dan naar deze mogelijkheid. [1] X Bron
- In sommige gevallen kan het gepast zijn om aanvullende, onorthodoxe manieren van pijnbestrijding te ondergaan. Voorbeelden hiervan zijn de holistische geneeskunde, medicinale cannabis, en andere niet-Westerse behandelingen. Zo lang deze behandelingen de andere zorg niet belemmeren zullen ze waarschijnlijk goedgekeurd worden door je arts, en is het altijd een poging waard. [2] X Bron
-
Probeer zo veel mogelijk thuis te zijn. Hoewel niet iedereen zich kan veroorloven om thuis palliatieve zorg te krijgen dien je wel na te denken over wat je het meeste comfort en de meeste rust kan verschaffen in een bepaalde situatie. Misschien is er in het ziekenhuis meer hulp beschikbaar, maar voel je je in je eigen huis toch een stuk meer op je gemak.
- Als je het ziekenhuis uit mag en kan, probeer dan zo veel mogelijk naar buiten te gaan. Zelfs kleine wandelingetjes kunnen je al even onttrekken aan het gepiep van de ziekenhuisapparatuur. Het kan een verademing zijn om even naar buiten te gaan.
-
Kaart symptomen van kortademigheid en benauwdheid tijdig aan. Dyspneu, een algemene term die op benauwdheid duidt, kan je vermogen om te communiceren beperken. Dit leidt tot frustratie en ongemak. Kortademigheid is iets waar je zelf goed voor kunt zorgen, door gebruik te maken van relatief eenvoudige technieken.
- Houd het hoofdeinde van je bed omhoog, en houd het raam open. Probeer zo veel mogelijk frisse lucht door de ruimte te laten circuleren.
- Afhankelijk van je aandoening kan het gebruik van een vaporizer ook aangeraden worden. Ook kan extra zuurstof direct, via de neus, toegediend worden.
- Soms kan een vochtophoping in de keel de ademhaling bemoeilijken. Dit kan verholpen worden op de zij te gaan liggen. Ook kan een arts het vocht snel verwijderen.
-
Kaart huidproblemen aan. Irritatie en droogheid op het gezicht kunnen zich voordoen als veel op de buik gelegen wordt. Dergelijke huidproblemen kunnen een onnodig ongemak met zich meebrengen ten tijde van het levenseinde. Naarmate we ouder worden, worden huidproblemen ook aanzienlijker. Het is dus belangrijk om deze tijdig aan te kaarten.
- Houd je huid zo schoon en gehydrateerd mogelijk. Gebruik lipbalsem, en hydraterende lotions zonder alcohol om de huid soepel te houden. Soms kunnen vochtige doekjes en stukjes ijs ook effectief zijn om een droge mond of huid te verlichten.
- Decubitus, ook wel doorligplekken genoemd, kunnen zich als gevolg van langdurig in een zelfde houding liggen voordoen. Let goed op verkleurde plekjes op de hielen, heupen, onderrug, en nek. Draai elke paar uur om, om te dergelijke plekken te voorkomen. Of leg een kussen onder de gevoelige plekken om de druk te verlagen.
-
Probeer je energieniveaus onder controle te krijgen. Routineuze ziekenhuisopname eist zijn tol op iedereen. Telkens aan een infuus liggen en bloeddrukmetingen ondergaan kan het slapen bemoeilijken. Wees eerlijk over je energieniveaus, eventuele misselijkheid, of gevoeligheid voor bepaalde temperaturen. Probeer zo veel mogelijk uit te rusten, om zo energiek mogelijk te kunnen zijn.
- Soms, in levenseindescenario's, zal de medische staf bepaalde routines niet langer uitvoeren als ze niet meer nodig zijn. Dit kan het een stuk makkelijker maken om te ontspannen, en de rust te pakken die je nodig heeft om energiek en actief te zijn.
-
Stel vragen, en houd je op de hoogte. Ziekenhuisopname kan al gauw overweldigend, verwarrend, en frustrerend zijn. Je krijgt het gevoel alsof je je leven niet meer in eigen hand hebt. Het kan emotioneel behulpzaam zijn om je zo goed als mogelijk op de hoogte te houden. Stel je arts regelmatig vragen. Probeer dit soort vragen te stellen aan je arts:
- Wat staat er nu te gebeuren?
- Waarom raadt je dit onderzoek of deze behandeling aan?
- Zal dit me meer of minder op mijn gemak doen voelen?
- Zal dit het proces versnellen of vertragen?
- Hoe ziet het tijdschema er precies uit?
Advertentie
-
Bereid een wilsverklaring voor. Een wilsverklaring is in principe een geschreven document waarin je uitlegt wat je wilt dat er gebeurt tijdens de zorg rondom jouw levenseinde. Dit kan een verscheidenheid aan onderwerpen bevatten, waaronder jouw wensen voor de zorg als je invalide wordt, en een levenstestament.
- Deze documenten dienen door advocaten opgesteld, en notarieel bekrachtigd te worden. Het zijn zaken waar je waarschijnlijk zelf niet al te veel tijd en aandacht aan wilt schenken. Het komt dus vaak voor dat deze taken uitbesteed worden.
-
Stel de wensen voor nalatenschap op. Weten dat je nalatenschap tijdig geregeld is, en dat er geen grote, stressvolle beslissingen meer gemaakt moeten worden, geeft een hoop rust. Als je bereid bent om dat te doen, dan is het belangrijk om juridische documenten op te laten tekenen.
- Een wilsverklaring beschrijft het type zorg dat je zou willen ontvangen, of je al dan niet in leven gehouden wilt blijven worden, en onder welke voorwaarden—mocht je daar niet langer zelf toe in staat zijn. Wilsverklaringen kunnen door advocaten opgesteld worden.
- Het testament is bedoeld om erfgenamen, voogdij voor minderjarige kinderen, en eventuele laatste wensen duidelijk te maken. Als je geen testament opstelt, dan bepaalt de wet wie je over erfenis komt te beschikken. [3] X Bron
-
Over een algehele volmacht te verschaffen. In sommige gevallen is het verstandig om een algehele volmacht te verschaffen. Dit is voor het geval je niet langer in staat bent om je eigen beslissingen te maken. Vaak valt de keuze hiervoor op een volwassen kind of een echtgenoot. Hij of zij zal dan gemachtigd zijn om de beslissingen omtrent de gezondheidszorg voor je te regelen.
-
Tref de regelingen voor je overblijfselen. Hoewel de gedachte hieraan je wellicht iets van je stuk kan brengen, is het belangrijk om te besluiten wat je wilt dat er met je overblijfselen gebeuren. Er zijn vele mogelijkheden en overwegingen, en deze hangen met name samen met je culturele en religieuze achtergrond.
- Als je een uitvaart wilt, of een ander religieus ritueel dat na je overlijden plaats zal hebben, dan wilt je wellicht zelf de ceremonie vormgeven. Ook kunt je ervoor kiezen om deze verantwoordelijkheid bij een geliefde te leggen. Tref de regelingen wat betreft de kerken, de uitvaartcentra, en dergelijke. Het zal je helpen rust te geven.
-
5Als je begraven wilt worden, besluit dan waar je begraven wilt worden, en bij welke familieleden je begraven wilt worden. Als je dat nog niet gedaan heeft. Stel een graf vast door vast een aanbetaling te doen.
- Als je je lichaam aan de wetenschap wilt schenken, zorg er dan voor dat je donorstatus up-to-date en accuraat is.
Advertentie
-
Doe wat natuurlijk aanvoelt. Er is geen verkeerde manier om te sterven. Sommige mensen willen het liefst zo veel mogelijk tijd met vrienden en familie doorbrengen. Sommigen zonderen zich liever af, en geven er de voorkeur aan om alleen te sterven. Sommige mensen kiezen er voor om het meeste van hun laatste dagen te maken door allerlei laatste wensen te vervullen; anderen houden zich liever aan hun gebruikelijke patroon.
- Schroom niet om plezier te maken, of te lachen. Het is nergens vastgelegd dat het levenseinde een treurige affaire hoeft te zijn. Als je niets liever wilt dan naar je favoriete voetbalploeg kijken, en te geinen met je familie, doe dat dan.
- Het is je leven. Omring uzelf met de dingen en mensen die je graag in de buurt heeft. Zet je geluk, gemak, en vrede bovenaan je prioriteitenlijst. [4] X Bron
-
Overweeg om je verantwoordelijkheden op het werk te laten voor ze zijn. Er zijn weinig mensen die een terminale diagnose te horen krijgen, en wensen dat ze meer tijd op kantoor doorgebracht hebben. Een van de meest gehoorde spijtbetuigingen betreft het te veel werken, en te veel missen. Probeer de tijd die je nog heeft, als er niet veel meer van is, niet te besteden aan dingen die je niet zou willen.
- De kans is klein dat u, in zo korte tijd, een dusdanige financiële impuls aan je familie kunt geven dat het nodig is om te blijven werken. Focus je dus op datgene dat daadwerkelijk een verschil kan maken. Besteed tijd en aandacht aan de emotionele behoeften van uzelf en je familie.
- Aan de andere kant, sommige mensen putten juist veel energie en comfort uit de routine van het werk. Zeker als ze fysiek nog sterk genoeg zijn om dat te doen. Als het natuurlijk en geruststellend aanvoelt om te blijven werken, doe dat dan.
-
Bezoek je vrienden en geliefden. Mensen wiens leven er bijna op zit hebben vaak spijt van het feit dat ze niet genoeg contact hebben onderhouden met oude vrienden en familieleden. Probeer deze spijt te laten verdwijnen door tijd met hen door te brengen, waar mogelijk een–op–een, om bij te kletsen.
- Je hoeft het niet te hebben over wat je aan het doormaken bent. Praat over het verleden, focus op het heden. Probeer de zaken zo positief mogelijk te houden als je zelf wilt.
- Als je je open wilt stellen, doe dat dan. Leg uit wat je doormaakt, en ontdoe je van het verdriet door erover te praten met mensen die je vertrouwt.
- Zelfs als je niet zo veel energie meer hebt om te lachen of te praten, kan gewoon naast elkaar zitten je al een hoop geruststellen.
- Afhankelijk van je familiesituatie kan het makkelijker zijn om mensen in groepsverband te ontmoeten. Door bijvoorbeeld de ene kant van de familie tegelijk te bezoeken. Het kan echter ook dat je liever individueel te werk gaat. Deze hebben het voordeel dat ze de tijd wat rekken, dat de focus op kwaliteit ligt in plaats van op kwantiteit. Dit kan een geweldige manier zijn om zo veel mogelijk te halen uit de tijd die je nog rest.
-
Vereenvoudig je relaties. Het komt vaak voor dat mensen die de dood tegemoet lopen hun ingewikkelden relaties iets eenvoudiger willen maken. Dit kan een heleboel dingen betekenen, maar het draait er vooral om om conflicten uit te praten, en minder bezwaard verder te gaan.
- Doe je best om ruzies, conflicten, en misverstanden uit de wereld te helpen. Zo kunt je vooruit blijven kijken. Bemoei je niet met ruzies en misverstanden. Wees het erover eens dat je het oneens bent als dat nodig is. Sluit de relaties goed af.
- Hoewel je waarschijnlijk niet continu omringd kunt worden door de mensen van wie je houdt, kunt je wel afspreken dat ze om beurten langskomen. Zo voel je je nooit alleen.
- Als je je geliefden niet in levenden lijve kunt treffen, bel ze dan op. Ook dat kan een groot verschil maken.
-
Bepaal zelf hoeveel je wilt onthullen. Als je gezondheidssituatie niet bekend is bij je vrienden of familie, dan kunt je ervoor kiezen om alles te vertellen, of om alles geheim te houden. Er zitten voor- en nadelen aan allebei de keuzes, en het is iets dat je voor jezelf moet beslissen.
- Als je het mensen laat weten, dan kunt je dingen afsluiten en verder kijken. Als je samen wilt treuren, dan kunt je je vrienden en familie over je situatie inlichten. Je kunt het hen per persoon vertellen om het persoonlijker te kunnen doen. Of je kunt ervoor kiezen om het meer 'aan de grote klok te hangen'. Dit kan het echter moeilijk maken om het onderwerp te vermijden. Het maakt het ook lastiger om over luchtiger onderwerpen te praten gedurende de volgende weken en maanden. Dit beschouwen de meeste mensen als iets negatiefs.
- Als je je situatie privé houdt, dan kunt je je waardigheid en privacy in stand houden. Dit is iets dat veel mensen hoog in het vaandel houden. Hoewel dit het wel moeilijk maakt om samen te treuren kunt je er voor kiezen om het privé te houden, zeker als je de dood liever alleen tegemoet treedt.
-
Houd alles zo luchtig mogelijk. Uw laatste dagen zouden waarschijnlijk niet in het teken moeten staan van Nietzsche, of de ultieme leegte van het bestaan. Tenzij je het type bent dat daar troost in vindt uiteraard. Gun uzelf het genot van plezier. Schenk een glaasje whisky in, bekijk de zonsondergang, ga met een oude vriend zitten. Leef je leven.
- Als je de dood in de ogen kijkt, dan hoeft je niet extra je best te doen om het te leren accepteren. Het zal je moeten leren accepteren. Je kunt je tijd beter gebruiken om te genieten van de mensen en dingen die je lief heeft, en niet om op de dood te concentreren.
-
Wees open met wat je van anderen wenst. Je kunt voor de situatie komen te staan waarin de mensen in je omgeving moeite hebben met je naderende overlijden. Zij lijken misschien nog wel meer van streek, gekwetst, of emotioneel dan je bent. Probeer zo eerlijk mogelijk te zijn tegen je familie, als je over je gevoelens en verlangens praat.
- Hoewel je van hen misschien niet meer dan comfort, optimisme, en steun verwacht, kunt je ervaren dat zij meer moeite hebben met hun eigen verdriet. Dat is volkomen natuurlijk. Accepteer dat mensen hun uiterste best doen, en dat ook zij zo nu en dan even pauze nodig hebben. Doe je best om niet boos of teleurgesteld op hun reacties te reageren.
- Ook kan het zijn dat sommigen van je geliefden weinig tot geen emotie lijken te vertonen. Denk nooit dat dit betekent dat het hen niet kan schelen. Het betekent alleen dat zij je gezondheid stilletjes een plaatsje proberen te geven, op hun eigen manier. Ze willen niet dat je ziet hoe van streek ze zijn.
-
Praat, indien nodig, met een religieus of spiritueel adviseur. Praten met je pastoor, rabbijn, imam, of welke soort religieuze leider dan ook, kan je het gevoel geven alsof je niet alleen in de wereld bent. Dat er een pad voor je aangelegd is. Praat met religieuze vrienden, lees heilige geschriften, en bid. Dit kan je helpen vrede te vinden. Als je fit genoeg bent om naar de kerk, moskee, of synagoge te gaan, dan kunt je ook rust vinden door meer tijd te besteden met de mensen in je religieuze gemeenschap.
- Als je echter geen geloof aanhangt, dan hoef je je niet gedwongen te voelen om je geest aan te passen. Je hoeft niet alsnog in een leven na de dood te gaan geloven, als je dat nooit gedaan heeft. Beëindig je leven zoals je dat geleefd heeft.
-
Beëindig je leven niet voortijdig. Als je op zoek bent naar een manier om vredig te sterven omdat je je leven wilt beëindigen, dan dient je onmiddellijk hulp te zoeken. Praat met een vertrouwde vriend of familielid, laat je in het ziekenhuis opnemen, en doe je best om te allen tijde gezelschap te hebben. Het lijkt misschien alsof je geen betere optie hebt dan je leven beëindigen, maar hulp zoeken zal je doen inzien dat je nog voldoende heeft om voor te leven. En dat je nog een heel leven voor zich heeft. Als je vredig wilt sterven, dan zou je het meeste van je leven moeten maken.
- Als je suïcidale gedachten heeft en onmiddellijk hulp nodig heeft, bel dan 900-0113. Dit is de zelfmoord-hulplijn van Stichting 113Online, een zelfstandige en onafhankelijke zorgaanbieder op het gebied van zelfmoordpreventie.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://www.nia.nih.gov/health/publication/end-life-helping-comfort-and-care/providing-comfort-end-life
- ↑ http://www.caringinfo.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=3510
- ↑ http://www.legalzoom.com/wills-estate-planning/summary-compare-wills.html
- ↑ http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2011/mar/26/advice-from-the-dying-burkeman
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
