Pdf downloaden
Pdf downloaden
Een wiki is een uitstekende manier om een internetgemeenschap te creëren en te bouwen die gebaseerd is op het uitwisselen en leren van informatie. Wiki's zijn een buitengewone vorm van samenwerking. Als je een goed idee hebt, dan is het nog nooit zo gemakkelijk geweest om je eigen wiki te creëren. Of je nu een wikifarm gebruikt of je eigen wiki host, deze handleiding laat je zien hoe je kunt beginnen om de ultieme online gemeenschap op te starten over het onderwerp van je keuze.
Stappen
-
Bepaal waar je je wiki voor wilt gebruiken. Als je het doel van je wiki weet, zal dit je helpen om een keuze te kunnen maken tussen de verschillende softwarepakketten en mogelijkheden voor hosting. Een wiki kan een persoonlijke pagina zijn, een grote internetgemeenschap of iets wat daar tussenin ligt. Je kunt een wiki gebruiken om je levensdoelen bij te houden, een producthandleiding voor je bedrijf te maken, met je collega's samen te werken aan een project, een nieuwsbrief voor je buurt te maken, een discussieforum voor een hobby op te zetten en nog veel meer.
- Een wiki functioneert het beste wanneer deze op een breed onderwerp gericht is, zodat er zoveel mogelijk schrijvers en bewerkers met veel kennis mee kunnen doen. Als je een populaire wiki probeert op te bouwen waar een hoop gebruikers aan meewerken, zorg er dan voor dat het onderwerp algemeen genoeg is zodat je veel mogelijkheden hebt om de wiki uit te breiden.
- Het is bijvoorbeeld beter om een wiki te beginnen over een spelletjesbedrijf en al de spellen die zij maken, dan je te richten op slechts één van hun spellen.
-
Besluit of je je eigen wiki wilt hosten of een wikifarm wilt gaan gebruiken. Als je veel controle over je wiki wilt hebben of je je eigen wiki wilt beheren, dan kun je je wiki het beste zelf hosten. Als je geen technische ervaring op dit gebied hebt, dan zal het een stuk gemakkelijker zijn om een wiki bij een wikifarm te starten en te beheren. Je hebt er echter dan wel minder controle over.
- Als je denkt dat je wiki erg populair zal gaan worden, uit veel pagina's zal bestaan en veel bezoekers zal hebben, dan kan een wiki die elders gehost is te veel beperkingen hebben. Het kan ook lastig zijn om de inhoud van je wiki van de servers van een wikifarm te halen zodat je dit later op je eigen server kunt zetten. [1] X Bron
- Als je een wikifarm gebruikt, betekent dat dat de naam van de wikifarm in de URL van je wiki voorkomt. Als je bijvoorbeeld Wikia gebruikt, dan zal het webadres van je wiki nl.jewiki.wikia.com zijn. Als je je eigen wiki host, betekent dat dat je je eigen domeinnaam kunt kopen en zelf het webadres van je wiki kunt bepalen, zoals jewiki.com .
- Hoeveel het kost om je eigen wiki te hosten hangt af van welke webhoster je kiest. Zorg ervoor dat je er een kiest die een goede uptime-garantie biedt en een uitstekende ondersteuning heeft. Doe onderzoek en vergelijk verschillende webhosters om een goede keuze te kunnen maken.
-
Kies een softwarepakket. Of je nu voor een wikifarm kiest of je eigen wiki host, je zult verschillende soorten wikisoftware tegenkomen. De meeste wikifarms bieden de software aan die ze zelf ook gebruiken, maar als je je eigen wiki host kun je de wikisoftware gebruiken die het beste bij je eigen wensen en behoeften past. Gebruik een dienst als WikiMatrix [2] X Bron om de functionaliteiten van de verschillende softwarepakketten met elkaar te vergelijken.
- MediaWiki – Dit is de populairste wikisoftware op het internet, die ook door wikiHow, Wikpedia en vele andere wikiwebsites gebruikt wordt. Veel van de populairste wikifarms gebruiken ook de software van MediaWiki. [3] X Bron
- TikiWiki - Dit is de op een na populairste wikisoftware die op de markt is en die door veel wiki's en wikifarms wordt gebruikt. TikiWiki ondersteunt veel plug-ins, waardoor je functionaliteiten kunt toevoegen als een forum, een afbeeldingengalerie, een kalender en nog veel meer.
- UserPress – Dit is de wikiplug-in voor WordPress. UserPress heeft veel van dezelfde functionaliteiten die MediaWiki en andere zelfstandige wikisoftwarepakketten ook hebben, maar het is veel gemakkelijker in het gebruik.
- DokuWiki - Dit is een kleiner wikisoftwarepakket dat aan populariteit wint, vooral bij het gebruik door bedrijven. Het is vooral ontworpen om het samenwerken in teams en werkgroepen te ondersteunen, en heeft meerdere toegangsniveaus voor gebruikers. [4] X Bron
Advertentie
-
Kies een wikifarm. Als je besloten hebt om een wikifarm voor je nieuwe wiki te gebruiken, dan zul je de verschillende mogelijkheden met elkaar moeten vergelijken. Er zijn een hoop opties om uit te kiezen, zoveel gratis als betaald. Het grootste voordeel van een wikifarm is het gemak waarmee je je wiki creëert en inricht. Vergeet niet dat het verplaatsen van je wiki naar een andere wikifarm of je eigen server erg moeilijk kan zijn. Enkele van de populairste wikifarms zijn:
- Wikia – Dit is een populaire wikifarm gericht op entertainment- en lifestyle-onderwerpen. Wikia is een van de grootste wikifarms gericht op videospellen en het is in andere opzichten ook een van de snelst groeiende wikifarms op het internet.
- Wikispaces – Dit is een wikifarm bedoeld voor gebruik door scholen en universiteiten. Het is erg populair op universiteiten.
- Wikispot – Deze wikifarm is bedoeld voor lokale gemeenschappen en niet-commerciële diensten, maar beperkt zich niet tot deze groepen. Op 30 april 2015 is Wikispot echter gestopt met het aanbieden van haar diensten en verdergegaan met een nieuw project gericht op geografische wiki's: LocalWiki [5] X Bron .
- Wikidot – Deze wikifarm is voor alle doeleinden (zakelijk, persoonlijk, gemeenschappelijk, educatief) geschikt en stelt je in staat om je eigen gekochte domeinnaam te gebruiken in combinatie met een gratis account dat bij Wikidot gehost wordt. Naast wiki's kun je bij Wikidot ook andere webpagina's aanmaken.
-
Creëer je wiki. Het proces zal van website tot website verschillen, maar over het algemeen is het enige dat je moet doen een gebruikersnaam aanmaken en op de link "Wiki aanmaken" klikken op de homepage van de wikifarm. Sommige wikifarms vragen je om een formulier in te vullen dat je moet verzenden om toestemming te krijgen, terwijl anderen je gewoon om een naam en wat andere basisinformatie vragen.
- Klik hier voor een stapsgewijze handleiding om een wiki bij Wikia aan te maken.
- Klik hier voor een stapsgewijze handleiding om een wiki bij Wikidot aan te maken.
- De meeste andere wikifarms hebben een systeem dat erg veel lijkt op wat er in de hierboven vermelde handleidingen beschreven wordt.
- Wanneer je je wiki aangemaakt hebt, kun je naar de volgende sectie in dit artikel gaan.
-
Pas je nieuwe wiki aan je wensen aan. Deze meeste wikifarms bieden verschillende opties om een wiki aan te passen en op te maken, waaronder kant-en-klare sjablonen en de mogelijkheid om je eigen afbeeldingen te uploaden. Zoek een sjabloon dat bij het doel van je wiki past, of upload banners en andere afbeeldingen om je wiki uniek te maken.
- Bekijk deze handleiding om te zien hoe je bij Wikia je wiki naar je eigen wensen kunt aanpassen.
Advertentie
-
Upload de wikisoftware naar je eigen server. Als je besluit om je eigen wiki te hosten, dan moet je waarschijnlijk de wikisoftware op je eigen server zetten . Bij sommige hosts krijg je wikisoftware die al klaar is om geïnstalleerd te worden, maar dit is misschien niet de software die jij wilt gebruiken (men biedt bijvoorbeeld een snelle installatie van TikiWiki aan, maar jij wilt MediaWiki gebruiken). De volgende stappen zijn een eenvoudige handleiding om MediaWiki te installeren. Bekijk deze handleiding voor gedetailleerde informatie of deze handleiding voor meer informatie over TikiWiki.
- De wikisoftware krijg je als gecomprimeerd bestand. Je kunt dit bestand op je computer uitpakken of het op de server uitpakken.
- Plaats de uitgepakte wikisoftware in de "web"-directory op je server.
- Hernoem de geüploade map en geef het de naam van de URL. Als je website bijvoorbeeld www.voorbeeld.nl is, wordt de homepage van je wiki www.voorbeeld.nl/w/index.php als je de map hernoemt naar "w".
-
Creëer een database. MediaWiki ondersteunt MySQL en SQLite. Als je SQLite gebruikt, dan moet je gewoon een naam voor de database kiezen, die dan automatisch geïnstalleerd wordt. Als je MySQL gebruikt, dan moet je dit downloaden voor je server, als het daarop nog niet geïnstalleerd is. Maak vervolgens een nieuwe database aan met de volgende commando's:
create database wikidb;
grant index, create, select, insert, update, delete, alter, lock tables on wikidb.* to ' username '@' localhost ' identified by ' password ';- Vervang username en password door de gebruikersnaam en het wachtwoord dat je als eigenaar van de wiki wilt gebruiken.
- localhost kun je als "localhost" laten staan, tenzij je database zich op een andere server bevindt dan de webserver waar je je wiki op installeert. Vervang in dat geval localhost door het serveradres van de database.
- Bekijk deze handleiding voor gedetailleerdere informatie over het opzetten van een database in MySQL.
-
Voer het installatiescript in je browser uit. Wanneer je de MediaWiki-bestanden hebt geüpload en de database hebt aangemaakt kun je de pagina index.php op je server bezoeken door je browser te gebruiken, om vervolgens het automatische installatiescript uit te voeren. Nadat MediaWiki de configuratietests heeft uitgevoerd, zul je gevraagd worden om een formulier met de informatie voor je wiki in te vullen: [6] X Bron
- Naam van de wiki - Dit is de naam van je wiki. De naam zal in de metadata van je wiki te zien zijn en overal op de site gebruikt worden.
- E-mailadres - Dit is het e-mailadres dat voor administratieve doeleinden gebruikt wordt. Het zal weergegeven worden in alle e-mailnotificaties en op sommige van de foutpagina's.
- Taal - Gebruik het keuzemenu om de taal van je wiki te kiezen.
- Auteursrecht en licenties - Kies welke licentie je gebruikt. De GNU-licentie voor vrije documentatie is de licentie die Wikipedia ook gebruikt.
- Gebruikersnaam/wachtwoord administrator - Dit is het eerste administrator-account van je wiki, dat gebruikers kan blokkeren om pagina's te bewerken en andere administratieve taken kan uitvoeren. Je kunt later meer van deze accounts creëren.
- Databasehost - Dit is de server waarop de database zich bevindt. Als dit dezelfde server is als je wikisoftware, stel dit dan in op localhost .
- Databasenaam - De naam van je database.
- Gebruikersnaam/wachtwoord voor database - De gebruikersnaam en wachtwoord die je gebruikt om bij de database in te loggen. [7] X Bron
-
Pas je wiki aan. Wanneer je de basis van je wiki aangemaakt hebt en deze werkt, kun je het uiterlijk ervan veranderen met sjablonen die door gebruikers gemaakt zijn of door met de SS-code te spelen. Verander het logo van de wiki zodat deze bij het doel ervan past.Advertentie
-
Stel de gebruikersrechten in. Je wiki zal geïnstalleerd worden met een aantal standaardinstellingen voor de gebruikersrechten. Het kan zijn dat dit voor jou werkt, maar veel mensen zullen de gebruikersrechten willen aanpassen om aan te geven wie waar toegang tot heeft en wie welke pagina mag bewerken. Dit is vooral belangrijk wanneer de wiki binnen een bedrijf gebruikt wordt waar meerdere gebruikers aan een productpagina moeten kunnen werken, maar de pagina niet door anonieme gebruikers gevandaliseerd moet kunnen worden.
- Je kunt het bestand met gebruikersrechten aanpassen om verschillende gebruikersgroepen aan te maken, zoals administrators die aanpassingen kunnen doen die niet op de pagina met recente wijzigingen weergegeven worden, of moderators die pagina's kunnen samenvoegen zonder daar toestemming voor hoeven te vragen. Hierdoor kun je een sterke en diverse groep met gebruikers creëren, die ervoor zullen zorgen dat je wiki zonder problemen blijft bestaan.
-
Begin met het creëren van content. Wanneer je je wiki gecreëerd en gelanceerd hebt, is het tijd om aan de slag te gaan met het schrijven van artikelen. Na het aanmaken heeft je wiki namelijk geen enkele pagina en behalve jijzelf geen enkele gebruiker. Om dit te veranderen, moet je beginnen met het toevoegen van wat content. Goede content zal andere mensen naar je wiki trekken. Wanneer je meer bezoekers hebt, zullen zij hun eigen artikelen gaan schrijven en andere artikelen gaan aanpassen. Dit zal wat tijd kosten, maar je zult voordat je het weet een actieve online gemeenschap hebben!
- Onthoud dat wanneer je net begint, jijzelf verantwoordelijk bent voor het creëren van de content die mensen naar je wiki trekt. Zorg ervoor dat je veel kennis hebt over het onderwerp dat je wiki behandelt zodat je vanaf dag één uitgebreide artikelen in je wiki hebt.
-
Maak categorieën aan. Categoriepagina's bevatten lijsten met pagina's die met elkaar te maken hebben. Naast het aanmaken van categorieën voor de hoofdinhoud, kun je ook een categoriepagina aanmaken genaamd "Organisatie" voor andere pagina's van je wiki, zoals de voorpagina. Je kunt tevens een categoriepagina genaamd "Hulp" aanmaken met daarop een lijst van alle hulppagina's in je wiki. Vergeet niet dat categorieën ook subcategorieën kunnen hebben, waarbij de categoriepagina zelf weer in categorieën ingedeeld wordt.
-
Maak een stijlhandboek voor je wiki. Een stijlhandboek bevat de algemene richtlijnen voor het schrijven van artikelen in je wiki. Met een stijlhandboek kunnen andere gebruikers zien hoe de informatie in je wiki voor de lezers weergegeven moet worden.
- Je zou richtlijnen kunnen opstellen op welke manieren er binnen je wiki naar andere pagina's gelinkt mag worden en aan welke kwaliteitsstandaard een artikel moet voldoen.
- Niet al je gebruikers zullen het stijlhandboek dat je gemaakt hebt opvolgen, maar het zal wel helpen bij het controleren en aanpassen van artikelen.
-
Leer de wikicode. Het aanmaken van nieuwe artikelen zal een stuk efficiënter gaan als je wat basiscode voor de opmaak van pagina's leert. Je kunt pagina's dan direct bewerken zonder enige begeleiding nodig te hebben. Zo kun je de lay-out en stijl geheel naar wens aanpassen. Lees voor meer informatie dit artikel .
-
Maak sjablonen en pas ze aan. Sjablonen zijn pagina's die gemakkelijk aan andere pagina's toegevoegd kunnen worden. Sjablonen kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden om artikelen te nomineren voor verwijdering, om ze als "beginnetje" te markeren of om gewoon iets op te merken. Er zijn verschillende andere manieren om sjablonen op creatieve wijze te gebruiken.
-
Controleer je site. Een wiki is vooral aantrekkelijk omdat iedereen een bijdrage kan leveren, maar dit is ook het zwakste punt. Hoe meer bezoekers je wiki heeft, des te groter de kans op vandalisme is. Gelukkig kun je bij bijna alle wikisoftware de wijzigingen snel terugdraaien naar een vorige versie van een artikel.
-
Promoveer actieve leden van je wiki. Als je wiki interessant is, zul je merken dat bepaalde mensen vaak terugkomen om nieuwe artikelen te schrijven en aanpassingen te maken. Als je merkt dat mensen enthousiast zijn over je wiki, geef de actiefste gebruikers dan meer controle over je website. Door administrators aan te maken om je wiki te beheren, verlicht je de last die je ondervindt bij het controleren en beheren van je content.
- Creëer een forum en discussiepagina's zodat de leden over de regels en de stijl van de wiki kunnen discussiëren.
- Laat je administrators stemmen over het beleid en aanpassingen in de stijl.
- Organiseer activiteiten zoals een schrijfwedstrijd om de actiefste gebruikers enthousiast te maken.
-
Promoot je wiki. Doe alles wat je kunt om mensen van het bestaan van je wiki op de hoogte te brengen. Promoot je website met behulp van sociale media, vraag iedereen die je kent of zij hun vrienden en familie over de wiki willen vertellen, plaats berichten op forums die met het onderwerp van je wiki te maken hebben en link naar je wiki in reacties die je op blogs plaatst. Doe alles wat je kunt om bezoekers naar je website te trekken zodat de kans groter is dat je wiki succesvol wordt.
-
Breid je wiki uit. Wanneer je wiki populairder wordt, moet je door blijven gaan met het toevoegen van functionaliteiten die je website ten goede komen. Dingen als een forum, een chatroom en een kalender kunnen de functionaliteit van je wiki enorm verbeteren. Zorg er ook voor dat je de wikisoftware altijd update naar de nieuwste versie zodat je over de nieuwste functionaliteiten en veiligheidsupdates beschikt.
-
Heb veel plezier! Een wiki komt tot stand doordat verschillende gebruikers in een gemeenschap met elkaar samenwerken. Geniet van de gemeenschap die je met je wiki hebt gecreëerd en probeer deze altijd te verbeteren. Het internet is ontworpen om de communicatie tussen mensen gemakkelijker te maken, en een wiki is op dit moment een van de effectiefste manieren om informatie te verzamelen en te delen. Gefeliciteerd met het beginnen van je eigen wiki!Advertentie
Tips
- Probeer iets leuks toe te voegen aan je wiki. Organiseer bijvoorbeeld enkele schrijfwedstrijden, zorg dat mensen kunnen stemmen op artikelen, maak pagina's aan waar je alleen spam op plaatst -- as je het maar onder controle houdt. Wees creatief met je content!
- Wees behulpzaam en aardig naar je gebruikers toe. Het is belangrijk dat ze iemand hebben die ze helpt, begeleidt en tevens motiveert om aan de wiki te werken.
- Als je PHP en JavaScript leert, dan kun je dynamische content aan je wiki toevoegen. Als je deze programmeertalen goed beheerst , wees dan niet bang om je wikisoftware te updaten.
- Wanneer je eenmaal HTLM , CSS en zelfs JavaScript hebt geleerd, kun je nieuwe thema's of sjablonen aan je wiki toevoegen of bestaande exemplaren verbeteren.
- Je hoeft niet strikt te zijn wanneer je de regels voor je wiki opstelt. Probeer soepele regels te bedenken. Als je wiki erg strenge regels heeft, zullen mensen er niet gemakkelijk mee kunnen werken of er goed aan kunnen bijdragen.
Advertentie
Waarschuwingen
- Sommige mensen zullen de content waar jij hard aan hebt gewerkt zomaar verwijderen. Zorg ervoor dat je pogingen tot vandalisme terugdraait en de wikipagina met recente wijzigingen in de gaten houdt, als jouw wikisoftware een dergelijke functie heeft. Maak ook altijd een back-up van je website voor noodgevallen.
- Zoals hierboven al gezegd werd, moet je ervoor zorgen dat je je schrijvers helpt. Als ze fouten maken of per ongeluk te strikt zijn, schreeuw dan niet naar ze en zeg ook geen dingen tegen ze die je ook niet in het echte leven tegen mensen zou zeggen.
- Als je bepaalde informatie in je wiki opneemt waarmee je het auteursrecht schendt, dan kun je hierdoor juridisch in de problemen komen als je wiki voor iedereen toegankelijk is.
- Als je een wiki bij een wikifarm hebt, zorg er dan voor dat je hun regels leest en dat jouw eigen regels of pagina's deze regels niet tegenspreken of overtreden.
- Volg alle regels en voorschriften om overtredingen en juridische schade te voorkomen.
- Probeer je wiki niet voor immorele doeleinden te gebruiken.
Advertentie
Bronnen
- ↑ http://awa.shoutwiki.com/wiki/Anti-Wikia_Alliance
- ↑ http://www.wikimatrix.org/wiki/comparison
- ↑ http://c2.com/cgi/wiki?TopTenWikiEngines
- ↑ http://www.siteground.com/compare_best_wiki.htm
- ↑ http://wikispot.org/2015_Shutdown_Notice
- ↑ https://www.mediawiki.org/wiki/Manual:Installing_MediaWiki
- ↑ https://www.mediawiki.org/wiki/Manual:Config_script
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
