Weten wat je moet zeggen als er iemand overlijdt

PDF download Pdf downloaden
PDF download Pdf downloaden

Onbewust hopen we uiteraard dat het nooit zal hoeven, maar uiteindelijk moeten we er op een gegeven moment allemaal zijn voor een vriend of familielid die een dierbare is kwijtgeraakt. Wat kun je eigenlijk het beste zeggen in zo'n treurige situatie? Er bestaat geen ideale of ‘correcte’ reactie, maar je kunt iemand die verdriet heeft wel troosten door blijk te geven van je medeleven, even bij hem of haar langs te gaan en door herinneringen met de ander te delen terwijl hij of zij het verlies verwerkt. We hebben hieronder een handige lijst voor je samengesteld met dingen die je kunt zeggen als er iemand is overleden, zodat je de mensen om wie je geeft kunt steunen tijdens hun rouwperiode. Als je graag goed voorbereid een helpende hand wilt bieden, lees dan snel verder.

1

‘Gecondoleerd met je verlies.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Het klinkt misschien wat algemeen, maar het laat de rouwende persoon weten dat je meeleeft met wat hij of zij doormaakt. Houd het voor een kennis eenvoudig, en geef iemand die dichter bij je staat als je wilt wat meer persoonlijke steun. [1]
    • ’Het spijt me erg te horen over je verlies.’
    • ’Het spijt me dit vreselijke nieuws te horen.’
    • ’Ik werd erg verdrietig toen ik hoorde wat er gebeurd is. Ik ben in mijn gedachten bij je.’
    Advertentie
2

‘Ik kan me gewoon niet voorstellen hoe je je nu voelt.’

PDF download Pdf downloaden
  1. ‘Ik weet hoe je je voelt’ kan ervoor zorgen dat iemand zich juist minder begrepen of eenzamer gaat voelen. Iedereen rouwt weer anders, en zelfs als je zelf een verlies te verwerken hebt gehad, maakt je rouwende vriend of familielid waarschijnlijk heel andere omstandigheden en gevoelens door. [2]
    • ’Ik kan me gewoon niet voorstellen hoe moeilijk dit voor je moet zijn.’
    • ’Ik zal niet doen alsof ik weet hoe je je voelt, maar ik ben er voor je als je erover wilt praten.’
    • ’Ik kan me denk ik niet goed voorstellen hoeveel pijn dit moet doen. Het spijt me enorm dat dit jullie is overkomen.’
3

‘Het spijt me zo dat je oom is overleden.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Veel mensen draaien instinctief om het gebeurde heen, uit angst ongevoelig over te komen. Wees direct en laat zien dat je ervoor open staat om over sterven en de dood te praten. Als je laat merken dat jij je op je gemak voelt bij het onderwerp, is de kans groter dat de rouwende zich open zal stellen. [3]
    • ’Het spijt me te horen dat je broer is overleden.’
    • ’Ik ben zo verdrietig sinds ik over de dood van Barbara gehoord heb. Ik denk aan je!’
    • ’Ik heb net gehoord dat je tante is overleden. Het spijt me enorm.’
    Advertentie
4

‘Dit is echt vreselijk nieuws.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Positief bedoelde opmerkingen als ‘Ze lijdt nu tenminste niet meer’ of ‘Gelukkig heb je veel om dankbaar voor te zijn’ lijken misschien troostend, maar ze doen in feite weinig om een rouwende persoon die zou willen dat zijn of haar dierbare er nog was, te troosten. [4]
    • ’Dit is zo triest! Weet alsjeblieft dat ik er altijd voor je ben.’
    • ’Dit moet verschrikkelijk voor je zijn. Het spijt me echt heel erg.’
    • Ik kan dit vreselijke nieuws gewoon niet geloven. Ik zal voor je bidden.’
5

‘Hoe gaat het vandaag met je?’

PDF download Pdf downloaden
  1. Gewoon vragen hoe het gaan is een simpele manier om een gesprek te beginnen, als je zo goed weet wat je moet zeggen. Let op hoe de ander reageert; misschien wil hij of zij het liefst over luchtige, afleidende onderwerpen praten, maar het kan ook zijn dat je vriend of familielid er al klaar voor is om het te hebben over hoe het nou echt gaat. [5]
    • ’Hoe gaat het nu met je?’
    • ’Lukt het allemaal een beetje?’
    • ’Ik hoop dat het goed met je gaat vandaag.’
    Advertentie
6

‘Ik denk aan je.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Mensen die in de rouw zijn vinden het moeilijk om contact te zoeken en hebben hebben iemand anders nodig die de moeite voor ze neemt. Vertel de ander dat je aan hem of haar denkt zodra je het slechte nieuws hoort, maar ook in de weken en maanden daarna, waarin hij of zij bezig is zich aan te passen aan het leven zonder zijn of haar dierbare. [6]
    • ’Ik denk aan jou en aan je gezin.’
    • ’Ik houd je in mijn gedachten terwijl je probeert het een plaats te geven.’
    • ’Ik heb net gehoord wat er gebeurd is. Het spijt me zo, ik denk aan je en zal voor je bidden.’
7

‘Ik zal voor je bidden.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Iemands kerk of geloof kan een steunpilaar zijn in moeilijke tijden, zoals wanneer een dierbare is overleden. Laat je vriend of familielid weten dat jij ook voor hem of haar zult bidden, of dat God hen door deze moeilijke tijd zal helpen. [7]
    • ’Ik bid voor jou en je dierbaren.’
    • ’Moge God je bijstaan in deze ongelooflijk droevige tijd.’
    • ’We bidden dat je een manier vindt om door deze moeilijke tijd heen te komen.’
    Advertentie
8

‘Ik ben er om naar je te luisteren.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Een luisterend oor helpt iemand zich beter te voelen, want veel mensen hebben het nodig om hardop te praten om hun hart te luchten en hun verdriet te verwerken. Laat de ander weten dat jij een veilige plek bent waar hij of zij alles kwijt kan, en concentreer je op het bieden van een luisterend oor, zonder te oordelen. [8]
    • ’Ik ben er voor je, of je nou een schouder nodig hebt om op uit te huilen of gewoon iemand om mee te praten.’
    • ’Je kunt me altijd bellen om te praten. Aarzel niet om contact op te nemen.’
    • ’Ik zal er altijd zijn om naar je te luisteren. Als je er wanneer dan ook over wilt praten, laat me het dan weten.’
    • Je kunt zelf beter luisteren dan praten. Je weet dan zeker dat je niks beledigends zegt, terwijl je de ander toch laat weten dat je hem of haar wilt helpen door het rouwproces heen te komen.
9

‘Ik zal vanavond iets te eten bij je langsbrengen.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Vragen ‘Hoe kan ik helpen?’ is goed bedoeld, maar soms zet je hem of haar op die manier alleen maar onder druk, omdat hij of zij dan zelf moet bedenken waarmee jij zou kunnen helpen, terwijl je dierbare misschien zelf niet precies weet wat hij of zij precies nodig heeft. Noem daarom zelf iets wat je voor hem of haar zou kunnen doen, en vraag eventueel of hij of zij dat inderdaad wil. [9]
    • ’Ik ga vanavond lasagne maken, zal ik wat bij je langsbrengen?’
    • ’Ik dacht eraan om dit weekend het gras voor je te maaien, vind je dat goed?’
    • ’Laat mij deze week de kinderen naar school brengen. Ik help graag waar ik kan!’
    Advertentie
10

‘Ik heb zo veel goede herinneringen aan hem/haar.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Hij of zij zal zich getroost voelen door de wetenschap dat anderen de overledene ook missen, en de kans is groot dat je vriend of familielid een beetje op kunt vrolijken door herinneringen op te halen aan de goede tijden die je met zijn of haar dierbare beleefd hebt. Denk eens na over de herinneringen die het meest in het oog springen, of over de gevoelens of gedachten die voor jou aan die herinneringen verbonden zijn.
    • ’Mijn favoriete herinnering aan je opa is die keer dat hij ons meenam om te gaan vissen, toen we nog klein waren.’
    • ’Ik herinner me nog hoe je moeder ons betrapte toen we probeerden jullie huis weer binnen te komen nadat we stiekem waren weggelopen. Er ontging haar echt niks!’
    • ’Ik zal nooit vergeten hoe behulpzaam John was toen ik een paar jaar geleden van die operatie aan het herstellen was. Hij was zo'n aardige man.’
11

‘Hij/zij heeft echt veel voor anderen betekent.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Voor iemand die in de rouw is, is het meestal erg opbeurend om te horen wat de overledene voor anderen mensen, of voor een bepaalde gemeenschap, allemaal gedaan of betekend, of wat voor positieve invloed hij of zij gehad heeft. Het laat de nabestaanden zien dat zij niet de enigen zijn die de overledene gewaardeerd hebben en zullen missen. [10]
    • ’Laura’s toewijding aan haar studenten was uniek. We hebben allemaal veel geluk gehad dat ze van haar hebben mogen leren.’
    • ’Mevrouw Oldenzaal was zeer bekend hier in de stad. Iedereen keek uit naar de creatieve kostuums die ze ieder jaar weer voor Carnaval maakte.’
    • ’Je broer was altijd zo aardig voor iedereen. Hij heeft me echt laten zien wat het betekent om iets terug te doen voor de samenleving.’
    Advertentie
12

‘Ik zal Sasha missen.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Door bewust de naam van de overledene uit te spreken, laat je je rouwende vriend of familielid weten dat hij of zij niet bang hoeft te zijn dat de dierbare uit alle gesprekken zal worden gewist. Het zal hem of haar ook geruststellen te weten dat hij of zij niet de enige zal zijn die de overledene mist. [11]
    • ’Ik mis David zo erg. Hij was een ontzettend aardige man.’
    • ’Véronique was er één uit duizenden. Ik zal haar missen.’
    • ’Ik denk nog steeds aan mevrouw Helder. Zij was de beste lerares die ik ooit gehad heb.’
13

‘Ze was zo'n geweldig persoon.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Als je de persoon niet echt goed kende, hoeft het heus niet heel erg specifiek te zijn. Door te erkennen hoe aardig of gul diegene was, of wat een geweldig gevoel voor humor hij of zij had maak je de herinnering aan die persoon menselijker, en het zal zijn of haar dierbaren troosten over de overledene te horen van degenen die hem of haar hebben gekend. [12]
    • ’Niemand kon me zo hard laten lachen op verjaardagen als Alex.’
    • ’Je oma was een van de slimste mensen die ik ooit heb ontmoet.’
    • ’Ik kwam als kind graag bij je thuis. Je vader was altijd zo gastvrij.’
    Advertentie
14

‘Neem zoveel tijd als je nodig hebt om te rouwen.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Iedereen verwerkt verlies op zijn of haar eigen manier, maar veel mensen voelen zich onder druk gezet om snel weer ‘normaal te doen’. Bied je dierbare hoop en medeleven door te zeggen dat hij of zij al die gevoelens net zo lang mag voelen als nodig is, en het gewone leven pas weer op hoeft te pakken als hij of zij er klaar voor is. [13]
    • ’Neem er de tijd voor. Op een dag zul je het allemaal een plaats kunnen geven.’
    • ’Niemand verwacht dat je je al snel weer beter zult voelen. Doe er net zo lang als je nodig hebt over om dit te verwerken.’
    • ’Neem zo lang als je nodig hebt. Er bestaat geen handleiding met een maximum periode voor wat je doormaakt.’
15

‘Je mag deze gevoelens allemaal hebben.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Hij of zij kan depressief zijn, boos, geschokt, ontkennend, verbitterd, of een combinatie van deze en andere dingen. Soms uit iemand zelfs gevoelens die tegen de overledene gericht zijn. Kom niet in de verleiding de ander te vertellen dat hij of zij vooral snel verder moeten gaan en laat hem of haar alle gevoelens hebben die in hem of haar opkomen. [14]
    • ’Er bestaat geen correct gevoel dat je op een moment als dit zou moeten hebben.’
    • ’Wat voor gevoelens je nu ook hebt, het is goed.’
    • ’Je mag je absoluut zo voelen. Niemand verwacht van je dat je je in deze situatie op een bepaalde manier gedraagt.’
    Advertentie
16

‘Aarzel niet om te huilen als je dat nodig hebt.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Veel mensen voelen zich onder druk staan om hun tranen te verbergen of een ‘sterk gezicht’ op te zetten als ze verlies ervaren. Accepteer zijn of haar gevoelens en zeg dat hij of zij in jouw gezelschap mag huilen zonder bang te hoeven zijn veroordeeld te worden of kritiek te krijgen. [15]
    • ’Huil zoveel als je wilt. Ik ben er hoe dan ook voor je.’
    • ’Het is prima om alles eruit te laten!’
    • ’Schaam je nooit om te huilen. Je maakt een moeilijke tijd door.’
17

‘Ik weet niet wat ik moet zeggen.’

PDF download Pdf downloaden
  1. Het is prima om het niet te weten! Het is vooral belangrijk dat je oprecht bent en dat je de communicatie met de rouwende open houdt. Onthoud dat er niet iets is zoals ‘het juiste’ om nu te zeggen. [16]
    • ’Ik weet gewoon even niet wat ik moet zeggen. Het spijt me in ieder geval heel erg.’
    • ’Ik heb er geen woorden voor.’
    • ’Ik wou dat ik de juiste woorden kon vinden om te zeggen. Maar wat je ook nodig hebt¸ ik ben er voor je.’
    Advertentie

Tips

  • Wees oprecht als je tegen de persoon praat. De rouwende kan dit oppikken en weten dat jij een veilige, zorgzame persoon bent bij wie hij of zij terecht kan als dat nodig is.
  • Als je absoluut niet weet wat je moet zeggen of als je de persoon goed kent en/of je bij hem of haar in de buurt op je gemak voelt en vice-versa, vraag dan of je je vriend of familielid mag omhelzen. Alleen al het feit dat je fysiek aanwezig bent, zal veel voor de persoon betekenen, zelfs als geen van jullie beiden op dat moment in staat is om iets te zeggen.
Advertentie

Waarschuwingen

  • Vermijd het geven van advies tenzij de ander je erom vraagt. Het is misschien makkelijk om advies te geven en te proberen het verdriet van de ander op te lossen, maar in feite kan het de situatie voor degene die in de rouw is alleen maar erger maken dan hij al is.
  • Richt de aandacht niet op jezelf. Als je dat wel doet, kan dat de ander in verwarring brengen en zelfs van streek maken, en dat helpt diegenen zeker niet in zijn of haar rouwproces.
Advertentie

Gerelateerde artikelen

Weten welke emoji's mannen gebruiken als ze je leuk vinden
Op je vingers fluiten
20 smoezen om een dag vrij te nemen van je werk
Sexy emojis gebruiken
Weten of een collega een oogje op je heeft
Weten welke emoji's een meisje gebruikt als ze je leuk vindt
Bepalen hoeveel tweedehands spullen waard zijn
Iemand dissen
De nul contact regel volgen
Antwoorden als iemand vraagt hoe het met je gaat
Iemand geluk of succes wensen
Je buurman irriteren
Advertentie

Bronnen

  1. ↑ https://www.helpguide.org/articles/grief/helping-someone-who-is-grieving.htm
  2. ↑ https://rightasrain.uwmedicine.org/life/relationships/how-to-support-someone-grieving
  3. ↑ https://www.helpguide.org/articles/grief/helping-someone-who-is-grieving.htm
  4. ↑ https://www.helpguide.org/articles/grief/helping-someone-who-is-grieving.htm
  5. ↑ https://www.psychologytoday.com/us/blog/supersurvivors/201906/whats-the-right-thing-say-when-someone-is-grieving
  6. ↑ https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/ways-to-support-someone-who-is-grieving
  7. ↑ https://www.psychnewsdaily.com/condolences-how-to-write-a-condolence-message/#religious-condolence-messages-may-he-rest-in-peace-and-beyond
  8. ↑ https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/ways-to-support-someone-who-is-grieving
  9. ↑ https://www.helpguide.org/articles/grief/helping-someone-who-is-grieving.htm
  1. ↑ https://www.goodto.com/family/what-to-say-when-someone-dies-551732
  2. ↑ https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/ways-to-support-someone-who-is-grieving
  3. ↑ https://www.goodto.com/family/what-to-say-when-someone-dies-551732
  4. ↑ https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/ways-to-support-someone-who-is-grieving
  5. ↑ https://rightasrain.uwmedicine.org/life/relationships/how-to-support-someone-grieving
  6. ↑ https://www.helpguide.org/articles/grief/helping-someone-who-is-grieving.htm
  7. ↑ https://psychcentral.com/health/what-to-say-to-someone-grieving#things-to-say

Over dit artikel

In andere talen
Deze pagina is 1.098 keer bekeken.

Was dit artikel nuttig?

Advertentie